در هفته جاری با وجود هشدارهای هواشناسی، بسیاری از مردم آستارا بارش حدود ۵۰ سانتیمتر برف در شهر و یک متر در ارتفاعات را بعید می دانستند اما طی سه روز گذشته، زمستان چهره خشن خود را نشان داد و برف و کولاک به خصوص در محورهای کوهستانی و گردنه حیران در تردد وسایل نقلیه اختلال ایجاد کرد.
در شرایطی که مردم از طریق رسانه ها و شبکه های اجتماعی وضعیت جاده ها و روستاهای برفگیر را رصد می کردند، خبرنگاران با مسئولان ستاد مدیریت بحران آستارا در ارتباط بودند و خبرهای اولیه از تلاش بی وقفه راهداران برای بازگشایی راه های اصلی و مسیر روستاها حکایت داشت.
شبی که محور حیران مسدود شد
شامگاه دوشنبه با شدت گرفتن برف، خبر انسداد گردنه حیران در حدفاصل آستارا و استان اردبیل منتشر شد و در چنین شرایطی بر زحمت راهداران و دستگاه های امدادی افزوده شد و بنا به گفته رئیس جمعیت هلال احمر آستارا، ۵۰ مسافر گرفتار در برف با هدایت امدادگران به شهر بازگردانده شدند و در مسجد محمد رسول الله اسکان شبانه یافتند و برای آنها پتو و آذوقه نیز فراهم شد.
حسین خورشیدی گفت: شدت برف در گردنه حیران به حدی بود که اتوبوس مسافران که از مشهد به اردبیل در حال حرکت بود، قادر به ادامه مسیر نشد.
شرایط ناپایدار جوی منحصر به گردنه حیران نبود، بلکه جاده آستارا به تالش نیز به تناسب تشدید بارش برف، وضعیت بحرانی را پیش رو داشت و به گفته رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای اگر شدت بارش ها ادامه می یافت و تلاش بی وقفه راهداران نبود، مسیر مربوطه نیز برای ساعاتی بسته می شد.
از شور و شعف ناشی از بارش برف نیز نباید گذشت و بسیاری از مردم آستارا که سال ها چنین برف زیادی را در جلگه مشاهده نکرده بودند، با شرکت در جشنواره ساخت آدم برفی در ورزشگاه شهر، ساعاتی را خوش گذراندند و گلوله های برفی را نثار همدیگر کردند
در ساعاتی از شب که محور حیران مسدود شده بود، رفت و آمد خودروها در جاده آستارا به تالش نیز مختل شد و تعدادی راننده و مسافر با ترک خودروهای خود مجبور به اتراق شبانه در حسینیه و حرم امامزادگان ابراهیم(ع) و قاسم (ع) آستارا در حاشیه جاده آستارا به تالش شدند.
جمشید مهدوی رئیس اداره اوقاف و امور خیریه آستارا گفت: ۶۹ تبعه جمهوری آذربایجان نیز که با اتوبوس قصد عزیمت به مشهد را داشتند به دلیل محدودیت تردد ناشی از برف در مسیرهای آستارا به رشت از راه بازمانده و شبانه در زائرسرای حرم امامزادگان بیتوته کردند.
خیابان های برفی شهر، عایق بندی اتصالات آب و خرسندی زارعان
روزهای دوشنبه و سه شنبه هفته جاری بارش برف ادامه داشت و اغلب ماشین آلات سنگین و برفروب برای عادی سازی شرایط در جاده ها فعالیت می کردند و با وجود تلاش شهرداری های آستارا و لوندویل انباشت برف در برخی مسیرهای شهری مشاهده می شد و البته بارش نیز ادامه داشت و به محض برفروبی، خیابان ها سفید می شد.
با این وجود عوامل شهرداری در تلاش بودند و علاوه بر پاکسازی خیابان ها، شاخ و برگ درختان را می تکاندند تا بر اثر انباشت و سنگینی برف، شاخه ها نشکنندو منجر به خسارت های بعدی نشود.
شرکت آب و فاضلاب شهری و روستایی با انتشار خبرهایی از مردم می خواستند برای جلوگیری از شکستگی و ترکیدگی اتصالات و کنتورها، آنها را عایق بندی کنند و هر چند ساعت یکبار شیرهای آب را برای دقایقی باز کنند.
جهاد کشاورزی نیز از خرسندی بهره برداران از نزول رحمت الهی خبر می داد و بنا بر اظهارات ایرج شیارکار مدیر این اداره، برف برخلاف باران از قدرت نفوذپذیری زیادی در خاک برخوردار است و باعث غنای سفره های زیرزمینی می شود در حالی که آب باران با کانال ها، هدایت و به دریای سرازیر می شود.
او اعلام می کرد که برف موجب نابودی مامن و پناهگاه آفات و امراض در زمین های زراعی می شود و شدت برف به علت کاستن جمعیت آفات برای بخش کشاورزی مفید است.
وضعیت روستاهای کوهستانی چگونه بود
اغلب روستاهای صعب العبور آستارا در کوهستان حیران و بخش مرکزی این شهرستان قرار دارند و روز دوشنبه هفته جاری بابک باستانی بخشدار مرکزی در جلسه مدیریت بحران در فرمانداری از مسدود بودن راه روستاهای تابعه به دلیل بارش برف خبر داد.
فرماندار و رئیس ستاد مدیریت بحران نیز بلافاصله دستگاه های مسئول و حتی پیمانکاران بخش خصوصی دارای ماشین آلات سنگین را برای گشایش راه ها مجاب کرد و با صراحت گفت که هیچ عذر و تقصیری از هیچ مسئولی پذیرفته نخواهد شد.
روز سه شنبه بخشداران مرکزی و لوندویل آستارا از بازگشایی ۹۵ درصد راه های روستایی خبر دادند و طبق برنامه ریزی آنها راه چهار روستای مسدود در بخش های یاد شده نیز تا شامگاه همان روز برفروبی و بازگشایی شد.
باستانی بخشدار مرکزی آستارا قطع برق سه روستای صعب العبور و کوهستانی این بخش را اطلاع رسانی کرده بود و بلافاصله با پیگیری مسئولان امر بعد از چند ساعت، جریان برق روستاها برقرار شد و طبق گفته توحید کرمزاده بخشدار لوندویل در روستاهای این بخش به دلیل ارتفاع نه چندان زیاد گزارشی از قطع آب، برق و گاز دریافت نشده بود.
اسکان در راه ماندگان
هر چند با تمهید مسئولان و پای کار بودن عوامل اجرایی، مشکلات ناشی از برف در شهر آستارا و نواحی جلگه ای کاسته می شد، اما در مسیرهای کوهستانی و بخصوص در گردنه حیران با سماجت برف و کولاک در طول شب ها خودروهای زیادی از راه باز می ماندند و راهداران و امدادگران هلال احمر برای امدادرسانی آنها آرام و قرار نداشتند.
به گفته رمضان دانش، رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای آستارا ۷۶۰ خودروی سبک و سنگین گرفتار در جاده‌های برفگیر این شهرستان با تلاش راهداران به مسیرهای خود هدایت شدند.
بسیاری از رانندگان حداقل یکبار بستن زنجیر چرخ را در روزهای عادی تمرین نکرده اند و در زمستان و کولاک، قادر به استفاده از آن نیستند.
وی بیان کرد: ۳۰ راهدار برای بازگشایی راه ها با ۱۸ دستگاه لودر، گریدر و کامیون حدود یک میلیون متر مکعب برف را از راه های اصلی و فرعی آستارا برداشته اند و برای بازگشایی راه های اصلی و فرعی ۱۵۰ تن نمک و ماسه استفاده شده است.
وی با اشاره به یخبندان گردنه حیران در شب ها، همچنان بر همراه داشتن زنجیر چرخ برای گذر از حیران تاکید می کند و از رانندگان می خواهد خودروهای خود را به تجهیزات زمستانی مجهز و از سالم بودن بخاری، برف پاک کن و پر بودن باک سوخت اطمینان حاصل کنند.
گزارش رئیس ستاد مدیریت بحران
فرماندار آستارا روز چهارشنبه اظهار کرد: در پی اعلام هشدار هواشناسی و اداره کل مدیریت بحران گیلان دو جلسه قبل از آغاز بارش برف تشکیل داده و امور را بین معاونان، بخشداران، شهرداران، راهداری و حمل ونقل جاده ای و سایر دستگاه های عضو ستاد مدیریت بحران تقسیم کرده بودیم.
حسن رستم زاد افزود: خود نیز حین بارش برف از نقاط مختلف روستایی و شهری بازدید می کردم و با وجود بارش بیش از یک متر برف در مناطق کوهستانی و بالای ۵۰ سانتیمتر در مناطق مختلف جلگه ای، مشکلات قطعی برق در همان ساعات نخست بارش ها پیگیری و برطرف شد.
وی ادامه داد: تمام شریان های اصلی و فرعی شهرستان باز بود و تنها مسیری که در ساعات اولیه مسدود ماند، محور آستارا به اردبیل بود و به درخواست مسئولان استان اردبیل و جهت جلوگیری از ایجاد حوادث جاده ای برای ساعات اولیه صورت گرفت و اکنون باز است.
وی افزود: با برگزاری جلسه سوم ستاد مدیریت بحران شهرستان، جمع بندی اوضاع و صدور دستورات لازم، راه های روستایی بدون استثنا باز شد و با تلاش معاونان و بخشداران که شبانه روز همراه کارشناسان خود حضور فعال داشتند، در سوخت رسانی به روستاهای فاقد گاز نیز مشکلی مشاهده نشد و گاز در همه نقاط در جریان است و قطعی آب شرب نیز نداشتیم.
رستم زاد بیان کرد: روزانه بالغ بر سه هزار گردشگر خارجی و تجار جمهوری آذربایجان از مرز زمینی وارد شهرستان آستارا می شوند و در این خصوص نیز مشکلی ایجاد نشده است و معاینات پزشکی برای کنترل ویروس کرونا با دقت و سرعت لازم برابر استانداردها صورت می گیرد.
فرماندار آستارا گفت: این شهرستان از نظر ذخایر دارویی، وضعیت خودروهای جمعیت هلال احمر، ذخایر نفت و بنزین و سایر دستگاه های امدادرسان در شرایط مطلوب قرار دارد و وضعیتی کاملا عادی را سپری می کند.
شهرستان مرزی و گردشگرپذیر بندر آستارا با ۹۱ هزار نفر جمعیت در منتهی الیه غرب استان گیلان و همسایگی جمهوری آذربایجان واقع شده است.
