به گزارش خبرنگار ایرنا، اگرچه در دهه های گذشته و با هدایت فاضلاب های شهری و بعضا صنعتی به سمت رودخانه ها نخستین گام برای نابودی این آبراه های طبیعی برداشته شد اما در ادامه با احداث سدهای متعدد بر روی آن ها، عملا شریان حیاتی رودخانه ها بریده شد.
کاهش نزولات آسمانی و متعاقب آن خشکسالی ها درسال های اخیر و در کنار آن گسترش بی رویه عرض و طول شهرها و رشد جمعیت شهرنشینی به واسطه توسعه بخش صنعت و مهاجرت روستاییان به شهرها، جملگی عاملی شدند تا چهره رودخانه های پیرامون شهرها از جمله شهر گنبدکاووس با ورود بیشتر فاضلاب های شهری به کلی تغییر نماید.
علاوه بر سیمای بسیار زشت و نازیبای این رودخانه ها که در ورودی شهر تاریخی و مرزی گنبدکاووس واقع اند و هر روز شهروندان و بعضا رانندگان خودروهای ترانزیتی آن را مشاهده می کنند، بوی تعفن ناشی از ورود فاضلاب های خانگی و شهری و افزایش بی رویه شمار حشرات و جوندگان موذی ساکنان اطراف این دو آبراه طبیعی را آزرده کرده است.
درسال 1349 نخستین سد با نام وشمگیر که اکنون در حوزه جغرافیایی شهرستان آق قلا واقع است با حجم مخزن 96 میلیون متر مکعب بر روی رودخانه گرگانرود احداث شد و در سال 1380 سد گلستان با حجم مخزن 86 میلیون مترمکعب و چند سال پس از آن سد بوستان نیز با حجم مخزن 54 میلیون متر مکعب بر روی رودخانه گرگانرود احداث شد که هردو در مناطق بالادست شهر گنبدکاووس قرار دارند.
رودخانه گرگانرود که زمانی از پر آب ترین رودخانه ها در سطح استان گلستان بود، از رشته کوه آلا داغ در خراسان شمالی سرچشمه گرفته و پس از طی ۲۵۰ کیلومتر به دشت گرگان رسیده و در ادامه از طریق خواجه نفس در حومه بندرترکمن به دریای خزر می‌ ریزد.
رودخانه قره سو نیز ز کوه های النگ واقع در رشته کوه البرز شرقی در نواحی جنوب و شرق استان گلستان سرچشمه می گیرد، سر شاخه های زیادی دارد، که یک سرشاخه آن در جنوب شهر گنبدکاووس واقع است و درسال های نه چندان دور اراضی کشاورزی زیادی از آن بهره مند می شد.
این دو رودخانه که از رودخانه های نسبتا دائمی منطقه به شمار می رفتند و در بیشتر ایام سال آب داشتند، درفصل تابستان و گرمای آن محلی برای شنای تعداد زیادی از نوجوانان و جوانان شهر گنبدکاووس بودند اما اکنون جز فاضلاب های شهری و بوی تعفن آن، چیزی در آنها دیده نمی شود.
یکی از شهروندان ساکن در اطراف رودخانه گرگانرود به ایرنا گفت: متاسفانه بیشتر فاضلاب شهری گنبدکاووس از طریق کانال های هدایت آب های سطحی و زیرزمینی احداث شده، از دو محله سیدآباد و آخوند آباد وارد رودخانه می شود.
رضا سرگزی افزود: ورود فاضلاب های خانگی و شهری به رودخانه گرگانرود که در گذشته پر آب بود، زیاد احساس نمی شد اما اکنون که آبی در این رودخانه وجود ندارد و از طرفی حجم فاضلاب ها نیز زیاد شده، اثرات سوء آن کاملا محسوس است.
وی ادامه داد: چهره ورودی رودخانه گرگانرود در این دو محله با ورود فاضلاب های شهری بسیار زشت شده و بوی تعفن انواع زباله های موجود در فاضلاب ها نیز تا شعاع چند صد متری، اهالی محل را آزار می دهد.
سرگزی اضافه کرد: مسئولان شهری باید فکری به حال این فاضلاب ها بکنند و حداقل هر چند وقت یکبار نسبت به رفت و روب کانال های فاضلاب و جمع آوری زباله ها اقدام نمایند اگرچه متاسفانه برخی اهالی زباله های خود را در این کانال ها و درحاشیه رودخانه گرگانرود می ریزند.
رییس اداره حفاظت محیط زیست گنبدکاووس در گفت و گو با ایرنا گفت: ورود فاضلاب های خانگی و شهری به رودخانه ها در وهله نخست غیر قانونی است و در وهله دوم به میزان آلایندگی آنان بستگی دارد که براساس مشاهدات فعلی، ورود فاضلاب به دو روخانه گرگانرود و قره سو، آلایندگی زیست محیطی دارد.
غلامرضا کریمی افزود: متاسفانه ورود فاضلاب های شهری و خانگی به این دو رودخانه از گذشته بوده و اکنون نمی توان اشخاص حقیقی یا حقوقی را به دادگاه کشاند اما تذکرات لازم به مسئولان داده شده است.
وی اضافه کرد: موضوع ورود فاضلاب های خانگی و شهری گنبدکاووس در سنوات گذشته بارها در جلسات شورای سلامت این شهرستان مطرح شده اما نتیجه ای نداشته جز اینکه اعضای شورا بر تسریع در تکمیل طرح جمع آوری فاضلاب شهری این شهر تاکید کرده اند.
رییس اداره امور آب منطقه ای گنبدکاووس نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: ورود فاضلاب شهری و خانگی به رودخانه های گرگانرود و قره سو واقع در شمال و جنوب این شهر غیر قانونی است.
حسین قنبری افزود: ورود این نوع فاضلاب ها که متاسفانه از حدود دو دهه قبل آغاز شده با وجود تذکرات و اخطارهای قانونی که به شهرداری بعنوان متولی کانال های هدایت آب های سطحی و اداره فاضلاب شهری داده شده اما همچنان ادامه دارد و اکنون به یک زخم قدیمی تبدیل شده است.
وی اضافه کرد: کانال های فاضلاب احداث شده در شهر گنبدکاووس برای هدایت آن به دو رودخانه گرگانرود و قره سو به گونه ای طراحی شده که راه دیگری برای ساماندهی فاضلاب وجود ندارد جز اینکه طرح ملی جمع آوری فاضلاب شهری این شهر، هر چه سریعتر تکمیل و به بهره برداری برسد.
قنبری تصریح کرد: متاسفانه هنگام رها سازی آب سدهای گلستان و بوستان برای آبیاری اراضی کشاورزی پایین دست، آب ها با فاضلاب شهری مخلوط می شود که بدون تردید بر کیفیت محصولات زراعی تاثیر منفی می گذارد.
به گزارش ایرنا، طرح ملی جمع آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس که از سال 1374 آغاز شده، با حرکت لاک پشتی خود پس از 22 سال درمجموع تنها 40 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
به گفته محمد هادی رحمتی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری گلستان با وجود اینکه تاکنون 377 میلیارد ریال برای اجرای طرح ملی جمع آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس هزینه شده اما برای بهره برداری از مرحله نخست طرح یعنی تکمیل تصفیه خانه و ایستگاه پمپاژ شماره 9 آن به 200 میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز است.
وی گفته است: با بهره برداری از مرحله نخست این طرح ملی روزانه بین 30 تا 40 هزار متر مکعب فاضلاب و آب های سطحی تصفیه (بازتولید) و به مصارف اراضی زراعی یا مجتمع های کشاورزی گنبدکاووس می رسد.
با این حال به گفته رحمتی، تکمیل کامل این طرح نیز به یکهزارو 200 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که قرار است بخشی از آن با مشارکت بخش خصوصی تامین شود.
درهمین پیوند شهردار گنبدکاووس نیز معتقد است که به دلیل شرایط خاص این شهر بویژه بالابودن سطح آب های سطحی در بیشتر نقاط شهری امکان حفر چاه های جذبی در آن کم است و شهروندان از گذشته فاضلاب های خانگی را به کانال های آب های سطحی هدایت می کردند.
منصور طعنه گنبدی نیز می گوید: فعلا تنها راه جمع آوری فاضلاب های شهری و خانگیآ هدایت آن به سمت رودخانه ها است تا زمانی که طرح جمع آوری فاضلاب شهری این شهر به بهره برداری کامل برسد.
وی اضافه کرد: البته شهرداری در ساخت و سازهای جدید بویژه در ارتفاع سازی ( آپارتمان سازی ها)، مالکان را ملزم به حفر چاه جذبی یا چاه های انباری شکل (سپتینگ) می کند و تا این اقدام محقق نشود، پایان کار به آنان داده نمی شود.
طعنه گنبدی تصریح کرد: متولی اصلی درجمع آوری فاضلاب های شهری، شرکت های آب و فاضلاب هستند که باید تلاش بیشتری برای اجرای طرح جمع آوری فاضلاب شهری نمایند.
با این حال به نظر می رسد، تا زمان تکمیل طرح جمع آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس و استمرار هدایت فاضلاب های شهری و خانگی به رودخانه های گرگانرود و قره سو واقع در شمال و جنوب این شهر همچنان باید نظاره گر نفس های آخر این دو روخانه قدیمی بود.
شهر گنبدکاووس با 165 هزار نفر جمعیت و 28 کیلومتر مربع وسعت، دومین شهر بزرگ استان گلستان پس از گرگان به عنوان مرکز این استان به شمار می رود.
/3039/1860
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.