شنیده بودم که آشوراده تنها جزیره ایرانی در دریای خزر است که با حدود 680 هکتار وسعت و پوشش گیاهی زیبا و حیات جانوری، مکانی تفریحی و به اصطلاح دنج در دریا است که با سیر و سیاحت چند ساعته در آن، خستگی کار و زندگی ماشینی از تن و دوش آدمی برداشته می شود.
بر اساس اخبار منتشره، فرماندار بندر ترکمن از بازدید حدود دو میلیون مسافر و گردشگر از جاذبه های گردشگری این شهرستان در ایام نوروز امسال خبر داده بود که از این تعداد، تنها 22 هزار نفر آنان یعنی اندکی بیش از یک درصد از جزیره آشوراده دیدن کرده اند.
با تصوراتی که ازیبایی های جزیره آشوراده داشتم، چند روز پیش که امکان سفر مجدد به شهر بندرترکمن به همراه خانواده فراهم شد، تصمیم گرفتم برای نخستین بار سری به این جزیره بزنم تا زیبایی های این جزیره را که بارها وصف آن را شنیده بودم، از نزدیک ببینم.
سوار بر قایق به سمت جزیره حرکت کردیم و با رسیدن به اسکله جزیره، درحال پیاده شدن از قایق بودم که صحبت برخی مسافرانی که جلوتر از ما به این جزیره آمده و اکنون در انتظار قایق برای بازگشت به ساحل بندرترکمن بودند، نظرم را به خود جلب کرد.
عین عبارتی را که یکی از مسافران با حالت تعجب و استفهام به دیگری می گفت، این جمله بود که 'آشوراده، آشوراده که می گفتند، این بود؟ اینجا که چیزی نداشت، بیخود وقت خود را هدر دادیم، به منطقه گردشگری دیگه یا جنگل می رفتیم، بهتر بود'.
تعجب کردم و حس کنجکاوی و خبرنگاری مرا واداشت که با دقت از جزیره بازدید کنم و اگر واقعا صحبت های این مسافر راست باشد، در اولین فرصت گزارشی از مسائل و مشکلات آن بنویسم تا شاید مسئولان امر اقدامی برای رفع آن نمایند.
وارد جزیره که شدم، سیمای نخستین ساختمان قدیمی آن که یک رستوران بود و چند دکه و خانه ویلایی قدیمی به همراه درختچه های گز و کاکتوس های کوچک، برخی درختان توت و انار و بوته های تمشک وحشی، بیشتر جزیره ای متروک در فیلم های تخیلی را به ذهن تداعی می کرد.
دراین جزیزه به اصطلاح زیبا، نه تنها از استراحتگاه برای مسافران و گردشگران خبری نبود بلکه سیمای برخی خانه های ویلایی فرسوده آن که دیوارهای آن را حلب و بعضا بوته های تمشک وحشی تشکیل می داد، در کنار تعدادی تراکتور از کار افتاده و قایق های چوبی شکسته که در محوطه شیلات، تلنبار شده بودند، حسی و حالی برای ماندن در جزیره به انسان نمی داد.
حرکت در جزیره آشوراده را که در ورودی آن صدای ضبط شده ای از بلندگو پخش می شد و با شور و هیجان خاصی از زیبایی های جزیره از جمله قلعه قدیمی روسی و اسب های وحشی برای مسافران می گفت، ادامه دادیم و به قلعه قدیمی روسی رسیدیم.
به جز دیوار اصلی قلعه و برخی اتاقک های بدون سقف و محوطه داخل آن که در درون هر کدام علف ها و بوته های وحشی و تعدادی درخت انار روییده بود، هیچ خبری نبود.
روی دیوار حدودا سه متری آن که یک متر پهنا داشت رفتیم تا نمای آن طرف قلعه را نیز ببینیم که جز منظره ای دیگر از علف ها و بوته های وحشی و درختچه های گز که در آن سه یا چهار راس اسب وحشی با دو کره خود مشغول چرا بودند، خبری نبود.
در ادامه گردش خود در آشوراده، به ساحل جزیره نیز سری زدیم اما ساحل آن نیز با عمق بسیار اندکش، چنگی به دل نزد.
به ناچار و در حالی که نارضایتی در چهره اعضای خانواده مشهود بود به گشت و گذار خود در جزیره آشوراده پایان داده و به ساحل برگشتیم تا در ادامه سفر خود، ساعاتی را نیز در بازارچه ساحلی بندرترکمن که انصافا بسیار بهتر و مفرح تر از رفتن به جزیره بود، بگذرانیم.
با مرور مجدد آمار بازدید دو میلیون نفری مسافران و گردشگران از جاذبه های گردشگری و طبیعی بندرترکمن در تعطیلات نوروز امسال که چندی پیش فرماندار این شهرستان اعلام کرد، می توان متوجه شد که چرا از این تعداد گردشگر، تنها 22 هزار نفر از جزیره آشوراده بازدید و تنها 80 هزار نفر در این شهرستان بیتوته کرده اند.
دلیلی که 'الیاس هیوه چی' فرماندار بندرترکمن به خوبی آن را بیان می کند کمبود زیرساخت های رفاهی، گردشگری و اقامتی است؛ معضلی که تنها با اجرای طرح گردشگری جزیره آشوراده که درسال 93 و در جریان سفر هیات دولت دهم به گلستان به تصویب رسید، برطرف می شود اما تاکنون به دلایل مختلف و برخی کارشکنی ها اجرا نشده است.
طرحی که به گفته آیت الله سیدکاظم نورمفیدی نماینده ولی فقیه در گلستان و امام جمعه گرگان، اجرای آن می تواند به عنوان کلید توسعه گردشگری این استان سرسبز با منابع بکر خدادادی درحوزه گردشگری باشد.
استان گلستان با موقعیت استراتژیک خود در مسیر تردد میلیون ها مسافر و گردشگر از استان های جنوبی به مناطق شمالی و تردد میلیون ها زائر حرم امام رضا (ع) از مناطق شمالی کشور و تهران به مشهد قرار دارد و می توان از این ظرفیت برای جذب گردشگر و ماندگاری آن، بهره بسیار بیشتری برد.
اگر طرح گردشگری آشوراده در همان سال تصویب توسط هیات دولت، با رعایت کامل مسائل زیست محیطی آن اجرا می شد، شاید امروز درصد بیشتری از مسافران و گردشگران نوروزی از جزیره آشوراده بازدید می کردند و عواید اقتصادی و اشتغال زیادی عاید مردم بسیار نجیب و مهمان نواز شهرستان محروم بندرترکمن می شد.
به اعتقاد کارشناسان، اجرای طرح گردشگری جزیره آشوراده آن هم فقط در 10 درصد مساحت این جزیره با رعایت استانداردهای محیط زیستی و در قالب طبیعت گردی، هرگز نمی تواند آسیبی به طبیعت این جزیره و پوشش گیاهی و جانواری آن که بیشتر پرندگان هستند، وارد نماید.
ایجاد زیرساخت های اقامتی مانند آلاچیق های سنتی ترکمنی یا احداث سازه هایی دراین حوزه با الهام از معماری اسلامی البته با ارتفاع کمتر از هفت متر، احداث باغ پرندگان، موزه ماهی، جاده سلامت برای پیاده روی و یا دوچرخه سواری، طرح سالمسازی دریا، ایجاد کمپینگ با سازه های موقت، سفره خانه سنتی، ورزش های آبی و نظایر آن که بیشتر جنبه طبیعت گردی دارد، هیچ منافاتی با مسائل زیست محیطی ندارد.
اقدامات و زیرساخت هایی که هر چه سریعتر بایستی توسط مدیران استانی اجرایی شود تا این ظرفیت طبیعی خدادادی به جای جذب مسافر و گردشگر، مانع و دافعی برای آنان و به عنوان سدی برای افزایش اشتغال و درآمد مردم بندرترکمن و استان گلستان عمل نکند.
اهمیت اجرای طرح گردشگری آشوراده برای گلستانی ها آنچنان مهم است که هر از چند گاهی در جریان سفر یکی از مقامات کشور بویژه رییس سازمان حفاظت محیط زیست به این استان، مورد پیگیری مسئولان گلستانی قرار می گیرد.
در تازه ترین این سفرها و درجریان سفر روز پنجشنبه هفته گذشته عیسی کلانتری معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به استان گلستان، سیدمناف هاشمی استاندار این استان مجددا ضرورت اجرایی شدن طرح گردشگری آشوراده را مطرح کرد.
وی، یکی از جاذبه های مهم بخش گردشگری گلستان را جزیره آشوراده دانست و گفت که متاسفانه تاکنون از این فرصت برای رونق و توسعه گردشگری و صنعت توریسم این استان استفاده نشده است.
هاشمی گفته است: احداث زیرساخت های گردشگری در این جزیره، یکی از برنامه ها و آرزوهای سال های اخیر مردم و مسوولان گلستان بود که با نگاه ویژه و حمایت دولت تدبیر و امید و سازمان محیط زیست از اجرای طرح های گردشگری این جزیره، امیدها برای توسعه گردشگری گلستان افزایش یافت.
وی یادآور شد: در ابتدا، محیط زیست احداث سازه ها تا ارتفاع چهار متر در این جزیره را تصویب کرده بود اما پس از رایزنی های متعدد، این مورد به هفت متر افزایش یافت که امیدواریم با این تغییر، شاهد تلاش افزونتر برای فراهم کردن زیرساخت های گردشگری در این جزیره و دیگر مناطق استان باشیم.
استاندار گلستان ادامه داد: همه تلاش ها و اولویت های مسوولان گلستان، حفظ محیط زیست و منابع طبیعی است و در همه مراحل اجرای این گونه طرح ها، بر رعایت قوانین زیست محیطی اصرار داریم.
معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در خصوص آخرین وضعیت پروژه گردشگری جزیره آشوراده گفته است که این جزیره در واقع یک پارک ملی است و شورای عالی محیط زیست با اجرای طرح گردشگری با اولویت رعایت مسایل زیست محیطی، به میزان 30 هکتار برای بازدید عموم موافقت کرده است.
عیسی کلانتری افزود: با اجرای این طرح، ضمن تبدیل این مکان به تفرجگاه مردمی، رونق اقتصادی منطقه، حفظ حیات وحش و آزاد زندگی کردن انواع گونه های این منطقه را شاهد خواهیم بود.
آشوراده روستایی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندرترکمن و تنها جزیره ایرانی دریای خزر است که در سده های گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروه های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده است.
آشوراده در سال ۱۳۵۴ جزو نخستین مناطق زیستکره جهان معرفی و ثبت شد؛ در همین حال در کنوانسیون جهانی رامسر در زمره تالاب های مهم دنیا قرار گرفت.
سومین اهمیت این منطقه عضویت آن در پناهگاه حیات وحش است که در تمامی ایام سال میزبان انواع پرندگان است و 40 درصد خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می آید.
این جزیره تا دو دهه پیش افزون بر یک هزار نفر سکنه داشت که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهیگیری مشغول بودند اما در سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل، اهالی جزیره مهاجرت کردند و اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.
3039/1860
* خبرنگار ایرنا در گلستان
انتهای پیام بر اساس اخبار منتشره، فرماندار بندر ترکمن از بازدید حدود دو میلیون مسافر و گردشگر از جاذبه های گردشگری این شهرستان در ایام نوروز امسال خبر داده بود که از این تعداد، تنها 22 هزار نفر آنان یعنی اندکی بیش از یک درصد از جزیره آشوراده دیدن کرده اند.
با تصوراتی که ازیبایی های جزیره آشوراده داشتم، چند روز پیش که امکان سفر مجدد به شهر بندرترکمن به همراه خانواده فراهم شد، تصمیم گرفتم برای نخستین بار سری به این جزیره بزنم تا زیبایی های این جزیره را که بارها وصف آن را شنیده بودم، از نزدیک ببینم.
سوار بر قایق به سمت جزیره حرکت کردیم و با رسیدن به اسکله جزیره، درحال پیاده شدن از قایق بودم که صحبت برخی مسافرانی که جلوتر از ما به این جزیره آمده و اکنون در انتظار قایق برای بازگشت به ساحل بندرترکمن بودند، نظرم را به خود جلب کرد.
عین عبارتی را که یکی از مسافران با حالت تعجب و استفهام به دیگری می گفت، این جمله بود که 'آشوراده، آشوراده که می گفتند، این بود؟ اینجا که چیزی نداشت، بیخود وقت خود را هدر دادیم، به منطقه گردشگری دیگه یا جنگل می رفتیم، بهتر بود'.
تعجب کردم و حس کنجکاوی و خبرنگاری مرا واداشت که با دقت از جزیره بازدید کنم و اگر واقعا صحبت های این مسافر راست باشد، در اولین فرصت گزارشی از مسائل و مشکلات آن بنویسم تا شاید مسئولان امر اقدامی برای رفع آن نمایند.
وارد جزیره که شدم، سیمای نخستین ساختمان قدیمی آن که یک رستوران بود و چند دکه و خانه ویلایی قدیمی به همراه درختچه های گز و کاکتوس های کوچک، برخی درختان توت و انار و بوته های تمشک وحشی، بیشتر جزیره ای متروک در فیلم های تخیلی را به ذهن تداعی می کرد.
دراین جزیزه به اصطلاح زیبا، نه تنها از استراحتگاه برای مسافران و گردشگران خبری نبود بلکه سیمای برخی خانه های ویلایی فرسوده آن که دیوارهای آن را حلب و بعضا بوته های تمشک وحشی تشکیل می داد، در کنار تعدادی تراکتور از کار افتاده و قایق های چوبی شکسته که در محوطه شیلات، تلنبار شده بودند، حسی و حالی برای ماندن در جزیره به انسان نمی داد.
حرکت در جزیره آشوراده را که در ورودی آن صدای ضبط شده ای از بلندگو پخش می شد و با شور و هیجان خاصی از زیبایی های جزیره از جمله قلعه قدیمی روسی و اسب های وحشی برای مسافران می گفت، ادامه دادیم و به قلعه قدیمی روسی رسیدیم.
به جز دیوار اصلی قلعه و برخی اتاقک های بدون سقف و محوطه داخل آن که در درون هر کدام علف ها و بوته های وحشی و تعدادی درخت انار روییده بود، هیچ خبری نبود.
روی دیوار حدودا سه متری آن که یک متر پهنا داشت رفتیم تا نمای آن طرف قلعه را نیز ببینیم که جز منظره ای دیگر از علف ها و بوته های وحشی و درختچه های گز که در آن سه یا چهار راس اسب وحشی با دو کره خود مشغول چرا بودند، خبری نبود.
در ادامه گردش خود در آشوراده، به ساحل جزیره نیز سری زدیم اما ساحل آن نیز با عمق بسیار اندکش، چنگی به دل نزد.
به ناچار و در حالی که نارضایتی در چهره اعضای خانواده مشهود بود به گشت و گذار خود در جزیره آشوراده پایان داده و به ساحل برگشتیم تا در ادامه سفر خود، ساعاتی را نیز در بازارچه ساحلی بندرترکمن که انصافا بسیار بهتر و مفرح تر از رفتن به جزیره بود، بگذرانیم.
با مرور مجدد آمار بازدید دو میلیون نفری مسافران و گردشگران از جاذبه های گردشگری و طبیعی بندرترکمن در تعطیلات نوروز امسال که چندی پیش فرماندار این شهرستان اعلام کرد، می توان متوجه شد که چرا از این تعداد گردشگر، تنها 22 هزار نفر از جزیره آشوراده بازدید و تنها 80 هزار نفر در این شهرستان بیتوته کرده اند.
دلیلی که 'الیاس هیوه چی' فرماندار بندرترکمن به خوبی آن را بیان می کند کمبود زیرساخت های رفاهی، گردشگری و اقامتی است؛ معضلی که تنها با اجرای طرح گردشگری جزیره آشوراده که درسال 93 و در جریان سفر هیات دولت دهم به گلستان به تصویب رسید، برطرف می شود اما تاکنون به دلایل مختلف و برخی کارشکنی ها اجرا نشده است.
طرحی که به گفته آیت الله سیدکاظم نورمفیدی نماینده ولی فقیه در گلستان و امام جمعه گرگان، اجرای آن می تواند به عنوان کلید توسعه گردشگری این استان سرسبز با منابع بکر خدادادی درحوزه گردشگری باشد.
استان گلستان با موقعیت استراتژیک خود در مسیر تردد میلیون ها مسافر و گردشگر از استان های جنوبی به مناطق شمالی و تردد میلیون ها زائر حرم امام رضا (ع) از مناطق شمالی کشور و تهران به مشهد قرار دارد و می توان از این ظرفیت برای جذب گردشگر و ماندگاری آن، بهره بسیار بیشتری برد.
اگر طرح گردشگری آشوراده در همان سال تصویب توسط هیات دولت، با رعایت کامل مسائل زیست محیطی آن اجرا می شد، شاید امروز درصد بیشتری از مسافران و گردشگران نوروزی از جزیره آشوراده بازدید می کردند و عواید اقتصادی و اشتغال زیادی عاید مردم بسیار نجیب و مهمان نواز شهرستان محروم بندرترکمن می شد.
به اعتقاد کارشناسان، اجرای طرح گردشگری جزیره آشوراده آن هم فقط در 10 درصد مساحت این جزیره با رعایت استانداردهای محیط زیستی و در قالب طبیعت گردی، هرگز نمی تواند آسیبی به طبیعت این جزیره و پوشش گیاهی و جانواری آن که بیشتر پرندگان هستند، وارد نماید.
ایجاد زیرساخت های اقامتی مانند آلاچیق های سنتی ترکمنی یا احداث سازه هایی دراین حوزه با الهام از معماری اسلامی البته با ارتفاع کمتر از هفت متر، احداث باغ پرندگان، موزه ماهی، جاده سلامت برای پیاده روی و یا دوچرخه سواری، طرح سالمسازی دریا، ایجاد کمپینگ با سازه های موقت، سفره خانه سنتی، ورزش های آبی و نظایر آن که بیشتر جنبه طبیعت گردی دارد، هیچ منافاتی با مسائل زیست محیطی ندارد.
اقدامات و زیرساخت هایی که هر چه سریعتر بایستی توسط مدیران استانی اجرایی شود تا این ظرفیت طبیعی خدادادی به جای جذب مسافر و گردشگر، مانع و دافعی برای آنان و به عنوان سدی برای افزایش اشتغال و درآمد مردم بندرترکمن و استان گلستان عمل نکند.
اهمیت اجرای طرح گردشگری آشوراده برای گلستانی ها آنچنان مهم است که هر از چند گاهی در جریان سفر یکی از مقامات کشور بویژه رییس سازمان حفاظت محیط زیست به این استان، مورد پیگیری مسئولان گلستانی قرار می گیرد.
در تازه ترین این سفرها و درجریان سفر روز پنجشنبه هفته گذشته عیسی کلانتری معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به استان گلستان، سیدمناف هاشمی استاندار این استان مجددا ضرورت اجرایی شدن طرح گردشگری آشوراده را مطرح کرد.
وی، یکی از جاذبه های مهم بخش گردشگری گلستان را جزیره آشوراده دانست و گفت که متاسفانه تاکنون از این فرصت برای رونق و توسعه گردشگری و صنعت توریسم این استان استفاده نشده است.
هاشمی گفته است: احداث زیرساخت های گردشگری در این جزیره، یکی از برنامه ها و آرزوهای سال های اخیر مردم و مسوولان گلستان بود که با نگاه ویژه و حمایت دولت تدبیر و امید و سازمان محیط زیست از اجرای طرح های گردشگری این جزیره، امیدها برای توسعه گردشگری گلستان افزایش یافت.
وی یادآور شد: در ابتدا، محیط زیست احداث سازه ها تا ارتفاع چهار متر در این جزیره را تصویب کرده بود اما پس از رایزنی های متعدد، این مورد به هفت متر افزایش یافت که امیدواریم با این تغییر، شاهد تلاش افزونتر برای فراهم کردن زیرساخت های گردشگری در این جزیره و دیگر مناطق استان باشیم.
استاندار گلستان ادامه داد: همه تلاش ها و اولویت های مسوولان گلستان، حفظ محیط زیست و منابع طبیعی است و در همه مراحل اجرای این گونه طرح ها، بر رعایت قوانین زیست محیطی اصرار داریم.
معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در خصوص آخرین وضعیت پروژه گردشگری جزیره آشوراده گفته است که این جزیره در واقع یک پارک ملی است و شورای عالی محیط زیست با اجرای طرح گردشگری با اولویت رعایت مسایل زیست محیطی، به میزان 30 هکتار برای بازدید عموم موافقت کرده است.
عیسی کلانتری افزود: با اجرای این طرح، ضمن تبدیل این مکان به تفرجگاه مردمی، رونق اقتصادی منطقه، حفظ حیات وحش و آزاد زندگی کردن انواع گونه های این منطقه را شاهد خواهیم بود.
آشوراده روستایی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندرترکمن و تنها جزیره ایرانی دریای خزر است که در سده های گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروه های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده است.
آشوراده در سال ۱۳۵۴ جزو نخستین مناطق زیستکره جهان معرفی و ثبت شد؛ در همین حال در کنوانسیون جهانی رامسر در زمره تالاب های مهم دنیا قرار گرفت.
سومین اهمیت این منطقه عضویت آن در پناهگاه حیات وحش است که در تمامی ایام سال میزبان انواع پرندگان است و 40 درصد خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می آید.
این جزیره تا دو دهه پیش افزون بر یک هزار نفر سکنه داشت که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهیگیری مشغول بودند اما در سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل، اهالی جزیره مهاجرت کردند و اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.
3039/1860
* خبرنگار ایرنا در گلستان
کپی شد
