شرایط اقلیمی گنبدکاووس بویژه مناطق شمالی و مرزی آن با آب و هوای گرم، نیمه خشک و بیابانی که میزان بارش آن در سال کمتر از 250 میلی متر است، نیازمند اعمال سیاست هایی برای جایگزین کردن نوع کشت از گندم یا جو به دیگر محصولات باغی یا گیاهان دارویی است.
با وجود اینکه رویش گیاهان دارویی و برخی گونه های باغی در منطقه گنبدکاووس از جمله انار، پسته، زرشک، زیتون، زیره، انجیر، اسپند، خارشتر و کنگر قدمتی تاریخی دارد اما بنابر دلایلی هم اکنون خبر چندانی از این گونه ها نیست.
توجه و ترویج کشت مجدد این گونه ها که هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ اشتغالزایی و هم در تلطیف آب و هوا و حفظ مواد آلی و معدنی خاک و نیز حفظ و مدیریت منابع آبی موثر است، باید سرلوحه کار مدیران بخش کشاورزی و نیز مدیران بخش صنعت، معدن و تجارت در جهت استقرار صنایع تبدیلی وابسته قرار گیرد.
کارشناس باغبانی مدیریت جهادکشاورزی گنبدکاووس معتقد است، این شهرستان شرایط طبیعی مناسب برای کشت گیاهان دارویی و توسعه باغات در اراضی کم بازده بویژه مناطق شمالی را دارد.
عزیز جاوید می گوید: با وجود مهیا بودن شرایط طبیعی و وجود اراضی زراعی یا مرتعی کم بازده در گنبدکاووس اما بسیاری از کشاورزان و مردم با کشت گیاهان دارویی و باغی و نیز درآمد حداقل دو تا سه برابری آن در مقایسه با زراعت گندم و جو بیگانه اند.
وی گفت: در گنبدکاووس روستای تاریخی 'نارلی داغ' را داریم که معنای لغوی اسم این روستا، 'کوه انار' است و این نشان می دهد که کشت درخت انار درمنطقه رایج بوده و یا کشت پسته و زیره توسط کشاورزان انجام می شده است.
جاوید اضافه کرد: زمانی در اراضی شمالی گنبدکاووس 10 هزار هکتار زیره که به آب زیادی نیز نیاز ندارد، کشت می شد اما اکنون به 120 هکتار کاهش یافته زیرا صنایع تبدیلی آن و یا بحث صادرات آن جدی گرفته نشد.
وی تصریح کرد: هر هکتار زیره به طور متوسط 300 تا 500 کیلوگرم محصول می دهد که هر کیلوگرم آن 80 هزار ریال قیمت دارد که از این حیث درآمد بالایی نصیب کشاورز می کند و یا درآمد هر هکتار باغ حداقل 2 تا 3 برابر دیگر زراعت ها است.
این کارشناس باغبانی همچنین معتقد است که استقرار صنایع تبدیلی وابسته برای فراوری این محصولات و یا احداث سردخانه برای نگهداری محصول، تنها نیاز منطقه برای کشت گیاهان دارویی و باغی است که ایجاد آنها باید مورد توجه و حمایت قرار گیرد.
جاوید، سطح زیرکشت باغات در گنبدکاووس را هم اکنون 4075 هکتار اعلام کرد و گفت: از این مساحت 3230 هکتار آن باغ زیتون، 424 هکتار آلو و هلو، 285 هکتار انار و بقیه نیز باغات خرمالو، گلابی و مرکبات است.
وی معتقد است، شرایط آب و هوایی گنبدکاووس به گونه ای می باشد که این شهرستان را مستعد کشت گیاهان دارویی، توسعه باغات بویژه زیتون که به صورت ارگانیگ و با کیفیت بالا تولید می شود، کرده و باید از این فرصت و ظرفیت به نحو احسن استفاده شود.
جاوید اما گله ای هم از کم توجهی و پایین بودن سطح تحقیقات درحوزه باغبانی درگلستان می کند و می گوید: درصورت توجه به این بخش (تحقیقات درخصوص نوع محصول و ارقام آن) شهرستان های مختلف این استان بویژه در نواحی شمالی و شرقی آن، ظرفیت کشت اکثر گیاهان دارویی و باغی را دارند.
این کارشناس باغبانی معتقد است که بایستی ظرفیت های کشت گیاهان دارویی که سابقه رویش طبیعی در منطقه دارد مثل 'اسطو خودوس، زیره، اسپند، خارشتر، سرخارگل، کنگر و آویش باغی' به مردم معرفی شود.
جاوید می گوید: ترویج فرهنگ کشت این گونه های دارویی و دیگر گونه ها درمنطقه نیازمند کار علمی و تحقیقاتی است که باید توسط دانشگاهیان و کارشناسان مجرب انجام و مزایای درمانی، اقتصادی و اشتغالزایی آن به مردم معرفی شود.
وی گفت: درحال حاضر کشت گیاه دارویی 'آلوئه ورا' درسطح دو هکتار درمنطقه گنبدکاووس انجام شده که عملکرد بسیار خوبی نیز داشته است.
به گفته وی، گنبدکاووس به تنهایی ظرفیت کشت گیاهان دارویی و باغات مثمر حداقل تا 20 هزار هکتار را دارد که بایستی با فعالیت های ترویجی مناسب، مردم و کشاورزان این منطقه را نسبت به مزایای این نوع کشت ها آشنا و ترغیب کرد.
معاون رئیس سازمان و مدیر جهادکشاورزی گنبدکاووس نیز توسعه باغات مثمر بویژه زیتون و کشت محصولات گلخانه ای را از سیاست های وزارت جهادکشاورزی برشمرد و گفت: دولت برای توسعه باغات زیتون از کشاورزان علاقه مند با توزیع یارانه ای نهال حمایت می کند.
غلامعلی نورا افزود: علاوه بر مساحت باغات فعلی زیتون گنبدکاووس 500 هکتار دیگر نیز در سال جاری غرس می شود و کارشناسان این مدیریت در روستاها به دنبال ظرفیت سنجی هر روستا برای نوع کشت و یا توسعه باغات، متناسب با آب مورد نیاز هستند.
وی، توسعه باغات زیتون به دلیل تامین بخشی از روغن مورد نیاز کشور را از جمله مهمترین اولویت های وزارت جهادکشاورزی برشمرد و گفت: گنبدکاووس تنها شهرستان کشور است که می توان در آن زیتون ارگانیک و با کیفیت بالا پرورش داد.
نورا اضافه کرد: در سال گذشته به دلیل سرما و یخبندان آذرماه، بخش قابل توجهی از درختان زیتون گنبدکاووس دچار سرمازدگی شد که امسال بدون محصول هستند و درصورت هرس درختان از سال آینده، مجددا شاهد باردهی درختان زیتوان خواهیم بود.
وی، توسعه کشت گلخانه ای را از دیگر رویکردهای وزارت جهادکشاورزی برشمرد و گفت: در حال حاضر حدود پنج هکتار کشت گلخانه ای درگنبدکاووس ایجاد شده و برای ایجاد 14 هکتار دیگر نیز متقاضی وجود دارد.
شهرستان مرزی گنبدکاووس با 350 هزار نفر جمعیت درشرق استان گلستان با 160 هزار هکتار اراضی زراعی که حدود 60 درصد آن دیم و بقیه بصورت آبی کشت می شود، از قطب های مهم تولیدات کشاورزی در این استان به شمار می رود.
/3039/1860
گزارش : علی لکزانوری ** انتشار دهنده: تاج محمد شیری
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
1 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.