خلوتی شهرهای استان گلستان بویژه مناطق شرقی آن و حضور کمرنگ مردم در بازار، پاساژها و واحدهای صنفی در روزهای اخیر، حکایت از جدی گرفتن توصیه‌ها و هشدارهای متولیان بهداشت و سلامت جامعه درخصوص شیوع ویروس کرونا و تلاش برای قطع زنجیره انتقال آن از سوی مردم این خطه از ایران اسلامی دارد.
مردمی که تا همین هفته گذشته و رسیدن ویروس کرونا به گلستان، توصیه‌ها و هشدارهای متولیان را چندان جدی نگرفته بودند اما از هفته جاری و با شیوع بیشتر این ویروس، گویی استرس و نگرانی بر آنها مستولی گشته و اکنون حضوری بسیار کمرنگ در شهر و بازار دارند و ترجیح می‌دهند، بیشتر در خانه بمانند.
بدون تردید ماندن در خانه و پرهیز از حضور در اجتماعات و تجمعات غیرضرور، در کنار رعایت اصول بهداشت فردی و عمومی بهترین راه برای قطع زنجیره انتقال این بیماری ناشناخته است، با این حال نباید از اثرات منفی این ویروس بر بخش‌های مختلف جامعه بویژه کم رونقی کسب و کار بازاریان غافل بود.
درحالی که ماه اسفند معمولا در نزد کسبه و بازاریان، ماه گُل بازار و شلوغی آن به دلیل افزایش خرید مردم برای نوروز و عید است اما امسال، داستان به سبب حضور مهمان ناخوانده‌ای به نام کرونا که هنوز تلاش محققان برای کشف داروی درمان آن به نتیجه نرسیده، بسیار متفاوت شده است.
اگرچه در روزهای اخیر کم رونقی و کسادی بازار به سبب حضور این ویروس ناشناخته در غالب صنوف قابل مشاهده است اما این تاثیر در برخی صنف‌ها از جمله "البسه و پوشاک، کیف و کفش و بزازی‌ها (پارچه فروش‌ها) که بیشتر اقلام مورد نیاز مردم برای عید نوروز نیز از همین چند صنف است، به گفته فروشندگان و فعالان این رسته‌ها، به مراتب بیشتر بوده است.
اکنون میزان فروش این صنوف بسیار کاهش و به گفته بیشتر کسبه و فروشندگان آن به صفر رسیده و این امر مشکلاتی را برای آنها در پرداخت دیون‌شان به تولیدکنندگان، پرداخت چک‌ها، اقساط بانکی و اجازه مغازه و یا تامین مخارج زندگی ایجاد کرده است.
یکی از کسبه گنبدکاووس دراین خصوص به ایرنا گفت که با شیوع ویروس کرونا بویژه از اول هفته جاری، فروش بسیاری از کسبه از جمله بنده تقریبا به صفر رسیده و برخلاف سال گذشته در همین زمان که مغازه‌ها مشتری زیادی داشتند، الان در کل روز به ندرت یک یا دو مشتری به مغازه ما سر می‌زند.
مهدی دریایی که به کفش‌فروشی اشتغال دارد، افزود: بنده و بسیاری از همکارانم برای خرید شب عید و به امید فروش اجناس خریداری شده در آستانه نوروز، به تولیدکنندگان، چک دادیم ولی الان با کسادی بازار با مشکل پاس کردن چک‌های خود مواجه هستیم.
یکی دیگر از کسبه صنف پوشاک در پاساژ موسوم به دریایی هم گفت: امسال بازار به دلیل گرانی اجناس نسبت به سال قبل کمی ضعیف شده بود که با انتشار خبر شیوع کرونا در ایران و گلستان بویژه درهفته جاری که مسوولان از مردم خواستند در خانه‌های خود بمانند، بشدّت کساد شد.
متین دریایی افزود: علاوه بر مشکل پاس نشدن چک کسبه که در دست تولیدکنندگان تهرانی است، درصورت استمرار وضعیت شیوع کرونا، بسیاری از البسه و پوشاک که ویژه فصل بهار است، با تغییر فصل روی دست کسبه می‌ماند و این مشکل کسبه را مضاعف خواهد کرد.
یکی دیگر از کسبه گنبدکاووس نیز با اشاره به رکود شدید فروش اجناس به سبب شیوع کرونا، گفت: واحد صنفی بسیاری از کسبه در این شهرستان استیجاری است که معمولا اجاره چند میلیونی می‌پردازنند و کسادی بازار این ایام که همه امید کسبه به فروش دم عید است، مشکلات زیادی برای کسبه ایجاد کرده‌است.
قربانعلی سارانی افزود: علاوه بر مشکلات کسبه در پاس کردن چک‌ها و پرداخت اجاره واحد صنفی، برخی کسبه از جمله بنده مستاجر هم هستم که اجاره خانه و مهمتر از آن مخارج زندگی را هم بایستی بر مشکلات کسبه اضافه کرد.
وی با تاکید بر ضرورت توجه مسوولان برای رفع مشکلات کسبه، اضافه کرد: رایزنی با بانک‌ها برای برگشت نزدن چک کسبه که برای ماه اسفند و یا فروردین به تولیدکنندگان داده شده، اعمال برخی معافیت‌های مالیاتی و پرداخت تسهیلات بدون کارمزد در کوتاهترین زمان به کسبه، از انتظارات بازارایان از دولت و مسوولان است.
سیدمختوم یکی از واحدهای عمده فروش پوشاک در گنبدکاووس نیز با اعلام کسادی شدید بازار شب عید گفت: با وضعیت پیش آمده در بازار همه افراد اعم از تولیدکننده، عمده‌فروس و خُرده‌فروشان متضرر شدند و هیچ یک از آنها توانایی پاس کردن چک‌ها را ندارند که البته با صحبت‌هایی که با برخی تولیدکنندگان داشتم، آنها هم با مشاهده وضعیت، فرصت پرداخت دیون از سوی مشتریان خود را چند هفته‌ای تمدید کردند.
وی افزود: درصورت استمرار شرایط فعلی، عقب انداختن زمان پاس شدن چک به بعد هم مشکلی از مشکلات کسبه حل نخواهد کرد و به نظر می‌رسد دولت بایستی تمهیدات لازم برای بازاریان بیندیشد.
ایوب ثمری دیگر کاسب گنبدی که در صنف فروش پارچه فعالیت دارد نیز به ایرنا گفت: کسادی شدید بازار در هفته جاری سبب شده تا برخی از واحدها به سبب ترس از مبتلا شدن به ویروس کرونا حتی اقدام به باز کردن مغازه خود نیز نکنند و یا ساعت کاری خود را بسیار کم نمایند.
امانگلدی مبصّر، دیگر کاسب رسته پوشاک گنبدکاووس نیز گفت که امسال برای خرید اجناس شب عید مجبور شدم وسیله نقلیه خود را بفروشم به امید اینکه بازار شب عید رونق داشته باشد و از محل درآمدهایم، مجددا خودروی خود را خریداری و مخارج خانواده‌ام را نیز تامین کنم.
وی افزود: شیوع بیماری کرونا و کسادی شدید بازار فروش، بسیاری از برنامه‌های بنده و دیگر کسبه همانند من را به هم زد و اکنون مانده‌ایم که چکار کنیم البته مردم حق دارند که برای حفظ سلامت خود به بازار مراجعه نکنند با این حال مسوولان بایستی دراین شرایط و برای رفع مشکل بازار و کسبه چاره اندیشی نمایند.
صفرمحمد دستمرد به همراه چند تن دیگر از کسبه پاساژ موسوم به "قره‌یی" گنبدکاووس هم که از نبود مشتری به سبب شیوع کرونا دور هم جمع شده بودند و آخرین آمار ین بیماری و تحولات بازار را با هم بررسی می‌کردند، هم به ایرنا گفت: کسادی بازار شب عید در کنار تعطیلی بزرگترین بازار هفتگی این شهرستان سبب شده تا فروش روزانه بیشتر کسبه به صفر برسد.
وی افزود: برخی کسبه در این ایام اجناس خود را در بازار هفتگی عرضه می‌کردند اما با تعطیلی آن، اجناس خریداری شده روی دست آنها مانده‌است.
درهمین پیوند رییس اداره صنعت، معدن و تجارت گنبدکاووس نیز به ایرنا گفت که به دلیل شیوع ویروس کرونا و اعلام کمپین ماندن در خانه، فروش بیشتر واحدهای صنفی به جز توزیع‌کنندگان اقلام بهداشتی و ضدعفونی کننده و خوارو بارفروشان و موادغذایی، کساد شده‌است.
خلیل رجبلی افزود: البته دولت در روزهای گذشته برخی تمهیدات از جمله به تعویق انداختن چند ماهه پرداخت اقساط بانکی و دیون مالیاتی و نیز بیمه تامین اجتماعی برای مردم و واحدهای صنفی پیش‌بینی کرده و بدون تردید در صورت نیاز تصمیمات دیگری هم در آینده اتخاذ و ابلاغ خواهد کرد.
وی اضافه کرد: معمولا ماه اسفند از بهترین ماه‌های فروش کسبه است اما امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا با مشکل کسادی بازار مواجه شدند و حتی نمایشگاه‌های فروش بهاره که قبلا پیش‌بینی شده بود نیز لغو شد با این حال در صورت مساعد شدن شرایط در روزهای آینده، برخی فروشگاه‌های بزرگ در گنبدکاووس که برای فروش فوق‌العاده اعلام آمادگی کرده‌اند، با نظارت بازرسان این اداره و تعزیرات حکومتی فروش ویژه خواهند داشت.
رجبلی گفت: بازار گنبدکاووس که افزون بر ۱۲ هزار واحد صنفی فعال دارای پروانه کسب دارد، بزرگترین بازار در شرق گلستان است و در ایام مختلف سال بویژه در آستانه سال نو، جمع زیادی از مردم ۶ شهرستان دیگر واقع در شرق استان برای خرید به این شهرستان مراجعه می‌کنند.
با این حال به نظر می‌رسد، اگرچه شیوع ویروس کرونا امسال و در آستانه سال نو، بازار کسبه را در بیشتر استان‌های درگیر کساد کرده اما دولت و مسوولان ذیربط بایستی در کنار توجه جدی به سلامت عمومی مردم، تمهدیداتی را هم برای حمایت از بازاریان و کسبه آن بیندیشند.
نیمی از جمعیت یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفری گلستان در هفت شهرستان گنبدکاووس، رامیان، آزادشهر، مینودشت، گالیکش، کلاله و مراوه‌تپه سکونت دارند و گنبدکاووس به تنهایی با ۳۵۰ هزار نفر جمعیت، بزرگترین شهرستان این خطه از میهن اسلامی و نیز دومین شهرستان بزرگ استان گلستان به شمار می‌رود.
