مریم آق‌آتابای روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: در مجموع بناهای تاریخی کارخانه پنبه، مجموعه سوارکاری و باغ پهلوی در چند سال اخیر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و ۱۲ بنای تاریخی دیگر گنبدکاووس شرایط ثبت ملی شدن را دارد و اقدامات لازم برای ثبت آنها در حال انجام است.
وی افزود: بر اساس اسناد به دست آمده، کارخانه پنبه مربوط به دوره پهلوی اول است و بین سال‌های ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۸ ساخته شده و با توجه به معماری برگرفته از الگوهای اسلامی، داشتن ساختمانی آجری با طاق و سقف شیروانی و حلب‌کوب به عنوان جدیدترین پرونده بنای تاریخی گنبدکاووس چند روز قبل در همایش میراث صنعتی کشور در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: تعدادی اثر نیز به عنوان آثار معنوی ناملموس به صورت استانی و شهرستانی ثبت ملی شده که از جمله آن می‌توان به زیورآلات ترکمنی، آلاچیق ترکمنی، سازسنتی، پوستین دوزی، نمدمالی، سوزن‌دوزی، ملودی‌خوانی، مراسم سوقازان، ذکرخنجر و یارمضان اشاره کرد که مربوط به مناطق ترکمن‌نشین گلستان است.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گنبدکاووس گفت: ۸۶ اثر تاریخی، طبیعی و معنوی این شهرستان از سال ۱۳۱۰ تاکنون در فهرست ملی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور ثبت شده است.
آتابای افزود: از آثار ثبت شده گنبدکاووس در فهرست ملی سازمان میراث فرهنگی تنها یک اثر آن یعنی 'گنبد قابوس' که بلندترین برج آجری جهان نیز محسوب می‌شود، دهم تیر ۱۳۹۱ در فهرست سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت جهانی شده و کمانچه ترکمنی نیز سال ۹۶ به عنوان اثر مشترک مناطق ترکمن نشین که این شهرستان نیز از جمله آن است به ثبت جهانی رسیده است.
وی ادامه داد: سه تالاب بین المللی آلماگل، آلاگل و آجی‌گل مختص این شهرستان نیز به عنوان اثر طبیعی، ظرفیت ثبت ملی و جهانی شدن را دارد و پیگیری لازم در این رابطه در حال انجام است.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اضافه کرد: برج آجری قابوس به عنوان اثر به جا مانده از دوره آل زیار، نخستین اثر و بنای تاریخی این شهرستان است که ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ به شماره ۸۶ در فهرست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به ثبت رسید و پس از آن، شهر تاریخی جرجان و دو تپه دوره اسلامی در سال ۱۳۴۶ و در ادامه 'گبری قلعه' از آثار دوره ساسانی گنبدکاووس در سال ۱۳۵۳ ثبت ملی شدند.
آتابای ادامه داد: بقیه آثار تاریخی، طبیعی و معنوی این شهرستان از جمله دیوار دفاعی جرجان متعلق به دوره ساسانی و دیگر آثار آن از سال ۱۳۷۸ تا الان در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
شهرستان تاریخی گنبدکاووس با ۳۵۰ هزار نفر جمعیت در شرق استان گلستان واقع است و آثار بسیاری از دوره های مختلف تاریخی را در خود جای داده است.
