به گزارش خبرنگار ایرنا، با گذشت بیش از 50 روز سخت و نفس گیر همراه با تلفات و خسارات جانی و مالی به جامانده از سیلاب ویرانگر در زندگی مردم گلستان، روان آب ها آرام آرام شهر و روستاها را ترک کرد و به دریا رسید.
محاصره نزدیک به دو ماهه خانه ها در میان سیلاب گلستان، تخریب گسترده زیرساخت ها و صنایع، آسیب ها و مشکلات اجتماعی و روانی سیل زدگان تنها بخشی از خسارتی است که رفع همه آنها زمانی طولانی را می طلبد.
** جبران خسارت ها
از زمان بروز سیل تاکنون مقامات و مسوولان رده های مختلف برای سرکشی به مناطق سیلزده گلستان آمده و تلاش کردند مطابق با ظرفیت سازمانی و اداری خود به مدد آسیب دیدگان بیایند.
قول پرداخت کمک های بلاعوض برای خانه های خسارت دیده و تخریب شده، اعطای وام برای کمک به ساخت خانه و خرید لوازم خانگی از جمله این وعده ها بود که گستردگی سیل و سنگینی عدد قابل پرداخت برای این پول ها در کنار وسعت مناطق تخریب شده و کاغذبازی و ساختار اداری پیچ در پیچ برای دریافت وام بانکی از جمله دلایلی است که احتمال کندی در روند بازسازی مناطق سیلزده را به ذهن متبادر می کند.
** کم شدن رفت و آمد مدیران
از زمان وقوع سیل مقامات در رده های گوناگون به مناطق سیلزده رفته و با مردم دیدار کرده و مشکلات را از زبان آن ها و مسوولان استانی و شهرستانی شنیدند.
اگر چه در ابتدا این رفت و آمدها برای مردم سیل زده به خصوص شهرهای محروم آق قلا و گمیشان جذابیت داشت اما به مرور و با افزوده شدن بر این میزبانی ها در کنار تشریفات ناشی از قوانین حضور مدیران کشوری و لشگری در جمع مردم همراه با به راه افتادن کاروان خودرویی، مردم را از به نمایش درآمدن این آمد و شدها خسته کرد.
از طرف دیگر حل آنی مشکلات و کمبودها که مورد انتظار مردم آسیب دیده بود از سوی مدیران امکان پذیر نبود و پس از چند روز، دیگر حضور آنان برای سیلزدگان جاذبه ای نداشت.
** پایان امدادرسانی
یکی از نگرانی های مهم مردم سیلزده و مسوولان گلستان، خروج نیروهای امدادرسان و دستگاه ها و امکانات مربوط به پاکسازی مناطق آسیب دیده از سیل است.
اگر چه بسیاری از مسوولان در ابتدا گفتند که تا پایان حل مشکلات در مناطق سیلزده گلستان خواهند ماند اما بروز بحران مشابه در استان های دیگر و ضرورت امدادرسانی به آن مناطق در کنار فروکش کردن تب سیل گلستان، بر نگرانی فراموش شدن شهرهای خسارت دیده استان افزوده است.
حتی سرپرست استانداری گلستان چندی قبل تاکید کرد که ماشین آلات دستگاههای اجرایی ملی ، ارتش و سپاه باید با تشخیص استان از گلستان خارج شوند.
ابعاد گسترده خسارت ها در کنار نیازمندی به نیروی انسانی فراتر از ظرفیت استان و کمبود ماشین آلات مناسب و کافی برای امدادرسانی و پاکسازی شهرهای آسیب دیده، یکی از جدی ترین نیازها و نگرانی های گلستان در آستانه پنجاهمین روز سیل است.
هنوز گل و لای در شهرها باقیمانده و با وجود تلاش مداوم نیروهای امدادرسان برای پاکسازی، هنوز آق قلا و گمیشان درگیر این مشکلات است.
از طرفی دیگر، با گرم شدن هوا و خشک شدن گل و لای پراکنده شده در شهر، گرد و غبار در این شهر به پرواز درآورده و احتمال بروز بیماری های عفونی را گسترش داده است.
مطابق اعلام دامپزشکی گلستان در این سیل 2 میلیون تخم مرغ نطفه دار، 814 هزار قطعه مرغ گوشتی، 72 هزار قطعه مرغ مادر، سه هزار و 723 راس دام سبک، 99 راس دام سنگین، 27 نفر شتر و 21 هزار کندوی زنبور عسل تلف شد که این آمار به جز دام های تلف شده ای است که لاشه آن ها در میان حجم فراوان سیلاب و گل و لای پیدا نشد.
یکی دیگر از موضوعات نگران کننده در مناطق سیل زده، احتمال بروز آسیب های اجتماعی و روحی برای مردم خسارت دیده است.
از بین رفتن ناگهانی همه سرمایه های زندگی و ضرورت اسکان در چادر تا مدتی نامعلوم ممکن است برای خیلی ها از جمله گروه های آسیب پذیر چون دختران و زنان تحمل ناپذیر باشد؛ موضوعی که به گفته یکی از مدیران استان در نتیجه آن تاکنون بیش از 50 نفر از سیلزدگان اقدام به خودکشی کرده اند که البته اغلب آنها ناکام مانده است.
همچنین به گفته مدیر کل بهزیستی گلستان 1968 نفر در مناطق سیلزده گلستان دچار اختلال روانی و استرس فوق حاد ناشی از سیل شده اند.
بروز این آسیب مهم و نگران کننده در شرایطی است که میرمحمد غراوی سرپرست استانداری گلستان اعتقاد دیگری دارد بطوریکه حاضر به تفکیک جنسیت و متفاوت بودن آسیب روحی نیست و در این رابطه به ایرنا گفت: 'شاید شما نگاهتان این باشد که دختران و مادران بیشتر تحت تاثیر سیل قرار داشتند و به حالت افسردگی بیشتر دچار شده اند اما من به این قائل نیستم چون همه خانواده زیرفشار حاصل از سیل بوده اند و همه به یک اندازه متاثر شده اند'.
** ضرورت جابه جایی برخی روستاها
سیل ویرانگر گلستان علاوه بر شهرها، چندین روستای استان را متحمل خسارت سنگین کرد که با توجه به ابعاد گسترده آن و آسیب های ناشی از رانش زمین و ماندابی چند هفته ای و سست شدن بنیان خانه ها، ضرورت تغییر مکان روستاها بیش از پیش احساس می شود.
خانه های در گل و آب مانده روستایی با پایه های سست و قدیمی توانی برای ایستادگی نداشته و اگر نظارت جدی بر سنجش استحکام آن ها صورت نگیرد چه بسا خبر ویران و تخریب شدن یکی پس از دیگری خانه ها، به خطر جاری گلستان تبدیل شود.
تغییر جانمایی برخی روستاها مورد توجه مسوولان استانی هم قرار گرفته و سرپرست استانداری از بخش خصوصی و مردم خواست زمین های مناسب برای جابجایی برخی روستاهای در معرض خطر را در اختیار دولت بگذارند.
** عادت به چادر نشینی
سیل به حدود 17 هزار خانه در مناطق شهری و روستایی گلستان خسارت زد که از این تعداد بیش از 7 هزار منزل نیازمند نوسازی است به این معنا که ساکنان آن ها باید تا زمان ساخت دوباره در کمپ های اضطراری سکونت کنند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر گلستان گفت که از زمان آغاز سیل در این استان تاکنون علاوه بر اسکان حدود 16 هزار سیل زده در اردوگاه های اسکان اضطراری 4 هزار و 574 چادر امدادی هم میان سیل زدگان توزیع شد.
برخی سیلزدگان راضی به سکونت در کمپ ها هستند اما این که تا چه زمانی باید و می توانند به اقامت در چادرها ادامه داده و دل از این مکان های اسکان اضطراری بکنند، معلوم نیست. مسوولان هم اعلام نکرده اند تا چه زمانی این امکانات مورد نیاز را در اختیار این سیل زدگان قرار خواهند داد؟
برخی سیل زدگان هم ترجیح داده اند به خانه برگردند و چادر را در ویرانه حیاطی که قبلا مامن و پناهگاه آن ها بود برپا کنند. دست این سیلزده ها حتما بیشتر از قبل به آسمان است و دعا می کنند دیگر بارانی نبارد که همین سقف نازک را هم بر سر آن ها خراب کند.
** سیل نرفته، برگشت
سیل گلستان بسیار زودتر از استان های دیگر آغاز شد و با وجود شدت بیشتر سیلاب برخی استان ها مانند خوزستان، مشکلات آن ها زودتر به پایان رسید و از مرحله بحران خارج شد اما در گلستان نه تنها خبری از پایان بحران نبوده و نیست بلکه از چند روز قبل مردم شهرهای آق قلا و گمیشان با موج دوم سیلاب مواجه شده و بار دیگر به خانه اول برگشته و به مبارزه سیلاب رفتند.
برای آن ها روز بار دیگر از نو شروع شد و شهروندان با کمک نیروهای امدادی به مصاف سیلاب رفتند و تا توانستند کیسه ها را از شن و خاک پر کردند و مانع ورود آب های سرگردان به شهرها شدند.
در این ارتباط رییس دادگستری گلستان گفت که اعلام غافلگیری در بروز سیلاب دوم پذیرفتنی نیست و مدیرانی که در این راه مرتکب قصور یا کوتاهی شده اند باید پاسخگو باشند.
موج دوم سیلاب در شرایطی به آق قلا و گمیشان آمد که مردم با هزار زحمت و مشقت، گل و لای را از خانه خارج کرده و به خیابان و کوچه ها ریختند تا سر و سامانی به منازل تا کمر در آب رفته خود بدهند اما با ورود موج دوم سیلاب، بار دیگر این گل و لای به خانه ها برگشت و همه چیز اول شروع شد.
سیل بند شکست، جاده ها شکافته شد، خانه ها را آب گرفت و آق قلا به محاصره انبوه ناتمامی از آب درآمد و گمیشان آماده باش شد تا این مناطق بار دیگر به دغدغه اول مسوولان گلستان تبدیل شود.
** سیل زده های نگران
همه این اتفاقات باعث می شود مردم سیلزده و خسارت دیده سیل گلستان نگران روزهای آینده باشند؛ روزهای سخت و دشواری که آرام آرام از راه می رسد و با ترک کامل مناطق توسط امدادگران و نیروهای عملیاتی، فقط آن ها می مانند و خودشان!
اگر شعر یا ضرب المثل 'هزار وعده خوبان یکی وفا نکند ' راست باشد، باید روزهای سختی را برای مردم سیلزده گلستان متصور بود، روزهای سخت و تلخ و غمباری که پایانش و به سرانجام رساندنش فقط با کرام الکاتبین است.
3091/2729
انتهای پیام محاصره نزدیک به دو ماهه خانه ها در میان سیلاب گلستان، تخریب گسترده زیرساخت ها و صنایع، آسیب ها و مشکلات اجتماعی و روانی سیل زدگان تنها بخشی از خسارتی است که رفع همه آنها زمانی طولانی را می طلبد.
** جبران خسارت ها
از زمان بروز سیل تاکنون مقامات و مسوولان رده های مختلف برای سرکشی به مناطق سیلزده گلستان آمده و تلاش کردند مطابق با ظرفیت سازمانی و اداری خود به مدد آسیب دیدگان بیایند.
قول پرداخت کمک های بلاعوض برای خانه های خسارت دیده و تخریب شده، اعطای وام برای کمک به ساخت خانه و خرید لوازم خانگی از جمله این وعده ها بود که گستردگی سیل و سنگینی عدد قابل پرداخت برای این پول ها در کنار وسعت مناطق تخریب شده و کاغذبازی و ساختار اداری پیچ در پیچ برای دریافت وام بانکی از جمله دلایلی است که احتمال کندی در روند بازسازی مناطق سیلزده را به ذهن متبادر می کند.
** کم شدن رفت و آمد مدیران
از زمان وقوع سیل مقامات در رده های گوناگون به مناطق سیلزده رفته و با مردم دیدار کرده و مشکلات را از زبان آن ها و مسوولان استانی و شهرستانی شنیدند.
اگر چه در ابتدا این رفت و آمدها برای مردم سیل زده به خصوص شهرهای محروم آق قلا و گمیشان جذابیت داشت اما به مرور و با افزوده شدن بر این میزبانی ها در کنار تشریفات ناشی از قوانین حضور مدیران کشوری و لشگری در جمع مردم همراه با به راه افتادن کاروان خودرویی، مردم را از به نمایش درآمدن این آمد و شدها خسته کرد.
از طرف دیگر حل آنی مشکلات و کمبودها که مورد انتظار مردم آسیب دیده بود از سوی مدیران امکان پذیر نبود و پس از چند روز، دیگر حضور آنان برای سیلزدگان جاذبه ای نداشت.
** پایان امدادرسانی
یکی از نگرانی های مهم مردم سیلزده و مسوولان گلستان، خروج نیروهای امدادرسان و دستگاه ها و امکانات مربوط به پاکسازی مناطق آسیب دیده از سیل است.
اگر چه بسیاری از مسوولان در ابتدا گفتند که تا پایان حل مشکلات در مناطق سیلزده گلستان خواهند ماند اما بروز بحران مشابه در استان های دیگر و ضرورت امدادرسانی به آن مناطق در کنار فروکش کردن تب سیل گلستان، بر نگرانی فراموش شدن شهرهای خسارت دیده استان افزوده است.
حتی سرپرست استانداری گلستان چندی قبل تاکید کرد که ماشین آلات دستگاههای اجرایی ملی ، ارتش و سپاه باید با تشخیص استان از گلستان خارج شوند.
ابعاد گسترده خسارت ها در کنار نیازمندی به نیروی انسانی فراتر از ظرفیت استان و کمبود ماشین آلات مناسب و کافی برای امدادرسانی و پاکسازی شهرهای آسیب دیده، یکی از جدی ترین نیازها و نگرانی های گلستان در آستانه پنجاهمین روز سیل است.
هنوز گل و لای در شهرها باقیمانده و با وجود تلاش مداوم نیروهای امدادرسان برای پاکسازی، هنوز آق قلا و گمیشان درگیر این مشکلات است.
از طرفی دیگر، با گرم شدن هوا و خشک شدن گل و لای پراکنده شده در شهر، گرد و غبار در این شهر به پرواز درآورده و احتمال بروز بیماری های عفونی را گسترش داده است.
مطابق اعلام دامپزشکی گلستان در این سیل 2 میلیون تخم مرغ نطفه دار، 814 هزار قطعه مرغ گوشتی، 72 هزار قطعه مرغ مادر، سه هزار و 723 راس دام سبک، 99 راس دام سنگین، 27 نفر شتر و 21 هزار کندوی زنبور عسل تلف شد که این آمار به جز دام های تلف شده ای است که لاشه آن ها در میان حجم فراوان سیلاب و گل و لای پیدا نشد.
یکی دیگر از موضوعات نگران کننده در مناطق سیل زده، احتمال بروز آسیب های اجتماعی و روحی برای مردم خسارت دیده است.
از بین رفتن ناگهانی همه سرمایه های زندگی و ضرورت اسکان در چادر تا مدتی نامعلوم ممکن است برای خیلی ها از جمله گروه های آسیب پذیر چون دختران و زنان تحمل ناپذیر باشد؛ موضوعی که به گفته یکی از مدیران استان در نتیجه آن تاکنون بیش از 50 نفر از سیلزدگان اقدام به خودکشی کرده اند که البته اغلب آنها ناکام مانده است.
همچنین به گفته مدیر کل بهزیستی گلستان 1968 نفر در مناطق سیلزده گلستان دچار اختلال روانی و استرس فوق حاد ناشی از سیل شده اند.
بروز این آسیب مهم و نگران کننده در شرایطی است که میرمحمد غراوی سرپرست استانداری گلستان اعتقاد دیگری دارد بطوریکه حاضر به تفکیک جنسیت و متفاوت بودن آسیب روحی نیست و در این رابطه به ایرنا گفت: 'شاید شما نگاهتان این باشد که دختران و مادران بیشتر تحت تاثیر سیل قرار داشتند و به حالت افسردگی بیشتر دچار شده اند اما من به این قائل نیستم چون همه خانواده زیرفشار حاصل از سیل بوده اند و همه به یک اندازه متاثر شده اند'.
** ضرورت جابه جایی برخی روستاها
سیل ویرانگر گلستان علاوه بر شهرها، چندین روستای استان را متحمل خسارت سنگین کرد که با توجه به ابعاد گسترده آن و آسیب های ناشی از رانش زمین و ماندابی چند هفته ای و سست شدن بنیان خانه ها، ضرورت تغییر مکان روستاها بیش از پیش احساس می شود.
خانه های در گل و آب مانده روستایی با پایه های سست و قدیمی توانی برای ایستادگی نداشته و اگر نظارت جدی بر سنجش استحکام آن ها صورت نگیرد چه بسا خبر ویران و تخریب شدن یکی پس از دیگری خانه ها، به خطر جاری گلستان تبدیل شود.
تغییر جانمایی برخی روستاها مورد توجه مسوولان استانی هم قرار گرفته و سرپرست استانداری از بخش خصوصی و مردم خواست زمین های مناسب برای جابجایی برخی روستاهای در معرض خطر را در اختیار دولت بگذارند.
** عادت به چادر نشینی
سیل به حدود 17 هزار خانه در مناطق شهری و روستایی گلستان خسارت زد که از این تعداد بیش از 7 هزار منزل نیازمند نوسازی است به این معنا که ساکنان آن ها باید تا زمان ساخت دوباره در کمپ های اضطراری سکونت کنند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر گلستان گفت که از زمان آغاز سیل در این استان تاکنون علاوه بر اسکان حدود 16 هزار سیل زده در اردوگاه های اسکان اضطراری 4 هزار و 574 چادر امدادی هم میان سیل زدگان توزیع شد.
برخی سیلزدگان راضی به سکونت در کمپ ها هستند اما این که تا چه زمانی باید و می توانند به اقامت در چادرها ادامه داده و دل از این مکان های اسکان اضطراری بکنند، معلوم نیست. مسوولان هم اعلام نکرده اند تا چه زمانی این امکانات مورد نیاز را در اختیار این سیل زدگان قرار خواهند داد؟
برخی سیل زدگان هم ترجیح داده اند به خانه برگردند و چادر را در ویرانه حیاطی که قبلا مامن و پناهگاه آن ها بود برپا کنند. دست این سیلزده ها حتما بیشتر از قبل به آسمان است و دعا می کنند دیگر بارانی نبارد که همین سقف نازک را هم بر سر آن ها خراب کند.
** سیل نرفته، برگشت
سیل گلستان بسیار زودتر از استان های دیگر آغاز شد و با وجود شدت بیشتر سیلاب برخی استان ها مانند خوزستان، مشکلات آن ها زودتر به پایان رسید و از مرحله بحران خارج شد اما در گلستان نه تنها خبری از پایان بحران نبوده و نیست بلکه از چند روز قبل مردم شهرهای آق قلا و گمیشان با موج دوم سیلاب مواجه شده و بار دیگر به خانه اول برگشته و به مبارزه سیلاب رفتند.
برای آن ها روز بار دیگر از نو شروع شد و شهروندان با کمک نیروهای امدادی به مصاف سیلاب رفتند و تا توانستند کیسه ها را از شن و خاک پر کردند و مانع ورود آب های سرگردان به شهرها شدند.
در این ارتباط رییس دادگستری گلستان گفت که اعلام غافلگیری در بروز سیلاب دوم پذیرفتنی نیست و مدیرانی که در این راه مرتکب قصور یا کوتاهی شده اند باید پاسخگو باشند.
موج دوم سیلاب در شرایطی به آق قلا و گمیشان آمد که مردم با هزار زحمت و مشقت، گل و لای را از خانه خارج کرده و به خیابان و کوچه ها ریختند تا سر و سامانی به منازل تا کمر در آب رفته خود بدهند اما با ورود موج دوم سیلاب، بار دیگر این گل و لای به خانه ها برگشت و همه چیز اول شروع شد.
سیل بند شکست، جاده ها شکافته شد، خانه ها را آب گرفت و آق قلا به محاصره انبوه ناتمامی از آب درآمد و گمیشان آماده باش شد تا این مناطق بار دیگر به دغدغه اول مسوولان گلستان تبدیل شود.
** سیل زده های نگران
همه این اتفاقات باعث می شود مردم سیلزده و خسارت دیده سیل گلستان نگران روزهای آینده باشند؛ روزهای سخت و دشواری که آرام آرام از راه می رسد و با ترک کامل مناطق توسط امدادگران و نیروهای عملیاتی، فقط آن ها می مانند و خودشان!
اگر شعر یا ضرب المثل 'هزار وعده خوبان یکی وفا نکند ' راست باشد، باید روزهای سختی را برای مردم سیلزده گلستان متصور بود، روزهای سخت و تلخ و غمباری که پایانش و به سرانجام رساندنش فقط با کرام الکاتبین است.
3091/2729
کپی شد
