این بارندگی ها از شب 26 اسفند همراه با طوفان و تندباد آغاز شد و بیش از 48 ساعت به صورت مداوم ادامه داشت که در شرق گلستان، بویژه در مناطق بالادست و حوضه های آبخیز، از نظر حجم بارش در بازه زمانی محدود، بی سابقه بوده و بنا به گفته کارشناسان هواشناسی، آمار ثبت شده ای با این حجم بارش در این زمان اندک وجود ندارد.
به گفته مسئولین منطقه، در گنبدکاووس 162 میلی متر که مقدار بارش پنج ماهه شهرستان است، در طول دو شبانه روز بارید و برابر آمارهای هواشناسی، مقدار بارندگی در مناطق بالادست و حوضه های آبخیز، بسیار بیشتر از این مقدار است و به طور متوسط به بیش از 200 میلی متر رسید که به گفته مدیر امور آب شهرستان های گنبد، گالیکش و مینودشت، دوره بازگشت سیلاب ناشی از آن، 50 ساله است.
بیش از 80 ایستگاه هواشناسی در مناطق مختلف استان گلستان که عمدتا بارانسنجی هستند مستقر است و بررسی داده های این ایستگاه های نشان می دهد که بیشترین مقدار بارندگی در ایستگاه بارانسنجی توسکاچال در شهرستان مینودشت در شرق استان گلستان به مقدار 337.3 میلی متر به ثبت رسید.
بررسی دقیقتر داده های هواشناسی گویای این نکته است که در طول فعالیت سامانه بارشی موصوف که از شب 26 اسفند 97 در استان گلستان آغاز شد، 10 ایستگاه نخست که بیشترین بارش های استان در آن ثبت شده همگی در شرق گلستان واقع هستند که از 337.3 میلی متر تا 212 میلی متر بارندگی در آنها ثبت شده است.
این بارندگی بسیار شدید و بی سابقه که در شب نخست با طوفان و تندباد نیز همراه بود، علاوه بر وارد آوردن خسارات بسیار در مناطق بالادست، موجب سرریزشدن سدهای بوستان و گلستان در شرق استان گلستان و پرآبی و طغیان رودخانه های منطقه همچون گرگانرود و چهل چای شد که وقوع سیل در شهر گنبد و نیز روستاهای این شهرستان در حاشیه روخانه گرگانرود، از پی آمدهای مخرب و اولیه آن محسوب می شود.
بحران در گنبدکاووس از 27 اسفند آغاز شد که از شب قبل شاهد آغاز بارندگی شدید همراه با تندباد و طوفان بود و فرماندار این شهرستان در جلسه شورای اداری که در همین روز برگزار شد، از تشکیل جلسات ستاد بحران شهرستان و نیز وارد آمدن خسارت به تعدادی از روستاها بر اثر بارش شدید باران و طوفان خبر داد.
تداوم شدید بارندگی در تمام طول روز 27 اسفند منجر به آبگرفتگی های گسترده در سطح شهر گنبدکاووس و ورود آب به منازل برخی از شهروندان در یک منطقه از شهر شد؛ این در حالی بود که هنوز رودخانه گرگانرود طغیان نکرده و به داخل شهر وارد نشده بود.
گزارش ها از دیگر شهرستان های منطقه شرق گلستان نیز حاکی از وارد آمدن خسارت به بخش های مختلف بر اثر بارندگی سیل آسا، سیلاب و وقوع طوفان بود.
تداوم بارش ها در تمام طول شب منتهی به 28 اسفند، ابتدا موجب طغیان رودخانه چهل چای در بخش جنوبی شهر گنبدکاووس شد و در ساعات اولیه صبح این روز، بخشی از پارک الغدیر را به زیر آب برد و تعدادی از منازل مسکونی حاشیه خود را با خطر سیلاب و آبگرفتگی مواجه کرد.
در همین روز فرماندار کلاله با اعلام سرریز شدن سد بوستان، گفت که با تکمیل شدن ظرفیت 33.4 میلیون مترمکعبی این سد، سرریز آن آغاز شده و فرماندار ویژه گنبدکاووس نیز با اشاره به سرریز شدن سد گلستان در حوزه این شهرستان و زیاد بودن ظرفیت آب ورودی به این سد، از مردم، دهیاران و اعضای شوراهای سلامی روستاهای پایین دست این سد و مناطق شمالی گنبدکاووس خواست آمادگی لازم برای مقابله با وضعیت فوق العاده را داشته باشند.
برابر آمار اداره امور آب گنبدکاووس، حداکثر سرریز آب سد گلستان در جریان سیل اخیر به 560 متر مکعب در ثانیه رسید که روند افزایش آب گرگانرود و طغیانی شدن جریان آن را شدت داد و در 28 اسفند، گزارش ها حاکی از ورود آب به قسمت هایی از شهر گنبدکاووس در حاشیه این رودخانه بود که از بخش شمالی شهر می گذرد.
روند افزایشی ورود سیلاب گرگانرود به داخل شهر و بویژه انتشار شایعات در خصوص استحکام نداشتن سد گلستان و احتمال شکستن این سد، همانگونه که در جریان سیل سال 80 به جان مردم گنبد افتاده بود، این بار نیز فراگیر شد و به افزایش نگرانی مردم از وقوع سیل مهیب و بنیان کن در شهر گنبدکاووس دامن زد که موجب شد تعدادی از شهروندان با تخلیه منازل خود، اقدام به ترک شهر کنند.
با تداوم طغیان رودخانه گرگانرود، روند آبگرفتگی شهر گنبدکاووس نیز تشدید و گسترش یافت و با رسیدن به اوج خود در روز 29 اسفند به مناطق مرکزی شهر و جوار برج تاریخی قابوس بن وشمگیر این شهر کشیده شد.
در تمام این مدت تلاش مسئولان شهرستان گنبدکاووس بر تسهیل جریان آب رودخانه گرگانرود، در سه مسیر ورودی گنبدکاووس شامل پل های آخوند آباد و گدم آباد در مسیر گرگانرود در بخش شمالی و پل مسیر رودخانه چهل چای در ورودی جنوبی شهر متمرکز بود و با استقرار بیل های مکانیکی در این پل ها و برداشتن کنده های درختان و سایر عوارضی که همراه سیلاب می آمدند، مانع تجمع آب در پشت پل ها شده و با تسهیل جریان آب مانع از شکستن پل های ورودی شهر شدند.
طغیان گرگانرود در محدوده شهر گنبدکاووس باعث جاری شدن سیلاب در یک چهارم این شهر به مساحت 400 هکتار و آبگرفتگی بیش از سه هزار واحد مسکونی شهروندان آن شد و افزون بر آن خسارت هایی هم به مبلغ 180 میلیارد ریال به زیر ساخت های شهر همچون آسفالت معابر، جداول و تاسیسات شهرداری وارد کرد.
هرچند طغیان گرگانرود در محدوده شهر گنبدکاووس از شب 29 اسفند روند کاهشی به خود گرفت و شهروندان این شهر که تا آن زمان یک چهارم شهر خود را تحت اشغال سیلاب گرگانرود می دیدند، نخستین روز سال نو را در حالی آغاز کردند که با فروکش کردن طغیان رود و پسرفت آن، شهر به طور طبیعی از سیلاب تخلیه شده بود، ولی تداوم بحران در مناطق روستایی پایین دست شهر گنبدکاووس مشهود بود.
با تخلیه شهر گنبد از سیلاب در نخستین روز سال نو، فرماندار گنبدکاووس اعلام کرد که اینک تمامی تلاش ها معطوف به مدیریت بحران سیل در مناطق روستایی پایین دست شهر گنبدکاووس است که همچنان در معرض تهدید سیل قرار داشتند.
در پایین دست شهر گنبدکاووس، رودخانه چهل و چای نرماب نیز در حد فاصل روستاهای کورکلی و قزاقلی با دبی 260 متر مکعب در ثانیه به گرگانرود پیوسته و در مجموع 700 تا 800 مترمکعب آب در ثانیه به سمت روستاهای پایین دست و نهایتا سد وشمگیر در محدوده شهرستان آق قلا هدایت می شد.
پی آمد این امر، آبگرفتگی بیش از 10 روستای حاشیه گرگانرود در حوزه شهرستان گنبدکاووس از جمله روستاهای بی بی شیروان، قوچمراد و ایمر حاجی اللهیار بود.
طبق اعلام مسئولان گنبدکاووس، بارندگی شدید، طوفان و سیلاب تقریبا تمامی روستاهای بخش مرکزی گنبدکاووس بویژه روستاهای حاشیه گرگانرود را به نوعی دچار خسارت کرد و بر اساس برآوردهای اولیه 1000 واحد مسکونی در روستاهای این شهرستان دچار خسار شدند.
سیلاب اخیر در شرق گلستان بیشترین خسارت را به بخش کشاورزی این منطقه وارد کرد و تنها در شهرستان گنبدکاووس، برآوردهای اولیه حاکی از وارد شدن قریب به 1000 میلیارد ریال خسارت به این بخش است.
علاوه بر گنبدکاووس، تمامی شش شهرستان دیگر واقع در شرق گلستان نیز از اثرات مخرب بارندگی سیل آسا، طوفان و سیل در امان نمانده و هر یک به نوعی دچار خسارت های سنگین در زمینه زیرساخت ها و ابنیه فنی راه ها و تاسیسات زیربنایی شهری و روستایی، تخریب اراضی کشاورزی و منازل شهروندان در اثر سیلاب، طوفان، بارندگی شدید و رانش زمین شدند.
این خسارت ها مطابق برآوردهای اولیه انجام شده از سوی فرمانداری های این شهرستان ها، در مینودشت دو هزار میلیارد ریال، کلاله 1000میلیارد ریال، آزادشهر 970میلیارد ریال، مراوه تپه 800 میلیارد ریال، رامیان 720 میلیارد ریال و گالیکش حدود 500 میلیارد ریال است.
افزون بر این ها، بارندگی، سیل و طوفان، زندگی عشایر مستقر در شرق استان گلستان را نیز تحت تاثیر قرار داد و بنا به اعلام رئیس سازمان امور عشایری کشور، در جریان بارندگی شدید، طوفان وسیل اخیر، 620 میلیارد ریال به عشایر مستقر در این منطقه خسارت وارد شده است.
خسارات سنگین سیل در منطقه شرق گلستان که به صورتی به مراتب گسترده تر در آق قلا و گمیشان در غرب استان گلستان نیز درحال تکرار است، گویای این نکته است که با وجود تکراری شدن این بلای طبیعی در این استان، بویژه در منطقه شرق آن، مسئولان ضرورت اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز سیل را جدی نگرفته اند.
گفته می شود تخریب جنگل ها و منابع طبیعی بویژه در مناطق بالادست از عوامل اصلی جریان یافتن سیلاب است و به گفته رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، اقدامات پیشگیرانه که اصلی ترین و مهمترین اقدام برای جلوگیری از بروز سیل های مخرب است باید به صورت ریشه ای، اساسی و زیربنایی انجام شود.
خلیل آقایی که در آغاز هفته گذشته برای بررسی وضعیت سیل در گنبد و شرق گلستان به این منطقه سفر کرده بود، تصریح کرد: غیر از تقویت پوشش گیاهی و اصلاح و احیای مراتع و جنگل ها راه دیگری برای پیشگیری از وقوع سیلاب های مخرب وجود ندارد.
وی با بیان اینکه منشاء سیل، حوضه آبخیز است، گفت: اعتبارات تخصیصی برای انجام اقدامات زیربنایی در زمینه آبخیزداری به منظور مقابله اساسی و ریشه ای با مخاطرات سیل، کافی نبوده و پاسخگوی نیازها نیست.
وی در گفت و گو با خبرنگاران درگنبدکاووس تصریح کرده بود که طبق برنامه ششم توسعه، سازمان جنگل ها، سالیانه موظف به انجام عملیات آبخیزداری در سطح دو میلیون هکتار است ولی با اعتباراتی که در دو سال گذشته تخصیص یافته، در کمتر از یک میلیون هکتار این عملیات انجام شده است.
آقایی خاطرنشان کرد: با اینکه در منطقه گلستان اقدامات خوبی در امور آبخیزداری صورت گرفته ولی این اقدامات کافی نیست و باید سرعت کار را بالا برد.
استان گلستان بویژه مناطق شرق آن در سال های 71، 80 و 81 نیز با وقوع سیل های سنگین و سهمگین مواجه بوده که صدها کشته برجای گذاشته و تکرار دوباره آن در حال حاضر البته با تلفات جانی به مراتب کمتر ولی خسارات بسیار زیاد، گویای این نکته است، مسئولان هشدارهای طبیعت را هنوز جدی نگرفته اند.
با فروکش کردن بحران در شرق گلستان، اقدامات لازم برای برگرداندن زندگی مردم به حالت عادی با کمک تمامی نیروها، اعم از نیروهای امدادی هلال احمر، سپاه، ارتش و نیروهای مردمی انجام شد و 1900 نفر از کسانی که در جریان سیل اخیر در شهرستان گنبدکاووس منازلشان دچار آبگرفتگی شده بود؛ در چندین نقطه در شهر و روستاهای گنبدکاووس اسکان موقت داده شده و روزانه هفت هزارغذای گرم بین آنها توزیع می شود.
برای اسکان موقت عشایر آسیب دیده نیز 100 چادر در منطقه آی تمر و 20 چادر در منطقه ماسان کوب گنبدکاووس از سوی هلال احمر برپا شده و خدمات رسانی به آنها در حال انجام است.
استقرار ستاد پشتیانی بازسازی مناطق سیلزده شرق گلستان در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گنبدکاووس از دیگر اقداماتی است که برای ساماندهی اوضاع آسیب دیدگان در مناطق روستایی این منطقه به انجام رسیده است.
در شهر گنبدکاووس نیز با توجه به بیمه بودن 26 هزار واحد مسکونی و 6 هزار واحد تجاری این شهر، کار برآورد خسارت ها با فعالیت هفت اکیپ سه نفره ماموران بیمه در حال انجام است و تاکنون از سه هزار مورد اعلام خسارت به منازل مسکونی، کار ارزیابی خسارات وارده به حدود 900 واحد مسکونی به انجام رسیده است.
هرچند این اقدامات و تلاش برای جبران خسارات وارده به مردم حتمی و ضروری بوده و مرهمی بر آلام سیلزدگان منطقه می تواند باشد، ولی آیا وقت آن نرسیده که پس از بروز سیل های فراوان در گلستان از جمله در سال 80 که مهیب ترین آن با صدها کشته بود، مسئولان بخواهند طرحی نو در انداخته و از اساس با این بلای طبیعی مقابله کنند.
این همه در حالیست که بدانیم بر اساس برخی آمارهای منتشره تعداد سیل های جاری شده در استان گلستان از سال ۷۰ تا ۹۵ به بیش از ۱۲۰ فقره سیل بزرگ و کوچک می رسد و حداقل سه مورد آن در سال های 71، 80 و 81 مخرب، مهیب و همراه با صدها کشته بوده و سیل کنونی چهارمین آن از این نوع در 27 سال گذشته بویژه در شرق این استان است.
----------------------------------------------------------------------------------
* خبرنگار ایرنا در گنبدکاووس
انتهای پیام به گفته مسئولین منطقه، در گنبدکاووس 162 میلی متر که مقدار بارش پنج ماهه شهرستان است، در طول دو شبانه روز بارید و برابر آمارهای هواشناسی، مقدار بارندگی در مناطق بالادست و حوضه های آبخیز، بسیار بیشتر از این مقدار است و به طور متوسط به بیش از 200 میلی متر رسید که به گفته مدیر امور آب شهرستان های گنبد، گالیکش و مینودشت، دوره بازگشت سیلاب ناشی از آن، 50 ساله است.
بیش از 80 ایستگاه هواشناسی در مناطق مختلف استان گلستان که عمدتا بارانسنجی هستند مستقر است و بررسی داده های این ایستگاه های نشان می دهد که بیشترین مقدار بارندگی در ایستگاه بارانسنجی توسکاچال در شهرستان مینودشت در شرق استان گلستان به مقدار 337.3 میلی متر به ثبت رسید.
بررسی دقیقتر داده های هواشناسی گویای این نکته است که در طول فعالیت سامانه بارشی موصوف که از شب 26 اسفند 97 در استان گلستان آغاز شد، 10 ایستگاه نخست که بیشترین بارش های استان در آن ثبت شده همگی در شرق گلستان واقع هستند که از 337.3 میلی متر تا 212 میلی متر بارندگی در آنها ثبت شده است.
این بارندگی بسیار شدید و بی سابقه که در شب نخست با طوفان و تندباد نیز همراه بود، علاوه بر وارد آوردن خسارات بسیار در مناطق بالادست، موجب سرریزشدن سدهای بوستان و گلستان در شرق استان گلستان و پرآبی و طغیان رودخانه های منطقه همچون گرگانرود و چهل چای شد که وقوع سیل در شهر گنبد و نیز روستاهای این شهرستان در حاشیه روخانه گرگانرود، از پی آمدهای مخرب و اولیه آن محسوب می شود.
بحران در گنبدکاووس از 27 اسفند آغاز شد که از شب قبل شاهد آغاز بارندگی شدید همراه با تندباد و طوفان بود و فرماندار این شهرستان در جلسه شورای اداری که در همین روز برگزار شد، از تشکیل جلسات ستاد بحران شهرستان و نیز وارد آمدن خسارت به تعدادی از روستاها بر اثر بارش شدید باران و طوفان خبر داد.
تداوم شدید بارندگی در تمام طول روز 27 اسفند منجر به آبگرفتگی های گسترده در سطح شهر گنبدکاووس و ورود آب به منازل برخی از شهروندان در یک منطقه از شهر شد؛ این در حالی بود که هنوز رودخانه گرگانرود طغیان نکرده و به داخل شهر وارد نشده بود.
گزارش ها از دیگر شهرستان های منطقه شرق گلستان نیز حاکی از وارد آمدن خسارت به بخش های مختلف بر اثر بارندگی سیل آسا، سیلاب و وقوع طوفان بود.
تداوم بارش ها در تمام طول شب منتهی به 28 اسفند، ابتدا موجب طغیان رودخانه چهل چای در بخش جنوبی شهر گنبدکاووس شد و در ساعات اولیه صبح این روز، بخشی از پارک الغدیر را به زیر آب برد و تعدادی از منازل مسکونی حاشیه خود را با خطر سیلاب و آبگرفتگی مواجه کرد.
در همین روز فرماندار کلاله با اعلام سرریز شدن سد بوستان، گفت که با تکمیل شدن ظرفیت 33.4 میلیون مترمکعبی این سد، سرریز آن آغاز شده و فرماندار ویژه گنبدکاووس نیز با اشاره به سرریز شدن سد گلستان در حوزه این شهرستان و زیاد بودن ظرفیت آب ورودی به این سد، از مردم، دهیاران و اعضای شوراهای سلامی روستاهای پایین دست این سد و مناطق شمالی گنبدکاووس خواست آمادگی لازم برای مقابله با وضعیت فوق العاده را داشته باشند.
برابر آمار اداره امور آب گنبدکاووس، حداکثر سرریز آب سد گلستان در جریان سیل اخیر به 560 متر مکعب در ثانیه رسید که روند افزایش آب گرگانرود و طغیانی شدن جریان آن را شدت داد و در 28 اسفند، گزارش ها حاکی از ورود آب به قسمت هایی از شهر گنبدکاووس در حاشیه این رودخانه بود که از بخش شمالی شهر می گذرد.
روند افزایشی ورود سیلاب گرگانرود به داخل شهر و بویژه انتشار شایعات در خصوص استحکام نداشتن سد گلستان و احتمال شکستن این سد، همانگونه که در جریان سیل سال 80 به جان مردم گنبد افتاده بود، این بار نیز فراگیر شد و به افزایش نگرانی مردم از وقوع سیل مهیب و بنیان کن در شهر گنبدکاووس دامن زد که موجب شد تعدادی از شهروندان با تخلیه منازل خود، اقدام به ترک شهر کنند.
با تداوم طغیان رودخانه گرگانرود، روند آبگرفتگی شهر گنبدکاووس نیز تشدید و گسترش یافت و با رسیدن به اوج خود در روز 29 اسفند به مناطق مرکزی شهر و جوار برج تاریخی قابوس بن وشمگیر این شهر کشیده شد.
در تمام این مدت تلاش مسئولان شهرستان گنبدکاووس بر تسهیل جریان آب رودخانه گرگانرود، در سه مسیر ورودی گنبدکاووس شامل پل های آخوند آباد و گدم آباد در مسیر گرگانرود در بخش شمالی و پل مسیر رودخانه چهل چای در ورودی جنوبی شهر متمرکز بود و با استقرار بیل های مکانیکی در این پل ها و برداشتن کنده های درختان و سایر عوارضی که همراه سیلاب می آمدند، مانع تجمع آب در پشت پل ها شده و با تسهیل جریان آب مانع از شکستن پل های ورودی شهر شدند.
طغیان گرگانرود در محدوده شهر گنبدکاووس باعث جاری شدن سیلاب در یک چهارم این شهر به مساحت 400 هکتار و آبگرفتگی بیش از سه هزار واحد مسکونی شهروندان آن شد و افزون بر آن خسارت هایی هم به مبلغ 180 میلیارد ریال به زیر ساخت های شهر همچون آسفالت معابر، جداول و تاسیسات شهرداری وارد کرد.
هرچند طغیان گرگانرود در محدوده شهر گنبدکاووس از شب 29 اسفند روند کاهشی به خود گرفت و شهروندان این شهر که تا آن زمان یک چهارم شهر خود را تحت اشغال سیلاب گرگانرود می دیدند، نخستین روز سال نو را در حالی آغاز کردند که با فروکش کردن طغیان رود و پسرفت آن، شهر به طور طبیعی از سیلاب تخلیه شده بود، ولی تداوم بحران در مناطق روستایی پایین دست شهر گنبدکاووس مشهود بود.
با تخلیه شهر گنبد از سیلاب در نخستین روز سال نو، فرماندار گنبدکاووس اعلام کرد که اینک تمامی تلاش ها معطوف به مدیریت بحران سیل در مناطق روستایی پایین دست شهر گنبدکاووس است که همچنان در معرض تهدید سیل قرار داشتند.
در پایین دست شهر گنبدکاووس، رودخانه چهل و چای نرماب نیز در حد فاصل روستاهای کورکلی و قزاقلی با دبی 260 متر مکعب در ثانیه به گرگانرود پیوسته و در مجموع 700 تا 800 مترمکعب آب در ثانیه به سمت روستاهای پایین دست و نهایتا سد وشمگیر در محدوده شهرستان آق قلا هدایت می شد.
پی آمد این امر، آبگرفتگی بیش از 10 روستای حاشیه گرگانرود در حوزه شهرستان گنبدکاووس از جمله روستاهای بی بی شیروان، قوچمراد و ایمر حاجی اللهیار بود.
طبق اعلام مسئولان گنبدکاووس، بارندگی شدید، طوفان و سیلاب تقریبا تمامی روستاهای بخش مرکزی گنبدکاووس بویژه روستاهای حاشیه گرگانرود را به نوعی دچار خسارت کرد و بر اساس برآوردهای اولیه 1000 واحد مسکونی در روستاهای این شهرستان دچار خسار شدند.
سیلاب اخیر در شرق گلستان بیشترین خسارت را به بخش کشاورزی این منطقه وارد کرد و تنها در شهرستان گنبدکاووس، برآوردهای اولیه حاکی از وارد شدن قریب به 1000 میلیارد ریال خسارت به این بخش است.
علاوه بر گنبدکاووس، تمامی شش شهرستان دیگر واقع در شرق گلستان نیز از اثرات مخرب بارندگی سیل آسا، طوفان و سیل در امان نمانده و هر یک به نوعی دچار خسارت های سنگین در زمینه زیرساخت ها و ابنیه فنی راه ها و تاسیسات زیربنایی شهری و روستایی، تخریب اراضی کشاورزی و منازل شهروندان در اثر سیلاب، طوفان، بارندگی شدید و رانش زمین شدند.
این خسارت ها مطابق برآوردهای اولیه انجام شده از سوی فرمانداری های این شهرستان ها، در مینودشت دو هزار میلیارد ریال، کلاله 1000میلیارد ریال، آزادشهر 970میلیارد ریال، مراوه تپه 800 میلیارد ریال، رامیان 720 میلیارد ریال و گالیکش حدود 500 میلیارد ریال است.
افزون بر این ها، بارندگی، سیل و طوفان، زندگی عشایر مستقر در شرق استان گلستان را نیز تحت تاثیر قرار داد و بنا به اعلام رئیس سازمان امور عشایری کشور، در جریان بارندگی شدید، طوفان وسیل اخیر، 620 میلیارد ریال به عشایر مستقر در این منطقه خسارت وارد شده است.
خسارات سنگین سیل در منطقه شرق گلستان که به صورتی به مراتب گسترده تر در آق قلا و گمیشان در غرب استان گلستان نیز درحال تکرار است، گویای این نکته است که با وجود تکراری شدن این بلای طبیعی در این استان، بویژه در منطقه شرق آن، مسئولان ضرورت اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز سیل را جدی نگرفته اند.
گفته می شود تخریب جنگل ها و منابع طبیعی بویژه در مناطق بالادست از عوامل اصلی جریان یافتن سیلاب است و به گفته رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، اقدامات پیشگیرانه که اصلی ترین و مهمترین اقدام برای جلوگیری از بروز سیل های مخرب است باید به صورت ریشه ای، اساسی و زیربنایی انجام شود.
خلیل آقایی که در آغاز هفته گذشته برای بررسی وضعیت سیل در گنبد و شرق گلستان به این منطقه سفر کرده بود، تصریح کرد: غیر از تقویت پوشش گیاهی و اصلاح و احیای مراتع و جنگل ها راه دیگری برای پیشگیری از وقوع سیلاب های مخرب وجود ندارد.
وی با بیان اینکه منشاء سیل، حوضه آبخیز است، گفت: اعتبارات تخصیصی برای انجام اقدامات زیربنایی در زمینه آبخیزداری به منظور مقابله اساسی و ریشه ای با مخاطرات سیل، کافی نبوده و پاسخگوی نیازها نیست.
وی در گفت و گو با خبرنگاران درگنبدکاووس تصریح کرده بود که طبق برنامه ششم توسعه، سازمان جنگل ها، سالیانه موظف به انجام عملیات آبخیزداری در سطح دو میلیون هکتار است ولی با اعتباراتی که در دو سال گذشته تخصیص یافته، در کمتر از یک میلیون هکتار این عملیات انجام شده است.
آقایی خاطرنشان کرد: با اینکه در منطقه گلستان اقدامات خوبی در امور آبخیزداری صورت گرفته ولی این اقدامات کافی نیست و باید سرعت کار را بالا برد.
استان گلستان بویژه مناطق شرق آن در سال های 71، 80 و 81 نیز با وقوع سیل های سنگین و سهمگین مواجه بوده که صدها کشته برجای گذاشته و تکرار دوباره آن در حال حاضر البته با تلفات جانی به مراتب کمتر ولی خسارات بسیار زیاد، گویای این نکته است، مسئولان هشدارهای طبیعت را هنوز جدی نگرفته اند.
با فروکش کردن بحران در شرق گلستان، اقدامات لازم برای برگرداندن زندگی مردم به حالت عادی با کمک تمامی نیروها، اعم از نیروهای امدادی هلال احمر، سپاه، ارتش و نیروهای مردمی انجام شد و 1900 نفر از کسانی که در جریان سیل اخیر در شهرستان گنبدکاووس منازلشان دچار آبگرفتگی شده بود؛ در چندین نقطه در شهر و روستاهای گنبدکاووس اسکان موقت داده شده و روزانه هفت هزارغذای گرم بین آنها توزیع می شود.
برای اسکان موقت عشایر آسیب دیده نیز 100 چادر در منطقه آی تمر و 20 چادر در منطقه ماسان کوب گنبدکاووس از سوی هلال احمر برپا شده و خدمات رسانی به آنها در حال انجام است.
استقرار ستاد پشتیانی بازسازی مناطق سیلزده شرق گلستان در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گنبدکاووس از دیگر اقداماتی است که برای ساماندهی اوضاع آسیب دیدگان در مناطق روستایی این منطقه به انجام رسیده است.
در شهر گنبدکاووس نیز با توجه به بیمه بودن 26 هزار واحد مسکونی و 6 هزار واحد تجاری این شهر، کار برآورد خسارت ها با فعالیت هفت اکیپ سه نفره ماموران بیمه در حال انجام است و تاکنون از سه هزار مورد اعلام خسارت به منازل مسکونی، کار ارزیابی خسارات وارده به حدود 900 واحد مسکونی به انجام رسیده است.
هرچند این اقدامات و تلاش برای جبران خسارات وارده به مردم حتمی و ضروری بوده و مرهمی بر آلام سیلزدگان منطقه می تواند باشد، ولی آیا وقت آن نرسیده که پس از بروز سیل های فراوان در گلستان از جمله در سال 80 که مهیب ترین آن با صدها کشته بود، مسئولان بخواهند طرحی نو در انداخته و از اساس با این بلای طبیعی مقابله کنند.
این همه در حالیست که بدانیم بر اساس برخی آمارهای منتشره تعداد سیل های جاری شده در استان گلستان از سال ۷۰ تا ۹۵ به بیش از ۱۲۰ فقره سیل بزرگ و کوچک می رسد و حداقل سه مورد آن در سال های 71، 80 و 81 مخرب، مهیب و همراه با صدها کشته بوده و سیل کنونی چهارمین آن از این نوع در 27 سال گذشته بویژه در شرق این استان است.
----------------------------------------------------------------------------------
* خبرنگار ایرنا در گنبدکاووس
کپی شد
