به گزارش خبرنگار ایرنا، با وجود افزایش دانسته های مردم در خصوص اهمیت محیط های طبیعی، اما هنوز درک واقعی از اهمیت تالاب ها، کارکردها و حساسیت این اکوسیستم منحصر بفرد در سطح عمومی و حتی برخی متخصصین وجود ندارد.
هرچند تعاریف متعددی برای تالاب ها مطرح می شود ،اما تعریف مندرج در کنوانسیون رامسر به سبب برخی مزیت ها در اکثر کشورهای جهان پذیرفته شده و این است که 'مناطق مردابی، آبگیرطبیعی، مصنوعی، دائم و موقت با آب ساکن یا جاری شیرین، لب شور یا شور مشتمل برآن دسته از آبهای دریایی که عمق آن از شش متر تجاوز نکند' را تالاب می گویند.
در این دوره آموزشی که روز یکشنبه در محل کانون پرورش فکری گُمیش تپه مرکز شهرستان گمیشان برگزار شد، حدود 60 نفر از دهیاران، ورزشکاران، دانشجویان، ماهیگیران و افراد مرتبط گردهم آمدند و با حضور اساتید دانشگاهی، مدیران اجرایی و مسوولان منطقه در خصوص آخرین وضعیت تالاب بین المللی گمیشان و راهکارهای حیات بخشی مجدد این زیستگاه منحصر بفرد بررسی شد.
همچنین شرکت کنندگان از مباحث تئوریک (نظری) و عملی در ارتباط با توانمندسازی جوامع پیرامونی این تالاب ها بهره مند شدند.
معاون فرماندار گمیشان در این پیوند گفت: بهره مندی از ظرفیت های تالاب باید به شکلی در دستور کار قرار گیرد که منابع موجود علاوه بر استفاده نسل کنونی برای آینده نیز پایدار باشد.
سیدعلیرضا حسینی ادامه داد: وضعیت کنونی تالاب نگران کننده بوده و بخش های وسیعی از آن خشک شده است، اما با راهکارهای مطمئن و علمی باید حیات را دوباره به این زیستگاه ارزشمند استان گلستان بازگردانیم.
وی همچنین افزود: باید حوزه گردشگری و توریسم را در اقتصاد محلی حاشیه نشینان تالاب ها وارد کنیم.
به گفته وی، تنها راهکار مشارکت موثر حاشیه نشینان درحفاظت پایدار از تالاب، دخیل سازی آنها در منافع اقتصادی این حوزه ها است.
حسینی ادامه داد که به منظور رفع برخی دغدغه های اقتصادی حاشیه نشینان تالاب، طرح های گردشگری طبیعی هم سو با محیط زیست در این جوامع طرح ریزی و پیاده سازی شود.
رمضانعلی قائمی پژوهشگر حوزه محیط زیست نیز گفت: خشک شدن تالاب ها فاجعه به بارمی آورد اما کاربری های دیگری که متاسفانه به تالاب ها تحمیل می شود نیز پیامد کمتری از خشک شدن این حوزه ها ندارد.
وی اظهارداشت: شاید در کوتاه مدت معرفی گونه های غیر بومی آبزیان در مناطق پیرامونی منافع اقتصادی به همراه داشته باشد، اما خطر نابودی گونه های 'آندمیک' براثر رقابت در خصوص منابع غذایی و افزایش دامنه احتمالی بیماری ها را در پی خواهد داشت لذا باید قبل از هر اقدامی به پیامدهای اجرای آن بیاندیشیم.
به گفته وی، دگرگون سازی تالاب ها برای سایر کاربری ها باید با احتیاط انجام شود.
وی همچنین به اهمیت تالاب ها در ارتباط با بانک ژن اشاره کرد و گفت: اراضی تالابی از تعداد زیادی گونه های وحشی برخوردار بوده که در مواقع لازم می توان از این بانک ژن استفاده بهینه کرد.
این پژوهشگر حوزه محیط زیست اضافه کرد: در مواردی که جمعیت حیات وحش به سطح پایینی رسید، نیاز به ذخیره ژنتیکی داریم که بخشی از این چالش توسط جمعیت های وحشی موجود در تالاب مرتفع می شود.
مزدک دربیگی از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد نیز در خصوص کارکرد تالاب گفت: نمور بودن خاک و پوشش گیاهی نیزاری اطراف تالاب در برابر نیروهای طبیعی مانند باد و اثرات آن موثر بوده و از وقوع ریزگردها جلوگیری می کند.
این مولف کتب های محیط زیست به شناسایی کانون ریزگردها پیرامون تالاب گمیشان نیز اشاره کرد و افزود: این موضوع به مسوولان استانی منعکس شده است.
دکتر دربیگی تاکید کرد: درصورتی که راهکار فوری برای احیای تالاب گمیشان در دستور کار قرار نگیرد در سال های نه چندان دور و حتی قبل از 1400 شاهد وقوع ریزگردها در این منطقه خواهیم بود، پدیده ای که علاوه بر گمیشان، کل استان گلستان را تهدید می کند.
وی تصریح کرد که سهل انگاری در خصوص چنین مباحثی تبعات ناگوار و پیامدهای سیاسی اجتماعی متعددی بر جای خواهد گذاشت که یکی از مهمترین آنها مهاجرت جوامع پیرامونی است که علاوه بر آثار زیانبار متعدد در مناطق مرزی به عنوان یک تهدید نیز لحاظ می شود.
علی بیانی رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان های بندرترکمن و گمیشان هم گفت: در این نشست سعی شده با استفاده از اساتید مجرب انتقال آموزه های محیط زیست به صورت پایه ای و از جوامع پایین هرم (مجاور زیستگاه ) آغاز تا بستر استفاده خردمندانه، متعادل و متوازن از تالاب ها به صورت گسترده فراهم شود.
وی همچنین به مستمر بودن این دوره های آموزشی اشاره کرد و افزود: برای نجات و حیات بخشی به تالاب گمیشان چاره ای جز دخیل شدن جوامع محلی نداریم.
به گزارش ایرنا حدود 35 کیلومتری شمال غربی گرگان (مرکز استان گلستان) و در حوزه شهرستان گمیشان آبگیر گسترده ای با نیزارهای انبوه قرار دارد که به نام تالاب بین المللی گمیشان معروف است.
تالاب گمیشان یک زیستگاه منحصر به فرد با وسعت بیش از 20هزار هکتار بوده که 14 هزار هکتار آن جزء مناطق شکار، صید و تیراندازی ممنوع سازمان حفاظت محیط زیست است.
گمیشان یک تالاب ساحلی محسوب می شود و طیف گسترده ای از گونه های مختلف پرندگان همچون 'مرغابی، غاز، قو، پلیکان، باکلان، پرستوی دریایی، سلیم، کاکایی، چنگر، اگرت، خوتکا، گیلان شاه و تلیله' در فصول گوناگون سال به آن مهاجرت می کنند.
علاوه بر این همه ساله تالاب میزبان تعداد زیادی از پرندگانی است که از نیمکره شمالی به مناطق جنوبی مهاجرت کرده و ماه ها در این مکان می مانند و مجددا برای جوجه آوری به وطن اصلی خود باز می گردند.
مهاجرت پرندگان از اواسط پاییز آغاز و گونه های مختلف ازعرض های بالاتر و نواحی شمالی سیبری به تالاب بین المللی گمیشان می آیند.
در میان پرندگان آبزی چنگر فراوان ترین و غاز پیشانی سفید و پلیکان پا خاکستری کمیاب ترین و شاید ارزشمندترین گونه های تالاب بین المللی گمیشان محسوب می شود.
ضلع جنوبی تالاب بین المللی گمیشان به گرگانرود محدود می شود و قسمت شمال آن تا مرز جمهوری ترکمنستان ادامه دارد.
عمق این تالاب در اوج پرآبی از دو و نیم متر در قسمت شمال غرب تا یک متر در سایر قسمت ها متغیر است، این تالاب در سال 1381 از سوی کنوانسیون رامسر به عنوان تالاب بین المللی به ثبت رسید.
شهرستان گمیشان با افزون بر80هزار نفر جمعیت در شمال غرب گلستان و در ساحل شرقی خزر واقع است.
گلستان سه تالاب بین المللی دیگر نیز با نام های آلاگل، آجی گل و آلما گل در حوزه شهرستان گنبدکاووس در شرق استان دارد.
7333/1648
انتهای پیام هرچند تعاریف متعددی برای تالاب ها مطرح می شود ،اما تعریف مندرج در کنوانسیون رامسر به سبب برخی مزیت ها در اکثر کشورهای جهان پذیرفته شده و این است که 'مناطق مردابی، آبگیرطبیعی، مصنوعی، دائم و موقت با آب ساکن یا جاری شیرین، لب شور یا شور مشتمل برآن دسته از آبهای دریایی که عمق آن از شش متر تجاوز نکند' را تالاب می گویند.
در این دوره آموزشی که روز یکشنبه در محل کانون پرورش فکری گُمیش تپه مرکز شهرستان گمیشان برگزار شد، حدود 60 نفر از دهیاران، ورزشکاران، دانشجویان، ماهیگیران و افراد مرتبط گردهم آمدند و با حضور اساتید دانشگاهی، مدیران اجرایی و مسوولان منطقه در خصوص آخرین وضعیت تالاب بین المللی گمیشان و راهکارهای حیات بخشی مجدد این زیستگاه منحصر بفرد بررسی شد.
همچنین شرکت کنندگان از مباحث تئوریک (نظری) و عملی در ارتباط با توانمندسازی جوامع پیرامونی این تالاب ها بهره مند شدند.
معاون فرماندار گمیشان در این پیوند گفت: بهره مندی از ظرفیت های تالاب باید به شکلی در دستور کار قرار گیرد که منابع موجود علاوه بر استفاده نسل کنونی برای آینده نیز پایدار باشد.
سیدعلیرضا حسینی ادامه داد: وضعیت کنونی تالاب نگران کننده بوده و بخش های وسیعی از آن خشک شده است، اما با راهکارهای مطمئن و علمی باید حیات را دوباره به این زیستگاه ارزشمند استان گلستان بازگردانیم.
وی همچنین افزود: باید حوزه گردشگری و توریسم را در اقتصاد محلی حاشیه نشینان تالاب ها وارد کنیم.
به گفته وی، تنها راهکار مشارکت موثر حاشیه نشینان درحفاظت پایدار از تالاب، دخیل سازی آنها در منافع اقتصادی این حوزه ها است.
حسینی ادامه داد که به منظور رفع برخی دغدغه های اقتصادی حاشیه نشینان تالاب، طرح های گردشگری طبیعی هم سو با محیط زیست در این جوامع طرح ریزی و پیاده سازی شود.
رمضانعلی قائمی پژوهشگر حوزه محیط زیست نیز گفت: خشک شدن تالاب ها فاجعه به بارمی آورد اما کاربری های دیگری که متاسفانه به تالاب ها تحمیل می شود نیز پیامد کمتری از خشک شدن این حوزه ها ندارد.
وی اظهارداشت: شاید در کوتاه مدت معرفی گونه های غیر بومی آبزیان در مناطق پیرامونی منافع اقتصادی به همراه داشته باشد، اما خطر نابودی گونه های 'آندمیک' براثر رقابت در خصوص منابع غذایی و افزایش دامنه احتمالی بیماری ها را در پی خواهد داشت لذا باید قبل از هر اقدامی به پیامدهای اجرای آن بیاندیشیم.
به گفته وی، دگرگون سازی تالاب ها برای سایر کاربری ها باید با احتیاط انجام شود.
وی همچنین به اهمیت تالاب ها در ارتباط با بانک ژن اشاره کرد و گفت: اراضی تالابی از تعداد زیادی گونه های وحشی برخوردار بوده که در مواقع لازم می توان از این بانک ژن استفاده بهینه کرد.
این پژوهشگر حوزه محیط زیست اضافه کرد: در مواردی که جمعیت حیات وحش به سطح پایینی رسید، نیاز به ذخیره ژنتیکی داریم که بخشی از این چالش توسط جمعیت های وحشی موجود در تالاب مرتفع می شود.
مزدک دربیگی از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد نیز در خصوص کارکرد تالاب گفت: نمور بودن خاک و پوشش گیاهی نیزاری اطراف تالاب در برابر نیروهای طبیعی مانند باد و اثرات آن موثر بوده و از وقوع ریزگردها جلوگیری می کند.
این مولف کتب های محیط زیست به شناسایی کانون ریزگردها پیرامون تالاب گمیشان نیز اشاره کرد و افزود: این موضوع به مسوولان استانی منعکس شده است.
دکتر دربیگی تاکید کرد: درصورتی که راهکار فوری برای احیای تالاب گمیشان در دستور کار قرار نگیرد در سال های نه چندان دور و حتی قبل از 1400 شاهد وقوع ریزگردها در این منطقه خواهیم بود، پدیده ای که علاوه بر گمیشان، کل استان گلستان را تهدید می کند.
وی تصریح کرد که سهل انگاری در خصوص چنین مباحثی تبعات ناگوار و پیامدهای سیاسی اجتماعی متعددی بر جای خواهد گذاشت که یکی از مهمترین آنها مهاجرت جوامع پیرامونی است که علاوه بر آثار زیانبار متعدد در مناطق مرزی به عنوان یک تهدید نیز لحاظ می شود.
علی بیانی رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان های بندرترکمن و گمیشان هم گفت: در این نشست سعی شده با استفاده از اساتید مجرب انتقال آموزه های محیط زیست به صورت پایه ای و از جوامع پایین هرم (مجاور زیستگاه ) آغاز تا بستر استفاده خردمندانه، متعادل و متوازن از تالاب ها به صورت گسترده فراهم شود.
وی همچنین به مستمر بودن این دوره های آموزشی اشاره کرد و افزود: برای نجات و حیات بخشی به تالاب گمیشان چاره ای جز دخیل شدن جوامع محلی نداریم.
به گزارش ایرنا حدود 35 کیلومتری شمال غربی گرگان (مرکز استان گلستان) و در حوزه شهرستان گمیشان آبگیر گسترده ای با نیزارهای انبوه قرار دارد که به نام تالاب بین المللی گمیشان معروف است.
تالاب گمیشان یک زیستگاه منحصر به فرد با وسعت بیش از 20هزار هکتار بوده که 14 هزار هکتار آن جزء مناطق شکار، صید و تیراندازی ممنوع سازمان حفاظت محیط زیست است.
گمیشان یک تالاب ساحلی محسوب می شود و طیف گسترده ای از گونه های مختلف پرندگان همچون 'مرغابی، غاز، قو، پلیکان، باکلان، پرستوی دریایی، سلیم، کاکایی، چنگر، اگرت، خوتکا، گیلان شاه و تلیله' در فصول گوناگون سال به آن مهاجرت می کنند.
علاوه بر این همه ساله تالاب میزبان تعداد زیادی از پرندگانی است که از نیمکره شمالی به مناطق جنوبی مهاجرت کرده و ماه ها در این مکان می مانند و مجددا برای جوجه آوری به وطن اصلی خود باز می گردند.
مهاجرت پرندگان از اواسط پاییز آغاز و گونه های مختلف ازعرض های بالاتر و نواحی شمالی سیبری به تالاب بین المللی گمیشان می آیند.
در میان پرندگان آبزی چنگر فراوان ترین و غاز پیشانی سفید و پلیکان پا خاکستری کمیاب ترین و شاید ارزشمندترین گونه های تالاب بین المللی گمیشان محسوب می شود.
ضلع جنوبی تالاب بین المللی گمیشان به گرگانرود محدود می شود و قسمت شمال آن تا مرز جمهوری ترکمنستان ادامه دارد.
عمق این تالاب در اوج پرآبی از دو و نیم متر در قسمت شمال غرب تا یک متر در سایر قسمت ها متغیر است، این تالاب در سال 1381 از سوی کنوانسیون رامسر به عنوان تالاب بین المللی به ثبت رسید.
شهرستان گمیشان با افزون بر80هزار نفر جمعیت در شمال غرب گلستان و در ساحل شرقی خزر واقع است.
گلستان سه تالاب بین المللی دیگر نیز با نام های آلاگل، آجی گل و آلما گل در حوزه شهرستان گنبدکاووس در شرق استان دارد.
7333/1648
کپی شد
