تاثیر گرفتگی لوله رحم روی بارداری چیست؟

یکی از مشکلات رایج در بین خانم‌ها، گرفتگی لوله رحم است. لوله‌های فالوپ بخشی از دستگاه تناسلی زنان هستند که تخمدان‌ها را به رحم وصل می‌کنند. در هر چرخه قاعدگی،، تخمک از تخمدان وارد لوله‌های فالوپ می‌شود و به سمت رحم حرکت می‌کند. لقاح تخمک با اسپرم نیز در همین لوله‌ها رخ می‌دهد. سپس تخمک بارور شده از طریق لوله فالوپ به رحم می‌رود، تا در آنجا لانه‌گزینی کند؛ اما اگر لوله فالوپ مسدود باشد، اسپرم نمی‌تواند به تخمک برسد و تخمک بارور شده نیز نمی‌تواند به رحم برگردد.

از جمله دلایل شایع انسداد لوله‌های فالوپ می‌توان به وجود بافت‌های اسکار، عفونت یا چسبندگی‌های لگنی اشاره کرد. این عارضه با کمک روش‌هایی مانند سونوگرافی و عکس رنگی تشخیص داده می‌شود. سپس با توجه به علت و علائم انسداد لوله رحم، پزشک از روش‌هایی مانند درمان دارویی یا جراحی جهت رفع چسبندگی لوله رحم یا برداشتن لوله رحم استفاده می‌کند.

چسبندگی یا انسداد لوله رحم چیست؟

هر زن دو لوله فالوپ دارد که یکی تخمدان سمت راست و دیگری تخمدان سمت چپ را به رحم متصل می‌کند. تخمک آزاد شده در هر سیکل، وارد یکی از این لوله‌ها شده و سپس، با اسپرم ترکیب می‌شود. در نهایت، تخمک بارور شده (جنین) به سمت رحم حرکت می‌کند، تا در آنجا برای شروع بارداری لانه‌گزینی کند.

اگر یک یا هر دو لوله فالوپ مسدود باشند، ممکن است اسپرم به تخمک نرسد یا تخمک بارور شده نتواند به رحم برود. این موضوع می‌تواند باعث ناباروری شود. همچنین، انسداد لوله‌های فالوپ منجر به مشکلاتی مانند بارداری خارج از رحم خواهد شد. در این شرایط، به دلیل سختی حرکت تخمک بارور شده به سمت رحم، امکان بارداری طبیعی کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه، فرد باید از روش‌هایی مانند لقاح مصنوعی (IVF)، به عنوان یک راه‌حل جایگزین برای بارداری کمک بگیرد.

علائم گرفتگی لوله رحم

مسدود شدن لوله‌های فالوپ معمولاً علائم واضحی ندارد. به همین دلیل، بسیاری از زنان تا زمانی که تلاش برای بارداری نکنند و با مشکل مواجه نشوند، از وجود این انسداد بی‌خبر هستند. با این وجود، در برخی موارد ممکن است انسداد لوله‌های فالوپ باعث درد خفیف و مداوم در یک سمت شکم شود. این حالت بیشتر در نوعی انسداد به نام هیدروسالپنکس رخ می‌دهد. در این حالت، مایع داخل لوله فالوپ مسدود شده تجمع کرده و باعث بزرگ شدن آن می‌شود. درد لگن، قاعدگی دردناک، اختلال در چرخه قاعدگی، کاهش خونریزی رحم، تکرر ادرار و درد هنگام مقاربت، از دیگر علائم نشان دهنده این مشکل محسوب می‌شوند.

علت چسبندگی لوله رحم

چسبندگی لوله‌های رحم یا فالوپ به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. در اغلب موارد، عفونت‌ها، التهاب یا آسیب به ناحیه لگن باعث این عارضه خواهد شد. در ادامه برخی از علت‌های اصلی چسبندگی و انسداد لوله‌های فالوپ را بررسی کرده‌ایم.

عفونت لگنی( PID): عفونت‌های ناحیه لگن می‌توانند باعث ایجاد بافت اسکار و چسبندگی در لوله‌های فالوپ شوند. این انسداد، مانع از حرکت تخمک و اسپرم خواهد شد.

• آپاندیسیت ترکیده: ترکیدگی آپاندیس می‌تواند باعث التهاب و عفونت در ناحیه شکم شده و منجر به چسبندگی لوله‌های فالوپ شود.
• بیماری‌های مقاربتی( STIs): بیماری‌هایی مانند سوزاک و کلامیدیا در صورت عدم درمان، بافت‌های فالوپ را زخم کرده و باعث التهاب و انسداد این لوله‌ها می‌شوند.
• اندومتریوز: در این بیماری، بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در نواحی خارج از رحم رشد می‌کند. این بافت‌ها در لوله‌های فالوپ تجمع کرده، یا در نواحی اطراف، چسبندگی ایجاد می‌کنند و باعث قاعدگی نامنظم، درد لگن و مسدود شدن لوله‌های رحم خواهند شد.
• سابقه جراحی‌های شکمی و لگنی: جراحی‌های انجام شده به‌ ویژه در ناحیه لگن یا روی لوله‌های فالوپ، منجر به تشکیل بافت اسکار و ایجاد چسبندگی‌ در این ناحیه شده و مانع حرکت تخمک شود.
• هیدروسالپینکس: این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که انتهای لوله فالوپ مسدود شده و مایع در آن تجمع پیدا کند. این عارضه باعث عفونت‌های لگنی و التهاب و انسداد کامل لوله رحم می‌شود.
• بارداری خارج از رحم: اگر بارداری در لوله فالوپ رخ دهد، می‌تواند به بافت لوله آسیب زده و باعث ایجاد زخم یا چسبندگی در این ناحیه و سقط جنین شود.
• فیبروم‌های رحمی: این توده‌ها می‌توانند لوله‌های فالوپ را در جایی که به رحم متصل می‌شوند، مسدود کنند.

این عوامل به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با ایجاد بافت اسکار و چسبندگی در لوله‌های فالوپ، روی توانایی بارداری فرد تأثیر گذاشته و منجر به ناباروری می‌شوند. پزشک با بررسی این علائم و آزمایش‌های انجام شده، درباره بیماری های زنان اطلاعات کسب می‌کند.

تخصص زنان و زایمان، تخصصی است که مراقبت‌های پزشکی و جراحی را در دوران قبل از بارداری، بارداری، زایمان و دوره پس از آن ارائه می‌دهد. فعالیت متخصص زنان و زایمان شامل موارد و حیطه‌های زیر می‌شود:

• استفاده از سونوگرافی، آزمایش خون، آزمایش ادرار و سایر ابزارها برای نظارت بر بارداری
• مدیریت زایمان، از جمله القای زایمان، موارد اضطراری و تجویز داروهای مناسب
• غربالگری، معاینات و تست‌های آزمایشگاهی قبل از تولد بچه
• ارائه مراقبت‌های پس از عمل جراحی سزارین یا طبیعی تا شش هفته پس از آن
• بررسی اندازه، رشد و موقعیت بچه در رحم
• تشخیص نقایص مادرزادی

اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر بررسی کنیم که تخصص زنان و زایمان چیست، باید بگوییم که در این حوزه به امور مربوط به مراقبت‌های دوران بارداری رسیدگی می‌شود و عمل‌های جراحی زنان مانند سزارین، توسط  دکتر زنان و زایمان  انجام می‌شود.

عوارض ناشی از چسبندگی لوله رحم

حاملگی خارج از رحم، شایع‌ترین عارضه انسداد لوله‌های فالوپ است. در صورتی که لوله فالوپ تا حدی مسدود شده باشد، تخمک ممکن است بارور شود؛ اما در لوله گیر می‌کند. این موضوع منجر به حاملگی خارج رحمی خواهد شده و وضعیت اورژانسی رخ می‌دهد. افزایش خطر حاملگی خارج رحمی بعد از جراحی، از دیگر عوارض این روش است. در صورتی که جراح بخشی از لوله فالوپ را بردارد، خطر حاملگی خارج از رحم افزایش پیدا می‌کند. به دلیل خطرات مرتبط با حاملگی خارج رحمی، پزشکان اغلب روش IVF را برای زنانی که لوله‌های فالوپشان مسدود شده توصیه می‌کنند. در صورت بروز مشکلات رحم و لوله‌های فالوپ، می‌توانید از دکتر افتادگی رحم برای درمان این عارضه کمک بگیرید.

چطور می‌توان از انسداد لوله رحم پیشگیری کرد؟

برای جلوگیری از انسداد لوله‌های فالوپ، راه حل قطعی وجود ندارد؛ اما استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی (STI) را در این روش کاهش دهد. زیرا بیماری‌های مقاربتی، یکی از عوامل اصلی انسداد لوله‌های فالوپ هستند. همچنین رعایت اصول بهداشت جنسی و انجام رابطه جنسی ایمن نیز می‌تواند، احتمال ابتلا به عفونت‌هایی که ممکن است به اندام‌های تناسلی آسیب برسانند و منجر به هیدروسالپنکس شوند را کاهش دهد.

تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد. متخصص زنان و زایمان به درمان بیماری‌هایی مثل عفونت‌های زنان، اندومتریوز، پولیپ رحم، فیبروم رحم، پره‌اکلامپسی، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌پردازد. در صورت ابتلا به این بیماری‌ها، برای اخذ نوبت دکتر زنان می‌توانید از نوبت دهی دکتر زنان و زایمان در سایت دکتردکتر استفاده کنید.

منبع : مجله سلامت دکتردکتر(https://drdr.ir/mag/fallopian-tube-obstruction)