رسوم کهن نوروزی کهگیلویه و بویراحمد کم رنگ می شود

به گزارش ایرنا نوروز، رستاخیز طبیعت، پر شکوه ترین جشن اقوام ایران زمین و بخشی از فرهنگ باستانی بوده و در روند تاریخ رشد یافته، شاخ و برگ اسطوره‌ای به خود گرفته و با هفت سین کنونی به نسل امروز رسیده است.
در کهگیلویه و بویراحمد، تاکنون بخش اندکی از رسوم روستایی و عشایری که در تناقض با زندگی شهری نبود، به بطن شهرها وارد شده است اما بخش‌هایی از آن رو به فراموشی رفت.
زاگرس نشینان به شهرها هجوم آوردند و حتی در تضاد با احترام نیاکانشان به طبیعت زیبای زاگرس، به تخریب آن پرداختند.
کارشناس مردم شناسی میراث و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد درباره برخی از این آداب و رسوم قدیمی به ایرنا، گفت: 'چاله گرم کنون' یکی از این آیین‌های کهن در کهگیلویه و بویراحمد است که اکنون در کمتر نقاط این استان از آن یاد می‌شود و به دست فراموشی سپرده شده است.
هجیر عزیزی افزود: 'چاله گرم کنون' سنتی است که فقیر و غنی یک روز مانده به عید نوروز به‌منظور گرم نگه داشتن اجاق خانه و برکت و پایداری سفره صاحب خانه، غذایی گرم و لذیذ با بهترین نوع غذای محلی می‌پزند تا همه اهل خانه از آن بخورند.
وی بیان کرد: خیرات مردگان از دیگر آیین‌های فراموش شده در کهگیلویه و بویراحمد است خانواده‌های سوگوار این استان پنج تا هفت روز به عید مانده برای آمرزش مردگان شیر برنج، حلوای خرما، پلو و گوشت می‌پزند و خانه به خانه تقسیم می‌کنند و آن را 'خیرات نیمه برات' می گویند.
عزیزی ادامه داد: تقسیم پختنی‌ها از سوی افراد خردسال انجام می‌شود و فاتحه خوانی و آمرزش طلبی از مقاصد این کار است.
وی 'پند شکنی ' را از آداب و رسوم فراموش نشده این استان ذکر کرد و گفت: در این روز معمولاً مردم به سراغ کسانی که سوگوار هستند و کسی را از دست داده‌اند می‌روند و سعی می‌کنند که لباس سیاه آنها را تعویض و جای آن لباس سفید یا رنگی به تن آنها بپوشانند و آنها را از حالت عزا در آورند.
عزیزی با بیان اینکه مهمانداری یکی از سنت‌های فراموش نشده این استان است گفت: در گذشته این سنت به اندازه ا‌ی گرامی بود که حتی اگر وضع زندگی عشایر صاحب خانه رونق خوبی نداشت مردها و زنان جداگانه بر روی یک گلیم یا گبه می‌خوابیدند و خوراکی بهتر از خوراک معمولی اهل خانه به او می‌دادند.
وی ادامه داد: متأسفانه با شکل گیری نظام جدید شهری این سنت به تدریج کاهش یافته و مهمانی‌های دوستانه به سبک شهری جایگزین آن سنت والای گذشته شده است.
وی گفت: احیای آداب و رسوم کمرنگ شده در شهرستان‌های استان در ایام عید نوروز یکی از برنامه‌های میراث فرهنگی استان است که در شهرستان‌ها برای این مهم برنامه‌های منسجمی در نظر گرفته است.
کارشناس مردم شناسی میراث و صنایع دستی کهگیلویه نیز گفت: در گذشته عواملی نظیر تهاجم فرهنگی، و نظامی سیاسی نقش مهمی در کم رنگ کردن فرهنگ اقوام داشته و قدرت‌های بزرگ با حمله‌های نظامی علاوه بر چپاول ثروت‌های مناطق محروم فرهنگ خود را بر آنها تحمیل می‌کردند.
خدایار مزارعیان گفت: متأسفانه با پیشرفت تکنولوژی سنت‌های بومی این استان رو به فراموشی رفته است.
وی تصریح کرد: ارتباطات بهترین عامل تحول در زمینه فرهنگ‌ها و آداب و رسوم فرهنگ‌ها است.
مزارعیان بابیان اینکه مقداری از این تغییرات رسوم گذشته به دلیل سفر مردم در این ایام نوروز ایجاد شده گفت: در گذشته رسم بود که مردم در خانه بمانند در حالی که هم اکنون بیشتر به سفر می‌روند.
وی تصریح کرد: در استان کهگیلویه و بویراحمد تا زمانی که راه‌های ارتباطی وجود نداشت فرهنگ‌ها دست نخورده بود.
وی اظهار داشت: برای جلوگیری از فراموش شدن سنت‌های گذشتگان باید در هر استان کتاب مخصوصی درباره آداب و سنین هر استان چاپ و در کتاب‌های درسی گنجانده شود.
2082/6110