خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: از اوایل اردیبهشت ماه برداشت سیر در شمال کرمان آغاز شده، اینجا شهداد جنوبی ترین منطقه مسکونی کویر لوت است، چند کیلومتر آن سوتر از مزارع سیر در شهداد منطقه گندم بریان قرار دارد، منطقه‌ای که با دمای ۷۰ درجه سانتیگراد در تابستان به گرم‌ترین نقطه زمین شهرت یافته است.
اما این گرما جلوی کار و تلاش شبانه روزی کشاورزان کویرنشین را نگرفته است و شهدادی‌ها برای کسب روزی حلال شبانه روز در مزارع در حال تلاش هستند.
آب کشاورزی در شهداد به دلیل عدم بارش باران از قنات تأمین می‌شود و این مردم با تلاششان شهداد را به یکی از مهمترین قطب‌های تولید سیر ایران تبدیل کرده‌اند.
برداشت سیر در ماه رمضان در گرمای شدید ادامه دارد و می‌توان رد و پای مشتریهای خارجی سیر شهداد را نیز در مزارع مشاهده کرد؛ سیرشهداد به روسیه، عراق، کشورهای حاشیه خلیج فارس، اروپا و چین و خاور دور صادر می‌شود اما در سال جاری صادرات سیر نیز کمتر از سال قبل شده است.
با این وجود شیوع کرونا در ایران و افزایش این ویروس در کرمان طی روزهای اخیر بازار خرید و فروش سیر نیز داغ‌تر از قبل شده است.
به دلیل کاهش صادرات سیر، کشاورزان به بازارهای داخلی چشم دوخته‌اند اما حکایت بازار محصولات کشاورزی این روزها در مقابل سکوت عجیب دولت و دستگاه‌های نظارتی بسیار عجیب است.
حکایت بازار محصولات کشاورزی این روزها در مقابل سکوت عجیب دولت و دستگاه‌های نظارتی بسیار عجیب است
هنوز هم دلالان در جنوب کرمان پیاز را کیلویی ۱۰۰ تومان در مزرعه می‌خرند و در بازار ۵ هزار تومان می‌فروشند، داستان گوجه و خیار هم تلخ است و صدای کشاورزان به جایی نمی‌رسد.
حالا نوبت یکی از محصولاتی شده که طی سالهای گذشته بخش اعظمش به روسیه صادر و بخش اندکی هم وارد بازار داخلی می‌شد، سیر شهداد یکی از با کیفیت ترین محصولات از نوع خود است.
آخر هفته سری به مزارع شهداد در ۱۰۰ کیلومتری شهر کرمان می زنیم، درختان نخل سایه خود را بر زمین افکنده‌اند و هزاران نفر در مزارع گسترده سیر در شهداد در حال تلاش برای برداشت محصول هستند.
دلالان سیر را کیلویی ۳ هزار تومان می خرند و حداقل ۳۰ هزار تومان می‌فروشند
زن و مرد، پیر و جوان در حال کار هستند سراغ یکی از کشاورزان می‌روم؛ زنی ۵۰ ساله است که چادر به کمر بسته و در حال برداشت سیر و دسته بندی است.
نامش مریم است و دستانش پینه بسته اما به قول خودش مردم روستا نان بازوی خود را می‌خورند، دماسنج دمایی نزدیک ۳۰ درجه را نشان می‌دهد و تحمل آفتاب نیم روز سخت است؛ این زن شهدادی می‌گوید: شکر خدا به دلیل بارندگی در بالا دست امسال، آب خوب بوده و برداشت محصول نیز نسبت به سال قبل بهتر شده است.
کاهش مشتری خارجی و افزایش دلالان داخلی
وی می‌گوید: سالهای قبل مباشرهای شرکت‌های صادراتی و حتی مشتریهای خارجی به شهداد می‌آمدند و بخش زیادی از محصول را می‌خریدند اما در سال جاری و بعد از شیوع کرونا رفت و آمدها کمتر شده است، مشتری‌ها اکثراً دلالان میدان‌های میوه و تره بار شهرهای بزرگ کشور هستند و محصول درجه یک را سه تا چهار هزار تومان از ما می خرند.
رئیس جهاد کشاورزی شمال استان کرمان در گفتگو با مهر می‌گوید: طی یک دهه اخیر کشت سیر در شهداد آغاز شده است و چون اقلیم منطقه برای تولید این محصول مناسب است، یکی از باکیفیت ترین محصول سیر ایران در شهداد تولید و راهی بازار می‌شود.
تقاضا در بازار داخلی به دلیل شیوع کرونا بالاست اما دلال‌ها با هم هماهنگ می‌کنند و قیمت خرید را بالا نمی‌برند
عباس سعیدی افزود: هر سال بر وسعت کشت محصول افزوده می‌شود اما کشش بازار داخلی و خارجی برای این محصول مناسب است و جهاد کشاورزی نیز از افزایش محصول استقبال و تسهیلات لازم را در اختیار قرار می‌دهد.
وی پیش بینی کرد در سال جاری ۳۰ هزار تن سیر در شهداد برداشت و روانه بازار شود.
سعیدی از کشاورزان خواست محصول را به دلالان نفروشند و اجازه ندهند واسطه‌های نبض بازار را در دست بگیرند.
ماشالله کمالی هم یکی از کشاورزان است که می‌گوید: دلالان سیر را سه هزار تومان از ما می‌خورند چون کشاورز نمی‌تواند محصولش را به صورت مستقیم عرضه کند، تقاضا در بازار داخلی به دلیل شیوع کرونا بالاست اما دلال‌ها با هم هماهنگ می‌کنند و قیمت خرید را بالا نمی‌برند.
وی گفت: روز گذشته برای کار اداری به شهر کرمان رفتم سیری که از من کیلویی ۳ هزار تومان خریداری می‌شود در کرمان به مردم حداقل ۳۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
وی افزود: برخی از کشاورزان سیرها را بار می‌کنند و کنار خیابان‌های شهر کرمان می‌فروشند تا کمتر ضرر کنند.
تعجب کشاورزان از سکوت مسئولان است
ابراهیم اسماعیلی یکی دیگر از کشاورزان است که می‌گوید: تعجب می‌کنم در سالی که به جهش تولید نام گذاری شده چرا مسئولان می‌نشینند و نگاه می‌کنند تا دست رنج کشاورزان به جیب افرادی برود که در عمرشان یک بار هم به مزارع نمی آیند و گوشه ویلاهایشان می‌نشینند و تلفنی و با استفاده از مباشرانشان اموال روستاییان را تاراج می‌کنند.
مسئولان سازمان صمت اعتقاد دارند قیمت محصولات کشاورزی را مکانیزم بازار و عرضه و تقاضا تعیین می‌کند و این در حالی ست که دلالان نبض بازار در استان کرمان را در دست گرفته‌اند، هر چند بسیاری از فعالان اقتصادی می‌گویند که سبک بازار آزاد به شریطی تأثیر دارد که عوامل مداخله گر بازار را تحت تأثیر قرار ندهند اما مسئولان دولتی هیچ دخالتی در بازار نمی‌کنند.
دخالت‌های دولت در بازار ضروری است
محمد اقبالی، کارشناس اقتصادی در استان کرمان در گفتگو با مهر می‌گوید: نخستین نظریه‌های تاریخی اقتصاد که در واقع ابتدایی‌ترین نظریه اقتصادی بود و توسط آدام اسمیت ارائه شد بر این اصل استوار بود که بازار آزاد مبتنی بر عرضه و تقاضا است و به مرور زمان قیمت‌ها به تعادل می‌رسد اما نظریه‌های مختلف دیگری نشان داد که عوامل مداخله گر مختلف این چرخه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در مواقعی دخالت دولت‌ها برای تعادل در بازار بسیار حیاتی است.
وی گفت: در جنوب کرمان دقیقاً همین مساله وجود دارد و دلالان در خلاء نظارتی و نظام توزیع و حمل و نقل ناقص و انحصاری بودن میادین میوه و تره بار در شهرهای بزرگ کشور و عدم بازاریابی دستگاه‌های متولی از جمله تعاون و صمت و حتی جهاد کشاورزی؛ توانسته‌اند نبض نقدینگی بازار را در دست بگیرند.
اینجا مشتری کمتر از عرضه کننده است و همین مساله موجب شده مشتری‌ها هر کار می‌خواهند انجام دهند
اقبالی گفت: اینجا مشتری کمتر از عرضه کننده است و همین مساله موجب شده مشتری‌ها هر کار می‌خواهند انجام دهند.
وی افزود: دولت باید ورود کند و به جای کارهای مقطعی مانند خرید تضمینی و یا توافقی به سمت اصلاح ساختار توزیع و بازاریابی حرکت کند تا بتوانیم در سال جهش تولید از تولید کنندگان حمایت کنیم نه اینکه تولید کننده هیچ سودی نبرد و پول‌ها به سمت دلالان هدایت شود.
اینکه سیر می‌تواند برای درمان کرونا مؤثر باشد یا خیر ثابت نشده است اما شایعات، بازار سیر را داغ کرده و در این میان هم مردم عادی سیر را گران می خرند و هم کشاورز محصولش را ارزان می‌فروشد و در این میان واسطه‌ها پول دار تر از قبل می‌شوند.
