خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها؛ «کرونا» این روزها به تیتر اصلی خبرهای دنیا تبدیل شده است؛ شیوع این ویروس و ابتلای تعدادی زیادی از هم وطنانمان به این بیماری باعث شده است که مردم بیش از پیش در این زمینه محتاط عمل کرده و به دنبال راه‌هایی برای کاهش ریسک ابتلاء به این بیماری باشند.
طبق توصیه‌های کارشناسان بهداشت و درمان ماندن در خانه، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و همچنین رعایت دقیق نکات بهداشتی تأثیر بسزایی در پیشگیری از شیوع بیشتر این ویروس در جامعه دارد. کارشناسان معتقدند استفاده از ماسک و ژل ضدعفونی کننده دست‌ها در برابر این ویروس چندان مؤثر نیست و مردم بهتر است در مدت پیک بیماری با ماندن در خانه و کم کردن رفت و آمدها به ویژه مسافرت‌ها به مقابله با این ویروس بروند. شستشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون و ضدعفونی کردن سطوح متحمل به آلودگی نیز مورد تاکید است.
اما این روزها با وجود توصیه‌های کارشناسان داروخانه‌ها و لوازم پزشکی‌ها به یکی از شلوغ ترین مکان‌ها تبدیل شده‌اند و باید در نظر داشت تراکم جمعیت در فضای کوچک می‌تواند ریسک ابتلای افراد را بیشتر کند. این روزها بیشتر اقلام مورد تقاضای مردم ماسک و ژل ضدعفونی است که البته از ابتدای اطلاع رسانی در خصوص شیوع کرونا شاهد کمبود در این زمینه بودیم و این وضعیت همچنان هم ادامه دارد. مردم به داروخانه‌ها و لوازم پزشکی‌ها مراجعه می‌کنند و بعد از شنیدن پاسخ «ماسک و ژل ضدعفونی نداریم» دست خالی به خانه‌هایشان باز می‌گردند.
دانشگاه علوم پزشکی کرمان از توزیع ماسک و ژل ضدعفونی در سطح استان کرمان خبر می‌دهد؛ اما میزان تقاضا به قدری زیاد است که با وجود توزیع این اقلام در سطح داروخانه‌ها باز هم کمبود ماسک و ژل ضدعفونی کاملاً محسوس است. در این میان اما دقیقاً در زمانی که نیاز به وحدت و رویه یک سو برای شکست کرونا داریم برخی افراد دست به سوءاستفاده از شرایط موجود می‌زنند و با بداخلاقی به احتکار این قبیل اقلام می‌پردازند.
بررسی یک تخلف در سطح داروخانه‌های کرمان
اما در موردی جدید، شاهد عرضه «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» به عنوان محلول ضدعفونی کننده دست در یکی از داروخانه‌های سطح شهر کرمان بودیم؛ این موضوعی بود که از سوی یکی از شهروندان به اطلاع خبرنگار مهر رسید که بلافاصله برای پی گیری موضوع و بررسی میزان اثرگذاری این دارو برای ضدعفونی دست با محمد ثمری مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تماس حاصل کردیم؛ او این دارو را بی تأثیر برای این مورد دانست و گفت حتی مصرف آن می‌تواند باعث مقاومت میکروبی در جامعه شود.
برای بررسی بیشتر موضوع با علی اسدی زاده معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تماس حاصل کرده و گزارش این تخلف را به او رساندیم، اسدی زاده به مهر گفت: ما قطعاً با موارد تخلف داروخانه‌ها در شرایط کنونی به صورت قاطع و جدی برخورد می‌کنیم و بهتر است برای بررسی دقیق موضوع به محل داروخانه مراجعه کنیم.
اینگونه شد که معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی کرمان، خبرنگار خبرگزاری مهر و فردی که گزارش این مورد را داده بود در محل داروخانه حضور پیدا کردند و مشاهده شد همچنان فروش «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» به عنوان محلول ضدعفونی کننده دست در این داروخانه ادامه دارد.
اسدی زاده خطاب به مسئول داروخانه متخلف این اقدام را تخلف دانست و گفت: باید برای ارائه چنین اقلامی بر طبق منابع علمی و استعلام از دانشگاه علوم پزشکی اقدام شود» و از او خواست در خصوص این اقدامش توضیح دهد. مسئول داروخانه هم وجود ۶۵ درصد اتانول در محلول موضعی «اریترومایسین» را دلیل این کارش عنوان کرد و گفت؛ من با چندین نفر تماس گرفتم و طبق مشاوره آنها این اقلام دارویی را در اختیار مردم قرار دادم و هدفم خدمت بوده است که البته در این لحظه با واکنش اسدی زاده مواجه شد که خطاب به او گفت نباید هر چیزی که حاوی الکل است را به عنوان ماده ضدعفونی دست به مردم ارائه کنیم.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمان خطاب به مسئول داروخانه گفت: آیا درست است در چنین شرایط حساسی که مردم با شیوع ویروس کرونا در سطح جامعه مواجه هستند این قبیل اقدامات را انجام دهید؟ ما قطعاً برخوردی جدی با شما خواهیم داشت.
اسدی زاده در تماس با چندین استاد و دکتر داروساز و مسئولان این حوزه در خصوص تأثیرگذاری «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» برای ضدعفونی دست‌ها مشورت کرد که همه آنها این موضوع را رد و حتی در مواردی عنوان کردند این مساله می‌تواند باعث مقاومت میکروبی در جامعه شود. در ادامه اسدی زاده در تماسی تلفنی خواستار حضور تیم بازرسی در داروخانه متخلف و بررسی ابعاد قضیه شد و بعد از حضور این تیم امکان هرگونه تخلف دیگر در این محل مورد بررسی قرار گرفت.
اسدی زاده در این خصوص به مهر گفت: با حضور تیم بازرسی داروخانه به لحاظ تخلفات دیگر مورد بررسی قرار گرفت و این مورد هم به عنوان سابقه در پرونده آنها منظور می‌شود و سپس در کمیسیون ماده ۱۱ با حضور نمایندگان دادستانی، تعزیرات حکومتی، نظام پزشکی و همه ارگان‌های نظار در این زمینه تصمیم گیری شده و مجازات لازم تعیین می‌شود.
وی گفت: نظارت دقیقی بر فعالیت داروخانه‌ها داریم و با موراد تخلف به صورت جدی برخورد می‌کنیم.
درخواست مردم برای برخورد جدی با متخلفان موضوع کرونا
مریم همان فردی است که تعدادی «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» از این داروخانه تهیه کرده بود، او به مهر گفت: من دو هفته است که به دنبال محلول ضدعفونی کننده دست و ماسک می‌گردم و هر کجا سر می زنم پیدا نمی‌شود. از اینجا رد می‌شدم و با مشاهده جمعیت زیاد داخل داروخانه کنجکاو شدم؛ وقتی دیدم دارند اقلامی که من مدت هاست به دنبالشان می‌گردم را عرضه می‌کنند خوشحال شدم و فوری به تعداد خانواده‌های اطرافم که می‌دانستم نیازمند محلول ضدعفونی دست هستند «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» خریداری کردم. بعد از خرید کمی در مورد این مواد پرس و جو کردم و متوجه شدم این محلول‌ها اصلاً تأثیری برای ضدعفونی دست ندارند و به همین دلیل با خبرگزاری مهر تماس گرفتم تا موضوع را پی گیری کنند چرا که درست نیست در چنین شرایطی این قبیل کارها انجام شود و باید با جدیت با اینگونه تخلفات برخورد شود.
او بیان کرد: از مسئولان علوم پزشکی که با دقت این قبیل موارد را رصد و رسیدگی می‌کنند تشکر می‌کنم و امیدوارم دیگر شاهد تخلف و سوءاستفاده افراد در شرایطی که همگان دغدغه سلامت و بهداشتان را دارند، نباشیم. همه اعضای یک جامعه هستیم و این اصلاً حرکت زیبایی نیست که به جای در کنار یکدیگر بودن به گونه‌ای دیگر عمل کنیم.
بررسی علمی خواص «کلیندامایسین» و «اریترومایسین»
برای بررسی علمی ابعاد این موضوع با کاظم سخنور دکترای داروسازی گفتگو کردیم، او به مهر گفت: برای اینکه یک محلول ضد ویروس باشد باید حتماً پایه الکل داشته باشد، در غیر این صورت ممکن است آن محلول خاصیت آنتی باکتریالی داشته باشد اما آنتی ویروس نباشد.
وی با اشاره به اینکه محلول «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» اثر ضد باکتری داشته و در مواردی مانند جوش صورت به کار می‌روند، افزود: این داروها الکل ۷۰ درجه دارند و به دلیل پایه الکلی خاصیت ضد ویروسی دارند اما به دلیل دارا بودن ماده موثره غیر ضروری برای ضدعفونی دست، هزینه زیادی به افراد تحمیل می‌شود.
سخنور ادامه داد: «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» دارو هستند و مصرف طولانی مدت آنها می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد باید توجه داشت ممکن است خیلی از داروها و ترکیبات حاوی الکل باشند اما نباید برای مصارف ضدعفونی دست به کار ورند.
این دکتر داروساز بیان کرد: برای ضدعفونی دست‌ها باید الکل بدون ماده موثره استفاده شود و استفاده از «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» به عنوان ماده ضدعفونی دست نادرست است و علاوه بر اینکه هزینه اضافی به افراد تحمیل می‌شود می‌تواند عوارضی هم به همراه داشته باشد.
سخنور عنوان کرد: مصرف یک یا دو مرتبه از «کلیندامایسین» و «اریترومایسین» در روز برای جوش صورت توصیه می‌شود؛ در صورتی که افراد برای ضدعفونی دست در طول روز از این محلول‌ها چندین مرتبه استفاده کنند ماده موثره آن می‌تواند وارد گردش خون شود و عوارض ایجاد کند.
وی عنوان کرد: هر چند عوارض داروهای موضعی نسبت به عوارض داروهای سیستمی (خوراکی) کمتر است اما همین داروهای موضعی هم ممکن است عوارض داشته باشند و فرد حساسیت نشان دهد. الکل ۷۰ درجه یا ۶۰ درجه خالص برای ضدعفونی مؤثر است و هر ترکیبی باید در زمینه خودش استفاده کند.
سخنور گفت: باید توجه داشت که آنتی بیونتیک ها مقاومت میکروبی ایجاد می‌کنند و این مساله می‌تواند برای فردی که از آنها استفاده کرده در آینده مشکل ایجاد کند. دارو مانند شمشیر دو لبه است اگر دارو به اندازه دُز خودش استفاده شود شفابخش است اما اگر بیشتر از دز مشخصی استفاده شود می‌تواند به سَم تبدیل شود و عوارض نشان دهد.
البته ناگفته نماند که در این روزهای سخت کادر حوزه بهداشت و درمان، بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و لوازم پزشکی‌ها خدمات بسیار ارزنده و قابل تقدیری به مردم ارائه کرده‌اند و در بازدید میدانی خبرنگار مهر حتی مواردی را دیدیم که حاضر به فروش بیش از یک عدد محلول ضدعفونی دست یا تعداد مشخصی ماسک به یک نفر نبود و دلیل این اقدامشان را هم این می‌دانستند که این اقلام باید تا حد امکان در اختیار همگان قرار گیرد و مابقی این اقلام را برای مشتریان دیگر نگه می‌داریم. دکترهای داروسازی را مشاهده کردیم که ماسک‌ها را به رایگان در اختیار افراد فاقد توانایی مالی قرار می‌دادند یا به مناطق محروم ارسال می‌کردند و خطای تعدادی معدود نباید باعث شود چشم بر روی خدمات ارزشمند سربازان غیور میدان جنگ با کرونا ببندیم.
