مراسم افتتاحیه دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران شامگاه پنجشنبه ۱۶ آبان ماه در کاروانسرای گنجعلی خان شهرکرمان برگزار شد. ازهمان ساعات نزدیک به آغاز جشنواره، حال وهوای شهرکرمان رنگ و بوی دیگری داشت و بیلبوردهای به نمایش درآمده در سطح شهر، نوید از شور و شادمانی دیگر در دیار کریمان بود. سرنانوازان و دهل نوازان که آغازگر این جشنواره بودند با به رقص درآوردن سازهای خود بار دیگر نغمههای موسیقی اقوام ایران را طنینانداز کردند تا آن را به گوش دنیا برسانند.
موسیقی نواحی فرصتی برای بیان فرهنگ و هنر بومی
در مراسم افتتاحیه این دوره از جشنواره، محمدرضا علیزاده مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمان به عنوان اولین سخنران، ضمن خوشامدگویی به حاضران در برنامه گفت: «دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، همزمان با ایام گرامی هفته وحدت و میلاد حضرت رسول اکرم(ص) آغاز شد. ٢٨٠ نفر در این جشنواره شرکت کردهاند که توانستیم افتخار میزبانی آنها را داشته باشیم؛ دانشجویان موسیقی و ١٣ هنرمند در عرصه بینالمللی هم به ما افتخار حضور دادند. درجشنواره امسال شاهد حضور میهمانان و گروههای موسیقی بیشتری بودیم.» علیزاده در ادامه صحبتهای خود پیام سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را قرائت کرد؛ در این پیام آمده است: «موسیقی نواحی روایتگر تاریخ و جغرافیای فرهنگی، اجتماعی و انسانی ایران است. گنجینهای از نواها و آواهایی که تجلی اصالت و معرفت است و با باورهای مردمان این سرزمین پیوندی وثیق دارد. روایت ها و قصههای فراوانی با این موسیقی از مسیر تاریخ گذر کرده و تا امروز راه پیموده است.» در بخش دیگری از پیام وزیر ارشاد آمده: «موسیقی نواحی برخاسته از فرهنگ، اقلیم و هویت قومی مناطق مختلف ایران نسل به نسل حفظ شده و جلوهای از تنوع فرهنگ های بومی و قومی در آیینه زلال آن هویداست. در روزگار ما موسیقی نواحی فرصتی است برای بیان فرهنگ و هنر بومی و نوجوانان و جوانانی که دل در گرو این موسیقی دارند و راه استادان و هنرمندان را ادامه می دهند و جشنواره موسیقی نواحی جلوههایی از این موسیقی را چون منشوری از نقش ها و رنگ ها به نمایش میگذارد، اما بیش از آن رویدادی برای بازخوانی و یادآوری اهمیت و ضرورت موسیقی نواحی در زمان حاضر و اندیشه و گفتوگو درباره داشتهها، نیازها و فردای موسیقی نواحی است.»
در ادامه مراسم محمدجواد فدایی استاندار کرمان هم ضمن عرض خیر مقدم و خوشامدگویی در سخنانی گفت: ما در استان کرمان به دنبال گردشگری فرهنگی و بویژه گردشگری موسیقی هستیم و در این راستا برای موسیقی نواحی اهمیت ویژهای قائلیم. امیدوارم روزی شاهد این باشیم که موسیقی مقامی در تمامی شهرهای ایران اجرا شود.
موسیقی نواحی شرح رازهای سرزمینهاست
سید مجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی بیان کرد: «موسیقی نواحی شرح شریف سرزمین هاست و نغمه و الحان این موسیقی در سوگ و سور در ستایش و نیایش قرین آدمی است و روایتگر زندگی. نواهایی که نشان دار کوه و دشت و دریاست و با خاک و خورشید هم پیوند. نغمههایی که موزه مزامیر و مضامینی است که به مرحمت پنجه کاردان و حنجره هنردان پنجرهای میگشاید به منظر گسترده فرهنگ از دیروز تا همیشهای که صدا باقی است.» حسینی ادامه داد: «موسیقی نواحی بدین صفت نه تنها پدیدهای شنیدنی که نگارخانهای دیدنی است؛ حتی حرمان و هجران منظومه هایش رنگ امید و کوشش دارد و جشنواره موسیقی نواحی گردهمایی مشتاقانهای که پیر و جوان میخواهند از ارمغان دلپذیر هنر در گوش محرمان فرهنگ قصههای ناب زمزمه کنند، از این رو است که دغدغه تمامی دست اندرکاران نه صرف نغمه پردازی که ایجاد معرض است برای گفتوگو، برای آنکه ببینیم و بدانیم از اقلیم رنگارنگ و اقوام مختلف نجد ایران چه گوهرها برای فردا میتوان سفت. دیروز را چراغ راه فردا قرار دادن و امروز را با امید و وحدت و یکدلی سپری کردن حاصل ارزشمند این روزهاست؛ روزهایی که میتواند بر جذابیتهای کرمان کریم بیفزاید.»
آیین سرنا و دهل نوازی، دستمال بازی توسط گروه «دستمال بازی» سیرجان، «نوبت نوازی» و اجرای چند برنامه موسیقایی توسط گروه «صحرا روشن» از خراسان شمالی بخش دیگری از برنامه بود. گروه «فرامرز گلزار»از آذربایجان شرقی، گروه «زهی زنگ شاهی» از سیستان و بلوچستان، گروه «سزیکلی» از کشور ترکیه، گروه «ویسی» از کرمانشاه، گروه «جرجانی» از استان گلستان،
گروه «توفان ریگان» از کرمان، گروه «آوای اصلان» از علی آباد کتول و گروه «میسان» با رقص شمشیر از خوزستان از جمله گروههایی بودند که در این مراسم به اجرای برنامه پرداختند.
مردم کرمان با جشنواره نواحی خو گرفتهاند
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از بازدید از آیین افتتاحیه جشنواره موسیقی نواحی ایران، اظهاراتی درباره این رویداد مطرح کرد. محمد الهیاری فومنی در گفتوگو با ستاد خبری دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران گفت: «جشنوارهها اساساً فرصتی هستند برای شبکهسازی فرهنگی و اتصال گروههای مختلفی که در نهایت منجر به ایجاد یک شبکه ملی شود.
اینجا یکسری کنشهای فرهنگی میان هنرمندانی که از بخشهای مختلف در این جشنواره حضور پیدا کردند، در حال شکلگیری است و همچنین این کنش فرهنگی موجب آشنایی با آداب و رسوم و سنتها میشود. الهیاری ادامه داد: «این اتصال فرهنگی که در طی این ٤ روز شکل میگیرد، دستمایه ارتباط هنرمندان با یکدیگر در طول سال خواهد شد و از طرفی باعث آشنایی مردم کرمان با دنیای فرهنگهای مختلف میشود که نشان دهنده این است که آسمان فرهنگی ما رنگارنگ است.» الهیاری افزود: «برای هنرمندانی که از خارج کشور به این جشنواره پا گذاشتهاند، این رویداد نشانگر این است که موسیقی نواحی ما تولید محتوا دارد و این تولید محتوا قابلیت جاگیر شدن در بستر فرهنگی را داراست. ما در دنیا با صنعت تولید محتوا مواجه هستیم و رقابت بین کشورها بر سر همین صنعت وجود دارد. موسیقی نیز از آنجایی که زبان مشترک ملل است قابلیت تولید محتوا را دارد و میتواند از همین راه جهانی شود.» او تأکید کرد: «هرچقدر بتوانیم جشنواره را قاعده مندتر کنیم و بر بعد بینالمللی آن بیفزاییم امکان رسیدن به شبکهسازی بینالمللی در راستای هنر مقدورتر خواهد بود. با توجه به اینکه این جشنواره طی چندین دوره متوالی در شهر کرمان در حال برگزاری است، مسئولان به تجارب خوبی در این زمینه دست پیدا کردهاند و اشکالات دورههای پیشین تا حد زیادی مرتفع شده است.» الهیاری در پایان سخنانش نیز گفت: «مدت این جشنواره ٤ روزه است و از یک جشنواره با این مدت کوتاه برای برگزاری باید به همین اندازه توقع داشت. یک جشنواره زمانی میتواند تأثیرگذاری داشته باشد که ما برای موضوع نواحی استراتژی و برنامهریزی بلندمدتی داشته باشیم و برای هنرمندان نواحی در طول سال برنامهریزی کنیم.»