طغیان رودخانه‌ها و سیل ویرانگر در استان کرمان در فروردین ۹۸خسارت‌های بسیاری برجای گذاشت اما بیشترین آسیب سیل زمانی آغاز شد که آب ناشی از بارندگی در استان‌های خراسان جنوبی و یزد به سمت زمین های پست کویر لوت سرازیر شد و پس از تخریب پل کالیشور راور وارد کویر لوت و منطقه شهداد شد.
شدت بارندگی‌ها و سیل و آبگرفتگی نوروز امسال افزون بر ۱۵ کیلومتر از محور ارتباطی تازه ساخت شهداد - نهبندان که کویر لوت را به دو نیم تقسیم کرده بود و در مسیر سیلاب قرار داشت را در آب فرو برد و علاوه بر قطع راه اصلی ارتباطی سه استان، زیرسازی، علائم راهنمایی و آسفالت و روسازی آن را از بین برد.
آب موجود در سطح کویر لوت با وجود لایه ضخیم نمکی موجود در خاک منطقه شهداد کرمان با گذر بیش از نیم سال نیز در زمین فرو ننشست و اکنون همچنان بخش هایی از این محور زیر افزون بر ۲ متر آب قرار دارد که با توجه به حجم گسترده آب گرفتگی و خسارت‌های فراوان سیل، عملاً اقدامی برای بازسازی بخش‌هایی این مسیر ارتباطی نمی‌توان انجام داد.
خسارت های سیل فروردین ماه امسال ضمن قطع مسیر ارتباطی سه استان کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی از محور شهداد - نهبندان همچنان با تاثیر مستقیم بر اقتصاد و تحمیل هزینه بیشتر بر ترانزیت کالا، بحث امدادرسانی، تجاری، گردشگری استان کرمان و منطقه جنوب شرق کشور را با مشکل مواجه کرده است.
محور شهداد - نهبندان پس از ۶ماه هنوز بازگشایی نشده است
معاون راهداری اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان کرمان گفت: خسارت های سنگین سیل فروردین ماه امسال در این استان موجب تخریب کامل بخشی از محور ترانزیتی اصلی شهداد - نهبندان شد که با وجود تلاش‌ها، این مسیر پس از ۶ ماه همچنان بسته مانده است.
احسان عراقی زاده افزود: در فروردین‌ماه امسال به علت بارش شدید باران و طغیان رودخانه‌ها در سه استان کرمان، خراسان جنوبی و یزد، آب زیادی به منطقه شهداد وارد و موجب تخریب کامل بخشی بزرگ از محور شهداد - نهبندان شد.
وی تصریح کرد: خسارت های سیلاب به محور شهداد - نهبندان بالغ بر ۸۵۰ میلیارد ریال برآورد شده و پس از بسته شدن این محور، مسیر ارتباطی نهبندان - بیرجند - دیهوک - راور جایگزین شد که مسیری طولانی‌تر و در حقیقت هزینه بر بود.
عراقی زاده عنوان کرد: امکان تردد زمینی و بازگشایی مسیر تاکنون به علت تخریب کامل و باتلاقی بودن کیلومتر ۶۰ تا ۷۵ و ایجاد یک دریاچه در این قسمت، مقدور نشده و تنها راه سفر به این منطقه به صورت هوایی است.
معاون راهداری استان کرمان تصریح کرد: چند مشاور برای برآورد و طراحی محور ارتباطی شهداد - نهبندان به منطقه اعزام شدند اما تنها سه کیلومتر از مجموع ۱۵ کیلومتر تخریب شده را بررسی کردند زیرا امکان پیشروی در این مسیر وجود نداشت.
وی با اشاره به پیگیری اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان کرمان از وزارت راه و شهرسازی برای رفع مشکلبسته ماندن محور شهداد - نهبندان گفت: تاکید بر احداث مسیر جدید و یا بازسازی مسیر موجود توسط معاونت ساخت و توسعه این وزارت‌خانه است.
انتظار مردم بازگشایی سریع محور شهداد – نهبندان است
مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: مردم انتظار دارند به علت ارتباطات و تعاملات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بین سه استان کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی محور ارتباطی شهداد – نهبندان به سرعت بازگشایی شود.
عباس تقی‌زاده اظهار داشت: طولانی شدن زمان بسته ماندن محور شهداد – نهبندان از زوایای مختلف نیز مشکل ساز شده زیرا این محور دسترسی به مناطق مختلف کویر را دشوار می کند.
وی عنوان کرد: محور شهداد - نهبندان ارتباط بین استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را برقرار می‌کند و این مسیر سابقه‌ای به گذشته های دور دارد و کاروان‌های تجاری در سده های گذشته با شتر از این محل تردد می‌کردند.
این شهروند شهدادی گفت: تعدادی از اهالی دو سمت جاده شهداد - نهبندان تبادلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی داشتند که قطع شده و بازارها کساد و شغل های بین مسیر از جمله تعمیرگاه و سوپرمارکت با مشکل درآمد مواجه شدند که روی اقتصاد شهداد و سیرچ تاثیرات منفی گذاشته است.
وی بیان کرد: تعدادی خودروها و کامیون های حمل کالا و نفتکش های استان های خراسان جنوبی، سیستان، کرمان و هرمزگان از این مسیر عبور می کردند زیرا محور شهداد – نهبندان فاصله بین زابل - کرمان - بندرعباس را ۱۷۵ کیلومتر کاهش داده است.
تقی زاده با بیان اینکه کشاورزان و باغداران شهدادی با بازارهای سنتی نهبندان و بیرجند تبادل داشتند تاکید کرد: بیرجندی‌ها عمده‌ترین خریدار خرمای خشک شهداد بودند و از شهریورماه افرادی از این استان برای خریداری خرمای خشک و درجه ۲ وسه به شهداد می آمدند که امسال حضور بیرجندی ها برای خرید محصولات شهداد به صفر رسیده است و انتخاب مسیر جایگزین موجب افزایش هزینه ها و نداشتن اقبال بازاریان به خرید محصولات شهداد می‌شود.
وی گفت: محصولات کشاورزی شهداد ا زجمله خرما، پرتقال و انواع کشت‌های جالیزی با استان های خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان داد و ستد داشته و بسته شدن محور شهداد – نهبندان موجب قطع ارتباط تجاری دوسویه شده است.
مدیرکل روابط عمومی استانداری کرمان افزود: داد و ستد سیر، تخمه، دام و بسیاری محصولات تجاری شهداد، بیرجند و زابل امسال قطع شده است.
وی تصریح کرد: برخی از خانواده‌ها، آفرود سواران و مسافران به علت قطع محور ارتباطی شهداد – نهبندان در این مسیر گیر می افتند و جمعیت هلال احمر و دستگاه های امدادرسان باید آنان را نجات دهند، همچنین پایگاه هلال احمر در کیلومتر ۷۵ محور شهداد – نهبندان جمع آوری و به شهر شهداد منتقل شده که امدادرسانی را دشوار کرده است.
تقی‌زاده اضافه کرد: جاده شهداد – نهبندان به گردشگری استان کمک می کرد و گردشگران از محدوده و جاذبه‌های تمامی مسیر دیدن می کردند که با بسته شدن آن تبادل گردشگری ۲ منطقه را تحت تاثیر قرار داده و امسال گردشگری از این سمت نداشتیم.
وی افزود: محور شهداد – نهبندان امکان دسترسی افغانستان به هرمزگان را تسهیل می کرد و خودروهای عبوری ضمن طی این مسافت از جاذبه های توریستی و گردشگری استان کرمان ازجمله کلوت های شهداد و آبگرم جوشان دیدن می کردند که با بسته شدن این محور گردشگری این مناطق نیز کم فروغ شده است.
مشاور استاندار کرمان گفت: برخی کشورها از سونامی جاذبه گردشگری ساختند لذا در این زمینه می‌توانیم طرح کشتی‌های کلوخه‌ای را با وجود آب و تبدیل منطقه کلوت‌ها به دریاچه، را در راستای توسعه گردشگر اجرایی کرد که شرکت های گردشگری استان کرمان استفاده مطلوبی از آن نکردند.
به گفته تقی زاده گرچه تمامی دستگاه‌های اجرایی برای بازگشایی هر چه سریعتر محور شهداد – نهبندان در تلاش هستند ولی حجم کار نیاز به حمایت های بیشتر ملی دارد.
بسته ماندن محور شهداد نهبندان مشکلات امدادرسانی را دوچندان کرد
معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر استان کرمان گفت: بسته ماندن محور شهداد - نهبندان ضمن دوچندان کردن مشکلات امدادرسانی در کویر، پایگاه این جمعیت را به ۲ نیم تقسیم کرده و موجب کندی امدادرسانی شده است.
محمد حیدری‌پور افزود: مسدود شدن محور شهداد - نهبندان حوادث جاده‌ای این منطقه را کاهش نداده و پایگاه جمعیت هلال احمر در این محور به شهر شهداد منتقل شده و این پایگاه اکنون مشغول امدادرسانی است.
وی اظهار داشت: روزانه مردم بسیاری به کویر منطقه شهداد مسافرت می‌کنند لذا بسته شدن این محور موجب عبو از مسیرهای فرعی و بیراهه و گم شدن و گیر کردن خودروها می‌شود.
معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر استان کرمان گفت: ۲ نفر طی سال‌جاری از سمت نهبندان و یک نفر از سمت شهداد از این مسیر درحال عبور بودند که در منطقه‌ای در زمین‌های باتلاقی گیر می‌افتند و در صورتی‌که جمعیت هلال احمر به سرعت و با بالگرد وارد عمل نمی‌شد جان خودشان را از دست می‌دادند.
وی تاکید کرد: مردم به هشدارهای پلیس و راهداری توجه کنند و با مواجهه با راه مسدود از بیراهه نروند تا مشکلی در این زمینه بوجود نیاید.
تاثیرات منفی بر اقتصاد شهداد، نهبندان و زابل
بخشدار شهداد گفت: بسته ماندن این محور تاثیرات منفی اقتصادی برای منطقه شهداد، نهبندان و زابل می‌گذارد زیرا هزینه‌هایی به خودروهای تامین کننده فراورده‌های نفتی و کالای این شهرستان‌ها تحمیل می کند که مسئولان این مناطق نیز در حال پیگیری برای رفع مشکل هستند.
مهدی حسن‌رضاپور ادامه داد: مواد سوختی شهرستان‌های نهبندان و زابل از کرمان تامین می‌شود و اکنون خودروها باید با پیمودن مسافتی طولانی‌تر از جاده طبس و زاهدان این انتقال را انجام دهند.
حسن‌رضاپور با بیان اینکه ارتباط شرق و غرب کشور از حوزه بیابان لوت با بسته شدن محور شهداد – نهبندان قطع شده است گفت: این محور در چاله رود احداث شده لذا بخشی از این مسیر همچنان در زیر آب فرو رفته است.
وی با بیان اینکه جاده شهداد - نهبندان تا کیلومتر ۶۰ باز است تصریح کرد: منطقه گردشگری کلوت‌ها تا کیلومتر ۴۵ و روستاهای شهداد تا کیلومتر ۲۵ این محور قرار دارند لذا بسته ماندن مسیر شهداد - نهبندان آسیب چندانی به گردشگری شهرستان کرمان نگذاشته است.
حسن رضا پور افزود: مردم منطقه شهداد رفت و آمد و داد و ستد روستایی با کرمان دارند لذا مشکل چندانی برای معیشت این منطقه به‌وجود نیامده است.
بخشدار شهداد با اشاره به هشدارهای هواشناسی و امکان بارندگی شدید در زمستان امسال و نوروز سال آینده اضافه کرد: لذا باید آثار بارندگی سال جدید را ببنیم و سپس برای بازگشایی آن اقدام کنیم.
بخشدار شهداد گفت: محور ارتباطی شهداد – نهبندان از زمان ساخت توسط پیمانکار باید طی مدت زمانی مشخص تحویل دستگاه متولی می‌شد که این اقدام تاکنون انجام نشده لذا بر اساس قانونی و رای نهادهای نظارتی پیمانکار باید مسئولیت بازگشایی این محور را بپذیرد.
وی افزود: بر اساس آخرین تصمیمات مسئولان استان کرمان با مشارکت دستگاه های مجری و شرکت پیمانکار سازنده، این مسیر باید ظرف مدت ۲ ماه تحویل سازمان مربوطه شود و پیمانکار سازنده به شرط رفع مشکل سطح ایستابی آب، آن را بازگشایی کند.
بخشدار شهداد اظهار داشت: تمامی تلاش استاندار کرمان و معاونان و دستگاه های متولی از جمله اداره‌کل راه و شهرسازی و راهداری و حمل و نقل جاده‌ای پیگیری برای بازگشایی مسیر ارتباطی شهداد - نهبندان است.
حسن رضا پور گفت: کارگروه های تخصصی و جلساتی برای بازگشایی محور ارتباطی شهداد – نهبندان در استان کرمان برپا شده و رئیس سازمان راهداری و معاون استاندار با برگزاری نشست‌ها و بازدیدی از منطقه داشتند که با توجه به کمبود اعتبارات و سطح ایستابی آب تاکنون راه‌حل قطعی برای آن پیدا نشده است.
وی عنوان کرد: محور ارتباطی شهداد – نهبندان به علت واقع شدن در بستر رود شور و کمبود اعتبارات تاکنون بازگشایی نشده و در این زمینه وزیر راه و شهرسازی دستور به انتخاب پیمانکار داده که چرخه اداری آن طولانی شده است.
گرچه بخش خصوصی با همکاری بخش دولتی قول هایی برای بازگشایی محور شهداد – نهبندان داده‌اند اما از دیدگاه مسئولان و کارشناسان مربوطه توجیه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تاثیرات بسیار این مسیر بر زندگی عموم مردم مناطق مختلف جنوب شرق کشور بر ضرورت هرچه سریعتر بازگشایی این محور ارتباطی صحه می‌گذارد.
محور شهداد تا نهبندان بیش از ۲۹۳ کیلومتر است و تمامی این محور در منطقه کویری با آب و هوای خشک و تابستان بسیار گرم و سوزان قرار دارد و محور یاد شده به علت وجود کلوت ها (کوه‌های شنی دیواره دار) یکی از محورهای گردشگری محسوب می‌شود و سالانه علاقمندان زیادی از داخل و خارج از استان به این منطقه سفر می‌کنند.
گزارش: حامد سالاری
