زمین لرزه های بزرگ می توانند باعث بالا آمدن موقت یا طولانی مدت سطح آب، فوران آب از سطح زمین، افت سطح منابع آبی و خشک شدن آب چشمه ها و قنات ها شود.
امروزه از این تغییرات به عنوان ابزاری برای پیش بینی زمین لرزه های بعدی، آگاهی از منابع آبی جدید و مبارزه با بحران کم آبی استفاده می شود.
تغییر سطح آب های زیرزمینی نمونه های زیادی داشته در دنیا داشته است؛ از جمله در زمین لرزه 9.7 ریشتری سال 2008 میلادی در 'ونچوان چین'، آب یک تالاب در مدت چند ساعت ناپدید شد.
زلزله 6.5 ریشتری دی ماه سال 1382 در شهر بم کرمان نیز موجب افت شدید سطح آب زیرزمینی شد.
به همین دلیل بود که زلزله 7.3 ریشتری 21 آبان در کرمانشاه هم بخشی از نگاه ها را متوجه منابع آبی کرد و با توجه به اهمیت و گستردگی کشاورزی در این استان، این پرسش را پیش آورد که آیا منابع آبی کرمانشاه دچار تغییر شده است؟
**افزایش آب چشمه های ثلاث
هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه در نشست خبری هشتم آذر ماه اشاره ای گذرا به این موضوع کرد و گفت که 'این زلزله سبب افزایش سطح آب برخی چشمه های استان شده است.'
خبرنگار ایرنا برای گرفتن توضیحات بیشتر به سراغ مدیرعامل آب منطقه ای استان کرمانشاه رفت. کیاست امیریان در گفت و گو با ایرنا گفت: بیشتر سراب ها و چشمه های استان از جنس کارستی با تشکیلات کربنات هستند و کاهش، افزایش یا ثبات سطح آب یا کدر شدن آن ها قابل پیش بینی است اما میزان این تغییر به زمین شناسی هر منطقه بستگی دارد.
به گفته او به دنبال وقوع زلزله 21 آبان برخی چشمه ها از جمله چشمه های شهرستان ثلاث و باباجانی پرآب شدند اما دیگر آب های سطحی مانند سراب گرم شهرستان گیلانغرب تغییری نکرد.
**کدر شدن آب چهار شهرستان
آنچنان که امیریان گفت: زلزله و پس لرزه های آن بیش از همه باعث افزایش کدورت آب چشمه‌ها و سراب های استان در شهرستان های سرپل ذهاب، گیلانغرب، قصرشیرین و حتی هرسین شد؛ طوری که امکان آشامیدن آن وجود نداشت.
شهرستان هرسین در جنوب شرقی مرکز استان قرار دارد و هیچ خسارتی از زلزله ندید اما کدورت آب آن آنقدر بالا بود که برخی نقاط شهر تا چهار روز آب نداشتند.
مدیرعامل آب منطقه ای استان کرمانشاه در باره تغییرات آب های زیرزمینی استان نیز گفت: با توجه به اینکه بسیاری از چاه های کشاورزی هم اکنون خاموش هستند، اطلاعی از افزایش ثبات یا کاهش سطح آب آنها وجود ندارد اما آب منطقه ای با همکاری جهاد کشاورزی در حال بررسی وضعیت آب چاه ها هستند.
**تونل نوسود هم سالم است
او افزود: پس از وقوع زلزله بلافاصله بررسی سازه های آبی تا شعاع 120 کیلومتر از کانون زمین لرزه آغاز و مشخص شد که هیچ خسارتی به این سازه ها وارد نشده است؛ البته در روز دوم پس از زلزله هم با ورود نماینده های وزارت نیرو و مدیریت منابع آب، یک بررسی مجدد و عمیق تری در این باره صورت گرفت و تایید شد که هفت سد استان و 22 سد در حال ساخت و بهره برداری تا شعاع 120 کیلومتری کانون زلزله در استان کرمانشاه و سایر استان ها، سالم است و هیچ مشکلی خاصی در آنها وجود ندارد.
امیریان همچنین گفت: تونل نوسود هم با وجود اینکه به مرکز زلزله نزدیک بود، خسارتی ندیده است.
طرح انتقال آب سیروان، مهم ترین و معروفترین رودخانه ناحیه اورامان به دشت های مرکزی کرمانشاه که به طرح سامانه گرمسیری معروف است، در ابتدای مسیر 400 کیلومتری خود از طریق تونل 49 کیلومتری نوسود ابتدا وارد بخش ازگله در ثلاث و باباجانی می شود و بعد از سیراب کردن بخشی از زمین های سرپل ذهاب و قصرشیرین از جنوب استان خارج و وارد ایلام می شود.
**زلزله کرمانشاه، محلات را هم پرآب کرد
زلزله کرمانشاه حتی با تغییر سطح آب برخی چشمه های استان مرکزی، مردم آن منطقه را شگفت زده کرده است.
به گفته مردم و مسئولان شهرستان محلات در استان مرکزی، زلزله 21 آبان میزان دبی آب و رنگ 2 چشمه آبگرم این شهرستان را هم تغییر داده است.
به گفته سالارمحمد محمدی، دهیار روستای آبگرم محلات 'پس از وقوع زلزله در کرمانشاه آب 2 چشمه شفا و جوشه از هفت چشمه منطقه افزایش یافته و از چشمه سلیمانیه نیز املاح معدنی قرمز رنگ خارج شده است.'
سالانه یک میلیارد و 300 میلیون متر مکعب آب وارد منابع زیرزمینی استان کرمانشاه می شود اما در مقابل یک میلیارد و 400 میلیون متر مکعب از این منابع برداشت می شود؛ به عبارت دیگر سالانه 100 میلیون مترمکعب اضافه برداشت وجود دارد.
در نتیجه این وضعیت سطح آب زیرزمینی در همه دشت های استان کاهش یافته و توسعه و بهره برداری از آبخوان 6 دشت از 23 دشت استان که حدود 40 تا 45 درصد از سطح کل دشت ها را در بر می گیرند؛ ممنوع است.
استان کرمانشاه از 18 سال پیش وارد یک دوره خشکسالی شده که 12 سال از آن بارندگی استان زیرمیانگین کشوری بوده است.
استان کرمانشاه با 2 میلیون نفر جمعیت و بیش از 24 هزار کیلومتر مربع مساحت دارای 940 هزار هکتار زمین کشاورزی و باغ است که تنها حدود 25 درصد آن آبی است.
7444/8066 خبرنگار:عبدالله الماسی ** انتشاردهنده:علی مولوی
انتهای پیام امروزه از این تغییرات به عنوان ابزاری برای پیش بینی زمین لرزه های بعدی، آگاهی از منابع آبی جدید و مبارزه با بحران کم آبی استفاده می شود.
تغییر سطح آب های زیرزمینی نمونه های زیادی داشته در دنیا داشته است؛ از جمله در زمین لرزه 9.7 ریشتری سال 2008 میلادی در 'ونچوان چین'، آب یک تالاب در مدت چند ساعت ناپدید شد.
زلزله 6.5 ریشتری دی ماه سال 1382 در شهر بم کرمان نیز موجب افت شدید سطح آب زیرزمینی شد.
به همین دلیل بود که زلزله 7.3 ریشتری 21 آبان در کرمانشاه هم بخشی از نگاه ها را متوجه منابع آبی کرد و با توجه به اهمیت و گستردگی کشاورزی در این استان، این پرسش را پیش آورد که آیا منابع آبی کرمانشاه دچار تغییر شده است؟
**افزایش آب چشمه های ثلاث
هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه در نشست خبری هشتم آذر ماه اشاره ای گذرا به این موضوع کرد و گفت که 'این زلزله سبب افزایش سطح آب برخی چشمه های استان شده است.'
خبرنگار ایرنا برای گرفتن توضیحات بیشتر به سراغ مدیرعامل آب منطقه ای استان کرمانشاه رفت. کیاست امیریان در گفت و گو با ایرنا گفت: بیشتر سراب ها و چشمه های استان از جنس کارستی با تشکیلات کربنات هستند و کاهش، افزایش یا ثبات سطح آب یا کدر شدن آن ها قابل پیش بینی است اما میزان این تغییر به زمین شناسی هر منطقه بستگی دارد.
به گفته او به دنبال وقوع زلزله 21 آبان برخی چشمه ها از جمله چشمه های شهرستان ثلاث و باباجانی پرآب شدند اما دیگر آب های سطحی مانند سراب گرم شهرستان گیلانغرب تغییری نکرد.
**کدر شدن آب چهار شهرستان
آنچنان که امیریان گفت: زلزله و پس لرزه های آن بیش از همه باعث افزایش کدورت آب چشمه‌ها و سراب های استان در شهرستان های سرپل ذهاب، گیلانغرب، قصرشیرین و حتی هرسین شد؛ طوری که امکان آشامیدن آن وجود نداشت.
شهرستان هرسین در جنوب شرقی مرکز استان قرار دارد و هیچ خسارتی از زلزله ندید اما کدورت آب آن آنقدر بالا بود که برخی نقاط شهر تا چهار روز آب نداشتند.
مدیرعامل آب منطقه ای استان کرمانشاه در باره تغییرات آب های زیرزمینی استان نیز گفت: با توجه به اینکه بسیاری از چاه های کشاورزی هم اکنون خاموش هستند، اطلاعی از افزایش ثبات یا کاهش سطح آب آنها وجود ندارد اما آب منطقه ای با همکاری جهاد کشاورزی در حال بررسی وضعیت آب چاه ها هستند.
**تونل نوسود هم سالم است
او افزود: پس از وقوع زلزله بلافاصله بررسی سازه های آبی تا شعاع 120 کیلومتر از کانون زمین لرزه آغاز و مشخص شد که هیچ خسارتی به این سازه ها وارد نشده است؛ البته در روز دوم پس از زلزله هم با ورود نماینده های وزارت نیرو و مدیریت منابع آب، یک بررسی مجدد و عمیق تری در این باره صورت گرفت و تایید شد که هفت سد استان و 22 سد در حال ساخت و بهره برداری تا شعاع 120 کیلومتری کانون زلزله در استان کرمانشاه و سایر استان ها، سالم است و هیچ مشکلی خاصی در آنها وجود ندارد.
امیریان همچنین گفت: تونل نوسود هم با وجود اینکه به مرکز زلزله نزدیک بود، خسارتی ندیده است.
طرح انتقال آب سیروان، مهم ترین و معروفترین رودخانه ناحیه اورامان به دشت های مرکزی کرمانشاه که به طرح سامانه گرمسیری معروف است، در ابتدای مسیر 400 کیلومتری خود از طریق تونل 49 کیلومتری نوسود ابتدا وارد بخش ازگله در ثلاث و باباجانی می شود و بعد از سیراب کردن بخشی از زمین های سرپل ذهاب و قصرشیرین از جنوب استان خارج و وارد ایلام می شود.
**زلزله کرمانشاه، محلات را هم پرآب کرد
زلزله کرمانشاه حتی با تغییر سطح آب برخی چشمه های استان مرکزی، مردم آن منطقه را شگفت زده کرده است.
به گفته مردم و مسئولان شهرستان محلات در استان مرکزی، زلزله 21 آبان میزان دبی آب و رنگ 2 چشمه آبگرم این شهرستان را هم تغییر داده است.
به گفته سالارمحمد محمدی، دهیار روستای آبگرم محلات 'پس از وقوع زلزله در کرمانشاه آب 2 چشمه شفا و جوشه از هفت چشمه منطقه افزایش یافته و از چشمه سلیمانیه نیز املاح معدنی قرمز رنگ خارج شده است.'
سالانه یک میلیارد و 300 میلیون متر مکعب آب وارد منابع زیرزمینی استان کرمانشاه می شود اما در مقابل یک میلیارد و 400 میلیون متر مکعب از این منابع برداشت می شود؛ به عبارت دیگر سالانه 100 میلیون مترمکعب اضافه برداشت وجود دارد.
در نتیجه این وضعیت سطح آب زیرزمینی در همه دشت های استان کاهش یافته و توسعه و بهره برداری از آبخوان 6 دشت از 23 دشت استان که حدود 40 تا 45 درصد از سطح کل دشت ها را در بر می گیرند؛ ممنوع است.
استان کرمانشاه از 18 سال پیش وارد یک دوره خشکسالی شده که 12 سال از آن بارندگی استان زیرمیانگین کشوری بوده است.
استان کرمانشاه با 2 میلیون نفر جمعیت و بیش از 24 هزار کیلومتر مربع مساحت دارای 940 هزار هکتار زمین کشاورزی و باغ است که تنها حدود 25 درصد آن آبی است.
7444/8066 خبرنگار:عبدالله الماسی ** انتشاردهنده:علی مولوی
کپی شد
