علی حسینی روز یکشنبه در خصوص تاثیرات مثبت روزه داری بر سلامت روان به خبرنگار ایرنا گفت: موضوع تاثیرات روزه داری بر سلامت انسان یکی از حوزه های جذاب برای مطالعه در زمینه سلامت انسان است. این تاثیرات هم جسمانی است و هم روانی که به نظر بنده از آنجایی که روان انسان به نوعی از درجه اهمیت بالاتری قرار دارد، توجه به تاثیرات روانی روزه داری نیز یک موضوع قابل توجه برای بررسی های کارشناسی است.
این کارشناس ارشد روانشناسی گفت: آنچه که مشخص است، روزه داری به عنوان یک فریضه دینی، تاثیراتی بر سلامت روان انسان دارد که می تواند این تاثیرات به مانند یک تمرین برای بهبود وضعیت روانی فرد محسوب شود.
وی افزود: تاثیرات روزه داری را می توان از چندین جنبه مورد بررسی قرار داد که پتانسیل این را دارد که چندین کتاب درباره آن نوشت اما اگر بخواهیم به صورت مختصر به آن اشاره کنیم، تاثیرات آن را می توان به تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد.
حسینی در خصوص تاثیرات مستقیم روزه داری بر سلامت روان انسان گفت: روزه داری یک فریضه دینی است که در دین اسلام به آن تاکید زیادی شده است. انسانی که روزه داری می کند با توجه به انجام این عمل خود، سعی دارد که با خالق خود ارتباط نزدیک تری داشته باشد. زمانی که انسان به این مرحله می رسد به آرامش درونی می رسد و همین آرامش درونی تاثیرات مثبتی بر سلامت روان او دارد. از طرفی هم در او اشتیاقی ایجاد می شود که فریضه های دینی خود را کامل تر انجام دهد و این هم به او انرژی روانی می دهد.
وی در خصوص تاثیرات غیرمستقیم روزه داری نیز گفت: این نوع از تاثیرات وسعت بیشتری دارد. یعنی آن ها را نیز می توان در چند بخش دسته بندی کرد که اگر بخواهیم به صورت مختصر به آن ها اشاره کنیم، می توان اولین تاثیر آن را تقویت «خودکنترلی» نامید.
حسینی در خصوص تاثیر روزه داری در تقویت خودکنترلی گفت: روان انسان لایه های مختلفی دارد. در لایه ای از روان که انسان نسبت به آن آگاهی دارد، فرد بر اعمال متناسب با فرهنگ و همچنین مغایر با فرهنگ و آسیب زا که خودش انجام می دهد، آگاهی دارد. در این لایه بحث خودکنترلی برای جلوگیری از انجام اعمال آسیب زا و همچنین جلوگیری از فکر کردن به افکار آسیب زا بسیار مهم است. انسانی که خودکنترلی بالایی دارد بیشتر می تواند از انجام این اعمال و تفکر درباره این افکار جلوگیری کند.
این کارشناس ارشد روانشناسی تصریح کرد: روزه داری موجب تقویت خودکنترلی فرد می شود و همین هم موجب می شود که فرد اعمال آسیب زا را کمتر انجام دهد و جلوی افکار آسیب زا در درون ذهن خود بایستد. مکانیزم این تقویت هم این گونه است که فرد روزه دار در طول روز سعی می کند که با رعایت دستورات دینی جلوی باطل شدن روزه خود را بگیرد وهمین تمرین خودکنترلی است. فرد روزه دار کارهایی که در زمان روزه داری ممنوع است مثل خوردن، آشامیدن و ... را انجام نمی دهد و از طرف دیگر چشمان، گوش ها و ذهن خود را از نگاه ها، حرف ها و افکار حرام حفظ می کند و همین یک تمرین بزرگ خودکنترلی است.
حسینی در خصوص دیگر تاثیرات غیرمستقیم روزه داری بر سلامت روان گفت: روزه داری ارتباطات اجتماعی را نیز بیشتر می کند. البته خانواده را نیز بایستی یک جامعه کوچک حساب کنیم که روزه داری باعث افزایش ارتباطات بیشتر افراد خانواده با هم می شود. خانواده ها در ماه رمضان و در زمان روزه داری با احتمال بیشتری سحر و افطار را در کنار هم هستند. در صورتی که رفتار اعضای خانواده با هم سالم باشد، این ارتباطات موجب بهبود سلامت روان افراد خانواده می شود.
وی در خصوص نحوه ارتباطات اجتماعی خارج از خانواده در ماه رمضان در دوران کرونا گفت: درست است که شیوع کرونا موجب کاهش این ارتباطات شده است اما در شرایط فعلی جایگزین هایی، هر چند ناکافی، وجود دارد. یکی از همین جایگزین ها استفاده از شبکه های اجتماعی برای ارتباطات اجتماعی افراد در ماه رمضان است که می تواند در این روزها به ما برای جبران این وضعیت کمک کند.
این روانشناس همچنین در خصوص دیگر تاثیرات غیرمستقیم روزه داری بر سلامت روان گفت: روزه داری در جامعه تاثیرات مثبتی نیز بر رفتارهای اجتماعی دارد. به عنوان مثال انسان روزه دار سعی می کند در خیابان و در ارتباطات اجتماعی خود از خشونت پرهیز کند و یا اعمال خلاف را انجام ندهد. همین هم موجب کاهش تنش های موجود بین افراد جامعه می شود که تاثیرات غیرمستقیم بر سلامت روان دارد.
علی حسینی
