آبرو چیزی است که همه ما در زندگی اجتماعی مان بسیار مراقبش هستیم و این را از کودکی به ما آموخته اند؛ گویی گوهر ارزشمندی است که دو دستی باید مراقبش بود تا از دست نرود! چرا که یک شخص بی آبرو جایگاه و اعتبارش را در جامعه و خانواده از دست می دهد و حتی اگر کسی بخواهد از خطوط قرمزی که عرف، دین و اخلاق در جامعه ترسیم کرده است عبور کند؛ سعی می کند که این کار را پنهانی انجام دهد چرا که پای آبرو در میان است.
این خطوط قرمزی که محدوده رفتار اجتماعی ما را تعیین می کند، تعریفش در جوامع مختلف متفاوت و گاه مشترک است؛ نمونه اش انتشار تصاویر خصوصی افراد است که شاید در همه جای دنیا بر روی این موضوع حساسیت وجود داشته باشد و این حساسیت در جامعه ما به دلایل خاص فرهنگی و مذهبی ممکن است بیشتر باشد.
و البته شیادانی که کاملا به حساسیت موضوع در جامعه واقف هستند سعی می کنند تا با فریب دیگران در فضای مجازی و به دست آوردن عکس های خصوصی آنها از این طریق اخاذی کنند و اتفاقا به سراغ کسانی می روند که موقعیت اجتماعی مناسبی دارند و می دانند که این افراد بیشتر به آبرویشان اهمیت می دهند.
با اینکه برخی از قربانیان اخاذی اینترنتی تسلیم خواسته شیادان می شوند اما از این نکته غافلند که باج دادن به این افراد ممکن است تمامی نداشته باشد.
اما خوشبختانه قانون گذار از این موضوع غافل نمانده و در تدوین قانون جرایم رایانه ای به این موضوع ورود کرده است و به گفته رییس پلیس فتا استان کرمانشاه یکی از وظایف این نهاد شناسایی و دستگیری این شیادان اینترنتی است و برای این کار در ابتدا باید قربانیان حادثه در دفتر خدمات قضایی شکایتشان را ثبت کنند و این شکایت پس از ارجاع به پلیس فتا و تکمیل پرونده به مقام قضایی تحویل می شود.
نترسید و قبل از تن دادن به خواسته شیادان به پلیس فتا سری بزنید
سرهنگ علی کریمی به ایرنا گفت: اخاذی ها موارد متعددی مانند مسایل مالی و حتی درخواست های غیراخلاقی بخصوص در مورد خانم ها را شامل می شود؛ بنابراین کسانی که در نتیجه چت کردن با افراد و تهدید شدن به پخش تصاویر خصوصی شان مورد اخاذی قرار می گیرند بهتر است قبل از تسلیم شدن به خواسته شیادان، پلیس فتا را در جریان بگذارند تا شخص اخاذ به موقع شناسایی و دستگیر شود.
به گفته کریمی، پلیس فتا مجهز به تجهیزاتی است که از هر راهی که مجرمان اینترنتی بخواهند در فضای مجازی عملیات مجرمانه انجام دهند آنها را شناسایی می کند؛ هرچند وی تاکید کرد که مجهز بودن پلیس فتا به معنای ورود به حریم خصوصی افراد نیست و این ورود فقط در مواقع داشتن شاکی خصوصی انجام می شود.
وی تاکید کرد: از آنجایی که هرکس با هر موقعیت اجتماعی ممکن است در دام وسوسه گرفتار و مبادرت به چت خصوصی با دیگران بکند؛ لذا این افراد به دلیل موقعیت خانوادگی و اجتماعی که دارند بهترین طعمه برای اخاذی هستند و ترس از آبرو ممکن است که موجب سکوت این افراد و تن دادن به خواسته های شیادان بشود؛ اما این افراد بدانند که این اخاذی ها ادامه خواهد داشت.
داستان اخاذی از محسن
محسن یکی از همین افرادی است که قربانی اخاذی اینترنتی شده است؛ او می گوید یک روز تنها در خانه نشسته بودم که در اینستاگرام پیامی برای آشنایی دریافت کردم و من هم وسوسه شدم تا با او چت کنم و آنچنان حرفه ای هم با من صحبت می کرد که باورش کردم؛ بعد از اینکه برایم چند قطعه عکس فرستاد او نیز از من خواست که عکس‌های خصوصی خودم را برایش بفرستم.
وی ادمه داد: از آنجایی که آن شخص توانسته بود اعتماد مرا جلب کند من هم برایش چند قطعه عکس فرستادم اما واقعا قصد آشنایی من جدی نبود ولی نمی دانم چرا برای او عکس خصوصی خودم را فرستادم شاید چون موضوع بیشتر برایم جنبه سرگرمی داشت.
اما به گفته محسن، طرف مقابل با تهیه اسکرین شات (نماگرفت) از محیط چت می گوید که او و اطرافیانش را می شناسد و حتی محل کارش را هم می داند بنابراین اگر می خواهد آبرویش نرود باید مبلغ ۱۰ میلیون تومان بدهد؛ با اینکه محسن از ترس آبرویش این پول را می دهد و شخص اخاذ نیز ادعا می کند که تمام عکس ها را پاک کرده است اما بعد از مدتی دوباره سرو کله اش پیدا می شود و طلب پول می کند.
ماجراهایی از این دست این روزها کم نیستند و به گفته رییس پلیس فتا استان کرمانشاه مواجه با این موضوع دیگر برای آنها تبدیل به یک امر عادی شده است؛ او پزشک متخصصی را مثال می زند که ۱۰۰ میلیون تومان از همین راه از او اخاذی شده است.
۷۴ درصد پرونده های پلیس فتا کرمانشاه در سال ۹۸ کشف شده اند
به گفته کریمی در سال ۹۸، حدود ۷۴ درصد پرونده های حوزه جرایم رایانه ای کشف شده اند ضمن اینکه در فروردین سال جاری نیز میزان کشفیات ۲۰۰ درصد بوده است به این معنی که علاوه بر شناسایی مجرمان تمام پرونده های یک ماه اول امسال، مجرمان تعدادی از پرونده هایی که از سال گذشته باقی مانده بودند نیز شناسایی شده اند؛ البته کریمی به تعداد این پرونده ها اشاره ای نکرد.
وی در ادامه توضیح داد که اگر در حوزه جرایم رایانه ای مجرمی شناسایی نشود آن پرونده تا شناسایی فرد مختومه نمی شود و پس از تکمیل تحقیقات، پرونده برای دادیار ویژه جرایم رایانه ای ارسال می شود.
البته او یادآور شد که این دست شکایات از آنجایی که جنبه خصوصی دارد می تواند با رضایت دادن شاکی و تعهد محضری طرف مقابل مبنی بر تکرار نکردن این عمل خاتمه یابد.
آنچنان که کریمی بیان داشت: اینگونه جرایم زمانی جنبه عمومی خواهد یافت که شخص اخاذ با راه اندازی کانال در شبکه های اجتماعی در جامعه ایجاد ناامنی کرده باشد.
کلاهبرداری، دسترسی غیرمجاز (هک) و انتشار تصاویر خصوصی بیشترین عناوین مجرمانه
دادیار سابق ویژه جرایم رایانه ای دادگستری کرمانشاه نیز در این خصوص به ایرنا گفت: با اینکه در قانون عنوان مجرمانه ای برای اخاذی اینترنتی تعریف نشده و این عنوان بیشتر یک عنوان انتظامی است اما جرایم رایانه ای در ذیل عناوینی مانند: تهدید، دسترسی غیرمجاز و انتشار تصاویر خصوصی و کلاهبرداری تعریف شده اند.
جواد کمری، بیشترین جرایم رایانه ای کرمانشاه را شامل کلاهبرداری، دسترسی غیرمجاز(هک) و انتشار تصاویر خصوصی افراد بیان کرد و گفت: قربانیان اینگونه جرایم باید بدانند که در درجه اول سهل انگاری خودشان منجر به وقوع جرم و سوءاستفاده از آنها می شود.
کمری، انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی را نمونه اینگونه سهل انگاری می داند و می گوید: وقتی افراد در صفحات اجتماعی شان تصاویر خصوصی خودشان را قرار می دهند به راحتی می توان از آنها سوءاستفاده کرد.
وی در خصوص قربانیان چت های خصوصی که تصاویرشان ممکن است مورد سوءاستفاده طرف مقابل قرار بگیرد نیز گفت: این افراد بدانند که در صورت شکایت، ۱۰۰ درصد مورد حمایت قانون قرار می گیرند.
این مقام قضایی، مجازاتی نظیر حبس و شلاق را در انتظار کسانی دانست که در فضای مجازی بخواهند کسی را تهدید به انتشار تصاویر خصوصی شان بکنند.
هرچند به گفته کمری، اکثر جرایم رایانه ای با رضایت شاکی قابل گذشت است اما جرایمی نظیر کلاهبرداری اینترنتی و دسترسی غیرمجاز به اکانت افراد (هک) را از جمله مواردی دانست که حتی در صورت رضایت شاکی قابل گذشت نیستند هرچند رضایت شاکی می تواند منجر به تخفیف مجازات بشود.
هم اکنون حدود ۲ میلیون سیم کارت در استان ۲ میلیون نفری کرمانشاه فعال است.
تمام شهرها و ۷۰ درصد روستاهای استان کرمانشاه اینترنت پرسرعت دارند.
نرخ بیکاری استان کرمانشاه در زمستان سال ۱۳۹۸، ۱۷.۲ درصد بوده و براساس آمار غیررسمی ۱۵۰ هزار نفر بیکار در استان وجود دارد.
گزارش از جواد الماسی
