استان کرمانشاه با ۳۷۱ کیلومتر مرز مشترک با ۲ بخش کُرد و عرب نشین عراق و داشتن ۶ مرز رسمی و بازارچه فعال، سالانه حدود نیمی از کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشورمان به عراق را به خود اختصاص می‌دهد.
براساس اعلام اداره کل گمرکات استان کرمانشاه واردات کالا از طریق مرزهای رسمی و بازارچه‌های مرزی استان در سال جاری به نسبت سال قبل ۱۰۷ درصد افزایش و صادرات نیز ۲۴ درصد کاهش نشان می‌دهد.
هم اکنون بیش از یک هزار واحد تولیدی با ۳۰ هزار نفر اشتغالزایی در استان کرمانشاه فعال است.
رشد ۱۰۷ درصدی واردات کالا
ناظر گمرکات استان و مدیرکل گمرک کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، مجموع کالاهای وارداتی از طریق گمرکات استان در ۹ ماه سپری شده از سال جاری را ۵۱ میلیون و ۱۲۳ هزار و ۸۵۶ دلار به وزن ۲۴ هزار و ۳۹۹ تن اعلام کرد و گفت: این میزان واردات نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ ارزش ۱۰۷ درصد و از حیث وزن ۹۳ درصد افزایش داشته است.
خلیل حیدری، مجموع اقلام وارداتی در این مدت را ۹۲ نوع کالا عنوان کرد و افزود: کشور عراق با ۳۱ میلیون و ۴۱۴ هزار و ۶۵۰ دلار کالا به وزن ۱۸ هزار و ۴۹۳ تُن جایگاه اول را در بین کشورهای طرف معامله واردات قطعی گمرکات استان کرمانشاه در ۹ ماه سپری شده از سال‌جاری را به خود اختصاص داده است.
وی اظهار داشت: همچنین در این مدت کشور چین با هشت میلیون و ۴۴۶ هزار و ۳۹۳ دلار کالا به وزن یک هزار و ۱۹۰ تن و کشور تایوان با ۲ میلیون و ۲۹ هزار و ۷۶ دلار کالا به وزن ۴۴۲ تن در جایگاه دوم و سوم قرار دارند.
او آلیاژهای آلومینیوم کارنشده، جعبه فرمان برای سواری سواری کاری وانت و تراکتور کشاورزی، تایربادی نو از کائوچو برای اتوبوس و باری، آلومینیوم به صورت کار نشده غیرممزوج، اجزاء و قطعات ماشین آلات و دستگاه‌ها برای کار کردن روی خمیر کاغذ، کاغذ یا مقوا، مخلوط هیدروکربورهای بودار، ماشین‌ها برای مخلوط کردن، ورزدادن، خُردکردن و سائیدن را از کالاهای وارد شده از طریق گمرکات استان اعلام کرد.
کاهش ۲۴ درصدی صادرات کالا از استان
ناظر گمرکات استان و مدیرکل گمرک کرمانشاه در ادامه این گفت و گو به صادرات یک میلیارد و ۵۹۸ میلیون و ۸۰۴ هزار و ۷۱۸ دلار کالا به وزن چهار میلیون و ۶۱ هزار و ۲۹۳ تن از گمرکات و بازارچه‌های مرزی استان در ۹ ماه سپری شده از سال جاری اشاره کرد و گفت: این میزان صادرات نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ ارزش ۲۴ درصد و از حیث وزن چهار درصد کاهش داشته است.
حیدری افزود: ۸۷۲ میلیون و ۹۳۷ هزار و ۸۸ دلار با وزن ۲ میلیون و ۲۵۲ هزار و ۱۱۰ تن از کالاهای فوق در گمرکات کرمانشاه، پرویزخان، خسروی و پاوه اظهار و صادر شده است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزش ۲۶ درصد و از حیث وزن ۲۰ درصد کاهش داشته است.
وی ادامه داد: سایر گمرکات کشور نیز در این مدت ۷۲۵ میلیون و ۸۶۷ هزار و ۶۳۰ دلار کالا با وزن یک میلیون و ۸۰۹ هزار و ۱۸۳ تن از طریق مرزهای استان کرمانشاه به خارج از کشور صادر کرده‌اند که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزن ۲۶ درصد افزایش و از حیث ارزش ۲۲ درصد کاهش داشته است.
ناظر گمرکات استان و مدیرکل گمرک کرمانشاه مجموع اقلام صادراتی اظهار شده در این مدت را ۷۶۲ نوع کالا عنوان کرد و گفت: در این مدت در مجموع از گمرکات استان کرمانشاه به ۲۹ کشور صادرات قطعی انجام شده است.
قانون بازگشت ارزها دلیل کاهش صادرات
ناظر گمرکات استان و مدیرکل گمرک کرمانشاه در ادامه سخنانش باره علت کاهش ارزش میزان صادرات استان در سال جاری نیز گفت: با توجه به مشکلاتی که قانون بازگشت ارزهای صادراتی به کشور برای صادرکنندگان ایجاد میکرد، در سال ۹۸ پایه ارزش کالاها باهدف کمک به تجار پایین آورده شد؛ در واقع میزان صادرات ۹ ماه گذشته در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تغییری نداشته و این کاهش مربوط به کاهش پایه ارزش کالاهای صادراتی است.
حیدری همچنین با اشاره به صادرات بخشی از کالاهای ایرانی به سوریه از طریق عراق به تولیدکنندگان توصیه کرد که توجه بیشتری به کیفیت و بسته‌بندی کالاها بکنند تا رضایت مصرف کنندگان و مشتریان اصلی جلب شود و واسطه هایی که کالاهای ایرانی را در اختیار مصرف کنندگان می گذارند، بی اعتبار نشوند.
وی همچنین با انتقاد از انجام تجارت در مرزهای استان گفت: در هیچ جای دنیا تجارت را به لب مرزها نمی‌آورند و در واقع مرزها محل گذر هستند اما این اتفاق در کرمانشاه می افتد.
او با بیان اینکه رویه فعلی در استان کرمانشاه باید تغییر کند، افزود: باید با بستن قرارداد بین تولیدکننده و واردکننده خارجی، کالاهای ایرانی از محل تولید بارگیری و یکسره به عراق منتقل شوند و عملیات تجارت به مرزها کشانده نشود.
افزایش واردات مثبت است
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه نیز در ارتباط با افزایش میزان واردات از طریق مرزهای استان، بابیان اینکه عمده محصولات وارد شده شامل مواد اولیه کارخانه‌ها است، گفت: این یک امر مثبت و نشان دهنده افزایش فعالیت واحدهای تولیدی استان است.
کیوان کاشفی در گفت و گو با ایرنا بیشتر کاهش صادرات را مورد تاکید و توجه قرار داد و با اشاره به کاهش ۲۴ درصدی ارزش صادرات استان در ۹ ماه سپری شده از سال جاری، گفت: بخشی از این کاهش ناشی از بسته بودن مرز مهم سومار بود که با پیگیری‌های انجام شده قرار است به صورت نمادین و بعد از تعطیلات کریسمس عملا بازگشایی شود.
وی بخشی از این کاهش ارزش صادرات را نیز ناشی از اصلاح نرخ پایه‌های صادراتی دانست که در گذشته چندان مورد توجه نبود و حتی با بازارهای جهانی فاصله داشت، اما با جدی شدن بحث پیمان‌سپاری ارزی این نرخ‌ها اکنون تعدیل شد.
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در ادامه با بیان اینکه سال گذشته به دلیل افزایشی که در نرخ ارز داشتیم شاهد جهش صادراتی بودیم که البته می‌توانست بسیار بیشتر از این هم باشد، اما برخی دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌ها مانع شد، تاکید کرد: در سال جاری بخشی از این افزایش نرخ ارز تعدیل شده و نتیجه آن را در کاهش ارزش صادرات شاهدیم.
کاشفی اضافه کرد: از سوی دیگر ممنوعیت‌های صادراتی مستقیم و یا غیرمستقیمی هم برای برخی کالاها داشتیم که بر کاهش صادرات اثرگذار بوده است.
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه با بیان اینکه معمولا سه ماهه پایانی سال بحث صادرات پررونق است، ابراز امیدواری کرد بخشی از این کاهش ۲۴ درصدی صادرات استان در این مدت جبران شود.
وی تاکید کرد: البته اینکه در پایان امسال در مجموع کاهش صادرات استان را خواهیم داشت، تقریبا قطعی است.
تاثیر موثر تغییر سیاست‌های تجاری عراق بر صادرات از ایران
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در ادامه از تغییر سیاست‌های تجاری عراق یاد کرد که بر کاهش صادرات ایران بی‌تاثیر نبوده و افزود: بعد از ثباتی که در این کشور حاکم شد و با توجه به ثروتی که در اختیار دارند، کم کم در زمینه انواع تولیدات سرمایه‌گذاری کردند.
کاشفی با بیان اینکه این امر باعث شد عراق در بسیاری از کالاها بخصوص محصولات کشاورزی به خودکفایی برسد و ممنوعیت واردات آنها را اعلام کند، اضافه کرد: این کشور در حوزه لبنیات نیز سرمایه‌گذاری‌های جدی از جمله با کشور ترکیه داشته است.
او نمونه دیگر این ممنوعیت را مربوط به سیمان دانست و گفت: عراق ۱۸ کارخانه تولید سیمان و ۶ کارخانه در حال ساخت دارد و با هدف حمایت از آنها صادرات سیمان را از همه کشورها و نه فقط ایران ممنوع کرده است.
وی تصریح کرد در شرایطی که عراق با هدف حمایت از تولیدات داخلی خود واردات برخی از کالاها را محدود کرده باید رویه صادرات به این کشور را به سمت کالاهایی ببریم که در آنها امتیاز داریم.
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه در ادامه محصولات پتروشیمی را از جمله این موارد دانست که عراق هنوز به فناورری آن دست پیدا نکرده و ایران می‌تواند سال‌ها در این زمینه کار کند.
شیوه تبادلات تجاری با عراق را باید تغییر دهیم
کاشفی اضافه کرد: در زمینه صادرات محصولات کشاورزی نیز باید به سمت محصولاتی برویم که ارزش افزوده بیشتری دارند.
وی معتقد است، تبادلات تجاری با کشور عراق دیگر باید به سمت شیوه جدید برود و آینده این تبادلات از طریق سرمایه‌گذاری‌های مشترک امکان‌پذیر خواهد بود.
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران بهترین روش برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک در عراق را نیز از طریق تشکیل کنسرسیوم‌ها دانست.
وی همچنین بر لزوم حذف روند تخلیه و بارگیری در مرزها و راه‌اندازی حمل یکسره به عراق نیز تاکید کرد.
به دنبال راه‌اندازی ترانزیت زمینی تا سوریه هستیم
رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه در ادامه بر لزوم توجه به بازارهای صادراتی جدید از جمله سوریه هم تاکید کرد و ادامه داد: مشکل ما در زمینه صادرات به سوریه طولانی بودن مسیر حمل و نقل است.
کاشفی افزود: در تلاشیم ترانزیت زمینی به سمت سوریه را راه‌اندازی کنیم، اما به دلیل برخی مشکلاتی که در این منطقه وجود دارد تاکنون به تاخیر افتاده است.
وی با بیان اینکه اکنون هم کالاهای ایرانی در بازار سوریه دیده می‌شود، گفت: این کالاها از سمت عراق به سوریه ارسال شده است.
راه‌اندازی مرکز رشد صادرات در کرمانشاه
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در ادامه هم به برنامه‌های اتاق بازرگانی برای توسعه صادرات اشاره کرد و با بیان اینکه صادرات در هر یک از بخش‌های کشاورزی، صنعت و سیاست خاص خود را نیاز دارد، گفت: در حال راه‌اندازی یک مرکز رشد صادرات در استان با همکاری جهاددانشگاهی یا شرکت شهرک‌های صنعتی هستیم که کارهای جانمایی و تعیین نوع منابع مالی آن تا حدود ۹۰ درصد انجام شده است.
به گفته کاشفی، این مرکز به واحدها در زمینه نوع تولید، شیوه مناسب بسته‌بندی، شیوه ورود به بازارهای صادراتی کمک خواهد کرد.
وی ابراز امیدواری کرد، بتوانیم با استفاده از ظرفیت این مرکز هر سال پنج یا شش واحد تولیدی استان که ظرفیت‌های لازم را دارند صادراتی کنیم.
نقش موثر نمایشگاه‌ها در رونق تجارت
رییس اتاق کرمانشاه از اهمیت برپایی نمایشگاه‌های خارجی هم یاد کرد و گفت: به شدت در زمینه برپایی این نمایشگاه‌ها و نحوه عملکرد سازمان توسعه تجارت در واگذاری نمایشگاه به شرکت‌های خصوصی که معلوم نیست چطور احراز صلاحت می‌شوند، انتقاد داریم.
کاشفی عنوان کرد: متاسفانه این شرکت‌ها تا کنون چند بار تاریخ برپایی نمایشگاه توانمندی‌های ایران در اقلیم کردستان عراق را به تاخیر انداختند که این امر هم به وجهه جمهوری اسلامی ایران آسیب می‌زند و هم باعث می‌شود واحدها آنطور که باید استقبال نکنند.
وی در ادامه اشاره‌ای هم به موضوع سرمایه‌گذاری چینی‌ها در کرمانشاه که با انتقاداتی همراه بوده داشت و افزود: این سرمایه‌گذاری از خروجی‌های همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری کرمانشاه در تهران بود و بعد از پیگیری‌های فراوان نتیجه داد.
رییس اتاق کرمانشاه خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد سرمایه‌گذاری خارجی در استان نداشته باشیم، پس این مناطق ویژه اقتصادی و ... را به چه منظور در استان راه‌اندازی کردیم؟
داشتن ۳۷۱ کیلومتر مرز مشترک با عراق، سه مرز رسمی، چهار بازارچه مرزی، چهار منطقـه ویـژه اقتصادی کرمانشاه، اسلام‌آبادغرب، قصرشیرین و اورامانات، موقعیت جغرافیایی و آب و هوای چهار فصل و کوهستانی، استان کرمانشاه را به بهشتی برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است.
امروز این استان با ۱۵۰ هزار بیکار و نرخ ۱۴.۴ درصد بیکاری، یکی از استان‌های با نرخ بیکاری بالاست و شناساندن فرصت‌ها، ظرفیت‌ها و توانمندی های سرمایه‌گذاری می‌تواند این استان ۲ میلیون نفری را روی ریل توسعه قرار دهد و در کاهش آمار بیکاری آن نقش اساسی ایفا کند.
