سیدضیاء هاشمی به عنوان سخنران ویژه همایش وحدت حوزه و دانشگاه در دانشگاه رازی استان کرمانشاه اظهار داشت: جمعیت دانشگاهی ما نسبت به جمعیت کل کشور در سطح بسیار بالایی است به طوری که بیش از یک چهارم جمعیت بالای ۱۸ سال ایران تحصیلات دانشگاهی دارند و این نسبت قابل مقایسه با کشورهای توسعه یافته است.
وی اضافه کرد: همچنین حوزه های علمیه ما بیش از هزار سال است که به فعالیت و کنش علمی می پردازند و این استمرار بلندمدت در دنیا کم نظیر است.
این محقق و مدرس دانشگاه با اشاره به مسایل اجتماعی اخیر تاکید کرد، نادیده گرفتن واقعیت ها و آسیب ها یا تبدیل کردن آنها به ابزاری برای تسویه حساب سیاسی، کمکی به حل مسئله نمی‌کند، راه درست در این زمینه آن است که با رویکردی علمی به این موضوعات بپردازیم و آنها را آسیب شناسی کنیم.
وی به ضرورت بهره گیری مناسب از ادبیات انتقادی در مباحثات اجتماعی و سیاسی اشاره کرد و گفت: ادبیات انتقادی، گسترده و فراگیر است و نمی‌تواند گزینشی باشد. همچنین مرز آن با ادبیات تخریبی مشخص است، چون نقد و انتقاد تفاوتی فاحش با تخریب و توهین دارند.
به اعتقاد وی برای حل مشکلات کشور باید با وحدت صاحبنظران حوزه و دانشگاه و هم افزایی برای حل موضوع گام برداشت وگرنه باز هم چالش هایی از جنس آبان ۹۸ می‌تواند برای کشور وجود داشته باشد.
مدیرعامل ایرنا یادآور شد که اگر در ابتدای انقلاب اسلامی شهید مفتح از حوزه وارد دانشگاه شد و اگر شهید مطهری در حوزه و دانشگاه همزمان حرکت کرد و پاسخگوی نیازهای فکری و اندیشه ای جامعه بود، امروز نیز اساتید و بزرگان حوزه و دانشگاه باید در این مسیر قدم بردارند و به تبیین مسائل واقعی و حیاتی جامعه بپردازند.
سخنرانی سید ضیاء هاشمی مدیرعامل ایرنا در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه
هاشمی با طرح این سوال که دستاورد ما در ۴۰ سال گذشته در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه چه بوده است، عنوان کرد: ما در این مسیر برخی اقدامات شکلی مانند معادل سازی مدارک تحصیلی را انجام داده‌ایم اما این اقدامات در بهترین حالت تنها یک مقدمه است در حالی که کار اصولی و ارزشمند این است که حوزه و دانشگاه به سوالات واقعی و مهم جامعه پاسخ داده و چالش‌های کشور را مورد توجه قرار دهند.
هاشمی با بیان اینکه امروز حوزه و دانشگاه نسبت به حفظ و صیانت از هویت اصیل ایرانی - اسلامی مسوولیت دارند، گفت: نهادهای علمی باید پاسخگوی ابهامات و سوالاتی باشند که در بخشهای مختلف جامعه شکل می‌گیرد.
ناآرامی ها یک تلنگر بود
مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی حوادث آبان ماه را یکی از ابهاماتی دانست که باید توسط حوزه و دانشگاه بررسی و کنکاش شود زیرا این حوادث نه در کانون مناقشات سیاسی که در حاشیه شهرها و در دل اقشار فقیر شکل گرفت.
وی با اشاره به آزردگی جامعه از حوادث و ناآرامی های امسال گفت: این اتفاق برای همه دست اندرکاران و دلسوزان یک تلنگر بود که باید از دیدگاه علمی و کارشناسی به بررسی آن پرداخت.
او با بیان اینکه این رویداد نباید بهانه ای برای مچ گیری و تسویه حساب گروه‌های سیاسی باشد، عنوان کرد: اگر این حادثه با عمق تاریخی، فرهنگی و اجتماعی آن تحلیل، بررسی و آسیب شناسی شود، راه برای پیش بینی و پیشگیری بسیاری از چالش های احتمالی پیش رو و هدایت جامعه در مسیری بهتری باز می‌شود.
باید بدانیم کیستیم
مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی در بخش دیگری از سخنانش به سراغ موضوع هویت رفت و اظهار داشت: تا وقتی ندانیم کیستیم و هویت ما چیست، تحلیل درستی از انسجام و وحدت نخواهیم داشت.
هاشمی یکی از محورهای هویت بخشی جامعه را تاریخ و تجربه‌های تاریخی ملت دانست و گفت: فرهنگ دینی ما در کنار هویت تاریخی و سنت های ایرانی در چهارده قرن گذشته یک پیوند مستحکم را ایجاد کرده است.
وی گفت: ورود اسلام به ایران با استقبال ایرانیان همراه بود زیرا آرمانهای اسلامی مانند عدالت‌طلبی، دفاع از مظلومان و مقابله با تبعیض در فرهنگ ایرانی پذیرفته شده بود و به همین دلیل هویت ایرانی با هویت اسلامی پیوند خورد.
انقلاب اسلامی برای اعتلای ایران بود
هاشمی با بیان این که ملت ایران در دوران پهلوی به سمت مدرنیسم متظاهرانه هدایت می شد، اظهار داشت: جامعه ایران به ویژه حوزه و دانشگاه نسبت به این گرایش موضع انتقادی گرفت و انقلاب اسلامی را رقم زد؛ در واقع چون مدرنیزاسیون متظاهرانه نتوانست مطالبات مشترک ملت را پاسخ دهد جامعه به دنبال دستیابی به الگویی برای پاسخ به ارزش ها، شعارها و خواسته های واقعی خود بود و به همین دلیل حکومتی سازگار با هویت، تاریخ و فرهنگ مردم ایران را مطالبه کرد.
این جامعه شناس با رد این تصور که ایران فدای انقلاب اسلامی شده است، گفت: انقلاب اسلامی برای اعتلای ایران رخ داد.
مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار داشت: تحول و توسعه جوامع در صورتی پایدار خواهد بود که با فرهنگ و هویت تاریخی آن سازگار باشد. توسعه تک ساحتی ناپایدار است اما توسعه ای که ریشه در فرهنگ، تاریخ و جغرافیا داشته باشد، پایدار خواهد ماند. در بحرانهای اجتماعی و تاریخی هم هویت اصیل هر جامعه نقش آفرینی می‌کند، همانطور که در تجربه دفاع مقدس هم این هویت ایرانی- اسلامی خود را به خوبی نشان داد و ملت ایران با اتکا به فرهنگ و ارزش های مشترک خود یک جنگ نابرابر را مدیریت کردند.
به گفته او «هنوز هم دفاع مقدس برای ما مقدس است و عامل وحدت، هویت بخشی و سامان بخشی به جامعه محسوب می شود در حالیکه در جنگ هایی که بر مبنای فرهنگ و هویت اصیل جوامع نبوده است، نه تنها هیچ تقدسی برای ملت نداشته بلکه منشا مشکلات و بحرانهای بعدی هم شده است».
هاشمی تاکید کرد: انقلاب اسلامی ایران این هنر را داشته است که تعلقات ایرانی، اشتراکات تاریخی و مبانی فرهنگی و دینی را در یک چهارچوب قرار دهد و هویت اسلامی ایرانی را سامان بخشد. همین هویت اصیل است که اجازه فروپاشی جامعه در بحران ها را نمی دهد.
پاسخ انقلاب اسلامی به یک سوال جدی
مدیرعامل ایرنا گفت: در جریان مبارزات انقلاب اسلامی و آغاز انقلاب این سوال مهم مطرح بود که نسبت هویت ایرانی و ملی گرایی با دین گرایی و معنویت گرایی اسلامی چگونه است؟ در پاسخ به این سوال افراط و تفریط هایی هم صورت گرفت اما در نهایت انقلاب اسلامی یک پاسخ جامع به آن داد به طوری که اکنون مردم ایران هویت خود را ایرانی اسلامی یا اسلامی ایرانی معرفی می‌کنند.
گفت و شنود صمیمانه با دانشگاهیان
مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی در پایان سخنان خود در یک فضای صمیمانه و علمی پاسخگوی سوالات و ابهامات اساتید و دانشجویان دانشگاه رازی بود.
هاشمی در پاسخ به سوال یکی از استادان دانشگاه رازی مبنی بر اینکه برخی معتقدند بین هویت ایرانی و هویت انقلاب اسلامی تضاد وجود دارد، گفت: در ابتدای انقلاب اسلامی ۲ جریان در مقابل آن قرار داشت: یک جریان غیردینی که مدافع فرهنگ غربی بود و معتقد بود که دین با دنیای مدرن سازگاری ندارد، در حالی که انقلاب اسلامی نشان داد تضادی با دستاوردهای مثبت مدرنیته ندارد، همچنانکه نشان داده است در مهمترین مصداق مدرنیته یعنی پیشرفت علمی همراهی داشته و جهشی بزرگ را به دست آورده است.
به گفته او بخش دیگری از مخالفت ها با انقلاب اسلامی مربوط به یک جریان دینی سنتی بود که اعتقاد داشت گفتمان انقلاب اسلامی با سنت های دینی سازگار نیست؛ این ۲ جریان با افراط و تفریط هایی در بخشهای مختلف جامعه بروز و ظهور داشته است ولی گفتمان اصیل انقلاب اسلامی، ورای این ۲ دیدگاه الگویی بدیع از دینداری و دین گرایی در دنیای مدرن را با اتکا به هویت ایرانی-اسلامی به نمایش گذاشت.
وحدت حوزه و دانشگاه، چرا؟
هاشمی همچنین در پاسخ به سوال یکی از فعالان دانشجویی دانشگاه رازی مبنی بر اینکه چه نیازی به وحدت حوزه و دانشگاه است و چرا آنها را به حال خود وا نمی گذاریم، عنوان کرد: وحدت حوزه و دانشگاه وحدت سازمانی نیست بلکه وحدت در هدف است و نه حتی در روش؛ آنگونه که بین رشته پزشکی و مهندسی وحدت وجود دارد چون هر ۲ یک هدف دارند و آن تولید علم برای پاسخگویی به سوالات جامعه و تربیت کارشناس برای رفع نیازهای آن است. بنابراین از آنجایی که کشور ما فرهنگ دینی دارد، در این زمینه هم سوال و نیاز دارد که باید به آن پاسخ داد و برای آنها کارشناس تربیت کرد.
