به گزارش خبرنگار ایرنا، با اینکه بارش‌های سوم و چهارم فروردین 98 در کل استان بیشتر از 32 میلیمتر نشد اما شدت آن در برخی شهرستان‌ها از جمله شمال و غرب استان قابل توجه و خسارت‌آفرین بود.
سازمان هواشناسی این بارش را پیش‌بینی کرده بود اما اطلاع رسانی و توجه زیادی به آن نشد.
به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه در روز سوم فروردین تنها در 2.5 ساعت حدود 50 میلیمتر باران در شهرستان گیلانغرب بارید؛ همچنین بارش باران در همین روز باعث آبگرفتگی بخشی از شهر سرپلذهاب و زیرآب رفتن کانکس‌های زلزله‌زدگان شد.
استاندار کرمانشاه به خانواده‌های زلزله‌زده‌ای که در این سیل خسارت دیدند، مبلغ 2 میلیون تومان و یک تخته فرش هدیه داد.
** خسارت‌های سیل اول
این سیل یک کشته هم داشت؛ جوانی 20 ساله اهل روستای 'کانی عزیز' سرپلذهاب گوسفندانش را برای چَرا به حاشیه یک رودخانه کم‌آب برده بود که با طغیان آن، غرق شد و جانش را از دست داد.
آنچنان که مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه عنوان کرد: برای بازسازی بلند مدت خسارت سیل و بارندگی های ابتدای فروردین، 765 میلیارد تومان اعتبار لازم است.
جلیل بالایی افزود: بر اثر شدت بارش ها خطوط آبرسانی 60 روستا قطع شد و به پل‌های روستایی، پنج پل اصلی، جاده، راه های عشایری و کشاورزی استان هم خسارت وارد شد.
** آماده‌باش بی‌سابقه برای سیل دوم
خسارت‌های سیل نخست در کرمانشاه و پیامدهای تلخ سیل گلستان و شیراز سبب شد که پس از هشدار جدی سازمان هواشناسی، مدیران ارشد استان تلاش‌های گسترده‌ای را برای مهار سیل آغاز کنند.
بارش‌های اسفندماه و اوایل سال 98 زمین را سیراب و بیشتر ظرفیت سدها، رودخانه‌ها و مسیل‌ها را تکمیل کرده بود؛ به همین دلیل گمان می‌رفت که موج جدید بارش‌ها به طغیان رودخانه بینجامد.
از همین رو با تبلیغات پردامنه، مسئولان استان از مردم خواستند که در این 2 روز از خانه‌های خود خارج نشوند و برای جلوگیری از خطر صاعقه در فضای باز و طبیعت هم حضور پیدا نکنند.
مدیریت بحران استانداری کرمانشاه هم خواستار تخلیه حدود 20 هزار خانوار ساکن در نقاط سیل‌خیز استان شد و اعلام کرد که برای اسکان آنان هزار و 300 مکان شامل سالن های ورزشی، مساجد و سوله در نظر گرفته شده است.
گرچه اعلام شد که شدت و حجم بارش‌ها در شرق و جنوب شرق استان یعنی ورودی‌های کرمانشاه از سمت همدان و لرستان (از جمله شهرستان هرسین) بیشتر از نقاط دیگر است اما بیشتر نگاه‌ها به سمت مرکز استان کرمانشاه بود.
ستاد مدیریت بحران هشدار داد که در شهر مرکز یک میلیون نفری کرمانشاه بویژه ساکنان حریم رودخانه‌های آبشوران، قره‌سو، چم بشیر و تنگ کِنشت خانه‌های خود تخلیه کنند. محوطه تاریخی تاق بستان هم که در معرض طغیان رودخانه قرار داشت 2 روز تعطیل شد.
** سفر مقامات ارشد دولت
شرایط ویژه کرمانشاه سبب شد که عصر روز 11 فروردین اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری به همراه وزرای کشاورزی، بهداشت، ورزش و جوانان، راه و شهرسازی و معاون پارلمانی رئیس جمهوری به این استان سفر و آخرین وضعیت آمادگی برای مقابله با سیل را بررسی کنند.
جهانگیری در این سفر چند ساعته از برخی نقاط شهر کرمانشاه از جمله رودخانه قره‌سو بازدید و در نشست شورای هماهنگی مدیریت بحران استان شرکت کرد.
او در این نشست گفت: خوشبختانه با مشارکت مردم و همراهی آنها و حضور به موقع مدیران بخصوص استاندار کرمانشاه میزان خسارات و تلفات در استان حداقلی است.
** زمان و چرایی وقوع سیل
از غروب آفتاب و پس از آنکه جهانگیری و تیم همراهش کرمانشاه را به مقصد لرستان ترک کردند ابرهای سیاه، سراسر آسمان استان را فراگرفتند و یک طوفان کم‌سابقه رقم زدند.
بارش باران آنقدر شدید و پرحجم بود که جوی‌ها و مسیل‌ها خیلی زود از هدایت آن ناتوان شدند؛ از ساعات پایانی شب آبگرفتکی در بسیاری از نقاط استان و شهر کرمانشاه آغاز شد.
هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه که نیمه شب در خیابان‌های مرکز استان پیگیر مشکلات احتمالی بود، به ایرنا گفت که 'بارش‌ها تاکنون خسارتی نداشته اما احتمال زیاد وجود دارد.'
شدت بارش‌ها و تداوم آن نشان می‌داد که ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و باید منتظر اتفاقات جدیدی بود.
** روستاها و مناطق درگیر سیل
نخستین دقایق بامداد روز 12 فروردین بود که خبرهای نگران کننده شروع شد؛ ابتدا سعدی مصطفی زاده، سرپرست فرمانداری روانسر به ایرنا گفت: روستاهای «گرگابی و تپه کل» از توابع بخش مرکزی این شهرستان در محاصره سیل قرار دارند و راه ارتباطی چندین روستا هم قطع شده است.
تا صبح این روز 30 روستای روانسر به محاصره سیل درآمد و وضعیت بدتر شد.
استاندار کرمانشاه در ساعات نخست صبح خود را به روانسر رساند و کوشید تا با همکاری سپاه، ارتش و هلال احمر ابتدا روند تخلیه روستاها را تکمیل کند سپس میزان خسارت‌هایی به آنها را کاهش دهد.
تا ظهر این روز بیشتر روستاها تخیله و خدمت رسانی به سیل‌زدگان گسترده‌تر شد.
با کمی تاخیر نسبت به روانسر و مرکز استان، از شهرستان هرسین هم خبرهای ناگواری رسید؛ آنچنان که امیر شاه‌آبادی، فرماندار شهرستان هرسین به ایرنا گفت: رودخانه گاماسیاب طغیان کرده سه روستا را زیرآب برده و دست‌کم احتمال به زیرآب رفتن هشت روستای دیگر شهرستان هم وجود دارد.
همزمان فضل‌الله رنجبر، فرماندار کرمانشاه از قطع شدن راه ارتباطی 62 روستای بخش سرفیروزآباد از توابع این شهرستان به دلیل سیلاب خبر داد؛ مشکلی که 24 ساعت بعد مرتفع شد.
این آمار را مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان کرمانشاه ظهر 12 فروردین کامل کرد و گفت: بر اثر بارش شدید باران و طغیان آب رودخانه ها، اکنون راه دسترسی بیش از 100 روستای استان مسدود شده است.
البته محور کرمانشاه به ایلام از مسیر حمیل، تنها راه اصلی بود که بسته شد؛ علت آن هم ریزش کوه بود؛ اتفاقی که سبب شدن رانندگان به سراغ مسیر جایگزین بروند.
با بالا آمدن سطح آب رودخانه قره‌سو دست کم 200 خانه در شهرک کرناچی شهر کرمانشاه هم زیرآب رفتند.
جلیل بالایی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه صبح 12 فروردین اعلام کرد که 'بارش ها سبب قطعی موقت برق، آب و مسدودی راه در برخی شهرهای شمال و غرب استان شده و بخشی از مناطق شهر کرمانشاه، اسلام آبادغرب، دالاهو و روانسر هم شاهد آبگرفتگی خیابان ها و معابر عمومی و نیز ورود آب به داخل منازل مردم بوده‌اند.
بارش در سنقر و کنگاور به شکل برف بود و سبب شد که تردد بین این 2 شهرستان فقط با زنجیر چرخ ممکن باشد.
گرچه بیشتر شهرستان‌های استان از وقوع سیلاب و آبگرفتگی خسارت دیدند اما عمق خسارت‌ها در هرسین و روانسر بیشتر از سایر شهرستان‌ها بود.
در شهرستان هرسین ورودی آب در منطقه بیستون و چمچمال به هزار و 500 متر مکعب در ثانیه رسید در حالی که خروجی آن تنها 700 متر مکعب بود.
این وضعیت سبب زیر آب رفتن منطقه و تشکیل یک دریاچه چندین کیلومتری شد.
** امکانات ارسال شده برای سیل زدگان
گستردگی سیل در سطح استان کرمانشاه سبب شد که استاندار کرمانشاه با هدف پیگیری سریعتر مشکلات، 14 نفر از مدیران کل را به عنوان نمایندگان خود در شهرستان‌های استان تعیین کند.
به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه نمایندگان استاندار با سفر به 14 شهرستان استان و بازدید از مناطق سیل خیز، گفت و گو با سیل‌زدگان و مدیران شهرستان، مشکلات و نیازهای آنجا را بررسی و پیگیری و در پایان به صورت مکتوب به استاندار گزارش می‌کنند.
از سوی دیگر اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه پخت غذا را آغاز و روزانه بیش از هزار و 600 پرس غذا برای سیل زدگان شهرک «کرناچی» و روستاهای منطقه چمچمال هرسین ارسال کرد.
حجت الاسلام عباسیان، مدیرکل اوقاف استان گفت: آشپزخانه اوقاف در امامزاده ابراهیم (ع) طاقبستان برای طبخ و تهیه این تعداد غذا راه اندازی شده است و تا پایان امدادرسانی به آسیب دیدگان کار خود را ادامه می دهد.
پیش از وقوع سیل و در جلسات شورای هماهنگی مدیریت بحران، علاوه بر دستگاه‌های دولتی، سپاه پاسداران، ارتش و بسیج استان هم اعلام کردند که با تمام توان و تجهیزات وارد میدان می‌شود.
پس از به راه افتادن سیل، ماشین آلات سنگین و نفربرهای دوزیست سپاه و ارتش به یاری هلال احمر و راهداری شتافتند.
یگا‌ن‌های مهندسی سپاه از روز 14 فروردین هم ساخت پل‌های جدید برای روستاهای سیل‌زده استان را آغاز کردند و ابتدا به سراغ روستای «علی‌آباد گروس» در شهرستان صحنه رفتند که گاماسیاب پل ارتباطی آنان را با خود برده است. گروه مهندسی 42 امام علی (ع) قرارگاه منطقه‌ای نجف اشرف نیروی زمینی سپاه ساخت پل اضطراری برای مردم روستای علی‌آباد گروس را تا جمعه 16 فروردین به پایان رساندند.
نفربرها و بالگردهای هوانیروز ارتش هم سهم موثری در جابجایی سیل‌زدگان و انتقال کمک‌ها به روستاهای سیل‌زده داشتند.
شرکت برق نیز، در همان ساعات نخست قطعی برق مناطق سیل‌زده را رفع کرد و شرکت آب و فاضلاب همزمان با وصل شبکه آب شهری، آبرسانی سیار به 35 روستای بدون آب را آغاز کرد. راهداری هم محور حمیل را تا عصر 14 فروردین بازگشایی کرد.
از هزار و 350 مکان مهیا شده برای اسکان سیل‌زدگان تنها 120 مکان هلال احمر استفاده شد که در مجموع 689 خانوار در آنها اسکان یافتند؛ در واقع بیشتر سیل‌زدگان به منزل اقوام و آشنایان خود رفتند.
گرچه سیل‌زده‌های کرمانشاه کم نبودند اما با توجه به عمق بحران در استان لرستان، کرمانشاهی‌ها از کمک به همسایه خود هم غافل نشده‌اند.
نماینده استاندار کرمانشاه در امور کمک رسانی به سیل زدگان لرستان 15 فروردین گفت: کمک های مردم این استان در قالب 40 دستگاه کامیون شامل اقلام ضروری به مناطق سیل زده لرستان ارسال شد.
داریوش جودکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اجناس ارسالی برای کمک به سیل زدگان استان لرستان، شامل مواد غذایی و بهداشی، مواد لبنی، پتو، آب معدنی و چادر بود که بین مردم توزیع شد.
وی اظهار کرد: با توجه به تخریب بسیاری از منازل، مردم مناطق سیل زده لرستان نیازمند به امکانات اولیه زندگی شامل مواد غذایی، چادر، البسه و کنسروجات هستند.
نماینده استاندار کرمانشاه در امور کمک رسانی به سیل زدگان لرستان با بیان اینکه هم اکنون در پلدختر استقرار داریم، گفت: مشارکت اصناف و بازاریان کرمانشاه و اداره اوقاف برای کمک رسانی به سیل زدگان همپای مردم بسیار خوب است و با توجه به عمق تخریب و از بین رفتن منازل نیازمند ارسال کمک های بیشتری هستیم.
جودکی، با تاکید بر تداوم کمک های مردمی، ادامه داد: همچنین اداره اوقاف با همکاری اصناف و بازاریان استان کرمانشاه اقدام به استقرار یک آشپزخانه برای تهیه و پخت غذای گرم از شب گذشته در پلدختر کرده است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه هم از طبخ و ارسال روزانه پنج هزار پرس غذای گرم برای سیل زدگان پلدختر لرستان خبر داد.
عباسیان گفت: این غذاها از محل موقوفات و در راستای اجرای نیت واقفین خیراندیش این دیار تهیه و برای توزیع در اختیار هلال احمر قرار داده می شود.
خیران غیردولتی استان هم با نصب چادر در سطح شهرها و جمع آوری کمک های مردمی در حال یاری هموطنان‌سیل‌زده لرستان و گلستان هستند.
همچنین ماشین آلات سنگین گردان مهندسی لشکر 29 سپاه استان کرمانشاه برای امدادرسانی به مردم عازم شهر پلدختر و دلفان در استان لرستان شدند.
** وضعیت بارش‌ها و مخزن سدها
بر اساس اعلام سازمان هواشناسی استان کرمانشاه، از ابتدای سال زراعی جاری (اول مهر 97) تا روز 13 فروردین، میانگین بارش باران در استان به 728 میلیمتر رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 132 درصد و نسبت به دوره بلند مدت نیز 94 درصد رشد داشته است.
در جریان سیل اخیر هم به طور میانگین 77 میلمیتر بارندگی در استان کرمانشاه رخ داده که کنگاور، صحنه و هرسین در شرق استان با 150، 122 و 103 میلمتر بیشترین بارش ها را داشتند که بخش زیادی از آن هم وارد رودخانه گاماسیاب و سبب طغیان آن شد.
این حجم بالای بارش در عین حال همه 9 سد فعال استان را هم پر کرد که یک میلیارد و 176 میلیون متر مکعب ظرفیت دارند.
** سیل چقدر خسارت زد؟
سیل اخیر در استان کرمانشاه خسارت‌های زیادی بجا گذاشت که البته جزئیات آن روز 18 فروردین جمع بندی و اعلام رسمی می شود اما آنچنان که مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه به ایرنا گفت: بیشترین خسارت‌های سیل استان مربوط به راه‌ها و پل‌ها و نیز زیرساختها و خدمات شهری است.
به گفته بالایی در حوزه تولید هم بیشترین زیان به بخش کشاورزی (زراعت، دام و شیلات) وارد شده است.
او افزود: با دستور استاندار کرمانشاه همه دستگاه‌های استان موظف شده‌اند تا روز یکشنبه فرم‌های 18 گانه برآورد خسارت را تکمیل و به استانداری ارسال کنند تا برای جبران به هیات دولت ارائه شود.
هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه هم به ایرنا گفت: سیل اخیر 400 دهنه پل و آبراه استان را تخریب کرده و بیش از 243 میلیارد تومان به راه‌های ارتباطی استان خسارت زده است.
بازوند همچنین گفت که بیش از 70 هزار هکتار از مزارع کشاورزی استان در این سیل خسارت دیده است.
ضرر به هزاران واحد مسکونی، لوازم خانگی، دام، شیلات، خودرو و زیرساخت‌های شهری را هم باید به این آمار اضافه کرد.
همچنین مهرداد سالاری، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: سیلاب اخیر به 44 واحد دامی استان خسارت وارد کرد و 245 راس دام و 34 هزار قطعه ماهی هم در مزارع پرورش ماهی تلف شدند.
به گفته معاون بازسازی مسکن روستایی بنیاد مسکن استان کرمانشاه هم، در این سیل 1210 واحد مسکونی استان بیشتر بر اثر فرسودگی و بارش شدید باران دچار ریزش سقف شده‌اند و برخی هم بر اثر جاری شدن سیل تخریب شدند.
فرهاد فقیهی افزود: برآورد می‌شود حدود هزار واحد تعمیری خسارت دیده از سیل هم داشته باشیم.
او با بیان اینکه این آمار قطعی نیست و امکان افزایش آن وجود دارد، گفت: 60 تیم ارزیابی به مناطق سیل زده استان اعزام شده و در حال حاضر ارزیابی ها در 10 شهرستان و 328 روستای سیل زده استان در حال انجام است.
خسارت‌ها در حوزه میراث فرهنگی هم کم نبوده است و به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه نزدیک به 20 میلیارد تومان برآورد می شود.
امید قادری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه از 72 اثری که در سطح استان دچار خسارت شده اند، 32 مورد از آثار تاریخی است، اظهار داشت: برخی آثار برجسته تاریخی کرمانشاه از جمله پل کوچه، پل چهر، تاق گرا، عمارت خسرو، خانه تاریخی ساری اصلان، نهر کانال آبرسانی قصر شیرین، سقف مساجد تاریخی، مقابر ابودجانه دالاهو و... بر اثر سیلاب‌های اخیر دچار آسیب شده‌اند.
قادری با بیان اینکه بالغ بر 120 میلیارد ریال به زیرساختها و تاسیسات گردشگری استان نیز خسارت وارد شده است، افزود: راه دسترسی به آبشار پیران، راه دسترسی به سراب های قنبر و روانسر، غار قوری قلعه و... بر اثر سیلاب ها و روان آبهای اخیر دچار خسارت شده اند.
استان کرمانشاه دارای بیش از چهار هزار اثر تاریخی شناسایی شده است که تاکنون بیش از 2 هزار و 200 اثر آن به ثبت ملی رسیده است.
** جبران خسارت‌ها
با توجه به وعده دولت برای جبران خسارت‌ها، اکنون زیان‌دیدگان سیل کرمانشاه منتظرند که ببینند ضرر وارده شده به آنها چگونه محاسبه و جبران می‌شود.
اما چنانچه مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه گفت: محاسبه جبران خسارت سیل زدگان استان کرمانشاه همانند استان‌های سیل‌زده گلستان و فارس صورت می‌گیرد و تصمیم هیات دولت در باره آن 2 استان، قابل تعمیم به سایر استان‌های سیل‌زده نیز هست.
بالایی همچنین گفت: وزارتخانه های مختلف و موسسات و نهادهای کشوری تصمیمات مختلفی برای حمایت از سیل‌زدگان گرفته‌اند که دستگاه‌های زیرمجموعه آنها در استان باید این موضوع را پیگیری و سهم کرمانشاه را مشخص و مطالبه کنند.
** مهمترین نیازهای سیل‌زدگان
با توجه به خسارت های سیل، بازسازی و تعمیر واحدهای مسکونی و جبران خسارت به دام‌ها، شیلات، کشاورزی و لوازم خانگی مهمترین خواسته های سیل زدگان استان کرمانشاه از مسئولان است.
البته نباید از نیازهای فوری آنان از جمله غذای گرم، پوشاک و علوفه دام هم غافل شد.
** تعداد مصدومان و کشته‌ها
آمار جان‌باختگان سیل نوروز 98 در کشور به 64 نفر رسیده است که 2 نفر از قربانیان کرمانشاهی‌ها بوده‌اند.
در سیل نخست یکی از اهالی سرپل ذهاب جان باخت و در سیل دوم کرمانشاه هم یکی از اهالی شهرستان هرسین.
فرمانده انتظامی هرسین گفت: این مرد 52 ساله روستایی در اثر طغیان رودخانه «بابازید» این شهرستان غرق شده بود که پس از ساعت ها تلاش ماموران در قسمت پایین دست رودخانه بیرون کشیده شد.
آمار مصدومان سیل کرمانشاه اما تنها سه نفر بود که خیلی زود درمان و ترخیص شدند.
**فرصت طلبی شایعه پردازان
هرچند برخی از فروشگاه‌های مواد غذایی و نانوایی‌ها در روزهای 11 و 12 فروردین باز بودند اما هشدارهای مکرر مسئولان درباره وقوع سیل دوم در استان کرمانشاه سبب شد که بسیاری از واحدهای صنفی استان برای دوری از خطر سیل از فعالیت خودداری کنند.
در همین حال پخش شایعه و انتشار مطالب بی‌اساس درباره کمبود مواد غذایی و نان بویژه در فضای تلگرام سبب اضطراب بخشی از مردم شد؛ موضوعی که سبب شد دادستان کرمانشاه به شایعه پردازان هشدار دهد و وعده برخورد قضایی را به آنان بدهد.
مسئولان ارشد استان هم از مردم خواستند که اخبار صحیح رویدادهای مربوط به بارندگی در کرمانشاه را از صداوسیما، خبرگزاری‌های رسمی و اطلاعیه‌های ستاد مدیریت بحران استان دریافت کنند.
همچنین همزمان با وقوع سیل، خبرهای زیادی در فضای مجازی درباره شکستن سدها یا فرویختن آثر باستانی از جمله تاق بستان منتشر و البته تکذیب شد.
** اتفاقات خاص
در حالی که بسیاری از نقاط استان کرمانشاه درگیر بارش شدید، سیل و آبگرفتگی بود، ناگهان چند زلزله پی در پی مردم استان را غافلگیر کرد.
زلزله های 3.3، 5.2 و 4.3 ریشتری عصر 12 فروردین در سومار قصرشیرین گرچه خسارتی نداشت اما مردم را بویژه در غرب استان نگران کرد.
دیگر اتفاق خاص استان سیل زده کرمانشاه، اقدام استانداری برای جمع آوری درس‌های حادثه بود به طوری که به همه مدیران بخش‌های مختلف استان ابلاغ شد که تمام اقدام های پیشگیرانه و مقابله‌ای درباره حوادث مشابه و نیز تجربیات کسب شده از سیل اخیر به ویژه در حوزه مشارکت همگانی و ظرفیت‌های بین‌بخشی را در اختیار استانداری کرمانشاه قرار دهند.
استاندار کرمانشاه همچنین یکی از موارد ارزیابی عملکرد دستگاه‌های مختلف استان در سیل اخیر را مطالبه حقوق سیل‌زدگان از وزارتخانه‌ها و نهادهای کشوری دانست.
** آماده‌باش ایرنا
خبرگزاری ایرنا مرکز کرمانشاه با وجود تعطیلی سراسری نوروز در هر 2 سیل استان در آماده باش بود و طی این مدت فرآورده های خبری و چند رسانه‌ای متعددی درباره حادثه تولید کرد از جمله 175 خبر، 10 گزارش و تحلیل، سه یادداشت، 21 گزارش تصویری، هشت قطعه فیلم و یک اینفوگرافی.
ایرنای کرمانشاه علاوه بر این ده ها خبر بر روی فضای مجازی بخصوص اینستاگرام و توییتر منتشر کرده است.
استان کرمانشاه با 2 میلیون نفر جمعیت دارای 32 شهر و 2 هزار و 622 روستا است.
7444/3033
گزارش از عبدالله الماسی
انتهای پیام سازمان هواشناسی این بارش را پیش‌بینی کرده بود اما اطلاع رسانی و توجه زیادی به آن نشد.
به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه در روز سوم فروردین تنها در 2.5 ساعت حدود 50 میلیمتر باران در شهرستان گیلانغرب بارید؛ همچنین بارش باران در همین روز باعث آبگرفتگی بخشی از شهر سرپلذهاب و زیرآب رفتن کانکس‌های زلزله‌زدگان شد.
استاندار کرمانشاه به خانواده‌های زلزله‌زده‌ای که در این سیل خسارت دیدند، مبلغ 2 میلیون تومان و یک تخته فرش هدیه داد.
** خسارت‌های سیل اول
این سیل یک کشته هم داشت؛ جوانی 20 ساله اهل روستای 'کانی عزیز' سرپلذهاب گوسفندانش را برای چَرا به حاشیه یک رودخانه کم‌آب برده بود که با طغیان آن، غرق شد و جانش را از دست داد.
آنچنان که مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه عنوان کرد: برای بازسازی بلند مدت خسارت سیل و بارندگی های ابتدای فروردین، 765 میلیارد تومان اعتبار لازم است.
جلیل بالایی افزود: بر اثر شدت بارش ها خطوط آبرسانی 60 روستا قطع شد و به پل‌های روستایی، پنج پل اصلی، جاده، راه های عشایری و کشاورزی استان هم خسارت وارد شد.
** آماده‌باش بی‌سابقه برای سیل دوم
خسارت‌های سیل نخست در کرمانشاه و پیامدهای تلخ سیل گلستان و شیراز سبب شد که پس از هشدار جدی سازمان هواشناسی، مدیران ارشد استان تلاش‌های گسترده‌ای را برای مهار سیل آغاز کنند.
بارش‌های اسفندماه و اوایل سال 98 زمین را سیراب و بیشتر ظرفیت سدها، رودخانه‌ها و مسیل‌ها را تکمیل کرده بود؛ به همین دلیل گمان می‌رفت که موج جدید بارش‌ها به طغیان رودخانه بینجامد.
از همین رو با تبلیغات پردامنه، مسئولان استان از مردم خواستند که در این 2 روز از خانه‌های خود خارج نشوند و برای جلوگیری از خطر صاعقه در فضای باز و طبیعت هم حضور پیدا نکنند.
مدیریت بحران استانداری کرمانشاه هم خواستار تخلیه حدود 20 هزار خانوار ساکن در نقاط سیل‌خیز استان شد و اعلام کرد که برای اسکان آنان هزار و 300 مکان شامل سالن های ورزشی، مساجد و سوله در نظر گرفته شده است.
گرچه اعلام شد که شدت و حجم بارش‌ها در شرق و جنوب شرق استان یعنی ورودی‌های کرمانشاه از سمت همدان و لرستان (از جمله شهرستان هرسین) بیشتر از نقاط دیگر است اما بیشتر نگاه‌ها به سمت مرکز استان کرمانشاه بود.
ستاد مدیریت بحران هشدار داد که در شهر مرکز یک میلیون نفری کرمانشاه بویژه ساکنان حریم رودخانه‌های آبشوران، قره‌سو، چم بشیر و تنگ کِنشت خانه‌های خود تخلیه کنند. محوطه تاریخی تاق بستان هم که در معرض طغیان رودخانه قرار داشت 2 روز تعطیل شد.
** سفر مقامات ارشد دولت
شرایط ویژه کرمانشاه سبب شد که عصر روز 11 فروردین اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری به همراه وزرای کشاورزی، بهداشت، ورزش و جوانان، راه و شهرسازی و معاون پارلمانی رئیس جمهوری به این استان سفر و آخرین وضعیت آمادگی برای مقابله با سیل را بررسی کنند.
جهانگیری در این سفر چند ساعته از برخی نقاط شهر کرمانشاه از جمله رودخانه قره‌سو بازدید و در نشست شورای هماهنگی مدیریت بحران استان شرکت کرد.
او در این نشست گفت: خوشبختانه با مشارکت مردم و همراهی آنها و حضور به موقع مدیران بخصوص استاندار کرمانشاه میزان خسارات و تلفات در استان حداقلی است.
** زمان و چرایی وقوع سیل
از غروب آفتاب و پس از آنکه جهانگیری و تیم همراهش کرمانشاه را به مقصد لرستان ترک کردند ابرهای سیاه، سراسر آسمان استان را فراگرفتند و یک طوفان کم‌سابقه رقم زدند.
بارش باران آنقدر شدید و پرحجم بود که جوی‌ها و مسیل‌ها خیلی زود از هدایت آن ناتوان شدند؛ از ساعات پایانی شب آبگرفتکی در بسیاری از نقاط استان و شهر کرمانشاه آغاز شد.
هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه که نیمه شب در خیابان‌های مرکز استان پیگیر مشکلات احتمالی بود، به ایرنا گفت که 'بارش‌ها تاکنون خسارتی نداشته اما احتمال زیاد وجود دارد.'
شدت بارش‌ها و تداوم آن نشان می‌داد که ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و باید منتظر اتفاقات جدیدی بود.
** روستاها و مناطق درگیر سیل
نخستین دقایق بامداد روز 12 فروردین بود که خبرهای نگران کننده شروع شد؛ ابتدا سعدی مصطفی زاده، سرپرست فرمانداری روانسر به ایرنا گفت: روستاهای «گرگابی و تپه کل» از توابع بخش مرکزی این شهرستان در محاصره سیل قرار دارند و راه ارتباطی چندین روستا هم قطع شده است.
تا صبح این روز 30 روستای روانسر به محاصره سیل درآمد و وضعیت بدتر شد.
استاندار کرمانشاه در ساعات نخست صبح خود را به روانسر رساند و کوشید تا با همکاری سپاه، ارتش و هلال احمر ابتدا روند تخلیه روستاها را تکمیل کند سپس میزان خسارت‌هایی به آنها را کاهش دهد.
تا ظهر این روز بیشتر روستاها تخیله و خدمت رسانی به سیل‌زدگان گسترده‌تر شد.
با کمی تاخیر نسبت به روانسر و مرکز استان، از شهرستان هرسین هم خبرهای ناگواری رسید؛ آنچنان که امیر شاه‌آبادی، فرماندار شهرستان هرسین به ایرنا گفت: رودخانه گاماسیاب طغیان کرده سه روستا را زیرآب برده و دست‌کم احتمال به زیرآب رفتن هشت روستای دیگر شهرستان هم وجود دارد.
همزمان فضل‌الله رنجبر، فرماندار کرمانشاه از قطع شدن راه ارتباطی 62 روستای بخش سرفیروزآباد از توابع این شهرستان به دلیل سیلاب خبر داد؛ مشکلی که 24 ساعت بعد مرتفع شد.
این آمار را مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان کرمانشاه ظهر 12 فروردین کامل کرد و گفت: بر اثر بارش شدید باران و طغیان آب رودخانه ها، اکنون راه دسترسی بیش از 100 روستای استان مسدود شده است.
البته محور کرمانشاه به ایلام از مسیر حمیل، تنها راه اصلی بود که بسته شد؛ علت آن هم ریزش کوه بود؛ اتفاقی که سبب شدن رانندگان به سراغ مسیر جایگزین بروند.
با بالا آمدن سطح آب رودخانه قره‌سو دست کم 200 خانه در شهرک کرناچی شهر کرمانشاه هم زیرآب رفتند.
جلیل بالایی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه صبح 12 فروردین اعلام کرد که 'بارش ها سبب قطعی موقت برق، آب و مسدودی راه در برخی شهرهای شمال و غرب استان شده و بخشی از مناطق شهر کرمانشاه، اسلام آبادغرب، دالاهو و روانسر هم شاهد آبگرفتگی خیابان ها و معابر عمومی و نیز ورود آب به داخل منازل مردم بوده‌اند.
بارش در سنقر و کنگاور به شکل برف بود و سبب شد که تردد بین این 2 شهرستان فقط با زنجیر چرخ ممکن باشد.
گرچه بیشتر شهرستان‌های استان از وقوع سیلاب و آبگرفتگی خسارت دیدند اما عمق خسارت‌ها در هرسین و روانسر بیشتر از سایر شهرستان‌ها بود.
در شهرستان هرسین ورودی آب در منطقه بیستون و چمچمال به هزار و 500 متر مکعب در ثانیه رسید در حالی که خروجی آن تنها 700 متر مکعب بود.
این وضعیت سبب زیر آب رفتن منطقه و تشکیل یک دریاچه چندین کیلومتری شد.
** امکانات ارسال شده برای سیل زدگان
گستردگی سیل در سطح استان کرمانشاه سبب شد که استاندار کرمانشاه با هدف پیگیری سریعتر مشکلات، 14 نفر از مدیران کل را به عنوان نمایندگان خود در شهرستان‌های استان تعیین کند.
به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه نمایندگان استاندار با سفر به 14 شهرستان استان و بازدید از مناطق سیل خیز، گفت و گو با سیل‌زدگان و مدیران شهرستان، مشکلات و نیازهای آنجا را بررسی و پیگیری و در پایان به صورت مکتوب به استاندار گزارش می‌کنند.
از سوی دیگر اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه پخت غذا را آغاز و روزانه بیش از هزار و 600 پرس غذا برای سیل زدگان شهرک «کرناچی» و روستاهای منطقه چمچمال هرسین ارسال کرد.
حجت الاسلام عباسیان، مدیرکل اوقاف استان گفت: آشپزخانه اوقاف در امامزاده ابراهیم (ع) طاقبستان برای طبخ و تهیه این تعداد غذا راه اندازی شده است و تا پایان امدادرسانی به آسیب دیدگان کار خود را ادامه می دهد.
پیش از وقوع سیل و در جلسات شورای هماهنگی مدیریت بحران، علاوه بر دستگاه‌های دولتی، سپاه پاسداران، ارتش و بسیج استان هم اعلام کردند که با تمام توان و تجهیزات وارد میدان می‌شود.
پس از به راه افتادن سیل، ماشین آلات سنگین و نفربرهای دوزیست سپاه و ارتش به یاری هلال احمر و راهداری شتافتند.
یگا‌ن‌های مهندسی سپاه از روز 14 فروردین هم ساخت پل‌های جدید برای روستاهای سیل‌زده استان را آغاز کردند و ابتدا به سراغ روستای «علی‌آباد گروس» در شهرستان صحنه رفتند که گاماسیاب پل ارتباطی آنان را با خود برده است. گروه مهندسی 42 امام علی (ع) قرارگاه منطقه‌ای نجف اشرف نیروی زمینی سپاه ساخت پل اضطراری برای مردم روستای علی‌آباد گروس را تا جمعه 16 فروردین به پایان رساندند.
نفربرها و بالگردهای هوانیروز ارتش هم سهم موثری در جابجایی سیل‌زدگان و انتقال کمک‌ها به روستاهای سیل‌زده داشتند.
شرکت برق نیز، در همان ساعات نخست قطعی برق مناطق سیل‌زده را رفع کرد و شرکت آب و فاضلاب همزمان با وصل شبکه آب شهری، آبرسانی سیار به 35 روستای بدون آب را آغاز کرد. راهداری هم محور حمیل را تا عصر 14 فروردین بازگشایی کرد.
از هزار و 350 مکان مهیا شده برای اسکان سیل‌زدگان تنها 120 مکان هلال احمر استفاده شد که در مجموع 689 خانوار در آنها اسکان یافتند؛ در واقع بیشتر سیل‌زدگان به منزل اقوام و آشنایان خود رفتند.
گرچه سیل‌زده‌های کرمانشاه کم نبودند اما با توجه به عمق بحران در استان لرستان، کرمانشاهی‌ها از کمک به همسایه خود هم غافل نشده‌اند.
نماینده استاندار کرمانشاه در امور کمک رسانی به سیل زدگان لرستان 15 فروردین گفت: کمک های مردم این استان در قالب 40 دستگاه کامیون شامل اقلام ضروری به مناطق سیل زده لرستان ارسال شد.
داریوش جودکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اجناس ارسالی برای کمک به سیل زدگان استان لرستان، شامل مواد غذایی و بهداشی، مواد لبنی، پتو، آب معدنی و چادر بود که بین مردم توزیع شد.
وی اظهار کرد: با توجه به تخریب بسیاری از منازل، مردم مناطق سیل زده لرستان نیازمند به امکانات اولیه زندگی شامل مواد غذایی، چادر، البسه و کنسروجات هستند.
نماینده استاندار کرمانشاه در امور کمک رسانی به سیل زدگان لرستان با بیان اینکه هم اکنون در پلدختر استقرار داریم، گفت: مشارکت اصناف و بازاریان کرمانشاه و اداره اوقاف برای کمک رسانی به سیل زدگان همپای مردم بسیار خوب است و با توجه به عمق تخریب و از بین رفتن منازل نیازمند ارسال کمک های بیشتری هستیم.
جودکی، با تاکید بر تداوم کمک های مردمی، ادامه داد: همچنین اداره اوقاف با همکاری اصناف و بازاریان استان کرمانشاه اقدام به استقرار یک آشپزخانه برای تهیه و پخت غذای گرم از شب گذشته در پلدختر کرده است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه هم از طبخ و ارسال روزانه پنج هزار پرس غذای گرم برای سیل زدگان پلدختر لرستان خبر داد.
عباسیان گفت: این غذاها از محل موقوفات و در راستای اجرای نیت واقفین خیراندیش این دیار تهیه و برای توزیع در اختیار هلال احمر قرار داده می شود.
خیران غیردولتی استان هم با نصب چادر در سطح شهرها و جمع آوری کمک های مردمی در حال یاری هموطنان‌سیل‌زده لرستان و گلستان هستند.
همچنین ماشین آلات سنگین گردان مهندسی لشکر 29 سپاه استان کرمانشاه برای امدادرسانی به مردم عازم شهر پلدختر و دلفان در استان لرستان شدند.
** وضعیت بارش‌ها و مخزن سدها
بر اساس اعلام سازمان هواشناسی استان کرمانشاه، از ابتدای سال زراعی جاری (اول مهر 97) تا روز 13 فروردین، میانگین بارش باران در استان به 728 میلیمتر رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 132 درصد و نسبت به دوره بلند مدت نیز 94 درصد رشد داشته است.
در جریان سیل اخیر هم به طور میانگین 77 میلمیتر بارندگی در استان کرمانشاه رخ داده که کنگاور، صحنه و هرسین در شرق استان با 150، 122 و 103 میلمتر بیشترین بارش ها را داشتند که بخش زیادی از آن هم وارد رودخانه گاماسیاب و سبب طغیان آن شد.
این حجم بالای بارش در عین حال همه 9 سد فعال استان را هم پر کرد که یک میلیارد و 176 میلیون متر مکعب ظرفیت دارند.
** سیل چقدر خسارت زد؟
سیل اخیر در استان کرمانشاه خسارت‌های زیادی بجا گذاشت که البته جزئیات آن روز 18 فروردین جمع بندی و اعلام رسمی می شود اما آنچنان که مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه به ایرنا گفت: بیشترین خسارت‌های سیل استان مربوط به راه‌ها و پل‌ها و نیز زیرساختها و خدمات شهری است.
به گفته بالایی در حوزه تولید هم بیشترین زیان به بخش کشاورزی (زراعت، دام و شیلات) وارد شده است.
او افزود: با دستور استاندار کرمانشاه همه دستگاه‌های استان موظف شده‌اند تا روز یکشنبه فرم‌های 18 گانه برآورد خسارت را تکمیل و به استانداری ارسال کنند تا برای جبران به هیات دولت ارائه شود.
هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه هم به ایرنا گفت: سیل اخیر 400 دهنه پل و آبراه استان را تخریب کرده و بیش از 243 میلیارد تومان به راه‌های ارتباطی استان خسارت زده است.
بازوند همچنین گفت که بیش از 70 هزار هکتار از مزارع کشاورزی استان در این سیل خسارت دیده است.
ضرر به هزاران واحد مسکونی، لوازم خانگی، دام، شیلات، خودرو و زیرساخت‌های شهری را هم باید به این آمار اضافه کرد.
همچنین مهرداد سالاری، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: سیلاب اخیر به 44 واحد دامی استان خسارت وارد کرد و 245 راس دام و 34 هزار قطعه ماهی هم در مزارع پرورش ماهی تلف شدند.
به گفته معاون بازسازی مسکن روستایی بنیاد مسکن استان کرمانشاه هم، در این سیل 1210 واحد مسکونی استان بیشتر بر اثر فرسودگی و بارش شدید باران دچار ریزش سقف شده‌اند و برخی هم بر اثر جاری شدن سیل تخریب شدند.
فرهاد فقیهی افزود: برآورد می‌شود حدود هزار واحد تعمیری خسارت دیده از سیل هم داشته باشیم.
او با بیان اینکه این آمار قطعی نیست و امکان افزایش آن وجود دارد، گفت: 60 تیم ارزیابی به مناطق سیل زده استان اعزام شده و در حال حاضر ارزیابی ها در 10 شهرستان و 328 روستای سیل زده استان در حال انجام است.
خسارت‌ها در حوزه میراث فرهنگی هم کم نبوده است و به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه نزدیک به 20 میلیارد تومان برآورد می شود.
امید قادری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه از 72 اثری که در سطح استان دچار خسارت شده اند، 32 مورد از آثار تاریخی است، اظهار داشت: برخی آثار برجسته تاریخی کرمانشاه از جمله پل کوچه، پل چهر، تاق گرا، عمارت خسرو، خانه تاریخی ساری اصلان، نهر کانال آبرسانی قصر شیرین، سقف مساجد تاریخی، مقابر ابودجانه دالاهو و... بر اثر سیلاب‌های اخیر دچار آسیب شده‌اند.
قادری با بیان اینکه بالغ بر 120 میلیارد ریال به زیرساختها و تاسیسات گردشگری استان نیز خسارت وارد شده است، افزود: راه دسترسی به آبشار پیران، راه دسترسی به سراب های قنبر و روانسر، غار قوری قلعه و... بر اثر سیلاب ها و روان آبهای اخیر دچار خسارت شده اند.
استان کرمانشاه دارای بیش از چهار هزار اثر تاریخی شناسایی شده است که تاکنون بیش از 2 هزار و 200 اثر آن به ثبت ملی رسیده است.
** جبران خسارت‌ها
با توجه به وعده دولت برای جبران خسارت‌ها، اکنون زیان‌دیدگان سیل کرمانشاه منتظرند که ببینند ضرر وارده شده به آنها چگونه محاسبه و جبران می‌شود.
اما چنانچه مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه گفت: محاسبه جبران خسارت سیل زدگان استان کرمانشاه همانند استان‌های سیل‌زده گلستان و فارس صورت می‌گیرد و تصمیم هیات دولت در باره آن 2 استان، قابل تعمیم به سایر استان‌های سیل‌زده نیز هست.
بالایی همچنین گفت: وزارتخانه های مختلف و موسسات و نهادهای کشوری تصمیمات مختلفی برای حمایت از سیل‌زدگان گرفته‌اند که دستگاه‌های زیرمجموعه آنها در استان باید این موضوع را پیگیری و سهم کرمانشاه را مشخص و مطالبه کنند.
** مهمترین نیازهای سیل‌زدگان
با توجه به خسارت های سیل، بازسازی و تعمیر واحدهای مسکونی و جبران خسارت به دام‌ها، شیلات، کشاورزی و لوازم خانگی مهمترین خواسته های سیل زدگان استان کرمانشاه از مسئولان است.
البته نباید از نیازهای فوری آنان از جمله غذای گرم، پوشاک و علوفه دام هم غافل شد.
** تعداد مصدومان و کشته‌ها
آمار جان‌باختگان سیل نوروز 98 در کشور به 64 نفر رسیده است که 2 نفر از قربانیان کرمانشاهی‌ها بوده‌اند.
در سیل نخست یکی از اهالی سرپل ذهاب جان باخت و در سیل دوم کرمانشاه هم یکی از اهالی شهرستان هرسین.
فرمانده انتظامی هرسین گفت: این مرد 52 ساله روستایی در اثر طغیان رودخانه «بابازید» این شهرستان غرق شده بود که پس از ساعت ها تلاش ماموران در قسمت پایین دست رودخانه بیرون کشیده شد.
آمار مصدومان سیل کرمانشاه اما تنها سه نفر بود که خیلی زود درمان و ترخیص شدند.
**فرصت طلبی شایعه پردازان
هرچند برخی از فروشگاه‌های مواد غذایی و نانوایی‌ها در روزهای 11 و 12 فروردین باز بودند اما هشدارهای مکرر مسئولان درباره وقوع سیل دوم در استان کرمانشاه سبب شد که بسیاری از واحدهای صنفی استان برای دوری از خطر سیل از فعالیت خودداری کنند.
در همین حال پخش شایعه و انتشار مطالب بی‌اساس درباره کمبود مواد غذایی و نان بویژه در فضای تلگرام سبب اضطراب بخشی از مردم شد؛ موضوعی که سبب شد دادستان کرمانشاه به شایعه پردازان هشدار دهد و وعده برخورد قضایی را به آنان بدهد.
مسئولان ارشد استان هم از مردم خواستند که اخبار صحیح رویدادهای مربوط به بارندگی در کرمانشاه را از صداوسیما، خبرگزاری‌های رسمی و اطلاعیه‌های ستاد مدیریت بحران استان دریافت کنند.
همچنین همزمان با وقوع سیل، خبرهای زیادی در فضای مجازی درباره شکستن سدها یا فرویختن آثر باستانی از جمله تاق بستان منتشر و البته تکذیب شد.
** اتفاقات خاص
در حالی که بسیاری از نقاط استان کرمانشاه درگیر بارش شدید، سیل و آبگرفتگی بود، ناگهان چند زلزله پی در پی مردم استان را غافلگیر کرد.
زلزله های 3.3، 5.2 و 4.3 ریشتری عصر 12 فروردین در سومار قصرشیرین گرچه خسارتی نداشت اما مردم را بویژه در غرب استان نگران کرد.
دیگر اتفاق خاص استان سیل زده کرمانشاه، اقدام استانداری برای جمع آوری درس‌های حادثه بود به طوری که به همه مدیران بخش‌های مختلف استان ابلاغ شد که تمام اقدام های پیشگیرانه و مقابله‌ای درباره حوادث مشابه و نیز تجربیات کسب شده از سیل اخیر به ویژه در حوزه مشارکت همگانی و ظرفیت‌های بین‌بخشی را در اختیار استانداری کرمانشاه قرار دهند.
استاندار کرمانشاه همچنین یکی از موارد ارزیابی عملکرد دستگاه‌های مختلف استان در سیل اخیر را مطالبه حقوق سیل‌زدگان از وزارتخانه‌ها و نهادهای کشوری دانست.
** آماده‌باش ایرنا
خبرگزاری ایرنا مرکز کرمانشاه با وجود تعطیلی سراسری نوروز در هر 2 سیل استان در آماده باش بود و طی این مدت فرآورده های خبری و چند رسانه‌ای متعددی درباره حادثه تولید کرد از جمله 175 خبر، 10 گزارش و تحلیل، سه یادداشت، 21 گزارش تصویری، هشت قطعه فیلم و یک اینفوگرافی.
ایرنای کرمانشاه علاوه بر این ده ها خبر بر روی فضای مجازی بخصوص اینستاگرام و توییتر منتشر کرده است.
استان کرمانشاه با 2 میلیون نفر جمعیت دارای 32 شهر و 2 هزار و 622 روستا است.
7444/3033
گزارش از عبدالله الماسی
کپی شد
