به گزارش ایرنا، رمضان در کردستان به ماه مهمانی خدا و ماه پر و خیر و برکت یاد می شود و این ماه مانند سایر مناطق کشور از اهمیت و احترام خاصی برخوردار است و بسیاری از این آیین ها با سنت های این مناطق آمیخته شده و در باورها و پندارهای مردم آنها نهادینه و بومی شده است.
در بسیاری از مناطق استان کردستان قبل از شروع ماه مبارک رمضان برخی از خانواده ها نوعی نان روغنی سنتی به نام کُلیره درست می کنند که دارای طعم شیرینی بوده و روی آن را با 2 نوع گیاه خوراکی به نام های 'ره شکه' و 'کاخلی' تزیین می کنند.
تزیین کُلیره با این دانه و گل این 2 گیاه علاوه بر زیبایی خاص به آن طعم متفاوتی می دهد که در سایر انواع نان ها وجود ندارد و خاصیت پزشکی هم دارد.
در برخی مناطق رسم است که خانواده ها قسمتی از کلیره ناسکه ها را برای همسایه های خود می فرستند تا اگر خانواده هایی نتواند این نوع نان را تهیه کنند از آن بی بهره نباشد.
در ماه مبارک رمضان و به ویژه در ساعات پایانی روز، بازار بسیاری از شهرهای این استان از رونق و شلوغی خاصی برخوردار شده و حتی خریدهای مردم در این ماه متفاوت تر از ماه های دیگر است.
مغازه های مختلفی در خیابان ها و حتی کوچه های شهر برای عرضه بامیه و زولبیا، انواع نان های روغنی و شیرمال، خرما، حلیم و انواع آش به ویژه آش رشته و سوپ های ویژه افطاری دایر شده می شود.
هر چند برخی غذاخوری ها در طول روز تعطیل هستند اما در این ساعات پایانی روز همه در تدارک مهمانان روزه دار هستند و سالن های غذاخوری و میزهای خود را برای ورود میهمانان آماده می کنند.
بعضی از مغازه داران نیز برای جلب مشتریان کالاهای خود را با تخفیف های ویژه ماه مبارک رمضان عرضه می کنند.
ماه مبارک رمضان علاوه بر این زیبایی و شور خاص با آیین ها و عبادت های خاص دیگری نیز همراه است که از جمله این آیین ها نوعی نوای دلنشین سحرگاهان سه لای پارشیو، آیین افطار و نماز تراویح است.
**سه لای پارشیو (نوای سحرگاهان):
سحرگاهان ماه مبارک رمضان در کردستان متفاوت از سایر ماه های سال بوده و برای بیدار کردن و آگاهی روزه داران هنگام سحر و آماده شدن برای خوردن سحری، نوعی مناجات خاص این ماه در مساجد، تکیه ها و خانقاه ها خوانده می شود.
این مناجات که دارای اشعاری به زبان های عربی و کُردی بوده توسط یکی از اهالی خوش قریحه محل یا خادم مسجد (مجیور) خوانده می شود و در برخی مواقع با استفاده از دستگاه ضبط صوت پخش می شود.
در مناطق اهل سنت این مناجات از اشعار عرفانی از شاعران کُرد از جمله عرفای نقشبندی که لطافت و زیبایی کلامی خاصی دارند، استفاده شده و در برخی موارد از قصیده بردیه و یا اشعار دیگر زبان عربی بهره گرفته می شود.
این اشعار عرفانی در مدح رسول الله(ص)، دعا و مناجات بوده و گوش فرا دادن به آنها ضمن داشتن بهره های معنوی موجب جلا دادن روح و روان انسان می شود.
این مناجات نامه ها در قدیم 2 ساعت قبل از اذان صبح و به مدت بیش از 20 دقیقه قرائت می شد اما هم اکنون یک ساعت مانده به اذان و به مدت پنج تا 10 دقیقه خوانده می شود.
قبل از اذان صبح برای آگاهی مومنان از فرا رسیدن اذان صبح، سه لای دوم خوانده می شود که به آن امسک می گویند و به معنای خود منع کردن از خوردن و آشامیدن است.
در برخی از مناطق روستایی استان کردستان هنوز هم برای بیدار کردن مردم در هنگام سحر از نواختن دهل استفاده می شود و چند نفر با هم در هنگام سحر روی بام یکی از خانه ها یا بام مسجد رفته و ضمن خواندن مناجات نامه دهل می نوازند.
نواختن دهل تا بیدار شدن مردم و روشن کردن چراغ خانه ها ادامه می یابد.
چیدن سفره های سحری نیز آداب خاصی دارد و خانواده ها بسته به سلیقه و ذائقه خود آن را می چینند.
برخی ها برای سحری غذا می پزند و برخی از باقیمانده غذای افطار استفاده می کنند که در بیشتر موارد خرما و کلیره و پنیر محلی است.
به طور معمول همه اهل خانه برای چیدن سفره سحری با هم همکاری دارند و حتی کودکان نیز که توان روزی گرفتن ندارند، از خواب بیدار شده و همراه روزه داران سحری میل می کنند.
در بسیاری از مناطق و محله های این استان اذان صبح که اقامه شد، مومنان راهی مسجد شده و نماز صبح را به صورت جماعت اقامه می کنند.
کردستانی ها پس از صرف سحری و اقامه نماز صبح، اقدام به دعا و نیایش و یا تلاوت قرآن می کنند و ساعاتی را نیز تا زمان طلوع خورشید به استراحت پرداخته و یا به انجام امور شخصی خود می پردازند.
پس از چند ساعت استراحت، روزه داران برای انجام فعالیت های روزانه آماده تر شده و با امید روزی پرخیر و برکت روانه محل کار و شغل خود می شوند.
**افطار (به ر بانگ)
با شنیده شدن صدای اذان مغرب دیگر از رفت و آمدهای مردم در خیابان ها و معابر کاسته شده و کسانی هم که در خیابان هستند، با عجله خود را به منزل می رسانند.
برخی از شهروندان نیز پیش از رفتن به منزل ابتدا به مسجد می روند و پس از اقامه نماز مغرب به صورت جماعت و افطار کردن روزه خود با کمی آب و خرما که توسط خیرین در مسجد گذاشته شده است، به منزل می روند.
خوردن شام در اولین ساعت شب و در این فصل در بین کردستانی ها معمول نیست اما به خاطر ماه مبارک رمضان، سفره های پهن شده افطار همه اعضای خانواده را در این ساعت روحانی و باشکوه دور هم جمع می کند.
برخی از شهروندان به خاطر همزمان بودن ماه مبارک رمضان با فصل گرما ، تمایل زیادی به صرف افطاری در بوستان ها و تفرجگاه ها دارند و از ساعتی قبل از افطار با حضور در این اماکن و پهن کردن سفرهای خود، برای صرف افطاری آماده می شوند.
بیشتر کارهای آماده شدن برای صرف این افطاری را جوانترهای خانواده انجام می دهند و سالخوردگان با پهن کردن سجاده نماز منتظر اذان و اقامه نماز مغرب و دعا و نیایش می شوند.
بعضی از خانواده ها نیز به صورت دسته جمعی به همراه خویشاوندان یا دوستان و آشنایان خود و حتی همسایه ها برای صرف افطار به بوستان های نزدیک منزل خود می روند تا ضمن خوردن افطاری بر روی یک سفره، در مورد مسایل مختلف روز گرم صحبت شوند.
در شهر سنندج نیز علاوه بر 90 پارک و بوستان های محلات، پارک جنگلی آبیدر و حاشیه آن در این شب ها پذیرای شمار زیادی از شهروندان و روزه داران این شهر است.
کودکان نیز از این فرصت استفاده کرده و با دوستان هم سن و سال خود اقدام به بازی های مختلف از جمله فوتبال، والیبال، تاب بازی و سرسره بازی می کنند.
گاهی این سفره های افطاری شب نشینی هایی هم به دنبال دارد و برخی شهروندان پس از صرف افطار در منازل خود به دیدار فامیل و دوستان خود می روند.
برخی از دوره گردها و دست فروشان نیز در این میان کاسب شده و در حاشیه پارک ها اقدام به فروختن ذرت آب پز شده، آش محلی، بستنی قیفی، تخمه و نوشابه های خنک می کنند.
پس از گذشت پاسی از شب مردم دسته دسته وسایل خود را جمع آوری کرده و برخی ها با پای پیاده و برخی دیگر با وسایل نقلیه عمومی و یا شخصی راهی خانه های خود می شوند.
** نماز تراویح و وتر
این نماز پس از اقامه نماز عشاء اقامه می شود و یکی از نمازهای سنت و در فقه شافعی از هشت تا 20 رکعت بوده و در ماه مبارک رمضان به جماعت و به صورت نماز دو رکعتی اقامه می شود.
اقشار مختلف مردم اعم از زن و مرد و پیر و جوان با حضور در مساجد و در کنار هم اقدام به ادای نماز تروایح و سپس خواندن دعا و نیایش های این ماه مبارک می کنند.
حضور باشکوه مردم در صف های واحد در مساجد و صدای دعا و نیایش آنها که از بلندگوهای مساجد پخش می شود، حال و هوای خاصی به شب های پرستاره آسمان شهرهای استان کردستان بخشیده و شهرها را سرشار از معنویت و یاد خداوند می کند.
در نیمه اول ماه مبارک رمضان، نمازگزاران در بین رکعت ها همه با هم دعای مرحبا شهر رمضان و مرحبا شهر خیر و الاحسان را که در واقع خوشامدگویی به ماه مبارک رمضان است و در نیمه دوم این ماه دعای الاوداع شهر رمضان و الاوداع شهر خیر و الاحسان را که در واقع وداع با این ماه مبارک است، باهم می خوانند.
نمازگزاران پس از اقامه نماز تراویح و دعا و نیایش آن، یک نماز سه رکعتی دیگر به نام نماز وتر را اقامه می کنند و در مجموع نمازهای تراویح و وتر به 23 رکعت می رسد.
** سه ر فطره (زکات فطریه)
یکی دیگر از آیین های رمضان در کردستان پرداخت سر فطره (زکات فطریه) است که اغلب پدر خانواده یا کسی که دخل و خرج خانواده را بر عهده دارد، مسئول پرداخت آن می شود.
زکات فطریه شامل مبلغی است که برابر با سه کیلوگرم از قوت غالب همان منطقه برای هر نفر است که در کردستان قوت غالب گندم بوده و میزان زکات فطریه نیز با قیمت گندم تعیین می شود.
این گونه رسم است که زکات فطریه قبل از نماز عید فطر در اختیار نیازمندان قرار گیرد تا آنها بتوانند با آن غذای یا پوشاکی نو را تهیه کنند و به طور معمول مردم این مبلغ را در مسجد و با حضور امام جماعت جمع آوری می کنند و در اختیار خانواده های بی بضاعت قرار می دهند.
عضو شورای افتای استان کردستان میزان فطریه برای هر نفر را 50 هزار ریال اعلام کرد و گفت: این مبلغ بر اساس قیمت هر کیلوگرم گندم به عنوان قوت غالب مردم در نظر گرفته شده است.
ماموستا سیدمحمد حسینی افزود: اگر مومنی بخواهد بیشتر از 50 هزار ریال نیز به عنوان فطریه پرداخت کند هیچ اشکالی ندارد اما میزان فطریه نباید کمتر از 50 هزار ریال به ازای هر نفر باشد.
وی اضافه کرد: پرداخت فطریه از اول ماه مبارک رمضان شروع می شود و مومنان باید تا قبل از روز عید سعید فطر میزان فطریه را پرداخت کنند
**عید فطر
در بین کردستانی ها از عید فطر به جشن رمضان یاد می شود و مردم این استان برای برگزاری این جشن بزرگ نیز آیین های خاصی دارند.
بعد از رویت هلال ماه شوال و تایید آن مردم برای اقامه نماز عشاء در مساجد حاضر می شوند و به راز و نیاز با خدا و تسبیح الله اکبر می پردازند و این نوای روحانی از بلندگوی مساجد پخش می شود تا همگان از اعلام جشن آگاه باشند.
عید پایان ماه مبارک رمضان در روز اول شوال با تشریفات و آیین های خاصی در این خطه انجام می شود.
در روز عید فطر در تمام خانه ها جشن برپا می شود و باید در هر خانه غذای برنج و خورش با گوشت یا طعام مفصلی تهیه شود.
تمام اعضای خانواده در این روز باید لباس تازه و تمیز بپوشند و نظافت در این روز از جمله پاکیزگی منزل، پاشیدن عطر و ترتیب دادن مجالس باشکوه از مهمترین امتیازات روز عید به شمار می رود.
صبح روز عید، مردها پس از اقامه نماز صبح یا قبل از آن به مساجد و جاهایی که نماز جماعت در آن برپا می شود، می روند.
در این روز، امام جماعت مساجد از نخستین ساعات بامداد و پیش از طلوع خورشید به تلاوت قرآن پرداخته و در بین هر آیه شعار الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لااله الا الله و الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد را می خوانند تا اینکه خورشید به اندازه رمح بلند شده و سپس با تشریفات خاصی نماز عید اقامه می شود.
پس از فراغت از نماز و تشریفات آن، حاضران به سوی پیش نماز و امام جماعت رفته و با تبریک عید و قبولی طاعات و عبادات ماه رمضان با او دست می دهند و به ترتیب سایر نمازگزاران نیز از همدیگر عذرخواهی و طلب عفو می کنند.
مردم این خطه معتقدند روز عید، روز صلح و شادی، روز روبوسی و تبریک و تهنیت است از این رو وقتی که از مسجد بیرون آمدند، باید عداوت و کدورت ها به صلح و صفا تبدیل شود.
در روز عید فطر، اگر کدورتی در میان بزرگان باشد، از یکدیگر گذشت کرده و آن را با روبوسی کنار می گذارند و همگان وقتی به یکدیگر می رسند با بوسیدن و تبریک عید به هم در اصطلاح آیین جیژن موباره کی را به جای می آورند.
مردم پس از خروج از مسجد به صورت دسته جمعی یا انفرادی به خانه همسایه ها و فامیل رفته و عید را به آنها تبریک می گویند.
افراد یک محله در روز عید در ابتدا برای تبریک گفتن به خانه همسایه های عزادار می روند و برای آنها دعای سالی خوش و بی مصیبت می کنند و پس از آن نوبت به بزرگان محله می رسد.
در این روز، منزل بزرگ خانواده مالامال از اقوام است و اعضای خانواده حتی اگر در شهر دیگری ساکن باشند، می کوشند روز عید را در منزل بزرگ خانواده باشند.
دید و بازدید عیدگاهی تا چند روز هم طول می کشد و در این دید و بازدیدها میهمانان با شربت و شیرینی مورد پذیرایی میزبان قرار می گیرند و همگی از یکدیگر حلالیت می طلبند.
برگزاری محفل انس با قرآن کریم و ختم دسته جمعی قرآن، شب زنده داری و برپایی نماز صلات و تسبیح، دیدار و دلجویی از ایتام و خانواده های نیازمند و اهدای کمک های مادی به خانواده های بی بضاعت از دیگر آیین های ماه مبارک رمضان در کردستان است.
برخی نهادها و ارگان ها از جمله بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) نیز سفره های افطاری را برای اعضای تحت پوشش و خانواده های نیازمند پهن می کنند.
3020/6108
**خبرنگار: عبدالله رحمانی /**انتشاردهنده: امید بهمنی
انتهای پیام در بسیاری از مناطق استان کردستان قبل از شروع ماه مبارک رمضان برخی از خانواده ها نوعی نان روغنی سنتی به نام کُلیره درست می کنند که دارای طعم شیرینی بوده و روی آن را با 2 نوع گیاه خوراکی به نام های 'ره شکه' و 'کاخلی' تزیین می کنند.
تزیین کُلیره با این دانه و گل این 2 گیاه علاوه بر زیبایی خاص به آن طعم متفاوتی می دهد که در سایر انواع نان ها وجود ندارد و خاصیت پزشکی هم دارد.
در برخی مناطق رسم است که خانواده ها قسمتی از کلیره ناسکه ها را برای همسایه های خود می فرستند تا اگر خانواده هایی نتواند این نوع نان را تهیه کنند از آن بی بهره نباشد.
در ماه مبارک رمضان و به ویژه در ساعات پایانی روز، بازار بسیاری از شهرهای این استان از رونق و شلوغی خاصی برخوردار شده و حتی خریدهای مردم در این ماه متفاوت تر از ماه های دیگر است.
مغازه های مختلفی در خیابان ها و حتی کوچه های شهر برای عرضه بامیه و زولبیا، انواع نان های روغنی و شیرمال، خرما، حلیم و انواع آش به ویژه آش رشته و سوپ های ویژه افطاری دایر شده می شود.
هر چند برخی غذاخوری ها در طول روز تعطیل هستند اما در این ساعات پایانی روز همه در تدارک مهمانان روزه دار هستند و سالن های غذاخوری و میزهای خود را برای ورود میهمانان آماده می کنند.
بعضی از مغازه داران نیز برای جلب مشتریان کالاهای خود را با تخفیف های ویژه ماه مبارک رمضان عرضه می کنند.
ماه مبارک رمضان علاوه بر این زیبایی و شور خاص با آیین ها و عبادت های خاص دیگری نیز همراه است که از جمله این آیین ها نوعی نوای دلنشین سحرگاهان سه لای پارشیو، آیین افطار و نماز تراویح است.
**سه لای پارشیو (نوای سحرگاهان):
سحرگاهان ماه مبارک رمضان در کردستان متفاوت از سایر ماه های سال بوده و برای بیدار کردن و آگاهی روزه داران هنگام سحر و آماده شدن برای خوردن سحری، نوعی مناجات خاص این ماه در مساجد، تکیه ها و خانقاه ها خوانده می شود.
این مناجات که دارای اشعاری به زبان های عربی و کُردی بوده توسط یکی از اهالی خوش قریحه محل یا خادم مسجد (مجیور) خوانده می شود و در برخی مواقع با استفاده از دستگاه ضبط صوت پخش می شود.
در مناطق اهل سنت این مناجات از اشعار عرفانی از شاعران کُرد از جمله عرفای نقشبندی که لطافت و زیبایی کلامی خاصی دارند، استفاده شده و در برخی موارد از قصیده بردیه و یا اشعار دیگر زبان عربی بهره گرفته می شود.
این اشعار عرفانی در مدح رسول الله(ص)، دعا و مناجات بوده و گوش فرا دادن به آنها ضمن داشتن بهره های معنوی موجب جلا دادن روح و روان انسان می شود.
این مناجات نامه ها در قدیم 2 ساعت قبل از اذان صبح و به مدت بیش از 20 دقیقه قرائت می شد اما هم اکنون یک ساعت مانده به اذان و به مدت پنج تا 10 دقیقه خوانده می شود.
قبل از اذان صبح برای آگاهی مومنان از فرا رسیدن اذان صبح، سه لای دوم خوانده می شود که به آن امسک می گویند و به معنای خود منع کردن از خوردن و آشامیدن است.
در برخی از مناطق روستایی استان کردستان هنوز هم برای بیدار کردن مردم در هنگام سحر از نواختن دهل استفاده می شود و چند نفر با هم در هنگام سحر روی بام یکی از خانه ها یا بام مسجد رفته و ضمن خواندن مناجات نامه دهل می نوازند.
نواختن دهل تا بیدار شدن مردم و روشن کردن چراغ خانه ها ادامه می یابد.
چیدن سفره های سحری نیز آداب خاصی دارد و خانواده ها بسته به سلیقه و ذائقه خود آن را می چینند.
برخی ها برای سحری غذا می پزند و برخی از باقیمانده غذای افطار استفاده می کنند که در بیشتر موارد خرما و کلیره و پنیر محلی است.
به طور معمول همه اهل خانه برای چیدن سفره سحری با هم همکاری دارند و حتی کودکان نیز که توان روزی گرفتن ندارند، از خواب بیدار شده و همراه روزه داران سحری میل می کنند.
در بسیاری از مناطق و محله های این استان اذان صبح که اقامه شد، مومنان راهی مسجد شده و نماز صبح را به صورت جماعت اقامه می کنند.
کردستانی ها پس از صرف سحری و اقامه نماز صبح، اقدام به دعا و نیایش و یا تلاوت قرآن می کنند و ساعاتی را نیز تا زمان طلوع خورشید به استراحت پرداخته و یا به انجام امور شخصی خود می پردازند.
پس از چند ساعت استراحت، روزه داران برای انجام فعالیت های روزانه آماده تر شده و با امید روزی پرخیر و برکت روانه محل کار و شغل خود می شوند.
**افطار (به ر بانگ)
با شنیده شدن صدای اذان مغرب دیگر از رفت و آمدهای مردم در خیابان ها و معابر کاسته شده و کسانی هم که در خیابان هستند، با عجله خود را به منزل می رسانند.
برخی از شهروندان نیز پیش از رفتن به منزل ابتدا به مسجد می روند و پس از اقامه نماز مغرب به صورت جماعت و افطار کردن روزه خود با کمی آب و خرما که توسط خیرین در مسجد گذاشته شده است، به منزل می روند.
خوردن شام در اولین ساعت شب و در این فصل در بین کردستانی ها معمول نیست اما به خاطر ماه مبارک رمضان، سفره های پهن شده افطار همه اعضای خانواده را در این ساعت روحانی و باشکوه دور هم جمع می کند.
برخی از شهروندان به خاطر همزمان بودن ماه مبارک رمضان با فصل گرما ، تمایل زیادی به صرف افطاری در بوستان ها و تفرجگاه ها دارند و از ساعتی قبل از افطار با حضور در این اماکن و پهن کردن سفرهای خود، برای صرف افطاری آماده می شوند.
بیشتر کارهای آماده شدن برای صرف این افطاری را جوانترهای خانواده انجام می دهند و سالخوردگان با پهن کردن سجاده نماز منتظر اذان و اقامه نماز مغرب و دعا و نیایش می شوند.
بعضی از خانواده ها نیز به صورت دسته جمعی به همراه خویشاوندان یا دوستان و آشنایان خود و حتی همسایه ها برای صرف افطار به بوستان های نزدیک منزل خود می روند تا ضمن خوردن افطاری بر روی یک سفره، در مورد مسایل مختلف روز گرم صحبت شوند.
در شهر سنندج نیز علاوه بر 90 پارک و بوستان های محلات، پارک جنگلی آبیدر و حاشیه آن در این شب ها پذیرای شمار زیادی از شهروندان و روزه داران این شهر است.
کودکان نیز از این فرصت استفاده کرده و با دوستان هم سن و سال خود اقدام به بازی های مختلف از جمله فوتبال، والیبال، تاب بازی و سرسره بازی می کنند.
گاهی این سفره های افطاری شب نشینی هایی هم به دنبال دارد و برخی شهروندان پس از صرف افطار در منازل خود به دیدار فامیل و دوستان خود می روند.
برخی از دوره گردها و دست فروشان نیز در این میان کاسب شده و در حاشیه پارک ها اقدام به فروختن ذرت آب پز شده، آش محلی، بستنی قیفی، تخمه و نوشابه های خنک می کنند.
پس از گذشت پاسی از شب مردم دسته دسته وسایل خود را جمع آوری کرده و برخی ها با پای پیاده و برخی دیگر با وسایل نقلیه عمومی و یا شخصی راهی خانه های خود می شوند.
** نماز تراویح و وتر
این نماز پس از اقامه نماز عشاء اقامه می شود و یکی از نمازهای سنت و در فقه شافعی از هشت تا 20 رکعت بوده و در ماه مبارک رمضان به جماعت و به صورت نماز دو رکعتی اقامه می شود.
اقشار مختلف مردم اعم از زن و مرد و پیر و جوان با حضور در مساجد و در کنار هم اقدام به ادای نماز تروایح و سپس خواندن دعا و نیایش های این ماه مبارک می کنند.
حضور باشکوه مردم در صف های واحد در مساجد و صدای دعا و نیایش آنها که از بلندگوهای مساجد پخش می شود، حال و هوای خاصی به شب های پرستاره آسمان شهرهای استان کردستان بخشیده و شهرها را سرشار از معنویت و یاد خداوند می کند.
در نیمه اول ماه مبارک رمضان، نمازگزاران در بین رکعت ها همه با هم دعای مرحبا شهر رمضان و مرحبا شهر خیر و الاحسان را که در واقع خوشامدگویی به ماه مبارک رمضان است و در نیمه دوم این ماه دعای الاوداع شهر رمضان و الاوداع شهر خیر و الاحسان را که در واقع وداع با این ماه مبارک است، باهم می خوانند.
نمازگزاران پس از اقامه نماز تراویح و دعا و نیایش آن، یک نماز سه رکعتی دیگر به نام نماز وتر را اقامه می کنند و در مجموع نمازهای تراویح و وتر به 23 رکعت می رسد.
** سه ر فطره (زکات فطریه)
یکی دیگر از آیین های رمضان در کردستان پرداخت سر فطره (زکات فطریه) است که اغلب پدر خانواده یا کسی که دخل و خرج خانواده را بر عهده دارد، مسئول پرداخت آن می شود.
زکات فطریه شامل مبلغی است که برابر با سه کیلوگرم از قوت غالب همان منطقه برای هر نفر است که در کردستان قوت غالب گندم بوده و میزان زکات فطریه نیز با قیمت گندم تعیین می شود.
این گونه رسم است که زکات فطریه قبل از نماز عید فطر در اختیار نیازمندان قرار گیرد تا آنها بتوانند با آن غذای یا پوشاکی نو را تهیه کنند و به طور معمول مردم این مبلغ را در مسجد و با حضور امام جماعت جمع آوری می کنند و در اختیار خانواده های بی بضاعت قرار می دهند.
عضو شورای افتای استان کردستان میزان فطریه برای هر نفر را 50 هزار ریال اعلام کرد و گفت: این مبلغ بر اساس قیمت هر کیلوگرم گندم به عنوان قوت غالب مردم در نظر گرفته شده است.
ماموستا سیدمحمد حسینی افزود: اگر مومنی بخواهد بیشتر از 50 هزار ریال نیز به عنوان فطریه پرداخت کند هیچ اشکالی ندارد اما میزان فطریه نباید کمتر از 50 هزار ریال به ازای هر نفر باشد.
وی اضافه کرد: پرداخت فطریه از اول ماه مبارک رمضان شروع می شود و مومنان باید تا قبل از روز عید سعید فطر میزان فطریه را پرداخت کنند
**عید فطر
در بین کردستانی ها از عید فطر به جشن رمضان یاد می شود و مردم این استان برای برگزاری این جشن بزرگ نیز آیین های خاصی دارند.
بعد از رویت هلال ماه شوال و تایید آن مردم برای اقامه نماز عشاء در مساجد حاضر می شوند و به راز و نیاز با خدا و تسبیح الله اکبر می پردازند و این نوای روحانی از بلندگوی مساجد پخش می شود تا همگان از اعلام جشن آگاه باشند.
عید پایان ماه مبارک رمضان در روز اول شوال با تشریفات و آیین های خاصی در این خطه انجام می شود.
در روز عید فطر در تمام خانه ها جشن برپا می شود و باید در هر خانه غذای برنج و خورش با گوشت یا طعام مفصلی تهیه شود.
تمام اعضای خانواده در این روز باید لباس تازه و تمیز بپوشند و نظافت در این روز از جمله پاکیزگی منزل، پاشیدن عطر و ترتیب دادن مجالس باشکوه از مهمترین امتیازات روز عید به شمار می رود.
صبح روز عید، مردها پس از اقامه نماز صبح یا قبل از آن به مساجد و جاهایی که نماز جماعت در آن برپا می شود، می روند.
در این روز، امام جماعت مساجد از نخستین ساعات بامداد و پیش از طلوع خورشید به تلاوت قرآن پرداخته و در بین هر آیه شعار الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لااله الا الله و الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد را می خوانند تا اینکه خورشید به اندازه رمح بلند شده و سپس با تشریفات خاصی نماز عید اقامه می شود.
پس از فراغت از نماز و تشریفات آن، حاضران به سوی پیش نماز و امام جماعت رفته و با تبریک عید و قبولی طاعات و عبادات ماه رمضان با او دست می دهند و به ترتیب سایر نمازگزاران نیز از همدیگر عذرخواهی و طلب عفو می کنند.
مردم این خطه معتقدند روز عید، روز صلح و شادی، روز روبوسی و تبریک و تهنیت است از این رو وقتی که از مسجد بیرون آمدند، باید عداوت و کدورت ها به صلح و صفا تبدیل شود.
در روز عید فطر، اگر کدورتی در میان بزرگان باشد، از یکدیگر گذشت کرده و آن را با روبوسی کنار می گذارند و همگان وقتی به یکدیگر می رسند با بوسیدن و تبریک عید به هم در اصطلاح آیین جیژن موباره کی را به جای می آورند.
مردم پس از خروج از مسجد به صورت دسته جمعی یا انفرادی به خانه همسایه ها و فامیل رفته و عید را به آنها تبریک می گویند.
افراد یک محله در روز عید در ابتدا برای تبریک گفتن به خانه همسایه های عزادار می روند و برای آنها دعای سالی خوش و بی مصیبت می کنند و پس از آن نوبت به بزرگان محله می رسد.
در این روز، منزل بزرگ خانواده مالامال از اقوام است و اعضای خانواده حتی اگر در شهر دیگری ساکن باشند، می کوشند روز عید را در منزل بزرگ خانواده باشند.
دید و بازدید عیدگاهی تا چند روز هم طول می کشد و در این دید و بازدیدها میهمانان با شربت و شیرینی مورد پذیرایی میزبان قرار می گیرند و همگی از یکدیگر حلالیت می طلبند.
برگزاری محفل انس با قرآن کریم و ختم دسته جمعی قرآن، شب زنده داری و برپایی نماز صلات و تسبیح، دیدار و دلجویی از ایتام و خانواده های نیازمند و اهدای کمک های مادی به خانواده های بی بضاعت از دیگر آیین های ماه مبارک رمضان در کردستان است.
برخی نهادها و ارگان ها از جمله بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) نیز سفره های افطاری را برای اعضای تحت پوشش و خانواده های نیازمند پهن می کنند.
3020/6108
**خبرنگار: عبدالله رحمانی /**انتشاردهنده: امید بهمنی
کپی شد
