شبنم جهانشاد روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توجه به اینکه در قانون برنامه ششم توسعه، دولت موظف به رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت شده است، لذا سازمان بهزیستی کشور با توجه به اینکه متولی امور معلولان است، طرح شیوع شناسی کم توانی را در برنامه‌های خود قرار داده است.
وی اضافه کرد: سازمان بهداشت جهانی سال ۲۰۱۱ اعلام کرد ۱۵درصد افراد به نوعی دارای کم توانی هستند و در همان سال و براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ در ایران اعلام شد که ۱۳در ۱۰ هزار جمعیت ما دارای کم توانی هستند.سازمان بهداشت جهانی سال ۲۰۱۱ اعلام کرد ۱۵ درصد افراد به نوعی دارای کم توانی هستند و در همان سال و براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ در ایران اعلام شد که ۱۳ در ۱۰ هزار جمعیت ما دارای کم توانی هستند.
معاون دفتر پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور افزود: این آمار نشان داد که ادبیات ما با ادبیات سازمان بهداشت جهانی کمی تفاوت داشت، بنابراین در اجرای طرح شیوع‌شناسی ازهمان آیتم‌های سازمان بهداشت جهانی استفاده شده و تلاش می‌شود تابتوانیم شیوع شناسی مرتبط با مدلی که سازمان بهداشت جهانی ارائه داده را داشته باشیم.
وی با بیان اینکه سال گذشته این طرح در سه استان خراسان رضوی، گلستان و خوزستان به صورت آزمایشی اجرا شد نتایج خوبی نیز بدست آمد که هنوز ارائه نشده است، یادآور شد: امسال نیز براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده این طرح در هفت استان کردستان، مازندران، ایلام، خراسان جنوبی، اردبیل، سمنان و بوشهر اجرا می‌شود.
جهانشاد تاکید کرد: کردستان پنجمین استانی است که در سال جاری دوره آموزشی پرسشگرها و پزشکان مجری طرح در آن انجام شده است، ضمن اینکه این طرح با استفاده از توان پرسشگرهای تخصصی دارای مدرک تحصیلی پیراپزشکی و توانبخشی پزشکی اجرا می‌شود.
وی افزود: در این طرح پس از انجام پرسشگری افراد شناسایی شده به پزشکان ارجاع می‌شوند تا از نظر تاییدی آسیب و اختلالی که برایشان بوجود آمده و اینکه این اختلال در اثر عوامل ژنتیکی بوده یا اکتسابی مورد بررسی قرار بگیرند و علاوه بر این با اجرای طرح، هم اطلاعات جمعیت شناسی و هم اطلاعات سلامت و عملکرد و سلامت را می‌توان ارائه داد.
معاون دفتر پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور اظهار داشت: مساله مورد توجه در این طرح این است که این پیمایش در میان جمعیت نمونه انجام می‌شود، یعنی اطلاعات در سطح جامعه عادی سنجیده شده و شیوع شناسی خوبی بدست می‌آید.
وی با بیان اینکه مدت زمان اجرای طرح در هر استان سه ماهه بوده و اطلاعات در یک نرم‌افزار به عنوان دیتای اولیه رصد بارگذاری می‌شود، گفت: به هراندازه اعتبار بیشتری را بتوانیم تامنی کنیم استان‌های بیشتری را زیرپوشش این طرح قرار خواهیم داد.
اختلالات ژنتیکی خانوارهای پنج معلول به بالای کشور بررسی شد
جهانشاد در ادامه به اجرای طرح شناسایی اختلالات ژنتیک در تمام استان‌های کشور از اول امسال اشاره کرد و افزود: این طرح در راستای بررسی اختلالات ژنتیک درمیان معلولانی که در سازمان بهزیستی پرونده دارند اجرا می‌شود و این افراد از نظر مشکلات ژنتیکی و اکتسابی بودن مورد بررسی قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به اینکه باتوجه به گستردگی طرح و جامعه معلولان، این طرح در فازهای مختلف اجرا خواهد، شد، تاکید کرد: در فاز نخست ۲۰ هزار پرونده سازمان مورد بررسی قرار داده و غربالگری‌های لازم توسط پزشکان انجام شد.
معاون دفتر پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: در راستای اجرای بهتر طرح، بررسی اختلالات ژنتیک به سمت تعداد معلول در خانوار سوق داده شد و از خانوارهای دارای پنج معلولیتی به بالا شروع کردیم و اقدامات و مشاوره‌های لازم این خانوارها انجام شد.
وی اظهار داشت: اختلالات ژنتیکی خانوارهای دارای پنج معلول به بالا به اتمام رسیده و هم‌اکنون در فاز چهار معلولیتی‌ها قرار داریم و با هماهنگی استان‌ها این طرح به خوبی پیش می‌رود، ضمن اینکه با اجرای طرح مشخص می‌شود که چند درصد معلولیت‌ها به عوامل ژنتیکی بستگی دارد.
پیشگیری از تولید چهار هزار نوزاد معلول در کشور
جهانشاد همچنین به اجرای خدمات مشاوره ژنتیک به عنوان یکی دیگر از برنامه‌های سازمان بهزیستی در راستای جلوگیری از افزایش معلولیت‌ها در کشور گفت: خدمات مشاوره‌ای که در این سازمان انجام می‌شود حتی از بارداری‌ایی که منجر به مشکل ژنتیک می شود نیز جلوگیری خواهد کرد.
وی افزود: با انجام خدمات مشاوره ژنتیکی که انجام می‌شود کسانی که مشکوک به مشکل ژنتیکی بوده و یا در خانواده دارای افراد معلول هستند شناسایی و قبل از باردار شدن مورد بررسی قرار می‌گیرند تا از وجود فرزندی دارای مشکل معلولیت جلوگیری شود.
معاون دفتر پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: در این میان با ارائه مشاوره‌های ژنتیکی سازمان بهزیستی از سال ۹۵ تاکنون چهار هزار سقط درمانی در کشور انجام و از تولد این تعداد نوزاد معلول جلوگیری شده است.با ارائه مشاوره‌های ژنتیکی سازمان بهزیستی از سال ۹۵ تاکنون چهار هزار سقط درمانی در کشور انجام شده و از تولد این تعداد نوزاد کم‌توان و معلول جلوگیری شده است.
وی اظهار داشت: در مجموع اگر برنامه‌ها و اقداماتی که در حوزه پیشگیری انجام می شود را جدی بگیریم از بروز بسیاری از معلولیت‌ها و یا ناتوانی‌هایی که بر جامعه تحمیل می‌شود، جلوگیری خواهد شد.
در حال حاضر و براساس آخرین آمارها یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر معلول زیرپوشش سازمان بهزیستی کشور قرار دارند.
