پناهگاه حیات وحش زریبار مریوان یکی از زیستگاه‌های گراز یا همان خوک وحشی است که به دلیل نزدیکی این پناهگاه به مناطق مسکونی در فصل سرد سال زمانی که مواد غذایی این حیوان در زیستگاه یافت نشود وارد شهر و محوطه تالاب زریبار می‌شوند.
چند روز اخیر هم که شاهد بارش برف و سرمای هوا در کردستان به ویژه مریوان بودیم سه راس گراز وحشی وارد محوطه تالاب زریبار شدند و مردم این شهر هم غذای کافی در اختیار آنها قرار دادند.
زیستگاه گرازها بیشتر جنگل‌های پست، بیشه‌زار، نیزار و بوته‌زارهای کناررود و مرداب است و این حیوان بیشتر تمایل به زندگی در مناطق پرآب با پوشش گیاهی دارد به همین دلیل دریاچه و تلاب زریبار یکی از مامن‌های مطلوب برای حضور خوک وحشی است.
گراز برای جستجو غذا زمین را حفر می‌کند که این کار در اراضی کشاورزی خسارت به بار می‌آورد ولی در جنگل‌ها و مراتع و سایر نقاط مفید بوده و موجب گسترش گونه‌های گیاهی می‌شود.
این حیوان هر چیزی که قابل خوردن باشد اعم از غذاهای گیاهی مثل ریشه، ساقه، برگ، دانه غلات و حبوبات، میوه و حشرات و لاشه حیوانات بزرگ، جوجه و تخم پرندگان را می‌خورد.
حمله گراز به مردم در کردستان گزارش نشده است
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست کردستان با تایید ورود گراز به زیستگاه انسانی در مریوان روز یکشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: به دلیل بارش برف و سرمای هوا سه راس گراز وحشی به دنبال یافتن غذا وارد محوطه دریاچه زریبار شدند.
شهاب محمدی با اشاره به اینکه نیزارهای زریبار زیستگاه حیواناتی از جمله گراز است، افزود: در فصل سرد سال که در زیستگاه حیوان موادغذایی به اندازه کافی یافت نشود شاهد حضور آنها در زیستگاه انسانی هستیم.
وی با اعلام اینکه تاکنون گزارشی از حمله گراز به انسان در محیط انسانی در سطح استان نشده است، اضافه کرد: این حیوان در صورتی که احساس نگرانی، استرس و خطر کند وحشی و مهاجم می‌شود در غیر این صورت هیچ خطری برای انسان ندارند.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست کردستان اظهار داشت: گرازها با مساعد شدن شرایط جوی و تغذیه کافی که از سوی مردم به آنها داده شد، بدون ایجاد هیچ گونه مشکل و اتفاقی به زیستگاه خود بازگشتند.
محمدی یادآور شد: مریوانی‌ها در حمایت از حیوانات و در مجموع محیط زیست همواره در کشور سرآمد هستند و به خوبی با جانداران و وحوش برخورد می‌کنند و همین باعث شده در این منطقه حادثه تلخی در حمله حیوانات به مردم پیش نیاید.
گراز سری بزرگ و دراز، گردنی کوتاه، گوشی بزرگ و نوک دار، بدنی حجیم و سنگین و چشم‌های نسبتا کوچکی دارد، پوزه این حیوان دراز و استوانه ای شکل است که مقدار زیادی به سمت جلو امتداد پیدا کرده و به صفحه‌ای پهن، مسطح، برهنه و مرطوبی منتهی می‌شود.
این حیوان قدرت بینایی ضعیفی دارد اما دارای حس بویایی و شنوایی قوی است، پاهای آن کوتاه و نازک است و در هر پا ۴ انگشت دارد که هر کدام به سم بلند و باریکی ختم می‌شود.
پناهگاه حیات وحش و تالاب زریبار دارای حجم تقریبی آب بیش از ۳۰ میلیون مترمکعب است و سرریز آب دریاچه از قسمت جنوبی با نام رودخانه مریوان خارج می شود.
طول دریاچه زریبار حدود پنج کیلومتر و عرض آن حدود ۱.۶ کیلومتر، وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداقل و حداکثر عمق آن به ترتیب ۲ و ۶ متر است.
زریبار در یک دره طولی وسیع قرار دارد و از ۲ طرف غرب و شرق با کوه های پوشیده از جنگل احاطه شده و پوشش غالب اراضی منطقه را جنگل و بیشه زارهای نیمه انبوه تشکیل می دهد که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی است.
تاکنون ۹۷ نوع پرنده، ۳۱ گونه پستاندار، ۱۳ گونه خزنده، ۱۱ نوع ماهی یک گونه مارماهی، پنج گونه فیتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون در تالاب بین المللی زریبار شناسایی شده است.
گیاهان شناوری چون سراتوفیلیوم، سریوفیلیوم و گونه هایی از گیاهان خاردار و گونه های نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی، علف هفت بند، پیچک ها، لویی، بزواش، جگن و نعناع پوشش گیاهی این تالاب را تشکیل می دهد.
سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی و ماهی گامبوزیا از جمله گونه های بومی و ماهی آمور سفید، کپور آیینه ای، کپور معمولی، کپور سرگنده (بیگ هد) و فیتوفاک از جمله گونه های غیربومی این دریاچه است.
شهرستان مرزی مریوان در فاصله ۱۳۰ کیلومتری غرب سنندج مرکز استان کردستان واقع شده است.
