اینجا نقطه ای از ایران است، طبیعتی زیبا و چشم نواز دارد اما حیف که در میان انبوهی از زباله ها گرفتار است، با این جمله و مشابه آن، این روزها زیاد در شبکه های اجتماعی و تلویزیونی سر و کار داریم، مخاطبی با دوربین گوشی خود معضل اجتماعی و زیست محیطی را به تصویر کشیده و برای گرفتن بازخورد آن در فضای مجازی منتشر کرده تا نقدی بر فرهنگ و رفتار مردم جامعه زده باشد.
این مخاطبان گوشی به دست که در اثر فناوری به روز جهان، رسانه های جمعی از آنان به عنوان 'شهروند خبرنگار' یاد می کنند همیشه در همه جا حاضرند و در فرآیندِ جمع‌آوری، گزارش، تحلیل و انتشار اخبار و اطلاعات در جامعه، نقش فعالی بازی می کنند و هر لحظه موضوعی را که به نظر خودشان نیازمند اطلاع رسانی باشد را از دریچه دوربین تلفن همراه خود ضبط و سپس منعکس می کنند.
رانندگی صحیح، پوشش مناسب، حفاظت و صیانت از محیط زیست و منابع طبیعی، مصرف بهینه ، ساده زیستی، حمایت از حقوق حیوانات و برخورد صحیح با کودکان و از همه مهمتر پاک سازی طبیعت از زباله ها و سایر رفتارهای اجتماعی و فرهنگی موضوعاتی است که این روزها سوژه های غالب این شهروند خبرنگاران است.
توجه به این مهم ها و انعکاس کاستی ها و غفلت در عمل به فرهنگ های صحیح رفتاری در جامعه به خودی خود باعث حذف یا به حداقل رساندن آنها می شود اما آنچه که اهمیت دارد و جای خالی آن احساس می شود، عمل گرایی همان شهروند خبرنگار به موضوع مورد نظر خود قبل از روشن کردن دوربینشان است.
اینجا این سوال ها مطرح است که من نقاد به رفتار فرهنگی دیگران خود به چه میزان تابع حفظ این فرهنگی هستم که جای خالی آن باعث شده تا دوربین تلفن همراه را برای ثبت آن روشن کنم و آیا خود این چنین رفتارهایی (ریختن زباله در طبیعت، آتش زدن طبیعت، حیوان آزاری و رفتار نادرست با دیگر شهروندان) را در طول روز انجام نمی دهم؟
آیا هنگامی که با این موضوع ها برخورد می کنم نسبت به اصلاح آن پیشقدم هم می شوم یا فقط به ثبت یک تصویر و به اشتراک گذاشتن آن بسنده می کنم و بدون آنکه حرف های انتقادیم به خودم تلنگری زده باشد، بی تفاوت از کنارش رد می شوم؟
پاسخ به چرایی عملگرایی شهروند خبرنگاران در پشت دوربین این باشد که ابتدا خود فرهنگ ساز موضوع مورد نظر باشند و یا حداقل بعد از ثبت تصویر و انتشار در فضای مجازی، نسبت به اصلاح آن اقدام کنند تا دیگران هم با مشاهده این رفتار از ایشان الگوبرداری کنند.
فرهنگ سازی صرف نمایش فیلم و عکس یک آسیب اجتماعی و زیست محیطی از طریق شبکه های جمعی مانند تلویزیون و شبکه های اجتماعی اتفاق نمی افتد بلکه باید به سمتی حرکت کنیم که به جای توصیه های اخلاقی به مردم، خود عملگرا باشیم.
کودکان و نوجوانان از مخاطبان عمده این شبکه ها هستند که می توان از طریق نقد و اصلاح، آنها را به انجام امور و رفتارهای صحیح در جامعه ترغیب و تشویق کرد و آنچه را که باید ببینند و بشنوند را طوری بیان کنیم که برای عمل به آن تشویق شوند.
مشاهده شخصی که نقد و فرهنگ سازی و اصلاح امور را از راه گرفتن عکس و فیلم و بارگذاری در شبکه های ارتباطی دنبال می کند و خود قدمی برای رفع مشکل برنمی دارد، فرهنگ سازی نیست چه بهتر اینکه اصلاح عمل را هم ببیند و ترغیب شود رفته رفته رفتار خود را مطابق همانگونه که مورد تایید است، کند.
هر چند این مساله مطرح است که برخی از شهروند خبرنگاران قبل یا بعد از مخابره موضوع مورد نقد به اصلاح آن در حدی که در توانشان است، اقدام می کنند اما در این صورت حرکت های مثبت دور از دید مخاطبان قرار می گیرد و این سوال در ذهن مطرح می شود که آیا کسی حرکتی برای اصلاح انجام می دهد؟
با طرح شدن این سوال، رفتار نقد گرایانه همان شهروند خبرنگار به صورتی کاملا ناخودآگاه از سوی مخاطب زیر بوته نقد می رود و نه تنها باعث فرهنگسازی نمی شود بلکه امکان ایجاد نفرت یا بدبینی نسل آینده از نسل امروز را نیز بدنبال خواهد داشت.
پس چه بهتر است شهروند خبرنگاران که خود به عنوان بخشی از جامعه در پویایی و ایجاد فرهنگ های درست و صحیح جامعه نقش دارند، خود مقابل دوربین اقدام به اصلاح رفتارهای ناپسند کنند تا ایفاگر نقشی مهم در نقطه طلایی کادر دوربینشان باشند.
*خبرنگار ایرنا
انتهای پیام این مخاطبان گوشی به دست که در اثر فناوری به روز جهان، رسانه های جمعی از آنان به عنوان 'شهروند خبرنگار' یاد می کنند همیشه در همه جا حاضرند و در فرآیندِ جمع‌آوری، گزارش، تحلیل و انتشار اخبار و اطلاعات در جامعه، نقش فعالی بازی می کنند و هر لحظه موضوعی را که به نظر خودشان نیازمند اطلاع رسانی باشد را از دریچه دوربین تلفن همراه خود ضبط و سپس منعکس می کنند.
رانندگی صحیح، پوشش مناسب، حفاظت و صیانت از محیط زیست و منابع طبیعی، مصرف بهینه ، ساده زیستی، حمایت از حقوق حیوانات و برخورد صحیح با کودکان و از همه مهمتر پاک سازی طبیعت از زباله ها و سایر رفتارهای اجتماعی و فرهنگی موضوعاتی است که این روزها سوژه های غالب این شهروند خبرنگاران است.
توجه به این مهم ها و انعکاس کاستی ها و غفلت در عمل به فرهنگ های صحیح رفتاری در جامعه به خودی خود باعث حذف یا به حداقل رساندن آنها می شود اما آنچه که اهمیت دارد و جای خالی آن احساس می شود، عمل گرایی همان شهروند خبرنگار به موضوع مورد نظر خود قبل از روشن کردن دوربینشان است.
اینجا این سوال ها مطرح است که من نقاد به رفتار فرهنگی دیگران خود به چه میزان تابع حفظ این فرهنگی هستم که جای خالی آن باعث شده تا دوربین تلفن همراه را برای ثبت آن روشن کنم و آیا خود این چنین رفتارهایی (ریختن زباله در طبیعت، آتش زدن طبیعت، حیوان آزاری و رفتار نادرست با دیگر شهروندان) را در طول روز انجام نمی دهم؟
آیا هنگامی که با این موضوع ها برخورد می کنم نسبت به اصلاح آن پیشقدم هم می شوم یا فقط به ثبت یک تصویر و به اشتراک گذاشتن آن بسنده می کنم و بدون آنکه حرف های انتقادیم به خودم تلنگری زده باشد، بی تفاوت از کنارش رد می شوم؟
پاسخ به چرایی عملگرایی شهروند خبرنگاران در پشت دوربین این باشد که ابتدا خود فرهنگ ساز موضوع مورد نظر باشند و یا حداقل بعد از ثبت تصویر و انتشار در فضای مجازی، نسبت به اصلاح آن اقدام کنند تا دیگران هم با مشاهده این رفتار از ایشان الگوبرداری کنند.
فرهنگ سازی صرف نمایش فیلم و عکس یک آسیب اجتماعی و زیست محیطی از طریق شبکه های جمعی مانند تلویزیون و شبکه های اجتماعی اتفاق نمی افتد بلکه باید به سمتی حرکت کنیم که به جای توصیه های اخلاقی به مردم، خود عملگرا باشیم.
کودکان و نوجوانان از مخاطبان عمده این شبکه ها هستند که می توان از طریق نقد و اصلاح، آنها را به انجام امور و رفتارهای صحیح در جامعه ترغیب و تشویق کرد و آنچه را که باید ببینند و بشنوند را طوری بیان کنیم که برای عمل به آن تشویق شوند.
مشاهده شخصی که نقد و فرهنگ سازی و اصلاح امور را از راه گرفتن عکس و فیلم و بارگذاری در شبکه های ارتباطی دنبال می کند و خود قدمی برای رفع مشکل برنمی دارد، فرهنگ سازی نیست چه بهتر اینکه اصلاح عمل را هم ببیند و ترغیب شود رفته رفته رفتار خود را مطابق همانگونه که مورد تایید است، کند.
هر چند این مساله مطرح است که برخی از شهروند خبرنگاران قبل یا بعد از مخابره موضوع مورد نقد به اصلاح آن در حدی که در توانشان است، اقدام می کنند اما در این صورت حرکت های مثبت دور از دید مخاطبان قرار می گیرد و این سوال در ذهن مطرح می شود که آیا کسی حرکتی برای اصلاح انجام می دهد؟
با طرح شدن این سوال، رفتار نقد گرایانه همان شهروند خبرنگار به صورتی کاملا ناخودآگاه از سوی مخاطب زیر بوته نقد می رود و نه تنها باعث فرهنگسازی نمی شود بلکه امکان ایجاد نفرت یا بدبینی نسل آینده از نسل امروز را نیز بدنبال خواهد داشت.
پس چه بهتر است شهروند خبرنگاران که خود به عنوان بخشی از جامعه در پویایی و ایجاد فرهنگ های درست و صحیح جامعه نقش دارند، خود مقابل دوربین اقدام به اصلاح رفتارهای ناپسند کنند تا ایفاگر نقشی مهم در نقطه طلایی کادر دوربینشان باشند.
*خبرنگار ایرنا
کپی شد
