یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری طرح اعطای ۲۵۰ هزار تومان به هر بیکار را ارائه داده است؛ یک حساب سرانگشتی نشان می دهد اجرایی شدن این طرح ماهانه سبب می شود دولت هزار و پانصد میلیارد تومان به بیکاران مقروض شود .
به گزارش جی پلاس، اقتصاد ایران در سال های اخیر بیش از آنچه در قدرت اقتصادی یک کشور در حال توسعه می گنجد توسط طرح های تبلیغاتی عجیب و غریب بمباران شده است .
حالا بار دیگر در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شعارها و وعده هایی به گوش می رسد که اجرایی شدنش با توجه به توان و امکانات اقتصاد ایران زیر علامت سئوال بزرگی قرار دارد و از سوی دیگر حتی اگر این برنامه ها جامعه اجرا را نیز بر تن کنند،مضراتشان بیش از مزایای ان خواهد بود . شاهد مثال در این حوزه اجرای طرح هدفمندی یارانه هاست. طرحی که به موجب آن به هر ایرانی 45 هزار و 500 تومان به صورت نقدی در هر ماه اعطا شد اما در عمل تزریق این نقدینگی چنان سبب افزایش سرسام آور قیمت ها شد که بسیاری از شهروندان در نظر سنجی ها اعلام می کردند یارانه ها را بردارید و قیمت ها را به روال سابق برگردانید . حالا تصور اینکه هر بیکار بخواهد ماهانه اعتباری در حدود 250 هزار تومان از دولت دریافت کند، با این روند کمی دشوار می نماید .
به نظر می رسد این وعده انتخاباتی با هدف جذب آرای بیکاران در ایران سر داده شده است ، اما نگاهی به آمار و ارقام اعلام شده از سوی مرکز آمار یاران نشان می دهد اعطای 250 هزار تومان در ماه به هر بیکار بار مالی تا چه میزان را در بر دارد . برای دریافت این نکته لازم است تعداد بیکاران در ایران مد نظر قرار گیرد .
آن 6 میلیون نفر
ایران در شرایط کنونی چند میلیون بیکار دارد؟ اگر این سئوال را از حسن طایی، معاون پیشین اشتغال وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی بپرسید،می گوید:« شمار بیکاران با همسایگان دور نزدیکشان به 6 میلیون نفر می رسد. »
آمارهای رسمی نیز نشان می دهد کمی بیش از 2.5 میلیون بیکار مطلق در ایران وجود دارد . به این ترتیب اگر قراری برای پرداخت 250 هزار تومان در ماه به هر بیکار وجود داشته باشد، همسایگان دور و نزدیک بیکاری به سرعت تبدیل به بیکاران مطلق می شوند تا بتوانند از مواهبی که برای بیکاران ایجاد شده است بهره مند شوند. در این صورت یک حساب سرانگشتی نشان می دهد در صورتی که قرار بر اجرایی شدن این طرح وجود داشته باشد ، باید کشور ماهانه 1500 میلیارد تومان را به بیکاران پرداخت نماید . این در حالی است که اقتصاد ایران هنوز نتوانسته است فشارهای ناشی از پرداخت ماهانه 3400 میلیارد تومان نقدینگی در قالب یارانه نقدی را هضم نماید .
حالا سئوال اینجاست که اگر کشور توان پرداخت هزار و پانصد میلیارد تومان را برای حمایت از بیکاران دارد، چرا این اعتبار برای ایجاد شغل در کشور مورد استفاده قرار نگیرد؟
تقلیل امر پرداخت حقوق به بیکاران به همین محدوده 250 هزار تومان ، بدون توجه به رقم تجمیعی ، نشانگر آن است که خاستگاه چنین طرحی از ابتدا با بررسی دقیق کارشناسی همراه نبوده است .
لازم به توضیح است که ساده سازی بیش از حد مسائل پیچیده در سال های اخیر یکی از ترفندهایی است که از سوی منتقدان جدی دولت کنونی و موافقان سرسخت دولت پیشین پیگیری شده است به طوری که مساله یارانه ها تنها به پرداخت یارانه مستقیم تقلیل داشته شد و حالا نیز به نظر می رسد مساله بیکاری تنها به پرداخت 250 هزار تومان به هر بیکار در ماه تقلیل یافته است .
نابودی ۹۰ هزار شغل در یک سال
اگر هزینه ایجاد هر شغل در ایران به طور متوسط دویست میلیون تومان در نظر گرفته شود، در این صورت می توان چنین برآورد کرد که اعتبار مذکور هر ماه هزینه لازم برای ایجاد 7500 هزار شغل را نابود می کند، این عدد وقتی بیش از پیش اهمیت می یابد که هدر رفت سالانه اعتبارات در این قالب مد نظر قرار گیرد . 90 هزار شغل در صورت اجرایی شدن این طرح در یک سال نابود خواهد شد .
در عین حال عوارض تورمی ناشی از تزریق این گونه نقدینگی به اقتصاد ایران خود کمتر از مضرات هدر رفت اعتبارات در این قالب نیست .
زلزله ناشی از اجرای این طرح در اقتصاد ایران با زلزله ای که پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در اقتصاد رخ داد، قابل قیاس است . هر چند لازم است بار دیگر موضوع ابتدایی ممکن یا غیر ممکن بودن مورد بررسی قرار گیرد .
با ۱۵۰۰ میلیارد تومان در ماه چه می توان کرد؟
در این میان قیاس ۱۵۰۰ میلیارد تومان در ماه با اعداد و ارقامی قابل لمس شاید بیش از پیش ابعاد اجرایی شدن این طرح را روشن نماید .
در حالی قالیباف خود را متعهد به پرداخت ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار در ماه به بیکاران می نماید که بانک ها برای اعطای تسهیلات خرد به شهروندان با مشکلات فراوانی روبرو هستند . از این منظر باید توجه داشت ۱۵۰۰ میلیارد تومان در ماه با 100 هزار فقه تسهیلات 15 میلیون تومانی خرید خودروب رابری می کند .
از سوی دیگر با این اعتبار هر ماه می شود 15 هزار فقره تسهیلات صد هزار تومانی برای خرید ماشین آلات یا بهبود وضعیت تولید رد واحدهای متوسط و خرد داد که این اقدام بدون تردید رونق چرخ های صنعت و همچنین افزایش توان کشور برای ایجاد شغل را در پی خواهد داشت .
هزار و پانصد میلیارد تومان در هر ماه با پول لازم برای خریداری 75 هزار دستگاه پراید در هر ماه برابری می کند و این امر خود نشان از ابعاد عجیب و گسترده اجرای چنین طرحی را دارد .
این اعتبار همچنین با قیمت خرید بیش از 330 هزار متر مربع واحد مسکونی ساخته شده در تهران با متوسط قیمت 4 میلیون و پانصد هزار تومان در هر متر مربع برابر است .
پرداخت هزار و پانصد میلیارد تومان در هر ماه ، هزینه ای برابر با 18 هزار میلیارد تومان را در یک سال روی دست دولت می گذارد . بررسی ها نشان می دهد 250 بیمارستان نیمه تمام در ایران برای تکمیل نیاز به حدود 30 هزار میلیارد تومان اعتبار دارند و کمبودها سبب شده است اعتبار مورد نیاز در این حوزه قادر به تامین نباشد . به این ترتیب با اعتباری که در یک سال پرداخت می شود می توان نیمی از بیمارستان های نیمه تمام کشور را سامان دهی کرد .
از سوی دیگر اگر متوسط هزینه احداث هر کیلومتر راه آهن در حدود 7 میلیارد تومان در نظر گرفته شود، با اعتباری که قرار است میان بیکاران ایران توزیع شود ، می توان ماهانه 214 کیلومتر راه آهن تاسیس کرد . این رقم در حوزه احداث آزادراه و بزرگراه به حدود 150 کیلومتر در هر ماه می رسد . این نکته قابل تامل است که اگر کشور قادر به تامین رقمی در حدود 1500 میلیارد تومان در هر ماه برای مقابله با بیکاری باشد، صر ف این هزینه در زیر ساخت ها وز یربناها تاثیری به مراتب بیشتر از پرداخت مستقیم به بیکاران ، در حوزه کاهش بیکاری خواهد داشت .
