بسیاری از کارشناسان عرصه هنر معتقدند؛ یکی از چالش های اساسی این حوزه دوری هنر از اقتصاد و به عبارتی دیگر مهجوریت اقتصاد هنر در کشور و به ویژه در استانهای کوچک تر است.
صاحبنظران بر این باورند؛ زیرساخت های لازم برای شکل گیری رابطه هنر و اقتصاد در کشور به صورت اصولی فراهم نشده است.
اقتصاد هنر ناظر بر شناخت مناسبات و تعاملات بین حوزه های آفرینش (تولید)، مصرف و تجارت کالاهای هنری است. این مهم گرچه یکی از الزامات فضای حرفه ای شکل گرفته در دنیای هنر عصر حاضر است، اما هنوز در کشور ما به شکل درست پا نگرفته که شاید بتوان گفت یکی از دلایل اساسی در حاشیه رانده شدن هنر در جامعه و مشکلات مالی هنرمندان همین موضوع باشد.
چرایی این موضوع با حضور جمعی از مسئولان و متولیان فرهنگ و هنر در میزگرد ایرنا مرکز شهرکرد به بحث و بررسی گذاشته شده است که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
** نبود فضای حرفه ای در عرصه هنر
رئیس حوزه هنری چهارمحال و بختیاری در این میزگرد با اشاره به چالش های عرصه هنر این استان اظهار کرد: نبود فضای حرفه ای برای فعالیت هنرمندان استان از مهمترین چالش هایی است که هم عرصه فرهنگ و هنر را تحت تاثیر خود قرار داده و هم هنرمندان را با مشکلات مالی مواجه کرده است.
حجت الله شیروانی افزود: فضای کنونی هنر در استان به گونه ای نیست که بتواند در خدمت امرار معاش هنرمندان باشد.
شیروانی با بیان اینکه هنوز خرید آثار هنری در سبد خانوارها جا نگرفته است، تصریح کرد: هرچند ممکن است قدرت خرید مردم استان در کنار تهیه کالاهای اساسی پایین باشد، اما تبیین اهمیت و جایگاه هنر برای افراد جامعه می تواند علاقه و تمایل مردم برای خرید آثار هنری را بیشتر کند.
رئیس حوزه هنری چهارمحال و بختیاری رسالت مسئولان و نهادهای دولتی در حرفه ای کردن فضای هنر را مهم دانست و گفت: مسئولان در این حوزه آن طور که شایسته است، حمایت های لازم را انجام نداده و ابزارهای مناسبی را برای توسعه و رونق هنر حرفه ای در اختیار هنرمندان قرار نداده اند.
شیروانی افزود: در استان فضای مناسبی برای عرضه و ارائه آثار هنری به ویژه در عرصه هنرهای تجسمی وجود ندارد و برای اجرای سایر هنرها از جمله اجرای موسیقی نیز مکان مناسبی پیش بینی نشده است.
وی با اشاره به اعتبارات اندک حوزه هنری استان، خاطرنشان کرد: حوزه هنری با اعتبارات محدود و امکانات حداقلی نمی تواند نقش بسزایی در توسعه هنر حرفه ای داشته باشد بلکه تنها می تواند هنر را حفظ کند تا به ورطه نابودی کشیده نشود.
شیروانی افزود: اگرچه هنرمندان استان به صورت خودجوش رسالت خود را انجام می دهند، اما اگر حمایت های دولت بیشتر شود تلاش هنرمندان به نتایج مطلوب تری می رسد.
** فرهنگسازی راهکار ورود هنر به عرصه اقتصاد خانواده ها
هنرمند رشته نقاشی نیز در این میزگرد با تاکید بر فرهنگسازی در خصوص تبیین نقش و جایگاه هنر در جامعه، اظهار کرد: اگر مردم ارزشمند بودن هنر را درک کنند و نسبت به آن آگاه شوند بی شک بخشی از سبد خانوار خود را به خرید آثار هنری اختصاص می دهند.
حبیب نجفی دهکردی ادامه داد: در کشورهای جهان مردم حاضرند پول زیادی بدهند و از آثار فاخر هنرمندان دیدن کنند، در کشور ما نیز باید چنین اتفاقی رخ بدهد و مردم از آثار ارزشمند و فاخر هنرمندان استقبال کنند.
وی تصریح کرد: البته وارد شدن هنر به فضای حرفه ای و اقتصاد نیز به دنبال خود آسیب هایی دارد که در اینجا نقش نهادهای فرهنگی در هدایت مردم به تشخیص سره از ناسره اهمیت پیدا می کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به تحولات حوزه هنر در 40 سال گذشته بیان کرد: در این سالها هنرمندان کشور تنها به جنبه های هنری و زیبایی شناختی هنر توجه کردند و کمتر به اقتصاد هنر توجه داشته اند از همین رو نتوانسته اند متناسب با فضای حرفه ای شکل گرفته در جهان از ذوق و استعداد خود در جهت تامین نیازهای مالی خود برآیند.
نجفی خاطرنشان کرد: اگرچه شکل گیری اقتصاد هنر در کشور منوط به حمایت های دولتی است اما هنرمندان نیز نباید نسبت به این مهم غافل باشند و با استفاده از جاذبه های هنری مردم را به سمت خرید آثار هنری ترغیب کنند.
** بخش خصوصی عامل مهم شکل دهنده اقتصاد هنر
یک هنرمند عرصه موسیقی نیز اظهار کرد: بخش خصوصی نقش اساسی را در حمایت از هنر دارد و بخش زیادی از تولیدات هنری به ویژه در عرصه موسیقی با حمایت بخش خصوصی انجام گرفته است.
محمدحسین خلیلی با بیان اینکه حمایت دولت از موسیقی مقطعی است، افزود: این حمایت های مقطعی و رفتارهای سلیقه ای سبب شده تا هنرمندان با نوعی دوگانگی مواجه شوند.
وی تصریح کرد: از آنجا که حمایت از فعالیت های هنری در استان ما با ریسک همراه است و برای سرمایه گذار ممکن است زیان مالی داشته باشد، از همین رو اقتصاد و هنر در این استان به درک درستی از یکدیگر نرسیده است.
این استاد دانشگاه، مشکلات مالی را عامل کناره گیری هنرمندان توانمند از عرصه هنر دانست و گفت: وقتی از هنر حمایت نشود و فضای حرفه ای برای ادامه کار هنرمندان وجود نداشته باشد، طبیعی است که این قشر برای امرار معاش به فعالیت های دیگر روی می آورند و به هنر فقط به شکل تفننی نگاه می کنند.
** ضرورت الگوگیری از استانهای موفق در عرصه اقتصاد هنر
کریم منزوی استاد دانشگاه و هنرمند نیز در این میزگرد با تاکید بر حمایت های عمومی از جمله شهرداری ها از عرصه هنر اظهار کرد: چنین نمونه ای را در چندین استان کشور می توان مثال زد که شهرداری با به کارگیری هنر هنرمندان نه تنها موجب ارتقای معیشتی آنها شده بلکه سیمای شهری را نیز متحول و شاداب کرده است.
وی ادامه داد: فعالیت های هنری در استانهای کوچک از استقبال و حمایت مسئولان و نهادهای عمومی بی بهره است و همین امر شکل گیری اقتصاد هنر را با چالش مواجه کرده است.
بدین ترتیب انتظار می رود نهادهای عمومی و دولتی با هنرمندان همکاری بیشتری داشته باشند و آثار آنها در موزه ها، رسانه ها و یا فضاهای شهری بیش از پیش به نمایش گذاشته شود تا هنر برای کل جامعه قابل لمس و قابل درک باشد و اقبال عمومی برای حضور در نمایشگاه ها و خرید آثار هنری بیشتر شود.
با این وجود این نقد نیز به جامعه هنری وارد است که چرا هنوز باور ندارند که هنر هم می تواند یک شغل باشد و باید آن را به مردم معرفی و عرضه کنند. برخی هنرمندان هنر را یک تفنن می دانند و برای تامین اقتصادی خود شغل دیگری اختیار می کنند و سعی دارند هنر را از اقتصاد منزه بدارند، درحالی که چنین تفکری در فضای حرفه ای امروز منسوخ شده است.
از همین رو شکل گیری اقتصاد هنر جز با همکاری دستگاه های دولتی و عمومی و تعامل هنرمندان امکانپذیر نخواهد بود.
7363/6021
انتهای پیام صاحبنظران بر این باورند؛ زیرساخت های لازم برای شکل گیری رابطه هنر و اقتصاد در کشور به صورت اصولی فراهم نشده است.
اقتصاد هنر ناظر بر شناخت مناسبات و تعاملات بین حوزه های آفرینش (تولید)، مصرف و تجارت کالاهای هنری است. این مهم گرچه یکی از الزامات فضای حرفه ای شکل گرفته در دنیای هنر عصر حاضر است، اما هنوز در کشور ما به شکل درست پا نگرفته که شاید بتوان گفت یکی از دلایل اساسی در حاشیه رانده شدن هنر در جامعه و مشکلات مالی هنرمندان همین موضوع باشد.
چرایی این موضوع با حضور جمعی از مسئولان و متولیان فرهنگ و هنر در میزگرد ایرنا مرکز شهرکرد به بحث و بررسی گذاشته شده است که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
** نبود فضای حرفه ای در عرصه هنر
رئیس حوزه هنری چهارمحال و بختیاری در این میزگرد با اشاره به چالش های عرصه هنر این استان اظهار کرد: نبود فضای حرفه ای برای فعالیت هنرمندان استان از مهمترین چالش هایی است که هم عرصه فرهنگ و هنر را تحت تاثیر خود قرار داده و هم هنرمندان را با مشکلات مالی مواجه کرده است.
حجت الله شیروانی افزود: فضای کنونی هنر در استان به گونه ای نیست که بتواند در خدمت امرار معاش هنرمندان باشد.
شیروانی با بیان اینکه هنوز خرید آثار هنری در سبد خانوارها جا نگرفته است، تصریح کرد: هرچند ممکن است قدرت خرید مردم استان در کنار تهیه کالاهای اساسی پایین باشد، اما تبیین اهمیت و جایگاه هنر برای افراد جامعه می تواند علاقه و تمایل مردم برای خرید آثار هنری را بیشتر کند.
رئیس حوزه هنری چهارمحال و بختیاری رسالت مسئولان و نهادهای دولتی در حرفه ای کردن فضای هنر را مهم دانست و گفت: مسئولان در این حوزه آن طور که شایسته است، حمایت های لازم را انجام نداده و ابزارهای مناسبی را برای توسعه و رونق هنر حرفه ای در اختیار هنرمندان قرار نداده اند.
شیروانی افزود: در استان فضای مناسبی برای عرضه و ارائه آثار هنری به ویژه در عرصه هنرهای تجسمی وجود ندارد و برای اجرای سایر هنرها از جمله اجرای موسیقی نیز مکان مناسبی پیش بینی نشده است.
وی با اشاره به اعتبارات اندک حوزه هنری استان، خاطرنشان کرد: حوزه هنری با اعتبارات محدود و امکانات حداقلی نمی تواند نقش بسزایی در توسعه هنر حرفه ای داشته باشد بلکه تنها می تواند هنر را حفظ کند تا به ورطه نابودی کشیده نشود.
شیروانی افزود: اگرچه هنرمندان استان به صورت خودجوش رسالت خود را انجام می دهند، اما اگر حمایت های دولت بیشتر شود تلاش هنرمندان به نتایج مطلوب تری می رسد.
** فرهنگسازی راهکار ورود هنر به عرصه اقتصاد خانواده ها
هنرمند رشته نقاشی نیز در این میزگرد با تاکید بر فرهنگسازی در خصوص تبیین نقش و جایگاه هنر در جامعه، اظهار کرد: اگر مردم ارزشمند بودن هنر را درک کنند و نسبت به آن آگاه شوند بی شک بخشی از سبد خانوار خود را به خرید آثار هنری اختصاص می دهند.
حبیب نجفی دهکردی ادامه داد: در کشورهای جهان مردم حاضرند پول زیادی بدهند و از آثار فاخر هنرمندان دیدن کنند، در کشور ما نیز باید چنین اتفاقی رخ بدهد و مردم از آثار ارزشمند و فاخر هنرمندان استقبال کنند.
وی تصریح کرد: البته وارد شدن هنر به فضای حرفه ای و اقتصاد نیز به دنبال خود آسیب هایی دارد که در اینجا نقش نهادهای فرهنگی در هدایت مردم به تشخیص سره از ناسره اهمیت پیدا می کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به تحولات حوزه هنر در 40 سال گذشته بیان کرد: در این سالها هنرمندان کشور تنها به جنبه های هنری و زیبایی شناختی هنر توجه کردند و کمتر به اقتصاد هنر توجه داشته اند از همین رو نتوانسته اند متناسب با فضای حرفه ای شکل گرفته در جهان از ذوق و استعداد خود در جهت تامین نیازهای مالی خود برآیند.
نجفی خاطرنشان کرد: اگرچه شکل گیری اقتصاد هنر در کشور منوط به حمایت های دولتی است اما هنرمندان نیز نباید نسبت به این مهم غافل باشند و با استفاده از جاذبه های هنری مردم را به سمت خرید آثار هنری ترغیب کنند.
** بخش خصوصی عامل مهم شکل دهنده اقتصاد هنر
یک هنرمند عرصه موسیقی نیز اظهار کرد: بخش خصوصی نقش اساسی را در حمایت از هنر دارد و بخش زیادی از تولیدات هنری به ویژه در عرصه موسیقی با حمایت بخش خصوصی انجام گرفته است.
محمدحسین خلیلی با بیان اینکه حمایت دولت از موسیقی مقطعی است، افزود: این حمایت های مقطعی و رفتارهای سلیقه ای سبب شده تا هنرمندان با نوعی دوگانگی مواجه شوند.
وی تصریح کرد: از آنجا که حمایت از فعالیت های هنری در استان ما با ریسک همراه است و برای سرمایه گذار ممکن است زیان مالی داشته باشد، از همین رو اقتصاد و هنر در این استان به درک درستی از یکدیگر نرسیده است.
این استاد دانشگاه، مشکلات مالی را عامل کناره گیری هنرمندان توانمند از عرصه هنر دانست و گفت: وقتی از هنر حمایت نشود و فضای حرفه ای برای ادامه کار هنرمندان وجود نداشته باشد، طبیعی است که این قشر برای امرار معاش به فعالیت های دیگر روی می آورند و به هنر فقط به شکل تفننی نگاه می کنند.
** ضرورت الگوگیری از استانهای موفق در عرصه اقتصاد هنر
کریم منزوی استاد دانشگاه و هنرمند نیز در این میزگرد با تاکید بر حمایت های عمومی از جمله شهرداری ها از عرصه هنر اظهار کرد: چنین نمونه ای را در چندین استان کشور می توان مثال زد که شهرداری با به کارگیری هنر هنرمندان نه تنها موجب ارتقای معیشتی آنها شده بلکه سیمای شهری را نیز متحول و شاداب کرده است.
وی ادامه داد: فعالیت های هنری در استانهای کوچک از استقبال و حمایت مسئولان و نهادهای عمومی بی بهره است و همین امر شکل گیری اقتصاد هنر را با چالش مواجه کرده است.
بدین ترتیب انتظار می رود نهادهای عمومی و دولتی با هنرمندان همکاری بیشتری داشته باشند و آثار آنها در موزه ها، رسانه ها و یا فضاهای شهری بیش از پیش به نمایش گذاشته شود تا هنر برای کل جامعه قابل لمس و قابل درک باشد و اقبال عمومی برای حضور در نمایشگاه ها و خرید آثار هنری بیشتر شود.
با این وجود این نقد نیز به جامعه هنری وارد است که چرا هنوز باور ندارند که هنر هم می تواند یک شغل باشد و باید آن را به مردم معرفی و عرضه کنند. برخی هنرمندان هنر را یک تفنن می دانند و برای تامین اقتصادی خود شغل دیگری اختیار می کنند و سعی دارند هنر را از اقتصاد منزه بدارند، درحالی که چنین تفکری در فضای حرفه ای امروز منسوخ شده است.
از همین رو شکل گیری اقتصاد هنر جز با همکاری دستگاه های دولتی و عمومی و تعامل هنرمندان امکانپذیر نخواهد بود.
7363/6021
کپی شد
