به گزارش ایرنا، با وجود گذشت یک هزار و 400 سال از واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یاران با وفایش اما هنوز شیعیان جهان عزادار این واقعه هستند و هرچه می گذرد فرهنگ عاشورا گسترده تر می شود و آئین های عزاداری در ایران و جهان باشکوه و عظمت بیشتری برگزار می شود.
برای زنده نگه داشتن مکتب حسینی و گرامیداشت حماسه آفرینی های قهرمانان دشت کربلا آئین ها و سنت های خاصی در طول تاریخ در کشور و جهان اسلام برگزار می شود که نسل به نسل و سینه به سینه به آیندگان منتقل می شود.
در ایران اسلامی آئین های عزاداری به فراخور فرهنگ و شیوه های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است و از دیرباز همواره در قالب هیات های مذهبی و راه اندازی دسته های سینه زنی وزنجیرزنی اجرا می شده است.
مردم مومن چهارمحال و بختیاری نیز همانند سایر مردم استانهای کشور به نشان ارادت به سید و سالار شهیدان آئین های خاصی را هر ساله با عظمت و شکوه خاصی به نمایش می گذارند.
یک پژوهشگر تاریخ به خبرنگار ایرنا گفت: از قرن 9 هجری قمری و در دوره تیموریان اسنادی برجای مانده که نشان می دهد مردم استان از این تاریخ اندیشه های شیعی خود را در قالب ادبیات منظوم متبلور می کردند که نمونه شاخص آن اشعار محمد مقبل قهفرخی شاعر شیعی این دوره است که مرثیه ای در بیان حادثه عاشورا سروده است.
بابک زمانی پور افزود: وجود بقاع متبرکه متعدد از جمله حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد، بی بی حاجب الحرم دستنا و میرحیدر شاه نقنه سند دیگری است که حکایت از نفوذ فرهنگ اهل بیت (ع) در دل مردم این مرز و بوم دارد.
وی همچنین به سقاخانه های برجای مانده از گذشته در شهرهای مختلف استان اشاره کرد و گفت: این سقاخانه ها به نام و یاد حضرت عباس(ع) علمدار کربلا نامگذاری شده و دلیل دیگری بر ارادت مردم استان به فرهنگ شیعی است.
این پژوهشگر و محقق تاریخ تصریح کرد: این ارادت مردم استان به مکتب شیعه سبب شکل گیری آئین ها و رسم های مختلفی شده که بسیاری از آنها تا امروز تداوم دارد و با شکوه و عظمت خاصی از سوی مردم برگزار می شود.
به گفته زمانی پور پرداختن به هنر شبیه خوانی، تعزیه خوانی، راه اندازی کاروان های عزاداری، پخت نذری و سرکشی به مزار گذشتگان از دست رفته از جمله آداب به هم پیوسته ای است که پیرامون گرامیداشت حماسه عاشورا در استان شکل گرفته و تاکنون نیز ادامه دارد.
اما از آئین های عاشورایی شکل گرفته در استان، تاکنون پنج آئین به عنوان میراث معنوی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، این آیین ها را شامل «فروبردن علم در قدمگاه گرداب بن»، «مراسم آقا سلام در شهر بن»، «مراسم خیمه سوزان و تعزیه حضرت قاسم (ع) در شهر طاقانک» و «آیین چاق چاقو در شهر سامان» دانست.
بهمن عسگری سوادجانی افزود: مراحل تکمیل پرونده و ثبت ملی این آیین ها از سال 85 تاکنون انجام شده است.
وی تصریح کرد: به تازگی برای چند آیین معنوی دیگر در استان نیز تشکیل پرونده شده که بزودی برای ثبت ملی به دبیرخانه مربوطه ارسال می شود.
**فرو بردن علم در قدمگاه گرداب بن
از جمله این آئین ها، رسم 'گل زنی' و 'فرو بردن علم در قدمگاه گرداب بن' و 'آقا سلام' است که هر ساله در صبح روز عاشورا و پیش از طلوع آفتاب از سوی هیات های عزاداری شهر بن انجام می شود. در این مراسم تعداد زیادی علم عزاداری امام حسین (ع) به حاشیه گرداب حمل می شود و عزاداران علم ها را سه بار با نوای 'یا علی' و 'حیدر حیدر' در داخل آب فرو می کنند.
پس از آن عزاداران حسینی در مسیر عبور از خیابان های شهر و اجرای مراسم 'آقا سلام' برای نشان دادن حزن و اندوه خود بر روی سر و روی شانه ها گل می زنند.
مراسم گل زنی را اکثر افراد حاضر در مراسم عزاداری روز عاشورا در شهر بن انجام می دهند و زنان نیز بر روی چادر و روسری خود گل می زنند و به نوحه سرایی می پردازند.
**چاق چاقو در سامان
مردم شهر سامان شب عاشورا هر ساله از شب عاشورا به تکیه ها و مساجد و حسینیه ها رفته و از ساعت 2 بامداد با صدای نی، سنج، طبل و خواندن نوحه ویژه و صف بندی با کوبیدن چوب یا سنگ های تخت به هم و 'یا علی' گفتن به عزاداری در خیابانها و کوچه های شهر می پردازند و هنگام اذان صبح با برگزاری نماز جماعت مراسم را به پایان می برند.
**خیمه سوزان طاقانک
آئین خیمه سوزان طاقانک نیز از دیگر آئین های عاشورایی این استان که در روز عاشورا برگزار می شود.
در صبح روز عاشورا گروه ها و هیات های عزاداری پس از عبور از خیابان اصلی شهر طاقانک به سمت خیمه گاه و بقعه شیخ زین الدین حرکت می کنند.
تشییع نمادین پیکر شهدای کربلا، حرکت کاروان نمادین امام حسین (ع)، قربانی کردن گوسفند در جلوی هیات های عزاداری، نواختن نی، ساز و دهل و حمل علم از جمله برنامه هایی که در این روز انجام می شود.
پس از اجرای تعزیه و عبور کاروان نمادین امام حسین(ع)، خیمه های نذر شده به آتش کشیده می شوند.
راه اندازی کاروان های نمادین، بازسازی صحنه های جانسوز کربلا، مجالس سخنرانی با هدف تبیین اهداف واقعه کربلا و قیام امام حسین(ع)، ساماندهی هیات مذهبی، اجرای مجالس روضه خوانی، نوحه خوانی، تعزیه خوانی، زنجیرزنی و سینه زنی و طبخ و توزیع غذاهای نذری از جمله آش و حلیم از دیگر آیین های عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) در مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری است.
به گزارش ایرنا بیش از یکهزار و 400 هیات عزاداری در استان چهارمحال و بختیاری در ایام عزای حسینی فعال است.
گزارش از خاطره حسین زاده**انتشار:جهانبخش صفری
7363/6021
انتهای پیام برای زنده نگه داشتن مکتب حسینی و گرامیداشت حماسه آفرینی های قهرمانان دشت کربلا آئین ها و سنت های خاصی در طول تاریخ در کشور و جهان اسلام برگزار می شود که نسل به نسل و سینه به سینه به آیندگان منتقل می شود.
در ایران اسلامی آئین های عزاداری به فراخور فرهنگ و شیوه های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است و از دیرباز همواره در قالب هیات های مذهبی و راه اندازی دسته های سینه زنی وزنجیرزنی اجرا می شده است.
مردم مومن چهارمحال و بختیاری نیز همانند سایر مردم استانهای کشور به نشان ارادت به سید و سالار شهیدان آئین های خاصی را هر ساله با عظمت و شکوه خاصی به نمایش می گذارند.
یک پژوهشگر تاریخ به خبرنگار ایرنا گفت: از قرن 9 هجری قمری و در دوره تیموریان اسنادی برجای مانده که نشان می دهد مردم استان از این تاریخ اندیشه های شیعی خود را در قالب ادبیات منظوم متبلور می کردند که نمونه شاخص آن اشعار محمد مقبل قهفرخی شاعر شیعی این دوره است که مرثیه ای در بیان حادثه عاشورا سروده است.
بابک زمانی پور افزود: وجود بقاع متبرکه متعدد از جمله حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد، بی بی حاجب الحرم دستنا و میرحیدر شاه نقنه سند دیگری است که حکایت از نفوذ فرهنگ اهل بیت (ع) در دل مردم این مرز و بوم دارد.
وی همچنین به سقاخانه های برجای مانده از گذشته در شهرهای مختلف استان اشاره کرد و گفت: این سقاخانه ها به نام و یاد حضرت عباس(ع) علمدار کربلا نامگذاری شده و دلیل دیگری بر ارادت مردم استان به فرهنگ شیعی است.
این پژوهشگر و محقق تاریخ تصریح کرد: این ارادت مردم استان به مکتب شیعه سبب شکل گیری آئین ها و رسم های مختلفی شده که بسیاری از آنها تا امروز تداوم دارد و با شکوه و عظمت خاصی از سوی مردم برگزار می شود.
به گفته زمانی پور پرداختن به هنر شبیه خوانی، تعزیه خوانی، راه اندازی کاروان های عزاداری، پخت نذری و سرکشی به مزار گذشتگان از دست رفته از جمله آداب به هم پیوسته ای است که پیرامون گرامیداشت حماسه عاشورا در استان شکل گرفته و تاکنون نیز ادامه دارد.
اما از آئین های عاشورایی شکل گرفته در استان، تاکنون پنج آئین به عنوان میراث معنوی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، این آیین ها را شامل «فروبردن علم در قدمگاه گرداب بن»، «مراسم آقا سلام در شهر بن»، «مراسم خیمه سوزان و تعزیه حضرت قاسم (ع) در شهر طاقانک» و «آیین چاق چاقو در شهر سامان» دانست.
بهمن عسگری سوادجانی افزود: مراحل تکمیل پرونده و ثبت ملی این آیین ها از سال 85 تاکنون انجام شده است.
وی تصریح کرد: به تازگی برای چند آیین معنوی دیگر در استان نیز تشکیل پرونده شده که بزودی برای ثبت ملی به دبیرخانه مربوطه ارسال می شود.
**فرو بردن علم در قدمگاه گرداب بن
از جمله این آئین ها، رسم 'گل زنی' و 'فرو بردن علم در قدمگاه گرداب بن' و 'آقا سلام' است که هر ساله در صبح روز عاشورا و پیش از طلوع آفتاب از سوی هیات های عزاداری شهر بن انجام می شود. در این مراسم تعداد زیادی علم عزاداری امام حسین (ع) به حاشیه گرداب حمل می شود و عزاداران علم ها را سه بار با نوای 'یا علی' و 'حیدر حیدر' در داخل آب فرو می کنند.
پس از آن عزاداران حسینی در مسیر عبور از خیابان های شهر و اجرای مراسم 'آقا سلام' برای نشان دادن حزن و اندوه خود بر روی سر و روی شانه ها گل می زنند.
مراسم گل زنی را اکثر افراد حاضر در مراسم عزاداری روز عاشورا در شهر بن انجام می دهند و زنان نیز بر روی چادر و روسری خود گل می زنند و به نوحه سرایی می پردازند.
**چاق چاقو در سامان
مردم شهر سامان شب عاشورا هر ساله از شب عاشورا به تکیه ها و مساجد و حسینیه ها رفته و از ساعت 2 بامداد با صدای نی، سنج، طبل و خواندن نوحه ویژه و صف بندی با کوبیدن چوب یا سنگ های تخت به هم و 'یا علی' گفتن به عزاداری در خیابانها و کوچه های شهر می پردازند و هنگام اذان صبح با برگزاری نماز جماعت مراسم را به پایان می برند.
**خیمه سوزان طاقانک
آئین خیمه سوزان طاقانک نیز از دیگر آئین های عاشورایی این استان که در روز عاشورا برگزار می شود.
در صبح روز عاشورا گروه ها و هیات های عزاداری پس از عبور از خیابان اصلی شهر طاقانک به سمت خیمه گاه و بقعه شیخ زین الدین حرکت می کنند.
تشییع نمادین پیکر شهدای کربلا، حرکت کاروان نمادین امام حسین (ع)، قربانی کردن گوسفند در جلوی هیات های عزاداری، نواختن نی، ساز و دهل و حمل علم از جمله برنامه هایی که در این روز انجام می شود.
پس از اجرای تعزیه و عبور کاروان نمادین امام حسین(ع)، خیمه های نذر شده به آتش کشیده می شوند.
راه اندازی کاروان های نمادین، بازسازی صحنه های جانسوز کربلا، مجالس سخنرانی با هدف تبیین اهداف واقعه کربلا و قیام امام حسین(ع)، ساماندهی هیات مذهبی، اجرای مجالس روضه خوانی، نوحه خوانی، تعزیه خوانی، زنجیرزنی و سینه زنی و طبخ و توزیع غذاهای نذری از جمله آش و حلیم از دیگر آیین های عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) در مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری است.
به گزارش ایرنا بیش از یکهزار و 400 هیات عزاداری در استان چهارمحال و بختیاری در ایام عزای حسینی فعال است.
گزارش از خاطره حسین زاده**انتشار:جهانبخش صفری
7363/6021
کپی شد
