معرفی مداوم نشانه‌های ویروس کرونا و ناشناخته بودن آن، باعث شده بود هر کس هر علائم بیماری دیگر نیز دارد، آن را به کووید ۱۹ مرتبط بداند و حتی این اواخر، برخی افراد که سنگ کلیه داشتند آن را از علائم ویروس کرونا فرض می‌کردند.
با شروع فصل بهار، به دلیل حساسیت‌های فصلی برای افرادی که با آلرژی و سرفه و عطسه همراه است، برخی از افراد تصور می‌کردند، دچار ویروس کرونا شده‌اند و به سرعت به مراکز درمانی و بیمارستانی برای تست کرونا مراجعه می‌کردند.
خود پنداری نسبت به ابتلا به ویروس کرونا در آن اوایل شیوع به گونه‌ای بود، که در افراد اضطراب ایجاد می‌کرد، همان اضطراب بیماری یا خود بیمار انگاری که اضطراب سلامت نیز نامیده می‌شود این مساله در بین برخی از افراد مختلف به دلیل نگرانی بیش از حد در خصوص ابتلا به این بیماری، رواج پیدا کرده بود.
براساس نظر روانشناسان بهترین و موثرترین روش برای مقابله با استرس و اضطراب و بیمار انگاری خویش در این شرایط بحرانی، دور کردن شرایط ذهنی از شایعات، پیگیری نکردن اخبار ناگوار کرونا در طول روز، مطالعه نکردن پی درپی علائم ویروس کرونا است.
این عده با بیان اینکه نگرانی و استرس در هر شخصی طبیعی است متعقدند، نباید بیش از حد اضطراب و استرس به خود وارد کرد که این استرس و اضطراب بیش‌از حد باعث ضعف سیستم ایمنی بدن شده و خود یک عامل زمینه‌ساز برای ابتلا به بیماری‌هاست .
خودبیمار انگاری چیست؟
یک روانپزشک در شهرکرد با اشاره به شیوع ویروس کرونا در جهان گفت: در این روزها خیلی افراد با مشغله ذهنی ابتلا به این ویروس دست و پنجه نرم می‌کنند و با مشاهده کوچکترین علامت این ویروس که شاید واقعی هم نباشد و احساس سفید و پوچ باشد، این مشغله ذهنی را دارند که دچار ویروس کرونا شدند.
حوری‌وش قادری افزود: این افراد با افزایش استرس و اضطراب ناشی از اطلاعات به دست آمده در خصوص ویروس کرونا ،خود را مبتلا به این ویروس می‌داند که باید دید این افراد دچار بیماری خودبیمار انگاری هستند یا خیر؟
به گفته وی، اختلال خود بیماری انگاری یا اختلال اضطراب بیماری، دل‌مشغولی و نگرانی بابت ابتلا به یک بیماری خطرناک بر مبنای حالات طبیعی بدن و مسایل جزئی است، که این اختلال با علائمی از جمله افزایش مشغله ذهنی افراد نسبت به بیماری و ویروس خود را نشان می‌دهد.
استادیار دانشکده پزشکی شهرکرد افزود: این افراد پس از انجام آزمایشات و بررسی‌های کلینیک و پاراکلینیکی مشخص ،با وجود اینکه دچار ویروس و یا بیماری نشده‌اند، ولی مشغله ذهنی فرد برطرف نمی‌شود.
به گفته وی، این افراد با اضطرابی شدید در خصوص سلامتی بدن و کارکرد سیستم بدن، به دنبال پزشک و انجام آزمایشات متعدد هستند که این مساله باعث اختلال در عملکرد فردی، تحصیلی، اشتغال، خانوادگی فرد می‌شود.
قادری اظهار داشت: بیمارانی که دچار خود بیمار انگاری هستند باید علائم فرد بیمار، مشغله ذهنی و اضطراب را برای ۶ ماه داشته باشد تا بتوان به واژه خود بیمار انگار را برای فرد به کار برد.
این استادیار دانشگاه افزود: افراد دارای اختلال خودبیمار انگاری به ۲ دسته تقسیم می‌شوند که این افراد به صورت مداوم به آزمایش و تکرار ویزیت پزشکان مشغول هستند، تا اضطراب درونی آنها کاهش پیدا کند و مطمئن شوند که بیمار نیستند و دسته دوم کسانی هستند که از مراجعه به پزشک و انجام آزمایش دوری می‌کنند، که افراد این دو گروه با همدیگر متفاوت است.
به گفته وی، به افرادی که با شیوع ویروس کرونا دچار علائم اضطراب و استرس هستند و به طور مستمر علائم خود را چک کرده و یا به پزشک مراجعه می‌کنند، نمی‌توان گفت، دچار اختلال خودبیماری انگاری هستند.
وی اظهار داشت: افراد مبتلا به اختلال خود بیمار انگاری در زمان شیوع ویروس کرونا که کمتر از ۲ ماه است به این اختلال عصبی و اضطراب مبتلا شدند، دچار اضطراب و وسواس هستند و نمی‌توان به آنها لقب خود بیمار انگاری را داد.
افزایش اضطراب و استرس منجر به خود بیمار انگاری می‌شود
یک روان پزشک شاغل در بیمارستان ولی‌عصر(عج) بروجن نیز گفت: با توجه به شرایط حاکم بر جامعه، با گسترش عوامل ویروسی کرونا، اعلام تعداد مرگ و میر و ابتلا به ویروس کرونا، زمینه‌ساز تشدید عوامل اضطراب و استرس در افراد شده است.
مجید فیاضی با تاکید بر اینکه افزایش استرس و اضطراب در خصوص این بیماری هم جنبه مفید و مضر دارد، افزود: در جنبه مفید این اضطراب و استرس، با افزایش رعایت اصول بهداشتی و خود مراقبتی، توجه به محیط خانه و خانواده افزایش پیدا کرده است.
به گفته وی، در جنبه منفی نیز زمانی که اضطراب و استرس زیاد شود یک عامل اضافه بر بیماری محسوب می‌شود که زمینه‌ساز بیماری اختلالات اضطرابی را فراهم می‌کند، که این امر زمینه بروز ترس و اضطراب را افزایش داده و فرد دچار اضطراب منتشر شده می‌شود.
وی گفت: در این شرایط فرد بدون دلیل و با اطمینان از اینکه تمام اصول و قواعد بهداشتی و خودمراقبتی را انجام داده، خود را بیمار و مبتلا به ویرس می‌داند.
این روانپزشک افزود: این فرد روزانه و شاید در هر لحظه به دنبال اخبار جدید از مبتلایان، فوتی‌ها، بهبودیافتگان و علائم بیماری است که این امر زمینه بروز استرس و اضطراب در فرد را افزایش می‌دهد.
فیاضی، به افرادی که دارای وسواس فکری شدید و وسواس تشدید شونده دارند، نیز اشاره کرد و گفت: این افراد دچار خود بیمار انگاری می‌شوند که این افراد با نگرانی و اضطراب، از اینکه مبتلا به ویروس هستند در حال جست و جو کردن علائم ویروسی در خود هستند.
وی اظهار داشت:با توجه به اینکه این روزها رسانه‌ها، افراد و همچنین فضاهای مجازی و مکتوب مرتب علائم ویروس را بیان می‌کنند، این افراد مضطرب، با پیدا شدن یک علامت کوچک از جمله سردرد، تب، لرز، تنگی نفس و گلودرد به دنبال پیدا کردن علامت‌های دیگر بیماری در خود هستند.
این روانپزشک شهرستان بروجن گفت: این افراد با شناسایی یک یا دو علامت از ویروس ، ابتلا به کرونا را به خود تلقین کرده و به پزشک مراجعه می‌کنند.
وی اظهار داشت: این افراد باید برای رفع و کاهش مشکل خود انگار بیماری و استرس خود، استرس و اضطراب را کم کنند و با افزایش استرس مثبت به خودمراقبتی و رعایت اصول بهداشتی بپردازند.
فیاضی تاکید کرد، این افراد باید روزانه فقط یکبار اخبار مربوط به ویروس کرونا را از رسانه معتبر دنبال کنند و نیاز به دنبال کردن اخبار از منابع مختلف و همچنین دریافت مطالب در خصوص علائم بیماری به طور مداوم نیست.
وی، این افراد را به انجام فعالیت‌های روزانه مفید از جمله مطالعه کتاب، مجله و رمان، تماشای تلویزیون، بازی کردن با بچه‌ها در منزل، گوش دادن به موسیقی و برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌های روزمره توصیه کرد.
این روانپزشک افزود: افراد دچار اضطراب و استرس باید با برنامه‌ریزی فعالیت و برنامه‌های خود را به صورت جمعی و گروهی انجام دهند و با بیان علائم بیماری خود در جمع خانواده ،علت بیماری را شناسایی و شرایط ذهنی خود را عادی‌سازی کنند.
وی به ایجاد ارتباط با دوستان، آشنایان و اقوام به وسیله ارتباط از راه دور و وسایل ارتباطی تاکید کرد و گفت: این امر باعث کاهش دلتنگی و استرس در بین این افراد می‌شود.
فیاضی به تبدیل کردن فضا و محیط خانه از یک محیط خوابگاهی به محیط فعال و پویا اشاره کرد و گفت:با حفظ نشاط و شادی در خانه تمام فعالیت‌های روزانه به دور از اضطراب و استرس کرونایی انجام شود.
سامانه ۴۰۳۰ آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای به تماس گیرندگان
کارشناس مسوول سلامت روان مرکز بهداشت شهرستان شهرکرد نیز با اشاره به شیوع ویروس کرونا و افزایش اضطراب و استرس در بین خانواده‌ها در خصوص ابتلا به این ویروس گفت: هم‌اکنون سامانه ۴۰۳۰دانشگاه علوم پزشکی به صورت سراسری آماده ارائه خدمات مشاوره روانشناسی و روانشناختی به مردم است.
محمود شیرعلی زاده افزود: این سامانه به صورت سراسری است و همه افراد می‌توانند با تماس به این سامانه علاوه بر خود ارزیابی مشاوره نیز دریافت کنند.
وی اظهار داشت: در کشور ۲۵۰ و در شهرستان شهرکرد ۴ کارشناس روانشناسی بالینی به صورت شیفتی پاسخگوی تماس گیرندگان هستند.
به گفته وی، مشاوران در این سامانه پس از دریافت اطلاعات جسمی فرد تماس گیرنده، در صورتی که به ویروس کرونا مبتلا نباشد، به ارائه مشاوره روانشناختی و خودپنداری برای افراد می‌پردازند.
این کارشناس روانشناسی بالینی افزود: در این تماس‌ها و مشاوره‌ها به افراد توصیه می‌شود ، اخبار موثق را فقط برای یکبار از یک سایت و رسانه معتبر دریافت کنند.
وی گفت: شنیدن اخبار به صورت تکراری و همچنین دریافت اطلاعات مختلف در خصوص علائم ویروس و همچنین تعداد مبتلایان و فوت شدگان بر افزایش استرس و اضطراب تاثیر می‌گذارد و به افراد توصیه می‌شود، مدام به دنبال اخبار کرونایی نباشند.
شیرعلی‌زاده به تنظیم خواب و افزایش مطالعه، انجام فعالیت‌های سرگرم کننده و گذراندن ساعات مفید در کنارخانواده به عنوان راهکاری موثر در کاهش استرس و اضطراب و در نهایت خودبیمار انگاری اشاره کرد.
وی ،با تاکید بر اینکه استرس، اضطراب باعث ضعف در سیستم ایمنی بدن می‌شود، افزود: ویروس کرونا یک ویروس همه‌گیر است اما برای همه خطرناک و کشنده نیست.
این کارشناس مرکز بهداشت شهرکرد اظهار داشت: افراد پس از مشاهده علائم این ویروس و انجام اقدامات درمانی مناسب در خانه، در صورت دست نیافتن به بهبودی به مراکز تخصصی مراجعه کنند.
وی از مردم خواست تا با مشاهده کوچکترین علامت ویروس به مراکز تخصصی مراجعه نکنند و این اطلاعات را با کارشناسان مرکز بهداشت در سراسر استان از طریق تلفن در میان بگذارند.
شیرعلی‌زاده، با بیان اینکه این سامانه سراسری است و مشاوران به افراد تماس گیرنده مختلف از استان‌های مختلف پاسخ می‌دهند ، افزود: ارائه آمار در خصوص تعداد تماس گیرندگان از استان باید از سوی وزارتخانه اعلام شود.
راه‌اندازی کلینیک غربالگری کرونا در محله‌ها ضروری است
رییس خانه پرستاران چهارمحال وبختیاری نیز با اشاره و تاکید بر اینکه ویروس کرونا همه جهان را درگیر کرده است، افزود: در بسیاری از مناطق جهان با راه‌اندازی کلینیک‌های غربالگری کرونا در هر محله، علاوه بر کاهش شیوع بیماری در زمینه کاهش اضطراب و استرس مردم نیز گام برداشته شده است.
علی حسن‌پور افزود: در این مراکز و کلینیک‌ها، افرادی که دچار استرس و اضطراب و یا خود بیمارانگاری کرونایی شدند و احساس ابتلا دارند، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و آزمایش‌های اولیه برای آنها انجام می‌شود.
وی، با تاکید بر کمرنگ بودن نقش و جایگاه این کلینیک‌های غربالگری محلی در کشور گفت: با فعال شدن این مراکز افراد مراجعه‌کننده پس از انجام آزمایشات اولیه، اگر مشکل و ابتلا داشتند به مراکز درمانی تخصصی ارجاع و در صورت داشتن اختلالات ذهنی و خود بیمار انگاری فرد راهنمایی و مشاوره می‌شود.
در خانه ماندن تنها راه مقابله و کاهش ویروس کروناست
یک پزشک متخصص بیماری داخلی و فوق تخصص ریه ، نیز با اشاره به اینکه شایعترین علامت‌های ویروس کرونا تب، لرز، گر گرفتگی، خستگی عضلانی و تنگی نفس و سرفه شدید، درد در قفسه سینه است، گفت: به صورت قطع این علائم از علامت‌های ویروس کرونا نیست و امکان وجود بیماری‌های دیگر در بدن است.
اکبر سلیمانی افزود: برخی از مبتلایان به این ویروس ، بدون داشتن هیچ علامت مبتلا شدند و این امر می‌طلبد، افراد با ماندن در خانه و رعایت اصول بهداشتی و خودمراقبتی از ابتلا به این ویروس جلوگیری کنند.
وی اظهار داشت: هم‌اکنون اپیدمی ویروس در حال انتشار است و همه افراد فکر می‌کنند که مبتلا شدند و یا خواهند شد، که این امر باعث افزایش استرس و اضطراب در افراد می‌شود .
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد افزود: افراد باید با در خانه ماندن و جلوگیری از استرس و اضطراب و اینکه خودمان را بیمار فرض نکنیم، به رعایت اصول بهداشتی پرداخته تا به این ویروس مبتلا نشوند.
وی ،با تاکید بر اینکه بیماران قلبی، فشارخون، قند کنترل نشده، بیماران رماتیسمی، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، بیمارانی که کورتون تزریق می‌کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند، گفت:کسانی که مسائل بهداشتی را رعایت نکنند، به این ویروس مبتلا خواهند شد اما درصد ابتلا متفاوت است.
معاون اموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد گفت: از تعداد مبتلایان تنها ۳ تا ۴ درصد دچار عوارض شدید شدند و یک درصد دچار عوارض ریوی شدند، که با رعایت کردن به موقع اصول درمانی و قرنطینه، می‌توان از بروز بیماری‌های حاد ریوی جلوگیری کرد.
سلیمانی اظهار داشت: خود بیمار انگاری یک بیماری روانی و روحی است که چندین ماه ذهن افراد درگیر آن باشد در غیر این صورت خود بیمار انگاری نیست و این خود بیمار انگاری ناشی از ترس و اضطراب و هیجان آنی است.
وی، به وجود استرس و اضطراب این ویروس در کشور و جهان اشاره کرد و گفت: باید با اصول صحیح ،این استرس و اضطراب کنترل و مهار شود.
سلیمانی، با تاکید بر اینکه رفتار بیمارگونه وسواسی ناشی از بیماری کرونا و ترس از آن باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود، افزود: سیستم ایمنی، سدی در برابر بیماریست.
وی اظهار داشت: برای کاهش اضطراب و استرس ناشی از کرونا از شنیدن اخبار منفی و به طور مستمر جلوگیری و با رعایت اصول بهداشتی به خصوص فاصله‌گذاری اجتماعی، کاهش پیگیری اخبار مربوط به کرونا در فضای مجازی و رسانه‌ها و انجام ورزش‌های سبک و تغذیه مناسب و رعایت بهداشت فردی و برقراری تماس مجازی با اطرافیان این استرس را کاهش داد.
۴۵درصد تماس گیرندگان با صدای مشاور بهزیستی مربوط به مشاوره اضطراب کروناست
سرپرست سازمان بهزیستی چهارمحال وبختیاری نیز با اشاره به شیوع ویروس کرونا در جامعه افزود: ۴۵ درصد تماس‌های برقرار شده با سامانه صدای مشاوره با شماره تلفن ۱۴۸۰ مربوط به مشاوره‌های اضطراب و استرس ناشی از ویروس کرونا و موضوعات پیرامون آن بوده است.
معصومه محمدی افزود: از ابتدای اسفند ۹۸ تاکنون بیش از ۲ هزار تماس با صدای مشاور سازمان بهزیستی استان برقرار شده است.
وی با اشاره به اهمیت بحث کنترل اضطراب و استرس در مواقع بحرانی و شیوع ویروس کرونا افزود: این سازمان با فعال کردن جمعیت همیاران سلامت روان اجتماعی در شهرستان‌های مختلف در راستای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و روانی کرونا فعالیت خود را آغاز کرده است.
محمدی به راه‌اندازی کانال همیاران سلامت روان اجتماعی در استان اشاره کرد و گفت: مشاوران این مراکز همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۲۰، حتی روزهای تعطیل آماده ارایه خدمات مشاوره‌ای در همه زمینه‌ها به خصوص اضطراب ناشی از شیوع ویروس کرونا هستند.
بیش از ۹۰ درصد مردم استان در طرح غربالگری شرکت کردند
رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: تاکنون بیش از ۹۰ درصد از مردم استان در طرح غربالگری بیماری کووید ۱۹ شرکت کرده‌اند.
مجید شیرانی در این زمینه به ایرنا تاکید کرد:در خصوص این شاخص رتبه دوم کشور را داریم.
به گفته وی، مردم استان با اجرای طرح خوداظهاری و مراجعه به درگاه اینترنتی salamat.gov.ir و سامانه سیب غربالگری شده‌اند.
شیرانی گفت: با توجه به فراگیری ویروس کرونا و قدرت سرایت بالای آن می‌طلبد، تا مردم استان هر روز با مراجعه به سایت salamat.gov.ir و پاسخ به سوالات، سلامتی خود را در معرض ارزیابی کارشناسان قرار دهند
به گزارش ایرنا، بیماری ویروسی کرونا یا کووید ۱۹ به بیشتر کشورهای جهان سرایت کرده است و سازمان بهداشت جهانی را برآن داشته است تا وضعیت فوق‌العاده اعلام کند.
شست‌وشوی دست‌ها با آب و صابون، رعایت بهداشت فردی، خودداری از دست دادن‌های مکرر و منع سفر و اجتماعات از جمله نکاتی است که پزشکان متخصص برای پیشگیری از شیوع این ویروس توصیه می‌کنند.
