دختر قرار است، در نخستین روز فصل پاییز به مدرسه برود، مانند میلیون‌ها دانش‌آموز دیگر و انگار قرار است خانواده برای رفتن دختر بچه‌شان به مدرسه سنگ تمام بگذارند.
پیشتر دیده بودم برخی ها برای نوزادشان جشن دندان می‌گیرند و در این جشن، همه چیز شبیه یک دندان است، از سفره یک بار مصرف گرفته تا لیوانها و کیک و شیرینی خامه ای به شکل دندان تزیین شده است و حتی پاکتی که پول هدیه در آن قرار دارد نیز شبیه به دندان طراحی شده است اما ندیده بودم برای رفتن به مدرسه سرقلمی جمع کنند.
پیشتر در خصوص " سرخریدی " ، " سر جهازی(جهیزیه)" و " سر کتاب " مباحثی را شنیده بودم اما چیزی درباره "سر قلمی " نشنیده بودم و گمان می‌کردم سر قلمی چیزی شبیه به نوک قلم است که همراه قلم یا خودکار است.
اما با آغاز سال تحصیلی ، عده‌ای برای کودکان خود که وارد مدرسه می‌شوند، برنامه سرقلمی می‌گیرند به این گونه که افراد فامیل را دور هم جمع می‌کنند تا به کودک برای رفتن به مدرسه هدیه بدهند، که اصطلاح " سرقلمی" برای آن باب شده است.
پیشتر خانواده‌ها برای رفتن پسرها به سربازی یا سفر راه دور و دختران به دانشگاه در شهرهای دیگر، " آش پشت پا " می‌پختند و آن را بین در و همسایه‌ها توزیع می‌کردند اما این روزها برعکس شده است برای کودک مدرسه‌ای جشن می‌گیرند با هزینه بالا و حتی فیلمبردار و عکاس حرفه‌ای، تا همسایه‌ها و فامیل پول سرقلمی را به کودک دبستانی بدهند.
این هدیه‌ها از ۵۰ هزار تومان شروع می‌شود و گاهی افراد فامیل درجه یک ممکن است بالای ۵۰۰ هزار تومان سرقلمی بدهند و این بده و بستان‌های فامیلی به گونه‌ای است که فامیل انتظار دارند برای کودکان آنها نیز جبران شود.
با مادر یکی از این کودکان که صحبت می‌کردم، سرقلمی را یک ایده جدید اما خاطره انگیز برای خانواده خود عنوان می‌کند که" این جشن برای دختر خواهرش برگزار شده است و ۲۰۰هزار تومان هم سرقلمی داده است، پس چرا برای پسرش که سال دوم دبستان است برگزار نشود".
مادر که از تمام لحظات ورود کودکش به دبستان فیلمبرداری کرده است، می‌گوید :" مگر آغاز تحصیل فرزندان برای خانواده‌ها چند بار اتفاق می‌افتد که نباید برای این لحظه سنگ تمام گذاشت".
برای تکمیل گزارش با یک دانش‌آموخته جامعه‌شناسی تربیتی، قرار مصاحبه گذاشتم اما او گفت: "تا به حال در این باره از اصل(اصلا) چیزی نشنیده است و چون اطلاعی در این موضوع ندارد، چیزی نمی تواند بگوید تا وارد بحث شود".
البته این جامعه‌شناس دوست داشت بیشتر درباره شکاف بین‌نسلی در جامعه دانشآموزان زمان حاضر و دهه 60های صحبت کند و حتی می‌گوید:" مدرسه رفتن این روزهای کودکان، با زمان ما فرق می‌کند، به گونه ای که همکلاسی اش که پدرش کارگر ساختمانی بود و هر روز صبح ساعت ۵ به شهر دیگری می‌رفت، حتی نمی‌دانست پسرش چه زمانی دیپلم گرفته است و حتی نمی‌دانست دانشگاه قبول شده است و یک روز تعطیل سرش داد زده است که چرا مدرسه نمی‌روی، اما عده‌ای از کودکان نسل دهه 90، تا پدر یا مادرشان با سرویس و خودرو شخصی، آنها را تا دم در مدرسه نرسانند، تن به مدرسه رفتن نمی‌دهند، اما به هر حال این بحث گزارش من نبود.
یک روانشناس درباره توجه بیش از اندازه به دانشآموزان می‌گوید: بخش عمده‌ای از نظام تربیتی کودکان و دانش آموزان، بر عهده خانواده‌هاست و مدارس در این زمینه تکمیل‌کننده این نظام تربیتی هستند.
طاهره امینی روز سه‌شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: اینکه چگونه یک خانواده کودکانشان را برای رفتن به مدرسه آماده می کنند خیلی مهم نیست، مهم این است که کودکان در مدرسه و خانواده رفتار دوگانه‌ای نداشته باشند و بین خانه و مدرسه " این همانی " داشته باشند.
وی افزود: از نظر علمی و رویکردهای علم روانشناسی , روشها (متدها) و مکاتب گوناگون روانشناسی هر کدام نوع خاصی از روانشناسی تربیتی را تجویز می‌کنند، اما به طور کلی " مشاوره تربیتی " بهترین و کاملترین راهکار برای خانواده در زمینه آموزش دانشآموزان است.
به گفته وی، سه عنصر یادگیرنده(دانش‌آموز)، محیط یادگیری(مدرسه) و فرایند و پروسه و خود عملی آموزش و یادگیری، در نظام تربیتی موثر است و در این زمینه روانشناسان معتقدند باید زمینه حضور دانش‌آموز در مدرسه به اندازه خانه برای دانشآموزان دارای اهمیت باشد.
وی گفت: تلاش خانواده‌ها برای برپایی جشن آغاز سال تحصیلی دانشآموزان امری ستودنی می‌تواند باشد، اما این مساله نباید به چشم و همچشمی بین خانواده و به عنوان یک مد اجتماعی تبدیل شود، چرا که ممکن است به سایر دانشآموزان که توان برپایی این نوع برنامه‌ها را نداشته باشند، لطمه روحی بزند.
امینی یادآور شد: خانواده باید زمینه‌ساز تربیتی کودکان و مدرسه بسترساز امور تعلیمی باشد و خانواده نمی‌تواند در این زمینه بی‌تفاوت باشد، یکی از ایرادها نسبت به خانواده‌ها این است که دوست دارند دانشآموزان آنها با معلومات بالا وارد مدرسه شود در حالی که معلومات پیشین دانشآموزان بر یادگیری اکنون آنها اثر می‌گذارد.
به گفته وی، معلم‌ها باید متوجه تداخل معلومات پیشین دانش آموزان با مباحث درسی جدید باشند زیرا دانسته‌های دانش آموزان تنها در کلاس‌های درس شکل نمی‌گیرد، محیط خانواده و اجتماع و تعاملات دانش آموزان با جوانب مختلف زندگی روزمره می‌تواند منابع کسب دانش آنها باشد و این دانسته‌های پیشین می‌تواند بر یادگیری جدید، اثر منفی یا مثبت داشته باشد.
به گزارش ایرنا، در سال تحصیلی جدید ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار دانش‌آموز در ۱۰۷ هزار مدرسه سطح کشور مشغول تحصیل هستند که تعدادی از این دانشآموزان را کلاس اولی ها تشکیل می‌دهند.
۲۰۹۷
