برخی از کارشناسان حوزه توسعه استراتژیک (راهبردی) نقش حمل و نقل ریلی و راه آهن را برای توسعه هر منطقه بسیار مهم ارزیابی می کنند چرا که یکی از ۷ مولفه حوزه توسعه استراتژیک وجود زیرساخت های ریلی است.
کارشناسان حوزه حمل و نقل نیز بر این عقیده اند که " راه آهن به عنوان یک مکانیسم بسیار کارآمد در زمینه حمل و نقل درون شهری و برون شهری در کشورهای توسعه یافته و بسیاری از کشورهای در حال توسعه شناخته شده و از آن استفاده می شود".
به طور معمول حجم زیادی از حمل و نقل کالا توسط ناوگان ریلی انجام می شود و این ناوگان علاوه بر کاهش خطرات محیط زیستی از جمله تولید گازهای گلخانه ای ، سالم مانند زیرساخت های زمینی مانند آسفالت بزرگراه ها و آزادراه ها، کاهش تصادفات جانی و مالی جاده ای را به همراه دارد.
در ایران نیز در برنامه ششم توسعه تکلیف شده است تا دولت به گونه ای برنامه ریزی کند که سهم ریل، از بار، به ۳۰ درصد و سهم مسافر آن، به ۲۰ درصد نسبت به زمان موجود افزایش یابد.
در چهارمحال و بختیاری نیز به دلیل کوهستانی بودن منطقه و شیب برخی از جاده ها ، سخت بودن شرایط آب و هوایی در زمستان از همان ابتدا نیازمند راه آهن بود که اکنون این آرزو تا چند سال آینده ادر حال تبدیل شد به یک واقعیت است.
** آغاز تلاش برای ورود قطار به چهارمحال و بختیاری
در همه دولت ها یکی از دغدغه مدیران در کنار ایجاد اشتغال و سرمایه گذاری ، بحث ایجاد خط راه آهن و حمل و نقل ریلی در این استان بوده است.
از دهه ۷۰ به بعد ایجاد خط راه آهن چهارمحال و بختیاری بر سرزبان مدیران افتاد و در بیشتر نشست های شورای برنامه ریزی و سرمایه گذاری استان بر ایجاد طرح راه آهن استان تاکید کرد.
در دهه ۸۰ برای ایجاد خط راه آهن جدیت بیشتری از سوی مدیران خرج شد ، تا برای خط راه آهن چهارمحال و بختیاری بتوان دریف اعتباری و بودجه ای گرفت.
اما در دهه ۹۰ تلاش ها در این زمینه سرعت بیشتری گرفت و خط راه آهن چهارمحال و بختیاری به عنوان یک طرح ملی ، ردیف اعتباری گرفت تا این استان به یکی از خواسته ها و دغدغه های تاریخی خود دست یابد.
در همه دوره ها مدیریتی ، اعلام شد که اتصال چهارمحال و بختیاری به شبکه ریلی کشور عامل شکوفایی اقتصادی و رشد و توسعه استان و بندرگاه ترانزیتی خواهد شد و ایجاد راه آهن در استان و اتصال آن به فلات مرکزی و بنادر جنوبی، صادرات کالا و تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی و صنعتی استان را بهبود می بخشد.
** نگاهی به پیشینیه خط راه آهن چهارمحال و بختیاری
اجرای خط راه آهن چهارمحال وبختیاری در دو مرحله پیش بینی شده است که فاز نخست آن شامل اتصال راه آهن این استان به خط ریل مبارکه - اصفهان از طریق ایستگاه 'حسن آباد' است.
طول این خط راه آهن از ایستگاه حسن آباد به شهرکرد ۸۶ کیلومتر پیش بینی شده است که در کیلومتر ۱۳ به محور ارتباطی زرین شهر - سفیددشت متصل می شود.
در مسیر عبور این خط راه آهن و در محل گردنه 'بیدکان' دو تونل به طول ۵.۸ کیلومتر احداث میشود و حداکثر سرعت قطار در این خط آهن برای قطار مسافربری ۲۲۰ کیلومتر و برای قطار باری ۱۶۰ کیلومتر در ساعت پیش بینی شده است.
با اجرای پروژه راه آهن چهارمحال و بختیاری، تحول بزرگی در جابه جایی و حمل و نقل ریلی مسافر و کالا، بین استان های بزرگ و صنعتی کشور رخ می دهد و فاصله استانهای جنوبی تا مرکز کشور را حدود ۵۰۰ کیلومتر کوتاه تر می کند.
در عملیات اجرایی قطعه دوم از کیلومتر ۴۲ تا ۶۳، یک ایستگاه و ۲ تقاطع غیرهمسطح و یک پل اجرا می شود.
در قطعه سوم نیز از کیلومتر ۶۳ تا ۹۰ دارای یک ایستگاه و یک تقاطع غیر همسطح است و ۷ کیلومتر باقی مانده شامل راه های دسترسی با ایستگاه هاست.
حدود ۲۰۰ دستگاه پل کوچک و چهار دستگاه تونل در مسیر راه آهن در چهارمحال و بختیاری اجرا می شود و در مسیر قطعه دوم این پروژه، یک تونل به طول ۶۲۰ متر وجود دارد.
با راه اندازی این خط ریلی ۷۵ میلیون تن بار از فلات مرکزی ایران به بنادر جنوبی منتقل می شود و مسیر فلات مرکزی به بنادر جنوبی کشور ۴۷۰ کیلومتر کاهش می یابد.
** تلاش دولت برای تحقق خط راه آهن چهارمحال و بختیاری
وزیر راه و شهرسازی چندی پیش در سفر به شهرکرد با اشاره به اجرای مطالعات طرح خط راه آهن اصفهان - اهواز تاکید کرد: این طرح یکی از محورهای مهم ترانزیتی در کشور خواهد شد.
محمد اسلامی در گفت و گو با ایرنا افزود: این طرح به عنوان یکی از اولویت های راه آهن کشور مطرح است و بزودی طرح مطالعاتی آن پایان می یابد.
بگفته وی، پس از پایان مطالعات خط راه آهن اصفهان - اهواز از محل تامین فاینانس برای این طرح ترانزیتی یک سرمایه گذار انتخاب خواهد شد.
یادآور شد: بخشی از طرح راه آهن اصفهان - اهواز در استان چهارمحال و بختیاری اجرا خواهد شد.
** تلاش دولت دوازدهم برای بهره برداری از ریل چهارمحال و بختیاری
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور نیز هفته گذشته در سفر به شهرکرد با اشاره به اینکه چهارمحال و بختیاری تا پایان دولت دوازدهم به شبکه ریلی متصل می شود، یکی از اولویت های ستاد اقتصاد مقاومتی را توسعه شبکه ریلی عنوان کرد.
محمد باقر نوبخت در پایان نشست شورای برنامه ریزی و توسعه و اقتصاد مقاومتی چهارمحال و بختیاری در سالن شهید جعفرازده مدیریت و برنامه ریزی استان در گفت و گو با خبرنگاران افزود : سیاق ستاد اقتصاد مقاومتی به گونه ای است که، سیاست ها را به صورت برنامه ، برنامه ها را به صورت طرح و طرحها را به پروژه تبدیل می کند، تا برای هر پروژه، مدیری تعیین شود و بدانیم چه کسی چه کاری را باید دنبال کند و چه کسی باید پاسخگو باشد.
وی تصریح کرد : در نشست ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی چهارمحال و بختیاری مصوبه ای در خصوص توسعه شبکه حمل و نقل ریلی به تصویب رسید که بر اساس آن این استان با کمتر از ۱۰۰ کیلومتر می تواند به شبکه سراسری ریلی ملی و حتی بین المللی متصل شود.
به گفته وی، این طرح خوشبختانه یکی از طرحهای مصوب قانون بودجه کشور است و در اولویت های اقتصادی مقاومتی نیز بوده است که مقرر شده است تا پایان سال آتی و یا بهار سال ۱۴۰۰ پیش بینی می شود شهرکرد به عنوان مرکز چهارمحال و بختیاری به شبکه ریلی سراسری وصل شود.
** چهارمحال و بختیاری در ایستگاه توسعه ریلی
معاون امور اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور یکی از اولویت های دولت دوازدهم را توسعه حمل و نقل ریلی عنوان کرد و گفت: مرکز چهارمحال و بختیاری تا پایان کار دولت تدبیر و امید به شبکه سراسری حمل و نقل ریلی ایران متصل خواهد شد.
سید حمید پورمحمدی در نشست شورای برنامه ریزی و توسعه چهارمحال و بختیاری که با حضور محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور برگزار شد، تاکید کرد: برای این اقدام از طریق خط آهن مبارکه حداقل به ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
وی افزود: احداث خط آهن سراسری اصفهان به شهرکرد به اهواز به عنوان یکی از مصوبات سفر رئیس جمهوری و هیات دولت به چهارمحال و بختیاری است که متاسفانه با تحریم ها مواجه و اجرای آن با کند تر شد.
پورمحمدی تصریح کرد: البته در پیگیری اخیر با وزیر راه و شهرسازی و استانداران چهارمحال و بختیاری و خوزستان و رئیس صندوق توسعه ملی قرار شد اجرای راه آهن اصفهان یه شهرکرد به اهواز به صورت ویژه در دستورکار قرار گیرد.
به گزارش ایرنا، اکنون چهارمحال و بختیاری با امید به آینده نگاه روشنی به بزرگترین طرح ملی خود یعنی راه آهن و شبکه ملی حمل و نقل دارد و این به منزله خروج ترانزیتی این استان از بن بست زاگرس مرکزی است.
۲۰۹۷
