به گزارش ایرنا، فرش دستباف ایرانی عمری به درازی تاریخ هنر و فرهنگ ایرانی دارد. شناخت جهانیان از قالی ایران و ستودن آن ناشی از تلاش و شوریدگی مردمانی است که ذوق هنری را با جاذبه های پررمز و راز فرهنگ و هنر ملی درآمیخته اند.
فرش بعنوان یکی از ارزشمندترین دستاوردهای مردم، خود یک فرهنگ است؛ فرهنگی مرکب از هنرهای دستی مانند طراحی، برجسته کاری، نقاشی و صورتگری، مینیاتور، تشعیر و تذهیب، رنگ آمیزی و رنگرزی و در کنار آن سنت آفرین نیز بوده، بنحوی که بیان کننده حالات، باورها و اعتقادات دینی مردمان ایران زمین است و مکنونات قلبی مردم پاک سرشت را در خود جای داده است.
در میان فرش های ایرانی، انواع فرش چهارمحال و بختیاری از شهرت و اهمیت بالایی در کشور و جهان برخوردار است، فرش این استان مطابق با معاهده بین المللی 'لیبسون' که جمهوری اسلامی ایران با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال 1380 به آن ملحق شد، به ثبت جهانی نشان جغرافیایی رسیده و در سال 96 نیز لوح ثبت جهانی فرش بختیاری با حضور رئیس مرکز ملی فرش ایران در شهرکرد رونمایی شد.
همچنین مسئولان و متولیان فرش در استان پیگیر ثبت ملی نقشه های خاص قالی مناطقی از شهرکرد، فرش یلمه بروجن، فرخشهر، سامان، شلمزار و گبه اردل و ثبت آواها و داستانهای مخصوص فرش بافی استان هستند.
بیشترین فرش های استان را قالی شهرکرد، قالی قهفرخ (فرخشهر)، یلمه بروجن، گبه ریزباف اردل، فرش بختیاری مناطق عشایری و بختیاری نشین و فرش چالشتری تشکیل می دهد. بر اساس نظر برخی از محققان، طرح فرش «سرو» و «کاج» که بعنوان اصلی ترین طرح آریایی مطرح است از نمونه های بارز طرح های قالی این استان به شمار می رود.
قدمت فرش چهارمحال و بختیاری بر اساس مطالعات محققان به قرن 9 هجری قمری می رسد و از نظر استحکام و شیوه بافت، رنگ ثابت گیاهی مورد استفاده در تهیه فرش، استفاده از رنگ تند و گرم، نقشه های اصیل و قیمت مناسب در جهان زبانزد است.
کاربرد رنگ های زیبا با استفاده از عصاره گلها و گیاهان و مواد اولیه طبیعی، شادابی و زنده بودن طرح ها و نقش های متنوع، انتخاب رنگ، ثبات گیاهی گرم رنگها، پرز بلند، دقت در بافت و قیمت مناسب در جهان از دیگر ویژگی های فرش این استان به شمار می رود.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری با اشاره به فعالیت های فرش بافی در این استان، می گوید: هم اکنون 52 هزار دار قالی در قالب 9 تعاونی فرش روستایی، 2 تعاونی شهری و یک اتحادیه در استان ساماندهی شده است.
علیرضا جیلان از شناسایی 104 هزار بافنده در استان خبر می دهد و اضافه می کند: به طور متوسط سالانه چهار مترمربع فرش توسط هر بافنده در استان بافته می شود.
وی خاطرنشان می کند؛ در حالی استعداد تولید فرش در استان 400 هزار مترمربع است که به طور متوسط سالانه 200 هزار مترمربع فرش در این استان تولید می شود.
اما با وجود ظرفیت بالا و اهمیتی که فرش ایرانی و به تبع آن فرش چهارمحال و بختیاری در داخل و خارج از کشور دارد و همچنین در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و معیشتی، فرهنگی، فنی و هنری از جایگاه ارزنده ای برخوردار است و نقش مهمی که در رونق تولید و ارزآوری و صادرات برعهده دارد، این هنر امروزه نیز با آسیب های بسیاری دست به گریبان است که می طلبد در این خصوص آسیب شناسی دقیق و چاره جویی شود.
** قیمت بالای فرش های دستباف و کاهش قدرت خرید مردم
مدیرعامل اتحادیه شرکت فرش چهارمحال و بختیاری در همین خصوص می گوید: از آنجا که قیمت فرش دستباف گران است همه مردم قدرت خرید این تولیدات را ندارند و از همین رو فرش بافان از داشتن بازار داخلی پررونق محروم می شوند.
اسکندر ملکپور ادامه می دهد: رکود بازار فرش سبب شده تا فرش های تولید شده متقاضی نداشته باشد و همین امر سبب شده تا فعالان این حوزه به ویژه زنان رغبت و انگیزه ای برای ادامه فعالیت نداشته باشند و رفته رفته دست از فعالیت بکشند.
وی خاطرنشان می کند: هم اکنون 45 هزار نفر زیرپوشش اتحادیه فرش روستایی قرار دارند که از این تعداد، تنها 30 درصد فعال هستند و مابقی افراد غیرفعال شده و یا به شغل های دیگر روی آورده اند.
مدیرعامل اتحادیه شرکت فرش چهارمحال و بختیاری با اشاره به فعال بودن 45 هزار دار قالی در مناطق شهری و روستایی استان می گوید: افزایش قیمت مواد اولیه مانند رناس، نیل و پشم خارجی بازار فرش این خطه را دچار مشکل کرده است.
ملکپور با اشاره به افزایش 3 برابری محصولات گیاهی و مواد اولیه در کارگاه های رنگرزی، می افزاید: این افزایش قیمت موجب رکود بازار فرش تولیدی استان شده است.
وی، خشکسالی و کاهش کشت گیاه رناس در استانهای کویری کشور و افزایش قیمت مواد شیمیایی 'نیل' وارداتی را از عمده دلایل تغییرات قیمتی در مواد اولیه فرش دستباف اعلام می کند.
** تغییر سبک زندگی و ظهور تولیدات جدید
محقق و پژوهشگر نمونه کشور در رشته فرش نیز با اشاره به آسیب های فراروی صنعت فرش بافی، تغییر سبک زندگی افراد را مهمترین چالش عدم تمایل مردم به استفاده از فرش دستباف عنوان می کند و می گوید: امروزه با مدرن شدن جوامع و تولید محصولات جدید مردم از صنایع دستی و به ویژه فرش های دستباف تا حدی روی گردان شده اند و تمایلی چندانی به استفاده از این تولیدات ندارند.
افسانه قانی تصریح می کند: همچنین امروزه برخی از مردم، پرداختن به فعالیت هایی از جمله قالی بافی را فعالیت هایی با شان پایین و مخصوص اقشار فقیر جامعه می دانند و تمایلی برای ورود به این عرصه ندارند.
وی، نبود صرفه اقتصادی را از دیگر عوامل کم رنگ شدن فعالیت های فرش بافی در استان دانست و گفت: رکود حاکم بر بازار فرش سبب شده تا فعالان این حوزه نتوانند تولیدات خود را به فروش برسانند و قالی های بافته شده بدون متقاضی در انبارها خاک می خورد به همین دلیل فعالان زیادی از این حوزه خارج شده و به فعالیت های دیگر می پردازند.
این استاد دانشگاه، نوآوری و به روزرسانی طرح ها و مواد اولیه فرش دستباف را در رونق بخشی به این بازار بسیار موثر دانست و گفت: اگر بتوان متناسب با سلیقه و ذائقه مردم نقش هایی طراحی کرد و با مواد اولیه مناسب تر و لطیف تر فرش تولید کرد، می توان در جذب افراد به این حوزه و رونق بازار فرش گام برداشت.
فرانک کبیری، عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد و از دیگر محققان حوزه فرش نیز در همین خصوص اظهار می دارد: قالی استان و به طور کلی فرش ایرانی در سالهای گذشته از جایگاه به نسبت خوبی که در بازار جهانی و همچنین در بین مردم داخل کشور برخوردار بود، فاصله معناداری گرفته است.
وی ادامه می دهد: برای آسیب شنایی این موضوع باید به یک مجموعه عوامل و با نگاهی همه جانبه به بررسی آن پرداخت و نمی توان یک یا 2 مورد را بعنوان عامل بی رونقی بازار فرش عنوان کرد.
وی ادامه داد: گرچه سبک زندگی مردم نسبت به گذشته متفاوت شده اما ذائقه مردم استان همچنان به استفاده از فرش دستباف متمایل است و چنانچه قدرت خرید لازم را داشته باشند، خانه های خود را با فرش ایرانی مفروش می کنند.
** نبود بازارهای خارجی از مهمترین چالش های بازار فرش
عضو پیوسته انجمن علمی فرش ایران، نبود بازارهای خارجی را از مهمترین چالش های فراروی فرش ایرانی برشمرد و افزود: بی شک بازار داخلی کشور برای عرضه صنایع دستی و از جمله فرش ایرانی تا حد زیادی اشباع شده و یافتن بازارهای خارجی برای رفع این چالش یک ضرورت است اما این مهم با تحریم هایی که علیه کشور شکل گرفته به سختی انجام می گیرد.
کبیری، رونق گردشگری بین الملل را از دیگر راهکارهای رونق بازار فرش کشور دانست و گفت: با توجه به کاهش ارزش ریال، عرضه محصولات ایرانی به توریست ها ضمن اینکه برای گردشگران خارجی یک فرصت است بلکه می تواند در تبلیغ فرش ایرانی و رونق بازار آن سهم بسزایی ایفا کند.
وی، خروج بازار فرش از حالت رکود را نیازمند دغدغه مندی بیش از پیش مسئولان و ورود متولیان متخصص به این حوزه دانست و تصریح کرد: مسئولان فعلی کمتر از صاحب نظران و پژوهشگران برای بازگشایی گره از فرش ایرانی بهره می گیرند و از آنجا که تخصص لازم را در این حوزه ندارند با سیاستگذاری ها و تصمیم گیری های یکجانبه نتوانسته اند در این حوزه موثر واقع شوند.
کبیری خاطرنشان کرد: انتظار می رود سیاستگذاران سطح کلان با نگاهی جامع و همه جانبه به هنرصنعت فرش و بهره گیری از نظرات علمی و دانشگاهی و مشارکت دهی محققان و دلسوزان این عرصه بتوانند آسیب های موجود را بخوبی شناسایی و در جهت رفع آن گام های موثرتری بردارند.
7363/6021
انتهای پیام فرش بعنوان یکی از ارزشمندترین دستاوردهای مردم، خود یک فرهنگ است؛ فرهنگی مرکب از هنرهای دستی مانند طراحی، برجسته کاری، نقاشی و صورتگری، مینیاتور، تشعیر و تذهیب، رنگ آمیزی و رنگرزی و در کنار آن سنت آفرین نیز بوده، بنحوی که بیان کننده حالات، باورها و اعتقادات دینی مردمان ایران زمین است و مکنونات قلبی مردم پاک سرشت را در خود جای داده است.
در میان فرش های ایرانی، انواع فرش چهارمحال و بختیاری از شهرت و اهمیت بالایی در کشور و جهان برخوردار است، فرش این استان مطابق با معاهده بین المللی 'لیبسون' که جمهوری اسلامی ایران با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال 1380 به آن ملحق شد، به ثبت جهانی نشان جغرافیایی رسیده و در سال 96 نیز لوح ثبت جهانی فرش بختیاری با حضور رئیس مرکز ملی فرش ایران در شهرکرد رونمایی شد.
همچنین مسئولان و متولیان فرش در استان پیگیر ثبت ملی نقشه های خاص قالی مناطقی از شهرکرد، فرش یلمه بروجن، فرخشهر، سامان، شلمزار و گبه اردل و ثبت آواها و داستانهای مخصوص فرش بافی استان هستند.
بیشترین فرش های استان را قالی شهرکرد، قالی قهفرخ (فرخشهر)، یلمه بروجن، گبه ریزباف اردل، فرش بختیاری مناطق عشایری و بختیاری نشین و فرش چالشتری تشکیل می دهد. بر اساس نظر برخی از محققان، طرح فرش «سرو» و «کاج» که بعنوان اصلی ترین طرح آریایی مطرح است از نمونه های بارز طرح های قالی این استان به شمار می رود.
قدمت فرش چهارمحال و بختیاری بر اساس مطالعات محققان به قرن 9 هجری قمری می رسد و از نظر استحکام و شیوه بافت، رنگ ثابت گیاهی مورد استفاده در تهیه فرش، استفاده از رنگ تند و گرم، نقشه های اصیل و قیمت مناسب در جهان زبانزد است.
کاربرد رنگ های زیبا با استفاده از عصاره گلها و گیاهان و مواد اولیه طبیعی، شادابی و زنده بودن طرح ها و نقش های متنوع، انتخاب رنگ، ثبات گیاهی گرم رنگها، پرز بلند، دقت در بافت و قیمت مناسب در جهان از دیگر ویژگی های فرش این استان به شمار می رود.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری با اشاره به فعالیت های فرش بافی در این استان، می گوید: هم اکنون 52 هزار دار قالی در قالب 9 تعاونی فرش روستایی، 2 تعاونی شهری و یک اتحادیه در استان ساماندهی شده است.
علیرضا جیلان از شناسایی 104 هزار بافنده در استان خبر می دهد و اضافه می کند: به طور متوسط سالانه چهار مترمربع فرش توسط هر بافنده در استان بافته می شود.
وی خاطرنشان می کند؛ در حالی استعداد تولید فرش در استان 400 هزار مترمربع است که به طور متوسط سالانه 200 هزار مترمربع فرش در این استان تولید می شود.
اما با وجود ظرفیت بالا و اهمیتی که فرش ایرانی و به تبع آن فرش چهارمحال و بختیاری در داخل و خارج از کشور دارد و همچنین در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و معیشتی، فرهنگی، فنی و هنری از جایگاه ارزنده ای برخوردار است و نقش مهمی که در رونق تولید و ارزآوری و صادرات برعهده دارد، این هنر امروزه نیز با آسیب های بسیاری دست به گریبان است که می طلبد در این خصوص آسیب شناسی دقیق و چاره جویی شود.
** قیمت بالای فرش های دستباف و کاهش قدرت خرید مردم
مدیرعامل اتحادیه شرکت فرش چهارمحال و بختیاری در همین خصوص می گوید: از آنجا که قیمت فرش دستباف گران است همه مردم قدرت خرید این تولیدات را ندارند و از همین رو فرش بافان از داشتن بازار داخلی پررونق محروم می شوند.
اسکندر ملکپور ادامه می دهد: رکود بازار فرش سبب شده تا فرش های تولید شده متقاضی نداشته باشد و همین امر سبب شده تا فعالان این حوزه به ویژه زنان رغبت و انگیزه ای برای ادامه فعالیت نداشته باشند و رفته رفته دست از فعالیت بکشند.
وی خاطرنشان می کند: هم اکنون 45 هزار نفر زیرپوشش اتحادیه فرش روستایی قرار دارند که از این تعداد، تنها 30 درصد فعال هستند و مابقی افراد غیرفعال شده و یا به شغل های دیگر روی آورده اند.
مدیرعامل اتحادیه شرکت فرش چهارمحال و بختیاری با اشاره به فعال بودن 45 هزار دار قالی در مناطق شهری و روستایی استان می گوید: افزایش قیمت مواد اولیه مانند رناس، نیل و پشم خارجی بازار فرش این خطه را دچار مشکل کرده است.
ملکپور با اشاره به افزایش 3 برابری محصولات گیاهی و مواد اولیه در کارگاه های رنگرزی، می افزاید: این افزایش قیمت موجب رکود بازار فرش تولیدی استان شده است.
وی، خشکسالی و کاهش کشت گیاه رناس در استانهای کویری کشور و افزایش قیمت مواد شیمیایی 'نیل' وارداتی را از عمده دلایل تغییرات قیمتی در مواد اولیه فرش دستباف اعلام می کند.
** تغییر سبک زندگی و ظهور تولیدات جدید
محقق و پژوهشگر نمونه کشور در رشته فرش نیز با اشاره به آسیب های فراروی صنعت فرش بافی، تغییر سبک زندگی افراد را مهمترین چالش عدم تمایل مردم به استفاده از فرش دستباف عنوان می کند و می گوید: امروزه با مدرن شدن جوامع و تولید محصولات جدید مردم از صنایع دستی و به ویژه فرش های دستباف تا حدی روی گردان شده اند و تمایلی چندانی به استفاده از این تولیدات ندارند.
افسانه قانی تصریح می کند: همچنین امروزه برخی از مردم، پرداختن به فعالیت هایی از جمله قالی بافی را فعالیت هایی با شان پایین و مخصوص اقشار فقیر جامعه می دانند و تمایلی برای ورود به این عرصه ندارند.
وی، نبود صرفه اقتصادی را از دیگر عوامل کم رنگ شدن فعالیت های فرش بافی در استان دانست و گفت: رکود حاکم بر بازار فرش سبب شده تا فعالان این حوزه نتوانند تولیدات خود را به فروش برسانند و قالی های بافته شده بدون متقاضی در انبارها خاک می خورد به همین دلیل فعالان زیادی از این حوزه خارج شده و به فعالیت های دیگر می پردازند.
این استاد دانشگاه، نوآوری و به روزرسانی طرح ها و مواد اولیه فرش دستباف را در رونق بخشی به این بازار بسیار موثر دانست و گفت: اگر بتوان متناسب با سلیقه و ذائقه مردم نقش هایی طراحی کرد و با مواد اولیه مناسب تر و لطیف تر فرش تولید کرد، می توان در جذب افراد به این حوزه و رونق بازار فرش گام برداشت.
فرانک کبیری، عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد و از دیگر محققان حوزه فرش نیز در همین خصوص اظهار می دارد: قالی استان و به طور کلی فرش ایرانی در سالهای گذشته از جایگاه به نسبت خوبی که در بازار جهانی و همچنین در بین مردم داخل کشور برخوردار بود، فاصله معناداری گرفته است.
وی ادامه می دهد: برای آسیب شنایی این موضوع باید به یک مجموعه عوامل و با نگاهی همه جانبه به بررسی آن پرداخت و نمی توان یک یا 2 مورد را بعنوان عامل بی رونقی بازار فرش عنوان کرد.
وی ادامه داد: گرچه سبک زندگی مردم نسبت به گذشته متفاوت شده اما ذائقه مردم استان همچنان به استفاده از فرش دستباف متمایل است و چنانچه قدرت خرید لازم را داشته باشند، خانه های خود را با فرش ایرانی مفروش می کنند.
** نبود بازارهای خارجی از مهمترین چالش های بازار فرش
عضو پیوسته انجمن علمی فرش ایران، نبود بازارهای خارجی را از مهمترین چالش های فراروی فرش ایرانی برشمرد و افزود: بی شک بازار داخلی کشور برای عرضه صنایع دستی و از جمله فرش ایرانی تا حد زیادی اشباع شده و یافتن بازارهای خارجی برای رفع این چالش یک ضرورت است اما این مهم با تحریم هایی که علیه کشور شکل گرفته به سختی انجام می گیرد.
کبیری، رونق گردشگری بین الملل را از دیگر راهکارهای رونق بازار فرش کشور دانست و گفت: با توجه به کاهش ارزش ریال، عرضه محصولات ایرانی به توریست ها ضمن اینکه برای گردشگران خارجی یک فرصت است بلکه می تواند در تبلیغ فرش ایرانی و رونق بازار آن سهم بسزایی ایفا کند.
وی، خروج بازار فرش از حالت رکود را نیازمند دغدغه مندی بیش از پیش مسئولان و ورود متولیان متخصص به این حوزه دانست و تصریح کرد: مسئولان فعلی کمتر از صاحب نظران و پژوهشگران برای بازگشایی گره از فرش ایرانی بهره می گیرند و از آنجا که تخصص لازم را در این حوزه ندارند با سیاستگذاری ها و تصمیم گیری های یکجانبه نتوانسته اند در این حوزه موثر واقع شوند.
کبیری خاطرنشان کرد: انتظار می رود سیاستگذاران سطح کلان با نگاهی جامع و همه جانبه به هنرصنعت فرش و بهره گیری از نظرات علمی و دانشگاهی و مشارکت دهی محققان و دلسوزان این عرصه بتوانند آسیب های موجود را بخوبی شناسایی و در جهت رفع آن گام های موثرتری بردارند.
7363/6021
کپی شد
