14 آبانماه روز شورای فرهنگ عمومی است و فرهنگ عمومی یکی از محوری ترین مباحث جامعه شناسی در نظام فرهنگی کشور به حساب می آید.
کارشناس فرهنگی درباره فرهنگ عمومی معتقدند که «فرهنگ عمومی مجموعه منسجم و نظام یافته‌ای از اهداف، ارزشها، عقاید، باورها، رسوم و هنجارهای مردم متعلق به یک جامعه بزرگ، قوم یا ملت است».(1)
در خصوص فرهنگ ، تعاریف بسیاری دارد که پدیدارشناسی فرهنگ نیز نشان می دهد علوم انسانی شناخت ترین جوهره فرهنگ را بر دوش می کشد.(2)
مردم در ساختار اجتماعی نسبت به خرده فرهنگ ها، آیین ها و رسوم خود همواره دیدگاهی تبارشناختی دارند به همین دلیل است که گاهی این آیین ها ریشه تمدنی نیز دارد.
از این رو با نگاهی فرازمانی به مساله فرهنگ عمومی می توان دریافت که این بخش، یکی از زیربنایی ترین حوزه های انسان شناختی برای هر کشوری قلمداد می شود.
فرهنگ عمومی در همه حوزه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی ، فرهنگی و هنری صاحب نظر است به همین دلیل، دامنه عمومیت آن به تعداد تمامی افراد یک جامعه است.
برخی از جامعه شناسان، هنجار، باور، ارزش و فناوری را از مهمترین مولفه های فرهنگ می دانند و ارزشگذاری حوزه بافتاری فرهنگ را با این 4 مولفه می سنجند.
فرهنگ عمومی، بسان یک رسانه جمعی همه مساله یک جامعه را در بر می گیرد و از زمان تولد تا مرگ به همراه انسان ها خواهد بود، به گونه ای که در فرهنگ عمومی نامگذاری نوزاد تا نحوه آیینی ازدواج و عروسی و حتی آیین های بزرگداشت متوفیان مورد کنکاش قرار می گیرد.
فرهنگ عمومی ، اما شاخص ها و ترازهای دارد که بهره گیری از این شاخص ها و ترازها، از انحراف برخی از آیین ها و رسم ها جلوگیری می کند.
در سیطره فرهنگ عمومی،' آموزش‌های ابتدایی و متوسطه و محصولات فرهنگی که به صورت عموم مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند، بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها یا کتاب‌ها مانند، رمان‌ها، کتابهای تاریخی سطحی از کتابهای علمی همگی در حوزه فرهنگ عمومی جای می‌گیرند'.(3)
با این اوصاف یکی از ضرورت های آموزش در بخش فرهنگی عمومی،نحوه گردش اطلاعات در رسانه هاست، که به طور خاص رسانه به مفهوم دسترسی عموم مردم به اطلاعات مد نظر است.
حقوق فرهنگی مردم در مواجه با رسانه، یافتن اطلاعات دقیق و بدون خدشه است از این رو رویکرد رسانه در تولید محصولات فرهنگی در فرهنگ عمومی بسیار ارزشمند است.
یونسکو ، حقوق فرهنگی را دسترسی انسان به تمامی ابعاد فرهنگی و بهره گیری از فراورده های فرهنگی عنوان می کند.(4)
ارزش این محصولات می تواند در بهبود روند انتقال بین نسلی فرهنگ عمومی اثرگذار باشد و از سوی دیگر از انحراف در این حوزه جلوگیری کند.
به هر حال یکی از رسالت های رسانه‌هایی که مخاطب عمومی دارند، احیاء و تکامل فرهنگ عمومی جامعه است.
پردازش نادرست و ناقص رسانه ها درباره هر موضوعی، می تواند به تنش اجتماعی منجر شود یا باعث ایجاد بدبین عمومی نسبت به رسانه ها شود.
به طور مثال در یک سریال تلویزیونی که نگاهی تاریخی به اتفاقات کشور داشت، استفاده از تیکه کلام رایج در منطقه ای دیگر باعث چالش های قومیتی شد و این سریال با واکنش های شدید مردم منطقه روبرو شد که در نهایت به قطع پخش سریال منجر شد.
این اتفاق در حوزه رسانه های مکتوب نیز گاهی بروز و ظهور می کند، چاپ یک تصویر در صحفه نخست یکی از روزنامه های صبح، باعث جنجال در حوزه عمومی شد.
اما با ورود رسانه های فراگیر همانند شبکه های اجتماعی، فرهنگ عمومی نیز دستخوش تهدیداتی خواهد شد، که رسانه رسمی باید با تولید دادهای فرهنگی در برابر بروز و ظهور مسائل غیر فرهنگی در شبکه های اجتماعی ایستادگی کند.
جغرافیای فرهنگی در فرهنگ عمومی متشکل از همه قومیت هاست و رسانه برای پردازش به این جغرافیا باید فرهنگ شناسی را عینیت ببخشد.
فرهنگ شناسی در بخش فرهنگ عمومی یک مساله بین رشته است و برای ورود به آن باید از تعاریف فرهنگ بنیادی به فرهنگ ساختاری رسید.
گاهی به دلیل نبود رسانه تخصصی و سواد رسانه ای، برخی از رسانه ها به دلیل نگاه غیرساختاری به مساله فرهنگ شناسی ، با انتشار داده های ناقص به فرهنگ عمومی لطمه می زنند.
رسانه ها به عنوان انتشار دهندگان داده ها باید به مساله مردم شناسی فرهنگی بیشترین توجه را داشته باشند و نگاهی جامعه شناسانه به همه رسم ها و آیین ها داشته باشند.
فرهنگ عمومی، به اندازه زندگی تمامی افراد از اهمیت بالایی برخوردار است و رسانه ها برای ورود به فرهنگ عمومی باید نگاهی علمی و کارشناسی به موضوع داشته باشند.
2097
پی نوشت ها:
* (1) - عماد افروغ - فرهنگ شناسی وحقوق فرهنگی، تهران، فرهنگ و دانش، چاپ اول پائیز 1379، ص 7 تا ص 21.
*(2) -درآمدی بر مفهوم فرهنگ عمومی نویسنده : دکتر احمد رجب زاده - دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی.
*(3) - مفهوم شناسی و اصول، ابعاد مهندسی فرهنگ - شورای عالی انقلاب فرهنگی - سال 1385
*(4) -مرتضی اصغرنیا- پژوهشگر دکتری حقوق عمومی
دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه - 1395
انتهای پیام کارشناس فرهنگی درباره فرهنگ عمومی معتقدند که «فرهنگ عمومی مجموعه منسجم و نظام یافته‌ای از اهداف، ارزشها، عقاید، باورها، رسوم و هنجارهای مردم متعلق به یک جامعه بزرگ، قوم یا ملت است».(1)
در خصوص فرهنگ ، تعاریف بسیاری دارد که پدیدارشناسی فرهنگ نیز نشان می دهد علوم انسانی شناخت ترین جوهره فرهنگ را بر دوش می کشد.(2)
مردم در ساختار اجتماعی نسبت به خرده فرهنگ ها، آیین ها و رسوم خود همواره دیدگاهی تبارشناختی دارند به همین دلیل است که گاهی این آیین ها ریشه تمدنی نیز دارد.
از این رو با نگاهی فرازمانی به مساله فرهنگ عمومی می توان دریافت که این بخش، یکی از زیربنایی ترین حوزه های انسان شناختی برای هر کشوری قلمداد می شود.
فرهنگ عمومی در همه حوزه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی ، فرهنگی و هنری صاحب نظر است به همین دلیل، دامنه عمومیت آن به تعداد تمامی افراد یک جامعه است.
برخی از جامعه شناسان، هنجار، باور، ارزش و فناوری را از مهمترین مولفه های فرهنگ می دانند و ارزشگذاری حوزه بافتاری فرهنگ را با این 4 مولفه می سنجند.
فرهنگ عمومی، بسان یک رسانه جمعی همه مساله یک جامعه را در بر می گیرد و از زمان تولد تا مرگ به همراه انسان ها خواهد بود، به گونه ای که در فرهنگ عمومی نامگذاری نوزاد تا نحوه آیینی ازدواج و عروسی و حتی آیین های بزرگداشت متوفیان مورد کنکاش قرار می گیرد.
فرهنگ عمومی ، اما شاخص ها و ترازهای دارد که بهره گیری از این شاخص ها و ترازها، از انحراف برخی از آیین ها و رسم ها جلوگیری می کند.
در سیطره فرهنگ عمومی،' آموزش‌های ابتدایی و متوسطه و محصولات فرهنگی که به صورت عموم مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند، بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها یا کتاب‌ها مانند، رمان‌ها، کتابهای تاریخی سطحی از کتابهای علمی همگی در حوزه فرهنگ عمومی جای می‌گیرند'.(3)
با این اوصاف یکی از ضرورت های آموزش در بخش فرهنگی عمومی،نحوه گردش اطلاعات در رسانه هاست، که به طور خاص رسانه به مفهوم دسترسی عموم مردم به اطلاعات مد نظر است.
حقوق فرهنگی مردم در مواجه با رسانه، یافتن اطلاعات دقیق و بدون خدشه است از این رو رویکرد رسانه در تولید محصولات فرهنگی در فرهنگ عمومی بسیار ارزشمند است.
یونسکو ، حقوق فرهنگی را دسترسی انسان به تمامی ابعاد فرهنگی و بهره گیری از فراورده های فرهنگی عنوان می کند.(4)
ارزش این محصولات می تواند در بهبود روند انتقال بین نسلی فرهنگ عمومی اثرگذار باشد و از سوی دیگر از انحراف در این حوزه جلوگیری کند.
به هر حال یکی از رسالت های رسانه‌هایی که مخاطب عمومی دارند، احیاء و تکامل فرهنگ عمومی جامعه است.
پردازش نادرست و ناقص رسانه ها درباره هر موضوعی، می تواند به تنش اجتماعی منجر شود یا باعث ایجاد بدبین عمومی نسبت به رسانه ها شود.
به طور مثال در یک سریال تلویزیونی که نگاهی تاریخی به اتفاقات کشور داشت، استفاده از تیکه کلام رایج در منطقه ای دیگر باعث چالش های قومیتی شد و این سریال با واکنش های شدید مردم منطقه روبرو شد که در نهایت به قطع پخش سریال منجر شد.
این اتفاق در حوزه رسانه های مکتوب نیز گاهی بروز و ظهور می کند، چاپ یک تصویر در صحفه نخست یکی از روزنامه های صبح، باعث جنجال در حوزه عمومی شد.
اما با ورود رسانه های فراگیر همانند شبکه های اجتماعی، فرهنگ عمومی نیز دستخوش تهدیداتی خواهد شد، که رسانه رسمی باید با تولید دادهای فرهنگی در برابر بروز و ظهور مسائل غیر فرهنگی در شبکه های اجتماعی ایستادگی کند.
جغرافیای فرهنگی در فرهنگ عمومی متشکل از همه قومیت هاست و رسانه برای پردازش به این جغرافیا باید فرهنگ شناسی را عینیت ببخشد.
فرهنگ شناسی در بخش فرهنگ عمومی یک مساله بین رشته است و برای ورود به آن باید از تعاریف فرهنگ بنیادی به فرهنگ ساختاری رسید.
گاهی به دلیل نبود رسانه تخصصی و سواد رسانه ای، برخی از رسانه ها به دلیل نگاه غیرساختاری به مساله فرهنگ شناسی ، با انتشار داده های ناقص به فرهنگ عمومی لطمه می زنند.
رسانه ها به عنوان انتشار دهندگان داده ها باید به مساله مردم شناسی فرهنگی بیشترین توجه را داشته باشند و نگاهی جامعه شناسانه به همه رسم ها و آیین ها داشته باشند.
فرهنگ عمومی، به اندازه زندگی تمامی افراد از اهمیت بالایی برخوردار است و رسانه ها برای ورود به فرهنگ عمومی باید نگاهی علمی و کارشناسی به موضوع داشته باشند.
2097
پی نوشت ها:
* (1) - عماد افروغ - فرهنگ شناسی وحقوق فرهنگی، تهران، فرهنگ و دانش، چاپ اول پائیز 1379، ص 7 تا ص 21.
*(2) -درآمدی بر مفهوم فرهنگ عمومی نویسنده : دکتر احمد رجب زاده - دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی.
*(3) - مفهوم شناسی و اصول، ابعاد مهندسی فرهنگ - شورای عالی انقلاب فرهنگی - سال 1385
*(4) -مرتضی اصغرنیا- پژوهشگر دکتری حقوق عمومی
دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه - 1395
کپی شد
