بلاک چین کدام قابلیت‌های وب را متحول می‌کند؟ بیشتر افراد تصور می‌کنند تنها کاربرد بلاک چین و ارزهای دیجیتال، تبادلات مالی غیرقابل ردیابی و استخراج پول است اما این تکنولوژی کاربردهای زیادی دارد که نه تنها می‌تواند راه و روش‌های سنتی را متحول کند بلکه قادر است روند کارها را آسان و ایمن‌تر کند.
بلاک چین از دو واژه «بلاک» به معنی بلوک و «چِین» به معنی زنجیره ساخته شده است؛ نوعی روش انتقال غیرقابل ردیابی برای همه اواراق بهادار دیجیتال، غیرمتمرکز و عمومی است که در معاملات مالی استفاده میشود. به عبارت دیگر بلاک چین سیستمی برای ثبت اطلاعات و گزارش است. در این فرآیند پس از انجام هر انتقال مالی، بلوک‌های کامل‌شده افزایش می‌یابند، این انتقالات ثبت می‌شوند و به ترتیب زمانی در کنار هم قرار می‌گیرند. این امر به بازارهای شرکت‌کننده اجازه می‌دهد، بدون ضبط اطلاعات، جریان انتقالات مالی را پیگیری کنند.
«بیت‌کوین» اولین کاربرد از فناوری بلاک چین است که از آن برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران استفاده میشود. اگر بلاک چین را یک سیستم‌عامل در نظر بگیریم، بیت‌کوین نرم‌افزار روی این سیستم‌عامل است.
هر گره، اتصال کامپیوتری به شبکه، یک کپی از بلاک چین را دریافت می‌کند که به صورت اتوماتیک دانلود میشود. اطلاعات به صورت مداوم در این گره‌ها ذخیره می‌شوند که این امر اجازه نمی‌دهد یک شخص به طور کامل همه چیز را کنترل کند.
در ادامه به معرفی کاربردهای بسیار گسترده تکنولوژی بلاک چین می‌پردازیم:
بلاک چین و پرداخت‌های بین‌المللی
بلاک چین یک پایگاه اطلاعاتی است که بین تمام گره‌های شبکه به اشتراک گذاشته میشود. ساختار این پایگاه اطلاعاتی و امکان رمزنگاری کردن داده‌ها امکان هرگونه تقلب را غیرممکن می‌کند. همین ویژگی باعث علاقه بانک‌ها به بلاک چین شده است. بلاک چین می‌تواند جایگزین مناسبی برای سیستم فعلی جابه‌جایی پول در جهان باشد.
بلاک چین و بازار سرمایه
استفاده از تکنولوژی بلاک چین در بازار سرمایه پیچیده‌تر از کاربرد آن در انتقال پول است. به همین دلیل جا افتادن و استفاده از این تکنولوژی در بازار سرمایه به زمان بیشتری نیاز دارد.
استارتاپ «Axioni» در حال توسعه سیستمی مبتنی بر بلاک چین برای استفاده در بازارهای سرمایه است. «کردیت سوئیس» نیز یکی از کمپانی‌هایی است که از تکنولوژی بلاک چین در بازار سرمایه استفاده می‌کند.
بیشتر بخوانید: استارتاپ‌هایی که با بلاک چین اینترنت نوینی را برای ما می‌سازند.
بلاک چین و تجارت
«بارکلی» اولین موسسه مالی و اعتباری است که در همکاری با استارتاپ «ویو» از سیستم تجاری مبتنی بر بلاک چین استفاده می‌کند. هر تراکنش در سیستم مبتنی بر بلاک چین یک السی (Letter of Credit) دارد که خریدار و فروشنده را مطمئن می‌کند معامله بدون نقض حقوق طرفین انجام میشود.
این سند به فروشنده اطمینان می‌دهد که مبلغ جنس خریداری‌شده را دریافت می‌کند و به خریدار نیز اطمینان می‌دهد که تا زمان دریافت کالا، پرداخت نهایی انجام نخواهد شد.
صدور السی فرآیند بسیار زمان‌گیری است اما حالا بارکلی با استفاده از سیستم مبتنی بر بلاک چین می‌تواند فرآیند السی را در چهار ساعت طی کند. استفاده از بلاک چین برای فرآیند صدور السی می‌تواند معاملات فرامرزی را سریع‌تر کند. براساس گزارش‌ها، بیش از ۱۰ تریلیون دلار معامله در سطح جهان با استفاده از السی انجام میشود.
بلاک چین و بهداشت
یکی دیگر از کاربردهای تکنولوژی بلاک چین ثبت اطلاعات بهداشتی هر در یک بلوک است که شخص می‌تواند با استفاده از یک کلید شخصی به آن دسترسی داشته باشد. کاربر می‌تواند بلاک اطلاعاتی خود را در اختیار هر گره عضو شبکه بلاک چین قرار دهد. همچنین می‌توان نسخه‌های پزشک را در بلاکی در شبکه ثبت کرد تا از آن به عنوان ابزاری برای صدور گواهی بیمه بیمار استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: کاربرد بلاک چین در حوزه سلامت و پزشکی چیست؟
بلاک چین و رسانه
رسانه‌ها از بلاک چین برای ایجاد شبکه توزیع محتوا استفاده می‌کنند. پلت‌فرم «Decent» یک شبکه توزیع محتوا مبتنی بر بلاک چین است که در ماه ژوئیه تاسیس شده است. تولیدکنندگان محتوا می‌توانند محصول خود را در شبکه بلاک چین به اشتراک بگذارند و دستمزد خود را بلافاصله از مخاطبان و خریدان دریافت کنند. «کام کست» نیز پلت‌فرمی است که با استفاده از شبکه مبتنی بر بلاک چین امکان رزرو آگهی در شبکه‌های تلویزیونی را برای کاربران فراهم می‌کند.
بلاک چین و انرژی
می‌توان از بلاک چین به عنوان زیرساختی برای مدیریت مصرف انرژی استفاده کرد. می‌توان منابع انرژی را در بلاک چین تعریف کرد و مصرف هر کاربر را اندازه گرفت و برای کاربر قبض صادر کرد. علاوه بر نظارت بر مصرف انرژی می‌توان از بلاک چین برای تعریف مالکیت نیز استفاده کرد.
بلاک چین در سیستم رای‌گیری
تکنولوژی بلاک چین تمام قابلیت‌ها و ویژگی‌های مورد نظر یک جامعه دموکرات برای رای‌گیری را دارد. این سیستم به طور کامل در برابر خطرها مقاوم است؛ در این سیستم کسی نمی‌تواند سابقه تراکنش‌ها را تغییر دهد؛ نمی‌تواند خللی در آن ایجاد کند یا دسترسی به این سیستم را تغییر دهد. در حالی که رای‌ها در سیستم بلاک چین قابل پیگری هستند اما هویت رای‌دهندگان غیرقابل دستیابی است.
بلاک چین و ثبت احوال
در سیستم ثبت احوال همه کشورها اطلاعاتی مانند تاریخ تولد، تاریخ فوت، وضعیت تاهل و شماره ملی ثبت میشود. با رشد جمعیت هر روز اطلاعات جدیدی به این حوزه اضافه میشود. به همین دلیل مدیریت اطلاعات روز به روز چالش‌برانگیزتر میشود و نیاز به دقت بیشتری دارد. استفاده از بلاک چین به عنوان سیستم ثبتی می‌تواند امنیت نگهداری اطلاعات را افزایش دهد و سازمان‌دهی این اطلاعات را راحت‌تر کند.
بلاک چین و مالیات
تکنولوژی بلاک چین ظرفیت و کارایی لازم به عنوان زیرساخت برای محاسبه‌های مالیاتی را دارد. این تکنولوژی می‌تواند امور محاسباتی مالیات را انجام دهد که فرآیند سنگینی است. همچنین استفاده از بلاک چین در امور مالیاتی خطای انسانی را نیز کاهش می‌دهد.
بلاک چین و امنیت سایبری
به جرات می‌توان گفت که بزرگ‌ترین مزیت بلاک چین، امنیت سایبری است. بنابراین استفاده از این فناوری در تامین امنیت سایبری گزینه درستی است. بلاک چین علاوه بر تامین حریم خصوصی از روش‌های رمزگذاری ایمنی استفاده می‌کند.
بلاک چین و کلان‌داده
در بلاک چین می‌توانید اطلاعات را در تمام گره‌های شبکه به اشتراک بگذارید، آنها را تغییر دهید و به‌روز رسانی کنید. این ویژگی‌ها باعث میشود که بلاک چین به گزینه ایده‌آلی برای ذخیره اطلاعات تبدیل شود. بلاک چین بهترین ابزار برای کلان داده و مدیریت آن است چراکه امکان هویت‌سنجی و بررسی صحت اطلاعات را دارد.
بلاک چین و اینترنت اشیا
خانه هوشمند یکی از اصلی‌ترین کاربردهای اینترنت اشیاست. کاربران می‌توانند با استفاده از این مفهوم با انواع لوازم خانگی مورد استفاده‌شان ارتباط برقرار کنند و بلافاصله از وضعیت آنها باخبر شوند. برای مثال می‌توانید چک کنید که آیا کار لباسشویی تمام شده است یا خیر. کاربر از طریق اعلان‌ها درمی‌یابد که کار لوازم خانگی در چه مرحله‌ای قرار دارد که این امر باعث افزایش بهره‌وری در سیستم میشود. ذخیره اطلاعات، ارسال، امنیت و حفظ حریم شخصی چالش بزرگی است که می‌توان با استفاده از بلاک چین این مشکل را حل کرد.
بلاک چین در سفر
هر روز به تعداد خرده‌فروشان طرفدار ارزهای دیجیتال و رمزنگاری‌شده اضافه میشود و مردم فرصت بیشتری پیدا می‌کنند تا از این ارزهای دیجیتال در تراکنش‌ها استفاده کنند. معاملات مسافرتی نیز یک گروه از این تراکنش‌هاست. وب‌سایت cheapair.com پلت‌فرمی برای رزرو و خرید بلیت پرواز، هتل، اجاره خودرو و سفرهای دریایی است که از سال ۲۰۱۳ بیت‌کوین را به عنوان ارز پرداختی پذیرفته است.
بلاک چین و آموزش و پرورش
بعضی از مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها پرداخت شهریه از طریق ارز دیجیتال را قبول دارند. دانشگاه‌های سوئیس، آلمان، قبرس و برخی از ایالت‌های آمریکا اعلام کرد‌ه‌اند که دانشجویان می‌توانند هزینه تحصیل را با بیت‌کوین بپردازند. با رواج بیشتر ارزهای دیجیتال، این سبک پرداخت رونق بیشتری خواهد گرفت.
بلاک چین و واقعیت افزوده
شرکت «Blendar» به مشتریان خود اجازه می‌دهد که در ازای پرداخت ارزهای دیجیتال، از تکنولوژی واقعیت افزوده لذت ببرند. پس از این که بازی‌های ویدئویی مانند «Pokemon Go» و «Candy Lab» واقعیت افزوده مبتنی بر مکان را در میان مردم رواج دادند، استارتاپ‌های زیادی وارد این حوزه شدند.
بلاک چین و موسیقی
«اسپاتیفای» پلت‌فرمی برای استریم آهنگ است که به ازای پخش آهنگ و موسیقی هزینه‌ای را از کاربر دریافت می‌کند تا حق امتیازی به هنرمند پرداخت کند. با استفاده از تکنولوژی بلاک چین می‌توان این هزینه را به صورت مستقیم به هنرمند پرداخت کرد. برای مثال اگر در ثانیه سی‌وپنجم یک آهنگ هستید، یک یا دو سنت به طور مستقیم به حساب مالی هنرمند ریخته میشود. مقدار آهنگی که شما گوش می‌کنید و مبلغی که پرداخت می‌کنید، توسط بسیاری از کامپیوترهای دیگر تائید میشود و در پایگاه اطلاعاتی ثبت میشود. در حال حاضر « Ujo music» و « Voise» دو پلت‌فرم استریم موسیقی هستند که از تکنولوژی بلاک چین استفاده می‌کنند.
بلاک چین و ذخیره‌سازی فایل
در حال حاضر بسیاری از افراد فایل‌های خود را در سرورهای «Dropbox» و « Onedrive» ذخیره می‌کنند؛ حالا با استفاده از تکنولوژی می‌توانید یک فایل را به قطعات کوچک تقسیم کنید و در هزاران کامپیوتر در سراسر جهان ذخیره کنید. چه بخشی از فایل مال شماست یا هر بخش از فایل در کجا ذخیره شده است، قابل تغییر نیست. هیچ سازمانی اطلاعات شما را ندارد و تنها شما کلید مشاهده قطعات به عنوان یک فایل کامل را دارید.
بلاک چین و حباب فیلتر
بلاک چین تکنولوژی است که شفافیت، غیرمتمرکزسازی و بازبینی را ترویج می‌کند. به همین دلیل می‌تواند پلت‌فرم‌هایی را ایجاد کند که با توجه به علاقه عموم کاربرانش خدمت‌رسانی کند تا این که نیازهای یک سازمان یا یک شخص را برآورده کند. صنعت خبر می‌تواند از این ویژگی حسابی سود ببرد.
بسیاری از استارتاپ‌ها در حال استفاده از بلاک چین به عنوان ابزاری برای مبارزه با اخبار جعلی و حباب فیلتر هستند. برای مثال استارتاپ «اسنیپ» یک پلت‌فرم خبری غیرمتمرکز است که محتوای آن توسط کاربران تولید میشود و روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است.
این پلت‌فرم روایت‌های خبری را به صورت کوتاه و در دسته‌بندی‌های تکنولوژی، ورزش، سرگرمی و سیاسی مختصر برای کاربران فراهم می‌کند. اسنیپ با اسنیپ‌کوین، ارز دیجیتال مخصوص این پلت‌فرم، می‌گردد. جامعه‌ای غیرمتمرکز از نویسندگان که روای داستان‌های خبری اسنیپ هستند، دستمزد خود را به صورت اسنیپ‌کوین دریافت می‌کنند؛ کاربران و تبلیغ‌کنندگان برای استفاده از این پلت‌فرم اسنیپ‌کوین پرداخت می‌کنند.
اسنیپ به جای تکیه بر قدرت مرکزی برای ارزش‌گذاری روی محتوای تولید شده، از دانش عمومی جامعه مخاطبان استفاده می‌کند. مخاطبان می‌توانند به محتوای این پلت‌فرم امتیاز بدهند یا آنها را به عنوان نامناسب، ناقص و جانبدارانه نشانه‌گذاری کنند؛ کاربران می‌توانند این کارها را به صورت ناشناس انجام دهند.
این کمپانی قصد دارد ویژگی جدیدی را فعال کند تا به افرادی که به صورت مستقل درست بودن یا نبود واقعیت‌های خبری را چک می‌کنند، پاداش‌هایی به صورت خدمات بلاک چین ارائه کنند.
این پلت‌فرم برای جمع‌آوری بازخورد خبری از منابع الگوریتمی استفاده می‌کند. کاربران هم می‌توانند الگوریتم‌های گزینش محتوای مختلفی را انتخاب کنند تا فید خبری خود را شخصی‌سازی کنند. توسعه‌دهندگان نیز می‌توانند الگوریتم‌های گزینش محتوای جدید روی بلاک چین ایجاد کنند و انتشار دهند و با انجام این کارها اسنیپ‌کوین دریافت کنند.
بلاک چین و تلگرام
تلگرام هم مانند بسیاری دیگر از پلت‌فرم‌ها می‌خواهد پا به دنیای ارزهای دیجیتال بگذارد. اگر تلگرام روی شبکه بلاک چین قرار بگیرد غیرقابل فیلتر هم خواهد شد. در چنین سیستمی علاوه بر استفاده از ارزهای دیجیتال، می‌توان مبادلات مالی هم انجام داد.
در واقع تلگرام مبتنی بر بلاک چین همان تلگرام شبکه باز است که مبتنی بر عرضه ارز دیجیتال است. تلگرام شبکه باز با استفاده از بلاک چین یک ارز دیجیتال مخصوص خود به نام «گرام» استفاده می‌کند بنابراین این پیام‌رسان دیگر نیازی ندارد که به سرور متصل شود. تلگرام هنوز نتوانسته که به پلت‌فرم بلاک چین موجود دسترسی یابد به همین دلیل در حال توسعه پلت‌فرم بلاک چین خود است.
همچنین بخوانید: همه چیز درباره ارز دیجیتال تلگرام
سرمایه‌گذاری میلیون دلاری روی بلاک چین
وزارت علوم و فناوری اطلاعات کره جنوبی، به عنوان یکی از کشورهای پیشتاز در زمینه بلاک چین، اخیرا اعلام کرده است که این کشور بیش از ۲۰۰ میلیون دلار روی توسعه تکنولوژی‌های مبتنی بر بلاک چین سرمایه‌گذاری خواهد کرد. کره جنوبی تا سال ۲۰۲۲ جذب سرمایه برای این کار را تمام خواهد کرد. دولت کره جنوبی در تلاشی برای گسترش و توسعه بیشتر تکنولوژی‌های مبتنی بر بلاک چین، برنامه دارد بیش از ۱۰ هزار متخصص صنعتی و ۱۰۰ شرکت ایجاد کند.
جویس کیم، یکی از موسسان شبکه ۳/۵ میلیون دلاری «استالر»، اعلام کرده است که ۹۹ درصد از سرمایه‌گذاران بلاک چین بیشتر به دنبال سود حاصل از آن هستند و علاقه چندانی به توسعه تکنولوژی‌های مبتنی بر بلاک چین ندارند. وی معتقد است چنین دیدگاهی باید عوض شود.
دیدگاه تان را بنویسید