شما حتماً عبارت «حیف و میل بیتالمال» را بسیار شنیدهاید و بسیاری را دیدهاید که از حیف و میل شدن بیتالمال شکایت میکنند. اکثریت شهروندان وقتی از حیف و میل بیتالمال حرف میزنند، صادقانه نگران فساد و ناکارآمدی هستند، و دلشان به حال مملکت میسوزد، اما اقلیتی هم هستند که وقتی میگویند حیف و میل بیتالمال، معنای دیگری در نظر دارند.
دوست عزیز مورخی دارم که نقل میکرد ابوالحسن حائریزاده (1351-1267) نماینده مجلس شورای ملی، زمانی گفته بود برخی از آنها که از حیف و میل بیتالمال حرف میزنند، منظورشان این است که «بیتالمال میل شد، حیف که بدون ما میل شد.» این جمله شاهکاری است.
حواسمان باشد وقتی خودمان از حیف و میل بیتالمال حرف میزنیم، منظورمان حیف بودن میل کردن بدون ما نباشد؛ و حواسمان باشد وقتی داد و بیداد حیف و میل بیتالمال را میشنویم، در احوالات گوینده دقت کنیم که منظورش همان چیزی نباشد که حائریزاده گفته است.
توجه به تفسیر حائریزاده از «حیف و میل بیتالمال» برای هر گونه مبارزه با فساد، و تفسیر گفتار ضدفساد کنشگران سیاسی و اداری در فضای عمومی، بسیار حیاتی است.