به گزارش جماران مصطفی دلشاد تهرانی در کانال تلگرامی خود نوشت
بسم الله الرحمن الرحیم
امیرمؤمنان علی (ع) دربارۀ مشورت و رایزنی در مدیریت و گزینش رایزن شایسته ، چنین فرموده است :
«وَ لاَ تُدْخِلَنَّ فِی مَشُوِرَتِکَ بَخِیلاً یَعْدِلُ بِکَ عَنِ الْفَضْلِ، وَ یَعِدُکَ الْفَقْرَ، وَ لاَ جَبَانًا یُضَعِّفُکَ عَنِ الاَْمُورِ، وَ لاَ حَرِیصًا یُزَیِّنُ لَکَ الشَّرَهَ بِالْجَوْرِ، فَإِنَّ الْبُخْلَ وَالْجُبْنَ وَ الْحِرْصَ غَرَائِزُ شَتَّى یَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللّهِ.»
هرگز در [ گروه ] رایزنى خود بخیل را در میاور که تو را از فرون بخشى بازمى گرداند، و از نیازمندى مى ترساند؛ و نه ترسو را که تو را از انجام دادن کارها سست مى گرداند؛ و نه آزمند را که حرص ستمگرى را برایت مى آراید؛ زیرا بخل و ترس و آزمندى سرشت هایى جدا جداست که فراهم آورندۀ آن ها بدگمانى به خداست.
دقّت در گزینش رایزن شایسته نشانه خردمندى و توانایى در اداره امور است؛ و بدین منظور از مشورت با کسانى که شایستگى هاى لازم را ندارند به جدّ باید پرهیز شود؛ و از این روست که امام على (ع) با بیانى تأکیدى از مشورت با چنین کسان نهى کرده است .
در این سخن امام سه کس را نام برده و از مشورت با آنان پرهیز داده و دلیل آن را نیز بیان کرده است.
اوّل : بخیل
لازمه مدیریت انسانى پرهیز از هرگونه تنگ نظرى و بخشش گریزى است، و آنان که حکومت و مدیریت را [ بدون تدبیرورزى ] با توجیهاتى چون نیازمند شدن از فرون بخشى و رسیدگى به مردمان و اداره شوندگان بیم مى دهند، حکومت و مدیریت را از مهم ترین پشتوانه اش، یعنى مردم و اداره شوندگان دور مى سازند.
دوم : ترسو
مشاوران ترسو، زمامداران و مدیران را از تصمیم ها و اقدام هایى که لازمۀ آن شجاعت است بازمى دارند و مانعى جدّى در پیشبرد حکومت و مدیریت مى گردند.
سوم : حریص
آنان که گرفتار آزمندى اند، زمامداران و مدیران را به بیمارى خود مبتلا مى سازند و آنان را در دام حرص شدید فرومى برند و به خودخواهى، امتیازجویى، چپاولگرى و زراندوزى مى کشانند.
این ویژگى ها هرچند سرشت هایى جدا جدایند، امّا منشأ همه آن ها بدگمانى به خدا و فهم نادرست از هستى و زندگى و زمامدارى است .
امیرمؤمنان على (ع) با برشمردن این سه ویژگى، نمونه هایى به دست داده است تا زمامداران و مدیران توجّه یابند که چه گروه هایى نباید در دایرۀ مشاوران قرار گیرند؛ و البتّه چنین کسان منحصر به همین سه گروه نیستند و بیان امام (ع) افادۀ حصر نمى کند، بلکه اشخاص دروغگو، جاهل، احمق، بى پروا، ریاکار ، کوته بین، بى تجربه، و کسانى که زمام احساس خویش را در دست ندارند و مانند این ها ، شایستگى ندارند تا با آنان مشورت شود، چنان که در بیانات امیرمؤمنان علی (ع) به همۀ این ها توجّه داده شده است .
خداوند به ما توفیق فهم درست عهدنامۀ مالک اشتر و بهره گرفتن از آن در میدان عمل را عنایت کند . إن شاء الله
