پایگاه خبری جماران: شانزدهم خرداد امسال توفیق داشتم حین عبور از شهرستان خمین از خانه پدری امام خمینی دیدار کنم؛ خانه ای قدیمی با معماری اصیل که در عین سادگی حسی از اقتدار و عظمت را در بیننده ایجاد می کند.
زادگاه شخصیتی که یکی از انقلاب های بزرگ و تحول آفرین را در قرن بیستم پایه گذاری و رهبری کرد و به ثمر نشاند.
در میان تصاویر نصب شده بر دیوار اتاق ها تصویر معروف و پرمعنایی که امام را در حال انداختن برگ رأی خود در صندوق انتخابات شماره 110 نشان می دهد بیشتر نظرم را به خود جلب کرد؛ تصویر مردی که باوجود برخورداری از جایگاه مرجعیت بلامنازع فقهی و دینی و تعلق به سنت فقهی کهن اسلامی و شیعی، الگویی از اداره ی جامعه را معرفی کرد که با مفاهیم، الگوها و ساختارهای مدرن، ازجمله انتخابات، صندوق رأی و رفراندوم عجین است.
من در یادداشتی که به مناسبت سالگرد رحلت امام منتشر شد(اینجا بخوانید)، اشاره کردم الگوی "جمهوری اسلامی"، که بعنوان آلترناتیوی برای الگوهای محتمل دیگر، ازجمله الگوی "حکومت اسلامی"، مطرح شد، محصول فرآیندی تکاملی در اندیشه امام و نگرش اجتهادی پویا، انعطاف پذیر و درعین حال متقن او بود که با اتکا بر اصول و قواعد و بنیان های کهن فقهی، به تعبیر خودش عنصر "زمان و مکان" را در نظر می گیرد و به آنها پاسخ های درخور، نوین و راهگشا می دهد که می تواند مقبولیتی عام و فراگیر پیدا کند.
اکنون با گذشت چهل سال از تأسیس و سی سال از رحلت مؤسس نظام جمهوری اسلامی، جا دارد این پرسش جدی را مطرح کنیم که آیا آن فرآیند تکاملی اجتهادی تداوم یافته یا لااقل در بعضی از حوزه ها متوقف و بلکه گرفتار عقبگرد و به تعبیر امام "تحجر" و سنگوارگی شده است؟
آیا با غلبه یافتن پاره ای از نگرش ها اگر قرار شود قانون اساسی جدیدی نوشته شود، مفاهیم و اصول و ساختارهایی مانند انتخابات، اتکای امور به آرای عمومی، حقوق و آزادی های سیاسی، برابری و تساوی عموم در برابر قانون، حاکمیت مردم، تفکیک قوا، آزادی تشکیل احزاب و اجتماعات، آزادی مطبوعات، حقوق اقلیت های مذهبی و دینی، حقوق زن، اصل برائت، اصل منع شکنجه، در رأس امور بودن مجلس، مصونیت پارلمانی و ... از چه جایگاهی برخوردار خواهد بود؟
شک نیست اگر حیات پر برکت امام طی این سال ها تداوم می یافت می توان انتظار داشت که نه تنها برخی از این اصول مانند امروز مورد سؤال و تردید قرار نمی گرفت بلکه آن فرآیند تکاملی در بسیاری از زمینه ها تداوم پیدا می کرد.
