پایگاه خبری جماران، انقلاب اسلامی ایران، فارغ از همه تحلیل و فراز و نشیب ها، چهل ساله شد. این انقلاب از خیلی جنبه ها خصوصا دلبستگی و حضور مردم و همچنین علایق بین نسلی با دیگر انقلابهای کلاسیک جهان از نوع خود همچون انگلیس، آمریکا، فرانسه، روسیه و... متفاوت است. معمولا سالگرد انقلابها، حالت مناسکی به خود می گیرد در حالیکه آرمانهای انقلاب ایران از جمله استقلال، آزادی و جمهوری هنوز تازه هستند.
کلارنس کرین برینتون در "کالبد شکافی چهار انقلاب" به دوران ترمیدوری انقلابها می پردازد. دورانی که در آن ساخت سیاسی باقی مانده و تمام مناسبات گذشته بازسازی می شود. از همین رو است که ما باید به طور مداوم مراقب باشیم. انسداد سیاسی و عدم جابجایی طبقاتی از علل رنج آور برای نسل های دهه های سی و چهل بود. اکنون نیز باید از حضور پیوند خوردگان قومی و فامیلی در تمام عرصه ها از شرکتها گرفته تا مناسبات اداری پیشگیری کنیم. شایسته سالاری از دستاوردهای بزرگ انقلاب است که باید پاس داشته شده و از مهجور شدنش جلوگیری کنیم.
در سالهای پیش از انقلاب، فقر و نابرابری بیداد می کرد. تاملی بر این شعر عمران صلاحی -بچه محل قدیمی من (در جوادیه)– حال و هوای آن روزها را به خوبی تصویر می کند:
کشتارگاه
در آخر جوادیه
این سوی " نازی‌آباد " است
و مردم محله من هر صبح
با بوی خون
بیدار می شوند
در بوی تند پهن
اینجا بهار بینی خود را بالا می‌گیرد
سگ‌های نازی‌آباد
در بوی لاشه های کهن عشق می کنند
میعادگاهشان
کشتارگاه
انبوه گوسفندان
تصویر کوره های آدم سوزی را
در ذهنم
بیدار می کنند
و یا توصیف عینی فروغ فرخزاد از بیداد فقر در محله های پایین شهر گواه این مدعاست:
" و مردم کشتارگاه که خاک باغچه هاشان هم خونی است و آب حوض هاشان هم خونی است و تخت کفش هاشان هم خونی است چرا کاری نمی کنند"
با نگاهی واقع بینانه، امروز هم حاشیه نشینی رو به گسترش است. حاشیه نشنیان شهری در دو انتخابات قبل نسبت به گذشته مشارکت کمتری داشته اند که زنگ خطری جدی است. فشار اقتصادی بر زندگی مردم، ناامیدی از دستگاههای اجرایی از ادارات دولتی گرفته تا پیچ و خم دادگاهها و حتی رفتار نمایندگان –که خود دیروز انتخاب کرده و امروز تغییرات رفتاری آنها را به چشم می بینند – هشداری قابل تامل است.
باید حضور مردم را در صحنه های اجتماعی پاس داشت.حضور امروز مردم در جشن انقلاب به رغم دشواری های اقتصادی، کاهش شدید قدرت خرید، زندگی همراه بانگرانی، فشارهای روانی عظیم بین المللی – برنامه های پخش شده از شبکه های فارسی زبان در این چند روز پیرامون چهل سالگی انقلاب که روایتی پر از ابهام و ناامیدی دارد قابل تامل است – بسیار پراهمیت است. در فضایی که برخی به دنبال پروژه خواندن انقلاب هستند و دسته ای قصد دارند روشنفکری و دغدغه های پنج دهه را با مقایسه های غیر علمی امری بیهوده جلوه دهند - گویی انقلاب، ضرورت اجتماعی دوره تاریخی خود نبوده است-، باید مشارکت و حضور مردم را مغتنم دانست.
صندوق های رای مان را پاس بداریم. مگر می شود فراموش کرد که شاه مغرورانه به غربیها می تاخت که "مشکل شما برای توسعه،داشتن دموکراسی است". صندوق ها آسیب پذیرند. سبد گزینش مردم را تنگ و کوچک نکنیم – نگاه کنید نتیجه این تنگ شدن در برخی از انتخاباتها، چگونه منجر به بیرون آمدن افرادی از صندوق می شود که رفتار امروزشان تناسبی با فضیلت جامعه ندارد-.
ضروری است که الزامات پیش و پسا صندوق را نهادینه سازی کنیم. از رای مردم استقبال کنیم و به خاطر داشته باشیم که وجدان جمعی جامعه تصمیم نادرست نمی گیرد.
از دیگر سو، به خاطر داشته باشیم قانون اساسی انقلاب سرشار از ظرفیت های بنیادین است. تمامی بندهای قانون اساسی را پاس داشته و پیاده سازی کنیم. با تفاسیر خاص و قرائتهای تنگ نظرانه، دایره اسلام عزیزمان را محدود نکنیم. وجه رحمانی اسلام و آموزه های اخلاقی آن از ابتدای شکل گیری تا همیشه تاریخ برای مردم جذاب بوده و خواهد بود. اسلام دین شادی و اخلاق مداری است. با اسلام تنگ نظرانه، تحرک اجتماعی و مناسبات پرنشاط را از مردم نگیریم. شادی نیاز امروز جامعه ما است.
و کلام آخر: امسال هم حضور پرشور و سرشار از دلبستگی مردم را مغتنم می دارم. چه شیرین است در متن جامعه برای تحقق آرمانهایی که هنوز بوی تازگی دارند حرکت کردن. چهل سالگی انقلاب مبارک
