مهاجم رئال مادرید به خاطر رفتارهای جنجالی اش همیشه حاشیه به وجود می آورد. روانشناسان اسپانیایی معتقد هستند با تنبیه و جریمه مشکل بازیکن برزیلی حل نمی شود.
ورزشی جماران، فرشته مقدم: از زمان حضور وینیسیوس جونیور در لالیگا، مهاجم برزیلی بارها در مرکز توجه قرار گرفته است. به خاطر گل ها و پاس گل هایش؛ به خاطر توهین هایی که به او شده است؛ به دلیل رفتارهای غیر ورزشی درون زمین و واکنش هایی که به خاطر تحریک هواداران و حریفان یا غیر از آن داشته است. ۴۴ بار روی بازیکن رئال مادرید در این فصل خطا شده (برای مثال گریزمان ۱۵ و رافینیا ۲۴) و یک بار اخراج شده است. این اتفاق سوم ژانویه پس از هُل دادن دیمیتروفسکی، دروازه‌بان والنسیا رخ داد. با این حال به دلیل واکنش های غیر ارادی اش نسبت به تصمیمات داور یا فریاد های تماشاگران بارها کارت زرد دریافت کرده است. با این سوابق تقریبا در هر ورزشگاهی چنین تنش هایی همراهی اش می کند. وینیسیوس اکنون وارد روزهای سخت خود شده است: آمار گل هایش به شدت کم شده، یک گل برابر سلتاویگو در کوپا دل ری- از دهم دسامبر مقابل آتالانتا و بازی نکردن در لالیگا تا اول فوریه به دلیل محرومیت دو جلسه‌ای (اخراج در دیدار والنسیا). زمان مناسبی است تا بازیکن و باشگاه (که تا امروز از مهاجم برزیلی حمایت و او را لوس کرده است) تامل کنند به خصوص درباره رفتارها و عواقبش که روانشناسان آن را برای ABC بررسی کردند.
باید این نکته را یادآوری کرد تنها درباره فوتبال حرفه ای صحبت می شود که به گفته یولاندا کوئه‌واس، روانشناس در آن عادی سازی خشونت و انتظارات مشخصی از مردانگی وجود دارد. همچنین فشار زیادی روی کسب پیروزی وجود دارد و تمام رفتارها و عملکرد یک بازیکن در شبکه های اجتماعی و رسانه ها جز به جز بررسی می شود. الخو گارسیا ناویرا که در مدرسه رسمی روانشناسی مادرید کار می کند، گفت: "اشتباه ها بزرگ می شوند، هر عملکرد به صورت عمومی بررسی می شود که آن موجب استرس مداوم می شود و می تواند موجب عصبی شدن، ناامنی و سرخوردگی شود. عزت نفس خیلی به عملکرد ورزشی بستگی دارد، موجب ثبات احساسات برای رویارویی با انتقادات و سختی ها می شود." او افزود: "فشار روی نحوه فکر کردن، احساس کردن و عمل کردن تاثیر می گذارد و اثرگذاری اش وقتی بیشتر می شود که بازیکن نداند چگونه روانش را کنترل کند و یک مشاور کنارش نداشته باشد." او خاطر نشان کرد که می تواند روی جنبه های مختلف اثر بگذارد: "سلامت روان، زندگی شخصی و البته روی عملکرد ورزشی." کوئه‌واس گفت: "ترس از شکست و یا برآورده نکردن انتظارات می تواند موجب اضطراب و اشتباهات در بازی شود. زیر فشار مغز پیشنهاد مبارزه یا فرار را می دهد که ممکن است موجب شود بازیکن به شکل عجولانه ای عمل کند به جای اینکه درست فکر کند. استرس همیشگی می تواند کاهش تمرکز و انگیزه را به همراه آورد و روی دقت و ایستادگی تاثیر بگذارد."
دیگر فاکتورها در بازی به خود بازیکن مربوط است: گذشته اش (شخصی)، سن و شخصیتش. ناویرا در این رابطه اظهار کرد: "آن هدف اصلی تحریک ها، توهین های نژادپرستانه و انتقادات است. این محیط خصومت آمیز می تواند حتی روی شخصی که احساساتش را به خوبی کنترل می کند تاثیر بگذارد و با واکنش های تندی همراه شود." بیش از همه روی او تاثیر می گذارد که به نظر می رسد بیش از بقیه در آن نقش دارد مانند مبارزه با نژادپرستی اما انجام دادن حرکاتی مانند "به دسته دو" (وینیسیوس در واکنش به تحریک هواداران والنسیا به آن ها یادآوری کرد تیمشان در انتهای جدول قرار دارد و به دسته دو سقوط خواهد کرد) به کسانی که آن را دریافت می کنند نیز آسیب می رساند.
شرایطی که دیگر بازیکنان مانند اوگو سانچس، کریستیانو رونالدو و اخیر گاوی تجربه کردند. آبل رسینو به رسانه اسپانیایی تاکید کرد که رفتارهای وینیسیوس و گاوی قضیه ای است که به نظر می رسد کوچک شمرده شده است. او گفت: "آن ها را خطاهای جوانی در نظر می گیرند. با این حال کاملا مشخص است بازیکنانی هستند که مشکل دارند. خیلی ها از خشونت استفاده می کنند چون تصور می کنند پایین تر از هم تیمی خود هستند و بر این باورند که با این کار می توانند آن جایگاه را به دست آورند. باید با یک برنامه ریزی به بازیکن فهماند که این رفتار درست نیست." وینیسوس ۲۴ ساله در حال رشد است. مغز تا ۲۵ سالگی رشد می کند و با قشر پیش پیشانی تکمیل می شود، جایی که تنظیم کننده خویشتن داری، تصمیم گیری و برنامه ریزی است. کوئه‌واس در این رابطه اظهار کرد: "تا این لحظه دستگاه لیمبیک (پردازش احساسات و پاسخ به استرس) بیشترین تاثیر را دارد و افراد را تحریک پذیرتر و واکنش پذیرتر می کند. آن تا حدی توضیح می دهد چرا فوتبالیست های جوان بیشتر در معرض تحریک قرار دارند."
با این حال شرایط بیولوژیکی همیشه مسئول اعمال نیست. کوئه‌واس در ادامه گفت: "در رابطه با یک بازیکن که در زمین واکنش خشونت آمیزی نسبت به بازیکنان تیم حریف دارد مهم است که آن را بررسی کرد که آیا یک الگوی آموخته شده است، فقدان عواطف است یا در واکنش به استرس بازی است." گارسیا ناویرا افزود: "حباب فوتبال حرفه ای می تواند تجربه های رشد عاطفی لازم را برای غلبه بر درگیری ها به شکل بالغانه محدود کند. ممکن است عملکرد مغز در بخشی که اجازه می دهد رفتارهای مشخص منع شوند به شکل کاملی رشد نکرده باشد. آن برابر است با ترمز دستی نکشیدن به موقع." ناویرا که تجربه زیادی در باشگاه هایی همچون اتلتیکومادرید و آلمریا داشته است گفت: "بلوغ تنها به سن مربوط نمی شود بلکه یادگیری نحوه کنترل احساسات است. هر کسی به یک شکل با استرس روبرو می شود: به سازگارترین شکل یا کمتر. وینیسیوس توانایی کنترل آن را ندارد." او رافائل نادال را مثال زد که نه در ۱۸ سالگی و نه در ۳۸ سالگی مشکلی در این رابطه نداشت اما نواک جوکوویچ که ۳۷ ساله است هنوز وقتی هواداران او را تحریک کنند واکنش نشان می دهد.
از آن ها پرسیده می شود آیا این شرایط مشابه با دانش آموزی است که از زورگویی و تعقیب در مدرسه رنج می برد. ناویرا در این رابطه اظهار می کند: "شباهت های مشخصی وجود دارد. وینیسیوس می تواند احساس کند که هر لحظه به او حمله خواهد شد که آن استرس مداوم و واکنش های دفاعی را ایجاد می کند. نزدیکان، مانند قضیه زورگویی تلاش می کنند از لحاظ عاطفی او را بی ثبات کنند تا پاسخ روشنی به دست آورند. علاوه بر این انباشتگی تحریکات می تواند سرشکستگی و احساس ناعدالتی را ایجاد کند که موجب کلافگی بیشتر می شود. در زورگویی زیان کاملا مشخص است و با تحریک شروع نمی شود. وینیسیوس تحریک می کند. حتی اگر شکل دفاع از خود، قبل از حمله به او باشد."
او افزود: "خشونت دفاعی مکانیزمی است که فرد به شکل دفاع روانی حمله می کند. آن یک پاسخ عجولانه برابر تهدید واقعی یا خیالی است که دریافت کرده است. برخی از افراد ترس یا ناامنی خود را به دیگران منتقل می کنند و می توانند سرشکستگی خود را به حریف، هم تیمی و داور انتقال دهند." در شرایطی مانند ورزشگاه فوتبال که نمی توان واکنش هواداران را کنترل کرد و تیم ها مانند هواداران می دانند که اجبار به صبر به ثباتی آن ها منجر می شود.
برای جلوگیری از آن باید کمک کرد تا بازیکن اصلاح شود یا او را تنبیه کرد؟ کارشناسان بدون شک گزینه نخست را انتخاب می کنند و در جایگاه بعدی آموزش و آگاهی از فرایند احساسات را می گذارند. کوئه‌واس گفت: "جریمه امروز نان است و گرسنگی برای فردا. ممکن است اخراج شود، کارت بگیرد، جریمه شود، قضاوت شود، هو شود... اما می دانیم آن دلایل عمیقی که یک فرد را به چنین شخصی تبدیل کرده است تغییر نمی دهد و حتی او را بدتر می کند."
گارسیا ناویرا اظهار کرد: "کمک کردن بدون شک بهترین راه حل است. تنبیه ممکن است احساسات منفی، احساس بی عدالتی و احساس درک نشدن را تشدید کند. در مقابل حمایت مثبت و همراهی عاطفی به بازیکن کمک می کنند تا از احساساتش بدون واکنش های تنش زا عبور کند. خیلی مهم است که به محدودیت های آشکار توجه کرد اما از زاویه همدلی تا بتوان پاسخ هایی که روی عملکردش در تیم و نگاه عموم تاثیر می گذارند را درک کرد." برنامه رئال مادرید برای شرکت نکردن در مراسم توپ طلا به خاطر برنده نشدن وینیسیوس نشان داد که باشگاه در این مسیر قرار دارد و روی آن کار می کند.
ناوارو گفت: "تنبیه می تواند موجب استرس و اضطراب بیشتر شود و فرد احساس کند بیشتر به او حمله شده است. برای تجربیات آینده بهتر است به بازیکن کمک کرد."
کمک و مسئولیت پذیری
با این ابزار، بازیکن بیشتر توانایی رویارویی با هر شرایط ناخوشایند خواهد داشت. با این حال مانند پنالتی ها یا ضربات کرنر باید آن را تصحیح کرد و رویش کار کرد. گارسیا ناویرا گفت: "این تصور وجود دارد چون آن ها ورزشکاران حرفه ای هستند باید ارزش ها را بدانند، هوش هیجانی داشته باشند و بتوانند درگیری ها را به درستی هدایت کنند. همانطور که می بینیم آن تنها برگرفته از یک خشم نیست و نیاز به کار کردن رویش وجود دارد. چگونه؟ با کمک مداوم روانشناس، نشان دادن حمایت سازمانی از بازیکن تا احساس تعلقش قوی تر شود. همچنین همیشه با بازیکنان با تجربه گفت و گو کند تا آن ها استراتژی هایشان را به اشتراک بگذارند." کوئه‌واس یادآوری کرد: "کار روانشناس در ورزش اهمیت بالایی دارد. از لحاظ ورزشی چون مقابل برابری، ذهن تفاوت ایجاد می کند. همچنین از لحاظ کنترل احساسات، مهار نفس، فشار، استرس، رشد اعتماد، کار تیمی و روابط، بهبود روانی پس از آسیب دیدگی ها، رکوردها، تغییر باشگاه، بازنشستگی..."
برای ناوارو شخص مهم در این شرایط سرمربی است. او گفت: "سرمربی باید بتواند رابطه بازی میان خود و بازیکن ایجاد کند. نه رد کند و نه به مشکل اهمیت دهد، بلکه نسبت به رفتاری که دارد آگاه باشد و این تفکر را در بازیکن تقویت کند که انتظار دارد او مانند یکی از اعضای تیم رئال مادرید عمل کند. سرمربی باید خود وارد جریان شود تا متوجه شود چه اتفاقی برای وینیسیوس می افتد و اشتباهات را ببینید تا بتواند آموزش دهد. با این حال اگر می خواهیم شرایط تغییر کند باید نکات مثبت را تقویت کرد: موقعیت هایی که بتواند بر خود کنترل داشته باشد و بداند چگونه عمل کند و البته آرامش خود را حفظ کند."
با این حال هر اتفاقی ممکن است برای بازیکن بیفتد. گارسیا ناویرا هشدار دارد: "باید از بازیکن برای تغییر و مسئولیت پذیری قول گرفت. او باید نقش اول را برای بهبود این پاسخ ها برابر سختی ها داشته باشد و همه چیز را از دید یک قربانی نگاه نکند. هم از نگاه خودنگری که حریفان چگونه به دنبال تو هستند تا تو را متزلزل و از بازی خارج کنند." او استراتژی های مشخصی در این رابطه داد و گفت: "تمرینات هوش هیجانی با روانشناس مخصوص و تکنیک های خود تنظیمی هیجانی برای تشخیص نخستین نشانه های خشم؛ وانمود کردن یا بازسازی شرایط تحریک کننده. به او آموزش داده شود که تحریکات را یک عامل بیرونی بداند که ربطی به ارزش او ندارند و نه ارزش واکنش نشان دادن دارند."
