خداحافظ سلطان خاک

ورزشی جماران، فرشته مقدم: "خیلی خوشحال می شوم آخرین تورنمنتی که بازی می کنم جام دیویس باشد و نماینده کشورم باشم." رافائل نادال به خواسته اش رسید. ستاره اسپانیایی پس از ۲۳ سال دوران حرفه ای در جام دیویس ۲۰۲۴ که به میزبانی مالاگا برگزار شد از دنیای تنیس خداحافظی کرد. او سه شنبه شب در نخستین بازی مرحله یک چهارم نهایی به عنوان نماینده اسپانیا برابر فان د زانشلوپ هلندی قرار گرفت و ۲ بر صفر شکست خورد. در ادامه اسپانیا بازی را مساوی کرد اما در رقابت دو نفره مغلوب شد و از صعود به دور بعد باز ماند. 

نادال متولد سوم جون ۱۹۸۶ در ۱۵ سالگی وارد دنیای تنیس شد و از آن پس به خاطر بازی منسجمش در انتهای زمین، استقامت فیزیکی باورنکردنی اش و ضربات قدرتمند دست چپش نام خود را در این رشته برجسته کرد و به یکی از بهترین تنیسورها و ورزشکاران جهان تبدیل شد. ستاره اسپانیایی ۹۲ بار جام قهرمانی را بالای سر برد که ۲۲ عنوان گرند اسلم بود و تنها نواک جوکوویچ در این زمینه بالاتر از او قرار دارد. او که در نوجوانی رویایش درخشش در معبد سبز لندن بود در پاریس جاودانه شد و به خاطر ۱۴ قهرمانی اش در رولان گاروس مجسمه سه متر و ۸۰۰ کیلویی از او در پایتخت فرانسه ساختند.  

ستاره اسپانیایی فاتح چهار اپن آمریکا، دو ویمبلدون و دو اپن استرالیا شد. همچنین پنج قهرمانی در جام دیویس کسب کرد و ۳۶ عنوان در مسترز ۱۰۰۰ امتیازی. تنها در پاریس، شانگهای و میامی نتوانست جامی بالای سر ببرد. قدرت نادال در زمین خاکی (رس) موجب شد به او لقب سلطان خاک بدهند. او ۶۳ عنوان در این زمین به دست آورد. به جز ۱۴ جام در رولان گاروس، یازده قهرمانی در مونته کارلو و ۱۰ قهرمانی در رم نشان از برتری رافا در زمین خاکی می دهد. نادال رکورد شکست ناپذیری در ۸۱ بازی پیاپی در زمین خاکی را دارد که در نوع خود بی نظیر است. 

زمانی که تنیسور اسپانیایی برای نخستین بار فاتح رولان گاروس شد تنها ۱۹ سال داشت. او در سال ۲۰۰۵ در اولین تجربه خود در این رقابت ها قدرتمند ظاهر شد و پس از پشت سر گذاشتن راجر فدرر، در فینال مقابل ماریانو پوئرتا آرژانتینی قرار گرفت و ۳ بر یک پیروز شد. نحوه بازی تنیسور اسپانیایی با تحسین حریفش همراه شد. پوئرتا گفت: "من برابر بهترین تنیسور جهان در زمین خاکی شکست خوردم. او به یک اسطوره تبدیل خواهد شد."  نادال تنها تنیسوری است که در سه دهه مختلف فاتح تعداد زیادی گرند اسلم شد. او ۱۰ فصل پیاپی (۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴) حداقل یک گرند اسلم فتح کرد که در این زمینه هیچ تنیسوری با او برابری نمی کند. 

خاص ترین سال نادال ۲۰۰۸ بود که توانست با ۲۴ سال سن (۳ ماه و ۱۰ روز) جوانترین تنیسوری لقب بگیرد که هر چهار گرند اسلم را فتح می کند و مدال طلای بازی های المپیک را بر گردن می آویزد. ستاره اسپانیایی در فصلی که تقریبا شکست ناپذیر بود به فینال المپیک ۲۰۰۸ پکن رسید و با غلبه بر فرناندو گونسالس شیلیایی برای اولین بار مدال طلای المپیک را به دست آورد. او در این سال همچنین فاتح رولان گاروس شد و برای اولین بار قهرمانی در ویمبلدون را تجربه کرد. در نهایت سال را به عنوان مرد شماره یک به پایان رساند. 

ستاره اسپانیایی یکی از سه تنیسور بزرگ (Big Three) محسوب می شد و در این سال ها بارها هواداران شاهد تقابل های جذاب نادال با فدرر و نواک جوکوویچ بودند. یکی از به یادماندنی ترین بازی های تاریخ تنیس رقابت نادال با فدرر در فینال ویمبلدون ۲۰۰۸ بود. دو تنیسور که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ در ۱۳ دیدار نهایی برابر هم قرار گرفته بودند در معبد تنیس به مصاف هم رفتند. در این بازی تماشایی که نزدیک به پنج ساعت طول کشید نادال دو ست اول را با پیروزی به پایان رساند. با این حال فدرر در دو ست بعدی در تای بریک توانست حریف اسپانیایی اش را شکست دهد و بازی برابر شود. در نهایت ست پنجم با نتیجه ۹ بر ۷ به نفع نادال تمام شد تا هواداران از آن به عنوان بهترین بازی تاریخ یاد کنند. 

نادال بیشترین تقابل را با جوکوویچ داشت. آن ها ۶۰ بار برابر هم قرار گرفتند که سهم تنیسور اسپانیایی ۲۹ پیروزی بود. آن ها ۱۸ بار در گرند اسلم به مصاف هم رفتند که به یادماندنی ترینشان فینال اپن استرالیا ۲۰۱۲ بود. در این دیدار که طولانی ترین فینال گرند اسلم لقب گرفت (پنج ساعت و ۵۳ دقیقه) نوله با نتیجه ۳ بر ۲ پیروز شد. نادال پس از شکست گفت: "بازی خیلی خاصی بود و احتمالا یکی از دیدارهایی باشد که در خاطرم خواهد ماند نه به خاطر شکست بلکه به خاطر سطح بازی که به نمایش گذاشتیم." از آن دیدار به عنوان بهترین فینال تاریخ اپن استرالیا یاد می شود. 

تنیسور اسپانیایی ۱۰ سال بعد معجزه ملبورن را در استرالیا رقم زد. او پس از جراحی پا در فینال اپن استرالیا ۲۰۲۲ برابر دنیل مدودف کامبک تاریخی زد و شکست ۲ بر صفر را به پیروزی ۳ بر ۲ تبدیل کرد تا قهرمان این بازی ها شود. نادال پس از این دیدار که پنج ساعت و ۲۴ دقیقه طول کشید گفت: "آن غیرمنتظره ترین پیروزی ام بود." او توانست برای نخستین بار در فتح گرند اسلم از فدرر و جوکوویچ پیشی بگیرد‌. چند ماه بعد نادال آخرین جام و گرند اسلم خود را با پیروزی قاطع ۳ بر صفر برابر کسپر رود کسب کرد. تنیسور اسپانیایی یک روز بعد از فینال در حالی دیده شد که با چوب راه می رفت. 

پس از آن تورنمنت، مصدومیت نادال را رها نکرد و او هرگز نتوانست به دوران اوج خود باز گردد. در نهایت دهم اکتبر ۲۰۲۴ در پیامی خداحافظی خود را از دنیای تنیس اعلام کرد. او نوشت: "واقعیت این است که سال های سختی را گذراندم، به خصوص دو سال آخر، نتوانستم بدون محدودیت بازی کنم. تصمیم سختی است که زمان برد تا آن را بگیرم اما در این زندگی هر چیزی آغاز و پایانی دارد. فکر می کنم زمان مناسبی برای پایان این دوران طولانی و موفقی باشد که هرگز تصور نمی کردم اتفاق بیفتد."

نادال در طول دوران حرفه ای فوق العاده خود ردی از خود در دنیای تنیس بر جای گذاشت که هرگز پاک نخواهد شد. اثرگذاری تنیسور اسپانیایی تنها به زمین بازی محدود نشد. او با راه اندازی موسسه رافا نادال دسترسی به ورزش و آموزش را به کودکان محروم داد. او به یک الگو چه در زمین و چه بیرون از تبدیل شد. با خداحافظی اش ورزش یکی از اسطوره های خود را از دست داد اما میراثش جاودان خواهد بود. دست آوردهایش و تعهدش به تنیس می تواند الهام بخش نسل های آینده باشد.