جی پلاس؛ اعلام لیست تیم ملی توسط امیر قلعه نویی در آستانه جام ملت های آسیا، مطابق انتظار نظرات موافق و مخالف زیادی را برانگیخت. عده ای معتقدند که لیست تیم ملی بیش از حد محافظه کارانه و مسن بسته شده و عده ای دیگر هم بر این باور هستند سرمربی تیم ملی چاره ای جز این انتخاب ها نداشته و با توجه به موقعیت خاص فوتبال ایران، باید به او برای انتخاب هایش حق داد و به او احترام گذاشت. برای بررسی بیشتر فهرست بازیکنان دعوت شده به تیم ملی برای جام ملت های آسیا 2023 و این که ایران چه موقعیتی در این تورنمنت خواهد داشت، با سهراب بختیاری زاده، مدافع سابق باشگاه استقلال و تیم ملی فوتبال ایران گفت و گو کرده ایم. کسی که یکی از گلزنان تاریخ تیم ملی در جام جهانی است، بر این باور است که جا داشت بازیکنان جوان و آینده دار بیشتری در لیست تیم ملی حضور داشته باشند.
*لیست بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران برای حضور در جام ملت های آسیا منتشر شد. لیستی که ابهامات و تردیدهای زیادی را در خود داشت. در ابتدا می خواهم نظر کلی شما را در مورد لیست تیم ملی بدانم تا بعد کمی بیشتر وارد جزئیات شویم.
-به هر حال باید این نکته را بپذیریم که هر لیستی که منتشر شود، حرف و حدیث هایی را با خود دارد. این هم فقط مختص فوتبال ایران نیست و در هر کجا که شما ببینید، چنین مسئله ای بعد از اعلام لیست تیم ملی به وجود می آید چرا که هستند بازیکنانی که ممکن است از قلم بیفتند. طبیعتا همه هم در تحلیل و بررسی این لیست یک نظر نخواهند داشت. به طور کلی من فکر می کنم امین حزباوی جایش در لیست تیم ملی خالی است چون او یک پدیده جوان و شایسته است و همه شرایط را برای ستاره شدن دارد. به اعتقاد من حزباوی باید در لیست تیم ملی می بود و غیبت این بازیکن یکی از بزرگترین ضعف های لیست تیم ملی است. من نمی دانم به چه دلیل چنین بازیکنی به تیم ملی دعوت نشده است. همچنین می خواهم به تیم قابل احترام شمس آذر قزوین در رقابت های لیگ امسال اشاره کنم. تیمی که از لیگ یک به لیگ برتر صعود کرده و توانسته با ارائه فوتبالی خوب، تیم های بزرگ لیگ برتر نظیر استقلال، پرسپولیس، سپاهان و تراکتور را به چالش بکشد. برای من سوال است که چرا از چنین تیمی نباید بازیکنی به تیم ملی دعوت شود؟ وقتی شما در قامت کادرفنی تیم ملی باید همه تیم ها را زیرنظر داشته باشید، نباید نگاه تان به رسانه ها و تبلیغات آن ها باشد بلکه باید همه بازیکنان را به یک چشم ببینید.
*از خط خوردن حزباوی جوان می شود به بحث میانگین سنی تیم ملی رسید. واقعیت این است که ما با یک لیست کاملا محافظه کارانه مواجه هستیم. لیستی که هنوز با بازیکنانی نظیر امید ابراهیمی و کریم انصاری فرد و... پر شده. بازیکنانی که با کمال احترام، به احتمال قوی شانسی برای بازی در جام جهانی 2026 نخواهند داشت و آینده ای را نمی توان با آن ها متصور بود. کادرفنی تیم ملی اما انگار نمی خواهد از این بازیکنان دل بکند و ترجیح می دهد با همان رویکرد نتیجه گرا پا به جام ملت ها بگذارد. شما به حزباوی اشاره کردید و در همان قلب دفاع، می توان به یک بازیکن جوان دیگر یعنی عارف آقاسی اشاره کرد که او هم خط خورد و سرمربی تیم ملی ترجیح داد تا حسین کنعانی زادگان و شجاع خلیل زاده را دعوت کند. ریشه این میانگین سنی بالای تیم ملی را در چه چیزی می بینید؟
-فوتبال ما سال هاست که با این مشکل مواجه است. ما به دلیل ضعف های درونی و ساختاری ای که در فوتبالمان داریم، به دنبال این هستیم که در جام ملت ها تحت هر شرایطی یک نتیجه خاص و ویژه بگیریم تا به لطف آن، بتوانیم روی ضعف هایمان درپوش بگذاریم و آن را پنهان کنیم. البته که در انجام این کار موفق هم نبوده ایم چون نزدیک پنجاه سال است که قهرمان جام ملت ها نشده ایم. نگاه ما صرفا در چنین تورنمنتی نتیجه گرفتن است و در راه این این نگاه و هدف، دیگر فرقی نمی کرده که تیم ما جوان است یا پیر است یا پر ستاره است یا نه. هدف ما هیچوقت این نبوده که بخواهیم از جام ملت های آسیا به عنوان فرصتی هم برای نتیجه گیری و هم برای پوست اندازی و نسل سازی و هم میدان دادن به بازیکنان جوان و آینده دار استفاده کنیم چرا که همیشه تحت تاثیر نتیجه گرایی بوده ایم و متاسفانه در آن موفق هم نبوده ایم. یک جسارت و شهامتی لازم است که از سد این تفکرات پوسیده عبور کند و حتی اگر همه به دنبال نتیجه گرایی مطلق باشند، آن تفکر به دنبال منافع بلندمدت فوتبال باشد. نتیجه گرفتن تیم ملی آرزوی همه ماست اما در کنار این مسئله، باید به جوانان هم میدان بدهیم و برنامه ریزی هم داشته باشیم.
*با توجه به رقبایی که با آن ها قرار است در جام ملت ها مواجه شویم، می توانیم امید داشته باشیم که همین نتیجه ای که به دنبال آن هستیم هم محقق شود؟
-جام ملت ها یک بستر وسیع است و ما باید بتوانیم که از همه بخش های آن و نه فقط نتیجه گرفتن استفاده کنیم. رمز موفقیت رقبای ما مثل ژاپن و کره جنوبی و عربستان هم در همین است که از تمامی این فرصت ها استفاده می کنند. یعنی هم به دنبال نتیجه گرفتن هستند-که خیلی هم مهم است- و هم به دنبال این هستند که از دل چنین تورنمنتی، تیمی را برای سال های آینده خود بسازند. این یعنی رفتار حرفه ای. ما اما با تفکری منسوخ شده و ترسو که صرفا به فکر نتیجه گرفتن است وارد مسابقات می شویم و نتیجه هم نمی گیریم و هیچوقت هم از چنین مسائلی درس نمی گیریم. با تمامی این سخنان، بنظرم باید کادرفنی تیم ملی را درک کرد و برای آن ها انرژی مثبت فرستاد و آرزوی موفقیت کرد. هرچند که هر نقدی را هم باید محترمانه بیان کرد.
*عده ای هم بر این باورند که وقتی برنامه ریزی بلندمدتی وجود ندارد، سرمربی تیم ملی فارغ از این که چه کسی باشد، حاضر نیست چنین ریسکی را بپذیرد و برای جام ملت های آسیا به جوانگرایی و تغییر نسل رو بیاورد چرا که با کوچکترین لغزشی، جایگاه خود را از دست می دهد. اتفاقی که هیچکس دوست ندارد آن را تجربه کند. به همین علت، فقط به کسب نتیجه فکر می کند که نیمکت خود را حفظ کند.
-کار مهمی نظیر پوست اندازی و تغییر نسل، کار یک نفر نیست که ما آن را صرفا از سرمربی توقع داشته باشیم. این یک کار پیچیده و سیستماتیک است و کل مجموعه فوتبال یک کشور باید در مسیر آن قدم بردارد و به آن هدف، ایمان داشته باشد. در چنین مسیری حتی ممکن است در کوتاه مدت نتیجه خوبی هم نگیرید. اما وقتی مسیر درست باشد، آثار و تبعات آن عملکرد خوب، به مرور خود را نشان می دهد. جامعه فوتبال باید بپذیرد که چنین تغییراتی، هزینه هایی را هم در بر دارد. ژاپن اگر امروز اول آسیاست، این ناکامی ها و شکست ها را طی کرده و امروز به اینجا رسیده ولی آیا ما حاضریم یک تورنمنت را قربانی یک هدف بزرگتر کنیم؟ ما می توانیم پس از ناکامی در جام ملت های آسیا سکوت کنیم؟ می توانیم با این تفکر پوست اندازی و تحول خواهی همراه شویم و از کادرفنی مان انتقاد نکنیم؟ در مورد این سوال ها باید خیلی بحث و صحبت شود. در کل من فکر می کنم که آقای قلعه نویی می توانست از جوان های بیشتری برای این تورنمنت استفاده کند. از حزباوی هم نام بردم که بنظرم شایسته حضور در تیم ملی بود. ولی به هر حال باید به لیست تیم ملی احترام بگذاریم چون هرکس سلیقه خاص خود را دارد.
*نظرتان درباره لژیونرها و ستاره های بزرگ ملی پوش ما که در تیم های مختلف اروپایی حضور دارند چیست؟ عملکرد آن ها در موفقیت تیم ملی در جام ملت ها چقدر می تواند موثر باشد؟
-ما بازیکنان بزرگی داریم که حالا سال هاست تجربه بازی در اروپا را دارند و این یک مزیت محسوب می شود اما چیزی که من را نگران می کند، فاصله موجود میان کادرفنی باشگاه های این بازیکنان و کادر تماما ایرانی تیم ملی است. امیدوارم این بازیکنان و کادرفنی بتوانند از جنبه های مختلف همدیگر را درک کنند. چه از لحاظ انضباطی و اخلاقی و چه از لحاظ فنی. در این شرایط است که می توانیم تیمی خوب داشته باشیم. به عنوان مثال سردار آزمون مدام در حال کار و تمرین با مربی صاحب سبکی مثل مورینیو است و حالا باید به تمرین تیم ملی بیاید و با مربیان داخلی خودمان کار کند. البته من قصد قضاوت کسی را ندارم چرا که بچه های کادرفنی خودمان هم حتما شایستگی این را دارند که در تیم ملی باشند. بحث من این فاصله ای است که بین فوتبال اروپا و ایران وجود دارد.
*به عنوان سوال پایانی، شما در خلال صحبت تان به این مسئله اشاره کردید که قهرمانی در جام ملت های آسیا می تواند درپوشی باشد بر همه ضعف ها و کاستی های موجود در فوتبال ایران. می خواهم بدانم که شما خودتان شخصا ترجیح می دهید که ایران ولو به قیمت گزاره فوق، قهرمان جام ملت ها شود و یا این که ترجیح می دهید چنین اتفاقی نیفتد تا یادمان نرود از لحاظ فنی و زیرساختی، فاصله زیادی با خیلی از کشورهای آسیایی داریم و باید حالاحالاها کار کنیم.
- در فوتبال هر نتیجه ای ممکن است در زمین بازی رقم بخورد. یونان در سال 2004 قهرمان یورو شد و عراق هم در سال 2007 قهرمان جام ملت های آسیا شد. اما بعد از آن به چه سرنوشتی دچار شدند؟ به عنوان نکته پایانی می گویم که در فوتبال نتیجه مهم است اما آن چه که از نتیجه مهم تر است، ساختار و روش و تفکر حرفه ای است که ما الان واقعا از آن بی بهره ایم. امیدوارم روزی برسد که ساختاری حرفه ای در فوتبال ایران جا بیفتد و در کنارش نتیجه هم بگیریم.
