وقتی مدیران خواب بودند، کوهنوردان جان دادند!

گروه ورزشی جی پلاس؛ حادثه تلخ در کوهنوردی و کشته شدن 12 کوهنورد به علت سقوط بهمن و کولاک شدید و مدیریت نادرست این اتفاق نشان داد چقدر از نظر مدیریت بحران و تمهیدات امنیتی عملکرد ضعیفی داریم. رشته کوهنوردی هم مانند هر ورزش دیگری خطرات و آسیب‌های خود را دارد اما با ایجاد ساختارهای مناسب می‌توانیم احتمال آن را به حداقل برسانیم.

علی علی عسگری مدیر بحران آهار در توضیحات خود در خصوص حوادث اخیر به خبرنگار جی پلاس گفته بود همان روز حادثه، در دارآباد هم بهمن آمده و هلال احمر تمام نیرو‌هایش را به آنجا اعزام کرده بود که بنابر این ادعا این سازمان در روز حادثه کاری انجام نداده و این کوهنوردان و نیروهای داوطلب بودند که برای نجات کوهنوردان اقدام کردند و نکته جالب اینجا است هلال احمر با انتشار جوابیه‌ای کوتاهی در انجام وظایف خود را توجیه کرد که قابل قبول هم نبود. 

 قطعا در رخ دادن اینگونه حوادث عوامل زیادی دست به دست هم می‌دهد که به مهم ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1- وجود یک متولی که صفر تا صد انجام عملیات نجات در زمان حادثه را به عهده داشته باشد یکی از مسائل مهم است و همان طور که حسین شهلایی مربی کوهنوردی در گفت و گو با جی پلاس گفته بود باید یک متولی داشته باشیم تا آماده این باشد که هر حادثه‌ای رخ داد، سریع به محل برسد و در وظایف خود کوتاهی نکند البته نقش نیروی پیشگیری از حوادث را هم نمی‌توان نادیده گرفت و این ارگان هم در جایگاه خود نقش پررنگی می‌تواند داشته باشد.

2- بسته نبودن پناهگاه‌ها از دیگر عواملی است که در کاهش اتفاقات مشابه اهمیت بسزایی دارد طبق گفته‌های بابک جاریانی کارشناس کوهنوردی ایران پناهگاه کوهستانی باید همواره فعال باشد تا کوهنوردان در زمان خستگی و یا نا مناسب بودن جو آب و هوا به این مکان‌ها بروند و پس از مساعد شدن شرایط به حرکت خود ادامه دهند. از طرفی او معتقد است هیچ نهادی مسئولیت این اتفاق را به عهده نمی‌گیرد و انگشتان به سمت افراد حادثه دیده نشانه گرفته شده است.

3- دانش فنی ، آموزش و همراه داشتن تجهیزات لازم از دیگر مواردی است که با توجه به ضعف نیروهای امدادی از اهمیت ویژه‌ای  برخوردار است.

4-  پیش بینی هواشناسی و توجه کوهنوردان و گردشگران به هشدارهای این سازمان موضوع قابل توجهی است که نقش زیادی دارد. رضا زارعی رئیس فدراسیون کوهنوردی در گفت و گویی با خبرنگار جی پلاس در این باره اظهار کرد که پیش بینی هواشناسی حاکی از شرایط باد شدید و سرمای زیاد در کوه های شمال تهران در واقع دامنه البرز و مرکزی بود و از قبل هم هشدارهایی داده شده بود اما متاسفانه کوهنوردان به این موضوع توجه نکردند. اگر چه به نظر می رسد باید از سوی یک متولی دارای قدرت، رفت و آمد کوهنوردان در اوقات پرخطر منع شود. در حال حاضر کوهنوردان برای صعود نیازی به مجوز ندارند و همین حاکی از عدم ساماندهی این بخش است.

5- ایمن سازی منطقه؛ دیگر موضوع مهمی است که البته هم نکات مثبت و هم منفی را در بر می‌گیرد. این مورد از این جهت مثبت است که کوهنوردان با توجه به ایمن بودن منطقه راحت تر صعود می‌کنند، قسمت منفی هم اینجاست که فردی که تجهیزات لازم را ندارد به امید پناهگاه و ایمن بودن کوه به آن منطقه می‌آید و زمانی که شرایط به خصوص از نظر آب و هوایی نامناسب است، خطر بیشتری شخص را تهدید می‌کند. 

با تمام این تفاسیر در این اتفاق نبود مدیریت قوی ، مسئولیت پذیر و پاسخگو کاملا به چشم آمد. نمی توان هر سال شاهد این اتفاقات بود، هیچ گونه تمهیداتی را اتخاذ نکرد و همه چیز را به گردن افراد آسیب دیده انداخت. ضمن اینکه در مدت زمانی که از این حادثه می گذرد هر مسئول، مسئولِ دیگری را به عنوان مقصر معرفی می کند و هیچ کسی پاسخگوی اتفاق رخ داده نیست.