روایت «تیری فرمو» از جشنواره کن ۲۰۲۳

جی پلاس، «تیری فرمو» مدیر جشنواره فیلم کن پس از برگزاری موفق جشنواره در سال ۲۰۲۲ که در نهایت با حضور سه فیلم از این جشنواره شامل «تاپ گان: ماوریک»، «مثلث غم» و «الویس» در جمع نامزدهای بهترین فیلم همراه شد، امیدوار است در دوره جدید این جشنواره به دستاوردی فراتر نیز دست یابد.

ایسنا نوشت؛ «فرمو» در اولین مصاحبه خود در مورد هفتاد و ششمین دوره جشنواره فیلم کن که حدود یک ماه و نیم دیگر در فرانسه برگزار می‌شود، در مورد تلاش‌های خود برای گردآوری یک دوره مهم دیگر این رویداد، تلاش ناموفق خود برای حضور یک زن به عنوان رئیس هیات داوران، امیدهایش برای جذب آثار بومیان آمریکا در کنار آثار هالیوودی، ادامه غیبت آثار نتفلیکس و ... صحبت کرد.

در زیر بخش‌هایی از مصاحبه اختصاصی ورایتی با «تیری فرمو» را که در سایت جشنواره کن منتشر شده می خوانید:

سال گذشته تقریباً در همین زمان بسیار درگیر جشنواره بودید، امسال شرایط چگونه است؟

من همیشه در ابن مقطع زمانی از سال، بسیار درگیر هستم. روند انتخاب فیلم‌ها کاملا آماده است و من خوش شانس هستم که یک تیم فوق العاده با «کریستین جین» رئیس بخش فیلم و «استفانی لاموم» که به عنوان مشاور هنری به ما پیوسته‌است، دارم. در دو سال گذشته به دلیل قرنطینه و شرایط کرونایی ناگزیر بودیم آثار بیشتری را در جشنواره پذیر باشیم. جشنواره می خواست درهای خود را به روی فیلم‌های بیشتری باز کند تا به آنها کمک کند، به همین دلیل است که در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، فیلم‌های بیشتری داشتیم، اما در سال ۲۰۲۳ می خواهیم به قالب سنتی ‌برگردیم تا فیلم ها را در بهترین شرایط ممکن نمایش دهیم.

آیا نتفلیکس به کن بازخواهد گشت؟

از فیلم های نتفلیکس استقبال می شود. از آنجایی که آنها در سینماها اکران نمی شوند، می توانند در بخش غیررقابتی جشنواره به نمایش درآیند. نتفلیکس یک موفقیت بزرگ و خانه بسیاری از متخصصان سینما است. فیلم‌های آن‌ها به‌طور پیروزمندانه مورد استقبال قرار می‌گیرند و به لطف جشنواره از یک سکوی پرتاب فوق‌العاده بهره‌مند می‌شوند. من می خواهم آنها را متقاعد کنم که به جشنواره بازگردند اما می‌دانم که آنها خواستار حضور آثارشان در بخش رقابتی هستند.

قانون شما باید در مقطعی تغییر کند، درست است؟

جهان در حال تغییر است، اما کن جشنواره‌ای است که از سینما دفاع می کند. اما ورود پلتفرم‌ها و سهم آن‌ها در دنیای خلاقیت در مقیاس جهانی به همان اندازه مهم است. قوانین اکران در فرانسه در حال تغییر هستند و به این روند ادامه خواهند داد. هیات مدیره جشنواره فیلم کن زمان زیادی را به این موضوع اختصاص می دهد و ما اغلب درباره نتفلیکس بحث می‌کنیم.

بنابراین نتفلیکس به حضور در ونیز ادامه خواهد داد…

واضح است که ونیز از فیلم‌های نتفلیکس سود می‌برد. در کن، فیلم شب افتتاحیه را در همان روز در سینماها به صورت اجباری اکران می‌کنند، در حالی که در ونیز سال گذشته، جایگاه شب افتتاحیه برای یک پلتفرم (استریم) در نظر گرفته شده بود و این در فرانسه غیرقابل تصور خواهد بود.

با حضور «وینسنت لیندون» در سال ۲۰۲۲ و «روبن اوستلوند» در سال جاری، به نظر واضح است که کن تسلیم هیاهوی حضور ستاره‌هایی برای ریاست هیات داوران نمی‌شود. چگونه هیات داوران جشنواره را تشکیل می‌دهید؟

ستاره‌ها و سینماگران مؤلف با هم ناسازگار نیستند و «کیت بلانشت» اخیراً با حضور در راس هیات داوران آن را ثابت کرد. حضور «روبن اوستلوند» که دو بار برنده نخل طلا شد، تضمینی است که در مورد سینما صحبت خواهیم کرد. ما می خواهیم این واقعیت را مجدداً تأیید کنیم که سینما فقط فیلمسازان و بازیگران نیستند، بلکه اعضای پشت صحنه، موسیقیدانان، فیلمنامه نویسان و تهیه‌کنندگان را نیز شامل می‌شود اما تشکیل هیات داوران روز به روز دشوارتر می‌شود.

یک مرد دیگر نیز رئیس هیات داوران شد، آیا سعی کردید ریاست هیات داوران را به یک سینماگر زن بسپارید؟

در چند سال گذشته زنان بیشتری ریاست هیات داوران را بر عهده داشتند و برابری در هیات داوران مسابقه وجود دارد. اما برای پاسخ دقیق به سوال شما برای سال ۲۰۲۳، فهرستی بالقوه از زنان برای حضور در راس هیات داوران داشتیم که هیچ کدام در دسترس نبودند.

در بخش رقابتی، کارگردانان زن در سال‌های اخیر حضور کمرنگ‌تری داشته‌اند. آیا می توانیم انتظار حضور چشمگیرتر آنها در دوره ۲۰۲۳ باشیم؟

من هم امیدوارم بیشتر باشد. جایگاه زنان در فیلم و سینما به طور انکارناپذیری در حال پیشرفت است. فرآیند انتخاب‌ باید این پیشرفت را با شدت بیشتری منعکس کنند. در عین حال، در سال ۲۰۲۱، کارگردانان زن برنده جشنواره های کن، برلین، ونیز و سن سباستین شدند و این برای نخستین بار در تاریخ روی داد. در همان سال کارگردانان زن همه جوایز را بردند: نخل طلا، فیلم کوتاه، دوربین طلایی، چشم طلایی بهترین مستند و غیره. باید این تحولات خرسند باشیم، چون اوضاع در حال تغییر است.

آیا کن فیلم‌های فیلم‌سازان پرحاشیه در سال‌های اخیر چون «رومن پولانسکی» یا «وودی آلن» را نمایش می‌دهد؟ هر دو کارگردان، فیلم های جدیدی دارند.

فکر نمی‌کنم فیلم «رومن پولانسکی» برای کن آماده باشد اما شاید فیلم «وودی آلن» باشد. ما بسته به موقعیت، تصمیم‌گیری خواهیم کرد.

شایعاتی مبنی بر افتتاحیه جشنوره کن با فیلم کوتاه ساخته «پدرو آلمادوار» مطرح شده است.

این یک فیلم کوتاه است و بنابراین فیلم افتتاحیه نخواهد بود و این یک شایعه است، اما من شایعات را دوست دارم، آنها بخشی از اساطیر کن هستند.

چقدر برای کن مهم است که نمای پانورامایی از سینمای جهان را به نمایش بگذارد؟

سینما تاریخ جهان را بازگو می کند و کن باید تاریخ همه را بازگو کند و نه فقط تاریخ جهان غرب را. در گذشته سینمای آسیا به ژاپن خلاصه می‌شد و از آغاز دهه ۲۰۰۰ کره، سنگاپور، تایلند و چین ظهور کردند. در اروپای شرقی، برای مدت طولانی همه چیز در مورد لهستان بود و اکنون نوبت مجارستان و رومانی است. اروپای شمالی هم حرفی برای گفتن دارد با «روبن اوستلوند» و «یوآخیم تریه» و کارگردانان دانمارکی و ایسلندی. کن، تئاتری برای این جهان بزرگ‌تر است.

چشم انداز سینمای جهان چگونه تغییر کرده است؟

در حال رشد است! و نباید سینمای اسپانیا، مکزیک، انگلیس، آلمان و ایتالیا را فراموش کرد. می شنویم که سینمای ایتالیا به دنبال شکوه گذشته خود است، اما به نظر من شکوه معاصرش فوق العاده است! همانطور که چند سال پیش در لبنان و فلسطین شاهد بودیم، نسل جدیدی از متخصصان و هنرمندان در منطقه خلیج فارس شامل دوبی، قطر، ابوظبی و همچنین در عربستان سعودی ظاهر شده‌اند.

جنگ در اوکراین همچنان ادامه دارد. آیا از «ولودیمیر زلنسکی» برای سخنرانی در شب افتتاحیه مانند سال گذشته دعوت خواهید کرد؟

این جنگ تهاجمی در وهله اول باید متوقف شود. سال گذشته، تمایل داشتیم که همبستگی خود را با اوکراین و مخالفت سیاسی خود با جنگ و نگرش جنگ طلبانه روسیه ابراز کنیم. رئیس جمهور "زلنسکی" یک سخنرانی بسیار زیبا و سینمایی داشت. ما می خواستیم او را دعوت کنیم، زیرا او یک کمدین است، کسی که از دنیای ما آمده است. مفتخر بودیم که این زمان را به او دادیم تا صحبت کند. ما باید به ابراز حمایت خود ادامه دهیم. به خصوص که اوکراین همیشه یک کشور بزرگ سینما با نسل جوانی بوده است که از طریق فیلم، تمایل شدید خود را برای دفاع از استقلال کشورشان ابراز می‌کند.

فهرست فیلم‌های جشنواره فیلم کن اواسط آوریل (اواخر فروردین با اوایل اردیبهشت) اعلام خواهد شد و تاکنون تنها فیلمی که به صورت رسمی حضور آن در کن ۲۰۲۳ قطعی شده، «قاتلان ماه کامل» ساخته «مارتین اسکورسیزی» است.

«قاتلان ماه کامل» بر اساس کتاب پرفروش و غیرداستانی نوشته «دیوید گرن» ساخته شده و داستان آن درباره مجموعه قتل‌هایی است که در دهه ۱۹۲۰ میلادی در اوکلاهاما روی می‌دهد؛ زمانی که سرخپوستان منطقه اوسیج در زیرزمین‌های خود نفت کشف کردند و سپس تک به تک کشته شدند و با افزایش آمار قتل‌ها سازمان تازه‌تاسیس اف‌بی‌آی پرونده را در دست گرفت و یکی از هولناک‌ترین جنایت‌های سازمان‌یافته تاریخ آمریکا افشا شد. 

در این فیلم «لئوناردو دی کاپریو» در نقش «ارنست برکهات» بازی می‌کند که خواهرزاده یک دامدار قدرتمند به نام «ویلیام هیل» با نقش‌آفرینی «رابرت دنیرو» است. «لیلی گلداستون» نیز در فیلم در نقش همسر «دی کاپریو» بازی می‌کند. برای این فیلم وسترن، ۲۰۰ میلیون دلار هزینه شده است.

این نخستین بازگشت «اسکورسیزی» به کن از سال ۱۹۸۵ ( ۳۸ سال پیش) است، زمانی که او برنده جایزه بهترین کارگردانی برای فیلم «پس از ساعات اداری» شد. اسکورسیزی پیوند دیرین‌ با این جشنواره فرانسوی دارد. قبل از حضور در راس هیات داوران در سال ۱۹۹۸، برخی از نمادین‌ترین فیلم‌های اولیه‌اش را در کن ارائه کرد، به‌ویژه «راننده تاکسی» که در سال ۱۹۷۶ برنده نخل طلا شد و «سلطان کمدی» که هر دو با بازی «رابرت دنیرو» همراه بود. بازگشت اسکورسیزی و دنیرو به فرش قرمز کن برای یک فیلم، دستاورد مهمی برای «تیری فرمو» است، که برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ برای نمایش «مرد ایرلندی» در کن تلاش کرد اما این فیلم در نهایت در جشنواره فیلم نیویورک نمایش داده شد.

هفتاد و ششمین دوره جشنواره فیلم کن از تاریخ ۱۶ تا ۲۷ می سال ۲۰۲۳ (۲۶ اردیبهشت تا ۶ خرداد ۱۴۰۲) برگزار می‌شود.