تلویزیون بدون «زیرخاکی»، «پایتخت» و «عصرجدید» چگونه خواهد بود؟

جی پلاس، بر این اساس شروع سال ۱۴۰۲ به واسطه همزمانی این دو مناسبت حساس، برای مدیران صداوسیما آزمونی مهم تلقی می شود که در ادامه باید دید چگونه از پس آن بر می آیند؛ خصوصا که امسال تلویزیون خودخواسته هیچکدام از بِرندهای سابقش را هم در اختیار ندارد و برای ماندن در عرصه رقابت با رسانه های دیگر، نیازمند برگ برنده ای است تا بالاخره خودی نشان دهد.

ایسنا نوشت؛ «کلاه قرمزی»، «عصرجدید»، «خندوانه»، «دورهمی»، «پایتخت» و «زیرخاکی»، همگی زمانی از برندهای تلویزیون بوده اند که اتفاقا در این سالها و در همین مناسبت های نوروز و رمضان توانستند جور برنامه های کم مخاطب را به نوعی بکشند و آمار بیننده های تلویزیون را جابه جا کنند. حال باید دید در سالی که صداوسیما ریسک کنار گذاشتن این بِرندها را به جان خریده است، آیا برگ برنده های جدیدی را برای مخاطبان و منتقدانش رو می کند یا باید روندی تخت و ساکن را در تلویزیون شاهد باشیم که فرصت به دست آمده را از دست رفته می بیند. هرچند از همین حالا می توان فصل جدید «نون.خ» را به عنوان تک امید تلویزیون در این ایام به حساب آورد.

سال‌هاست تلویزیون با انتقادی مبنی بر کنار گذاشتن یک باره مجری ها، کاراکترها، برنامه‌ها و برنامه‌سازانی که محبوب می‌شوند، مواجه است و در این راستا برنامه‌های زیادی مثل «نود»، «کلاه‌قرمزی»، سریال «پایتخت»، «دورهمی»، «خندوانه»، «عصرجدید» و ... بدون خداحافظی، از آنتن حذف شده اند. مجموعه هایی که هر کدام سرمایه ای عظیم برای رسانه ملی محسوب می شوند و سال ها زمان و هزینه صرف شده است تا به جایگاهی برسند که تلویزیون بتواند از آنها در جهت تعامل بیشتر با مخاطب بهره ببرد. حالا مسئله‌ای که بیش از هر مقوله ای مخاطبان تلویزیون را تحت تأثیر قرار می‌دهد، فقدان جرقه ها یا اصطلاحا بِرندهایی است که بیننده را پای تلویزیون به تماشا ترغیب کند. پس می توان گفت در شرایط فعلی که صداوسیما با چالش جذب مخاطب مواجه است، دست‌کم یا باید تلاش کند تا جایگزین‌های جدیدی را برای رفته‌ها معرفی کند و یا اینکه با سازش و تعامل با برنامه‌سازانِ کهنه‌کارتر، به بازتولید برندهای مطرحش بپردازد.

اما تلویزیون در مقطعی با همزمانی دو مناسبت مهم مواجه شده است که در این ماه ها اصراری به تولید و پخش بِرندهایش نداشته و خبری هم از همکاری دوباره با چهره هایی که زمانی توانستند محبوبیت این رسانه را در بین مخاطبان بازگردانند، به گوش نمی رسد. ضمن اینکه مدتی است روندِ در پیش گرفته شده توسط مدیران تلویزیون، از سوی مخاطبان و بعضا برنامه سازان قدیمی با گله و انتقادهایی همراه شده است و از آنجا که اصطلاحا ویترین هر رسانه ای سریال ها و در مجموع برنامه های سرگرم کننده اش به حساب می آید، به نظر می رسد با آغاز سال، مسیر سختی پیش روی صداوسیما باشد.

از جمله منتقدان اخیر عملکرد تلویزیون، جلیل سامان کارگردان ـ سریال «زیرخاکی» ـ است. مجموعه ای که در این سال ها توانسته بود ناجی صداوسیما در مقاطع حساس باشد اما امسال خبری از تولید و پخش آن نبود. سامان اخیرا با مقایسه ای درخصوص آمار پخش مخاطبان بالای  سریال زیرخاکی در زمان پخش خود با سریال های فعلی صدا و سیما، اینگونه نسبت به وضعیت موجود سازمان صدا و سیما واکنش نشان داده است.

این کارگردان که در حال حاضر سریال جدیدی برای تلویزیون ندارد، فصل سوم «زیرخاکی» را نوروز ۱۴۰۱ آماده پخش کرد و توانست در میان دیگر سریال های مناسبتی آمار موفقی را ثبت کند. گواه موفقیت این سریال همین که در این سالها بارها فصل های مختلفش همانند مجموعه «پایتخت» از شبکه های تلویزیونی بازپخش شده است و در هر تکرار هم بیننده دارد.

جلیل سامان به تازگی در اظهارات منتقدانه درباره ی اوضاع فعلی صداوسیما چنین گفته است: «به قول یکی از دوستان گرچه تلویزیون سالهاست در اوج عزت نبوده اگر دشمنان می خواستند برنامه ریزی کنند که تلویزیون به این حضیض ذلت بیفتد، به این سرعت نمی توانستند که دوستان توانستند.»

این کارگردان در بخش هایی از اظهارات خود در صفحه شخصی اش در فضای مجازی تصریح کرده است که صداوسیما مدت هاست مرجعیت خبر و سرگرمی را از دست داده است؛ در حالی که می توانست یکی از ارکان فرهنگ و اقتصاد و آرامش روانی جامعه باشد.

هرچند اظهارات منتقدانه جلیل سامان و هنرمندان دیگری نظیر او، از سوی عده ای اینگونه تاویل می شود که در جستجوی پیشنهادی دوباره از سوی تلویزیون هستند، اما همان طور که در بالا اشاره شد تلویزیون اگر قصد کنار گذاشتن قدیمی ها به انگیزه ایجاد فضای بیشتر برای جوان ترها را دارد، دومناسبت مهم پیش رو ـ رمضان و نوروز ـ فرصت خوبی است تا خود را به مخاطبان و منتقدانش اثبات کند.