جایگاه ویژه انار در شب یلدا
انار جایگاه خاصی در ادب و هنر فارسی دارد و در فرهنگ های مختلف، نماد فراوانی، برکت و جاودانگی است و شاید همین امر یکی از دلایل جایگاه ویژه آن نزد ایرانی ها خصوصا در مناسبتی مانند شب یلدا باشد.
جی پلاس، نقاشی «هفت سین» کمال‌الملک سال هاست که کلید حل معمای آداب و رسوم ایرانی ها شده است. در سفره ای که این نقاش برجسته ایرانی ترسیم کرده، المان های سفره ایرانی در نوروز مشخص است اما آنچه در این سفره که سال هاست بر بوم نقاشی پهن است، جلوه گر می شود و جالب هم به نظر می رسد، جایگاه ویژه میوه «انار» در کنار دیگر المان های نوروزی است. بر این اساس می توان گفت «انار» که این روزها یکی از سمبل های مهم سفره شب یلدا به حساب می آید، یک میوه معمولی نیست بلکه در بسیاری از مراسم های ایرانی ها نقش پررنگی داشته است.
ایسنا نوشت؛ انار جایگاه خاصی در ادب و هنر فارسی دارد و در فرهنگ های مختلف، نماد فراوانی، برکت و جاودانگی است و شاید همین امر یکی از دلایل جایگاه ویژه آن نزد ایرانی ها خصوصا در مناسبتی مانند شب یلدا باشد.
در سفره هفت سین نیز، انار به نشانه باروری و عشق جایگاه ویژه ای داشته است. با نگاهی دوباره به تابلوی کمال الملک در می یابیم که برخلاف تصور برخی ماهی قرمز در این سفره جایی ندارد و در حقیقت آنچه ایرانی ها در آب رها می کردند انار یا سیب سرخ است به این نشانه که عشق و باروری همچنان پاینده بماند.
همچنین انار در فرهنگ ایرانی به شکل عام و در هورامان و کردستان به صورت خاص، مهم‌ترین میوه زمینی محسوب شده و به تدریج شکل مقدس یافته است. مردم ایلات، عشایر و روستاهای کرمان هم چوب انار را برکت‌زا می‌پندارند و از آن چوب مشک‌زنی می‌سازند.
در نظریه های نمادشناسی و اسطوره شناسی، انار به سبب دانه‌های متعددش پیش از هر چیز، نماد باروری و تکثیر نسل و حاصل خیزی و وفور نعمت است. انار در آیین زرتشت هم مقدس بود و زرتشتیان در مناسک خود از آن بهره می بردند. در فرهنگ ایرانی نیز، انار را از جنس مونث می دانستند که رمز و نشانۀ جاودانگی و باروری است.
در یونان باستان هم انار نشانه برکت و مقدس تلقی می شود چنانچه گفته شده، آفرودیته، رب‌النوع عشق، درخت انار را با دست خود در جزیره قبرس کاشت.
وجود انار در تابلوهای نقاشی مشهور جهان به عنوان عنصر جادویی و اسرارآمیز نشان‌دهنده تجسم ناخودآگاه جمعی بشر است که در باورهای یک نقاش جان گرفته و بر صفحه نقاشی به تصویر درآمده و رنگ پذیرفته است که در ادامه این گزارش نمونه‌هایی از این آثار را می‌بینیم.
دیدگاه تان را بنویسید