شرط نرگس آبیار برای ترک فیلمسازی/ زنان قربانیان حقیقی جنگ هستند

جی پلاس، این فیلمساز ایرانی روز گذشته ۲۵ آبان ماه در میزگرد روایت تجارب زنان از مناطق جنگی که در دانشگاه یورک کانادا برگزار شد، شرکت کرد. او که تجربه ساخت چندین اثر سینمایی مرتبط با جنگ را در کارنامه خود دارد در این نشست گفت: داستان مادرانی که فرزندانشان هرگز از جنگ بازنگشته‌اند بین تمام تجربه های جنگی بشری مشترک است.

این میزگرد روز گذشته با عنوان «تقویت همبستگی» و با موضوع روایت تجارب زنان از مناطق جنگی با حضور جمعی از فعالان حوزه زنان از کشورهای عراق، افغانستان، سوریه، سومالی و بوسنی در دانشگاه یورک کانادا برگزار شد.

نرگس آبیار که به عنوان نماینده ایران در این میزگرد حضور داشت درباره موضوع جنگ و زنان در هشت سال دفاع مقدس عنوان کرد: جنگ ایران و عراق از طولانی ترین جنگ‌های صد سال اخیر دنیاست، هشت سال طول کشیده و نزدیک به دویست هزار نفر شهید و هفتصد هزار نفر زخمی و چهل هزار اسیر برای ایران به جا گذاشته است. حقیقت این است که نتایج و تبعات هولناک جنگ حتی در این آمار و ارقام تکان دهنده هم نمی‌گنجد، در این هشت سال هزاران مادر فرزندان خود را، هزاران زن همسرانشان را و هزاران دختر، پدران و برادران خود را از دست داده اند. این‌ها تنها گوشه‌ای از نتایج جنگی است که به کشور ما تحمیل شد، قطعاً این جنگ در کشور عراق که در جبهه مقابل می جنگید نیز تبعات سنگینی به جا گذاشته است.

کارگردان «شیار ۱۴۳» ادامه داد: به عنوان فیلمسازی که موضوع جنگ دغدغه همیشگی‌اش بوده است قصد خط کشی و مرزبندی ندارم، چرا که جنگ در هر نقطه‌ای از دنیا و از هر زاویه و نقطه نظری ناخوشایند و شنیع است، اما به عنوان شهروند سرزمینی که خود قربانی جنگ و تجاوز است و تجربه زیستی در طولانی‌ترین جنگ قرن گذشته را دارد، می‌خواهم بگویم بیش از اسرا و زخمی ها و حتی بیش از کشته شدگان، زنان قربانیان حقیقی جنگ هستند. تجربه جنگ برای زنان بیش از اینکه کمی و در نسبت با اعداد و ارقام باشد تجربه‌ای کیفی است.

این کارگردان و نویسنده ایرانی درباره نگاه زنانه به جنگ عنوان کرد: جنگ برای برخی زنان هنوز تمام نشده، بیش از سی سال از جنگ ایران می‌گذرد اما هنوز که هنوز است مادران زیادی چشم انتظار فرزندان خویشند، پسران جوانی که به جبهه جنگ عازم شده، رد و اثری از آنها باقی نمانده و پس از گذر سال‌ها هنوز خبری از آن‌ها به دست نیامده که زنده‌اند یا کشته شده‌اند. این مادران در برزخ زندگی می‌کنند و از اسارت و زخمی شدن فرزندان خود بی‌اطلاع هستند.

کارگردان فیلم «نفس» درباره اشتراکات تاثیر جنگ بر زنان چنین گفت: در شرایط جنگی روی دیگری از زندگی عیان می‌شود که در شرایط عادی کمتر به چشم می‌آید، از این جهت جنگ برای من فیلمساز همواره مایه درنگ و تفکر است و می‌خواهم در فیلم‌هایم آن را روایت کنم. جنگ ایران و عراق با توجه به مدت مدید و سال های طولانی آن هنوز قصه‌های نشنیده و داستان های ناگفته زیادی برای روایت دارد، این داستان‌ها به نوعی جهان شمول هستند و برای هر کشور و سرزمینی که جنگ را تجربه کرده باشد، ملموس و باور پذیر. داستان مادرانی که فرزندانشان هرگز از جنگ بازنگشته اند بین تمام تجربه‌های جنگی بشری مشترک است.

او ادامه داد: زنان و مادران ایرانی از این قاعده مستثنی نیستند، مادرانی داریم که چهار یا پنج تن از پسران جوان خود را در جنگ از دست داده‌اند، زنانی که همسر از دست داده‌اند و فرزندان خود را به تنهایی بزرگ کرده‌اند، یا زنانی که در کنار جانبازان که دست یا پا و یا چشم و اعضای تن خود را از دست داده‌اند زندگی کرده اند، رنج و دشواری زیادی را به جان خریده‌اند و همچنان می‌خرند، شاید عمیق‌ترین رنج‌ها را زنانی متحمل شدند که همسرانشان از جانبازان اعصاب و روان هستند، مردانی که در بمباران‌های شیمیایی دچار آسیب‌های عصبی و روانی شدید شده‌اند.

آبیار در پایان بیان کرد: از جنگ و مشقات آن می‌توان ساعت‌ها حرف زد، کتاب ها نوشت و فیلم‌ها ساخت. فیلم ساختن تنها کار خوشایندی است که من توان انجام آن را دارم و با تمام وجود به آن مشتاقم، بااینکه جنگ موقعیت‌های داستانی ناب و دراماتیکی برای فیلسماز فراهم می‌کند، با تمام وجود حاضرم از اشتیاقم به فیلمسازی بگذرم مشروط به اینکه در هیچ نقطه ای از جهان حتی یک گلوله به نیت جنگ شلیک نشود.

در این نشست علاوه بر نرگس آبیار جمعی از فعالان حوزه زنان همچون الینا حیدری و اسماء فیضی از افغانستان، آدلا جوشیچ از بوسنی، خانیم رحیم لطیف و خواله موسی و فتین احمد جمیل از عراق، مانیا الندر از سوریه، میسون المصری از سوریه و ایستار احمد از سومالی حضور داشتند.