به گزارش ایرنا، همدان با گنجینه ای از آداب و سنت های کهن با بیش از سه هزار سال قدمت، نسل به نسل خواستگاه نمایش کوسه گلین یا کوسه برنشین شده تا به نسل حاضر رسیده و با آمدن بهار و رفتن سرمای زمستان که دیگر استخوان سوز نیست، بازیگران کوسه گلین در مدح رسیدن بهاری دوباره شعر بخوانند.
با وجود اینکه از این آیین تنها عنصر نمایشی آن باقی مانده، اما مردمان دیار هگمتانه این روزها مشتاق شنیدن صدای ساز و دهل کوسه و گلین و نوید نوروزی خوش یمن هستند و درخواست سالی نیکو از خداوندگارشان دارند.
در این آیین که از چند روز مانده به نوروز آغاز می شود، یک نفر با سر و صورت سیاه شده، پوستین وارونه برتن، کلاه بوقی بر سر و زنگوله به پا می کند و با هیبتی عجیب در نقش 'کوسه' که نماد عدم زایش است با ساز و دهل وارد روستا می شود و پای کوبان و ساز زنان، آمدن بهار را به روستاییان نوید می دهد.
یک فرد دیگر نیز با هیبتی زنانه در نقش همسر کوسه یا همان 'گلین' با دامن نمدی رنگارنگ با توبره ای در دست به راه می افتد و کوسه را در این کار همراهی می کند، به گونه ای که در برخی روستاها کوسه و زنش با ساز و دهل وارد می شوند و بچه ها به دنبال آنها راه می افتند.
کوسه و گلین به هر خانه ای که درش باز بود، بویژه خانه اعیان و اشراف وارد می شدند و در محوطه حیاط شروع به حرکت های جالب، خنده دار و رقص و پایکوبی می کنند و در مدح بهار شعر می خوانند؛ صاحبخانه ها نیز در حد وسع و طبع خود کمکی نقدی و یا جنسی به آنها می کند.
آیین کوسه گلین که در زمان ساسانیان در بسیاری از نقاط ایران از جمله همدان و ملایر اجرا می شد، امروزه در میان فرهنگ های مدرنیته رنگ باخته و صدای ساز و دهل این آیین سنتی در آستانه نوروز تنها در روستاهایی به تعداد انگشتان دست در همدان کوک می شود.
این آیین که روش اجرا و تعداد بازیگران آن در روستاهای استان همدان متفاوت است، در روزگاران قدیم مخصوص چوپانان و گله رانان بود، اما در دهه های اخیر دلاکان و حمامی ها نقالدی (رسم شعرخوانی که در ملایر برگزار می شد) راه می اندازند و نقش اصلی این مراسم را کوسه که شخصیتی پیام آور نوروز، شادی، بهار و زندگی دوباره است، بر عهده دارد و مردم قدم او را برای خود خوش یمن می دانند.
در همدان رسم بر این بود که تمام اندام کوسه و گلین پوشیده و تنها چشم ها و سوراخ بینی مشخص باشد و روی لباس نمدی کوسه، تعدادی منگوله دوخته می شد که به اطراف آویزان و چوب بلندی در دست داشت که یک سر آن برجسته بود و به آن 'قورچنگ' می‌گفتند. زن کوسه نیز روی لباس نمدی خود یک دامن کوتاه از چیت رنگارنگ می‌پوشید که به آن پرچین یا به گویش محلی'تومان قری' می‌گفتند.
این آیین همچنین در بیشتر روستاهای ملایر از جمله 'مانیزان' نیز اجرا می شد که تعداد بازیکنان این جشن پنج تا 10 تن بود. نفر نخست این گروه با پوشیدن لباس چوپانان و به سر کردن پوست بزغاله و تزئین خود به نقش کوسه یا ناقالی درمی آمد و نفر دوم پسری 15 ساله با پیراهن و چادری زنانه نقش عروس کوسه را داشت و 2 تن دیگر نیز هر کدام 2 شاخ به سرشان می بستند و چند زنگوله به لباس خود می دوختند و چند تن هم ساز و دهل می نواختند.
در اجرای این آیین، کوسه که در پیشاپیش گروه حرکت می کند، با دست های خود صدای زنگوله های بسته به خود را درمی آورد و سپس وارد خانه ای می شود و با پاشنه کفش یا چوب دستی خود ضربه ای به طویله می زند، با این اعتقاد که این کار شگون دارد و خیر و برکت را برای صاحبخانه به ارمغان می آورد.
در این روز مردم درب خانه های خود را باز نگه می دارند و کوسه همچنان که صدای زنگوله ها را درمی آورد، اشعاری را می خواند که مضمون اشعار بیشتر طلب سلامتی، خیر و برکت برای صاحبخانه است.
بعد از آوازخوانی کوسه، افرادی که در پوست بز نر هستند، با یکدیگر چوب بازی می کنند و عروس و کوسه حرکات موزون سرشار از پیام های نیک سنتی را اجرا می کنند و سپس مردم هدایایی که آورده اند را تقدیم کرده و در آخر کوسه دوباره برای همه اهالی روستا دعا می کند.
کوسه گلدی به روش های مختلف توسط بزرگسالان و در فضای باز 50 روز به نوروز اجرا می شد که در نوع دیگر این نمایش سنتی نوروزی مرد لباس های عجیب می پوشد و به خودش زنگوله گوسفندی آویزان می کند و سپس گله گوسفندی را برمی دارند و در کوچه های روستا می گردند و از مردم آرد، شکر و پول جمع می کنند و با آنچه گرد آورده اند، حلوا می پزند و مهره ای آبی داخل آن گذاشته و به همه تعارف می کنند، مهره آبی از دهان هر کسی بیرون آمد، دور آن جمع می شوند و روی او آب می ریزند.
در نوع دیگری از نمایش سنتی نوروزی کوسه گلین که در برخی روستاهای ملایر اجرا می شد، مردی سوار بر الاغ با پوشیدن لباس های گرم و رنگین از اواخر زمستان به دوره گردی می افتد و با دایره زنگی که در اختیار دارد، بنای خواندن و نواختن را آغاز و توجه همگان را به خود جلب و وانمود می کند که سردش است، در صورت بودن برف، مردم به سوی او گلوله برفی پرتاب می کردند که بیشتر جنبه شوخی و مزاح داشت و با خلق لحظه های شیرین و شاد، هر کس در حد توانش به او هدایایی می داد.
این نمایش در ملایر به نقالدی معروف بود و از قدیمی ها که در خصوص این نمایش سوال می کنی یک بیت را تکرار می کنند: نقالدی گنده گنده، پنجاه رفته و چهل مونده، منظور این بوده که پنجاه روز از زمستان رفته و چهل روز به بهار باقی مانده است.
بزرگان روستاها می گویند در نمایش آیینی کوسه گلین سه تن با پوشیدن پوستین های بلند و درآوردن خود به شکل خرس و یک تن هم که مسئول جمع آوری هدایای مردم بود، به رقص و پایکوبی و مژده دادن فرا رسیدن فصل بهار می پرداختند، البته در کنار آن تکه های نمایشی کوتاه و پانتومیم نیز بازی می کردند.
نوع دیگری از آیین کوسه گلدی یا کوسه گلین در 'پیرسواران' اجرا می شد که آمدن بازیگران دوره گرد، عروسک گردانان یا به گویش محلی نقلدی و حاجی فیروزه خبر از نزدیکی عید می داد تا مردم برای استقبال آماده شوند.
برخی از گروه های بازیگر عنتر و برخی هم خرس همراه داشتند و پسر بچه هایشان لباس دخترانه می پوشیدند و با شعر و تنبک سرپرست گروه می رقصیدند و شعرهایی همچون نقلدی آی نقلدی، نقلدی گنده گنده، نقلدی آی نقلدی، چل رفته، پنجاه مانده را سر می دادند.
گاهی خرس را وادار می کردند که همراه پسر بچه ای که لباس دخترانه پوشیده بود، برقصد و همراه تنبک می خواندند 'خرسو به رقص آوردیم، دمشو به دست آوردیم' و سرپرست گروه نمایشی با خواندن از رقاص می خواست بشکن بزند و بگوید: 'اینجا بشکنم، یار گله داره، آنجا بشکنم، زلزله داره'.
از نکات جالب توجه این نمایش آئینی همدان این است که کوسه و زنش همیشه با روی خوش استقبال نمی شوند و گاهی هم صاحبخانه ها پنهانی روی آنها آب می ریزند و کوسه خانواده های دست و دلباز را دعا کرده و آرزو می کند که سال آینده احشام آنها فراوان شود.
یک کارشناس آداب و رسوم محلی استان همدان در این باره به ایرنا گفت: تاریخ استان همدان غنی از میراث معنوی، نمایش های آیینی و سنتی است که از باورها و اعتقادات و اسطوره های مردم این دیار نشات گرفته، اما برخی از این آیین ها امروز به دست فراموشی سپرده شده است.
علیرضا گودرزی افزود: آیین نمایشی کوسه گلین در گذشته بسیار مورد علاقه مردم همدان بود، ولی امروز اجرای این نمایش کمرنگ تر شده است.
وی بیان کرد: هنرمندان استان همدان در بیشتر جشنواره های کشوری آیین کوسه گلین را به صورت نمادین اجرا می کنند تا این آیین سنتی و بومی به دیگر نقاط کشور نیز معرفی شود.
وی با تاکید بر اینکه رسانه ها باید پیشینه، ریشه و تاریخچه سنت های قدیمی همدان را برای مردم تبیین کنند تا مردم به حفظ این آیین ها ترغیب شوند، ادامه داد: هم اکنون آیین های سنتی، بومی و محلی از جمله کوسه گلین در نقاط مختلف همدان همزمان با ایام نوروز با هدف احیای این سنت ها در حال اجرا است.
گودرزی که سال هاست در راستای آداب و رسوم سنتی این خطه مشغول تحقیق است، اظهار کرد: کوسه گلین به چهار شکل مختلف در ملایر اجرا می شد که پیام آور بهار بود و هم اکنون از دعاها و اشعار آنها مطالب زیادی در دست نیست.
وی با بیان اینکه این نمایش هم اکنون به صورت نمادین در برخی روستاهای همدان و ملایر اجرا می شود، افزود: در باب نمایش کوسه گلین 2 تفکر نهفته است و به احتمال زیاد از نام قومی در کوه دشتی (زاگرس) گرفته شده است.
به گفته وی در نمایش کوسه گلین از عروسک بز استفاده می شد و چون بز ریش کوسه ای دارد، به همین دلیل این نمایش به کوسه گلین مشهور است.
این محقق و نویسنده آداب و رسوم سنتی ملایر بیان کرد: در گذشته این نمایش در 'دره جوزان' ملایر و در روستاهای 'بلوک شور' این شهرستان و روستاهایی همچون توسک، مانیزان، جوزان، بابلقانی و توابع آورزمان اجرا می شد و در همدان نیز این آیین به نام کوسه برنشین بازگو می شود.
گودرزی زنده نگه داشتن و احیای این آیین های بومی و محلی را ضرورت کنونی جامعه برشمرد و گفت: به طور قطع حضور پرشور مردم و مسئولان در کنار میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ایام نوروز، نقش بسیار مهمی در احیا و استمرار نمایش های آیینی و سنتی استان همدان همچون کوسه گلین دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز اظهار کرد: آیین کهن کوسه گلین 2 سال است که همزمان با ایام نوروز توسط یک گروه نمایشی در تعدادی از روستاهای ملایر اجرا می شود.
ابراهیم جلیلی هدف از اجرای نمایش کوسه گلین را احیای دوباره این آیین به ویژه در روستاها با هنرنمایی افراد بومی عنوان کرد و افزود: ملایر سابقه طولانی در اجرای این نمایش دارد.
وی ادامه داد: سال گذشته نمایش آیینی کوسه گلین علاوه بر روستاهایی همچون 'حسین آباد ناظم' و 'جوراب'، در موزه لطفعلیان و پارک سیفیه ملایر اجرا شد که بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت.
جلیلی گفت: علاوه بر کوسه گلین، سالار سوار، درچالکی، کلاه برداران و گزنه قلاکی از جمله بازی های بومی و محلی است که دیگر در ملایر اجرا نمی شوند؛ اما چند سالی است که نمایش کوسه گلین در قالب برنامه های نوروزگاه اجرا می شود.
وی یادآور شد: امسال این نمایش آیینی و سنتی در روستاهای جوراب و پری توسط گروه های نمایشی اجرا می شود که امیدواریم طی سال های آینده اجرای این نمایش در تعداد بیشتری از روستاهای ملایر توسعه یابد.
به گزارش ایرنا، طبق اعلام میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر، نمایش های آیینی دیگری همچون 'کوشک' و 'سالار سوار' در روستاهای 'داویجان' و 'جوراب'، 'الک دولک' و 'کلاه برداران' در روستای 'پری' و 'چله زری' در روستای 'حسین آباد ناظم' و دیگر روستاهایی همچون 'انوج' برگزار می شد که امروز کم رنگ تر از گذشته شده است.
این در حالیست که مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان نیز اعلام کرد: سنت های مرتبط با آیین های بومی و محلی نوروزی همچون کوسه گلین همزمان با ایام نوروز اجرا می شود.
علی مالمیر بیان کرد: علاوه بر نمایش کوسه گلین، آیین های سنتی دیگری همچون چهارشنبه آخر سال، شال اندازای، قاشق زنی و نوروز خوانی همزمان با ایام نوروز در آرامگاه باباطاهر، بوعلی سینا، موزه هگمتانه و پیاده راه بوعلی اجرا می شود.
وی افزود: اجرای نمایش های آیینی و سنتی همدان می تواند موجب افزایش ماندگاری مسافران و گردشگران و همچنین احیای سنت های بومی و محلی این استان بویژه در ایام نوروز شود.
نمایش آئینی کوسه گلین که سابقه طولانی در استان همدان دارد، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
تاکنون در شهرستان ملایر 340 اثر تاریخی و طبیعی شناسایی شده که از این تعداد 200 اثر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
همچنین بیش از 6 آثار غیرملموس ملایر همچون جشن شیره پزی، رنگرزی، فرش جوزان، باسلق، انگور و مشتقات آن به ثبت ملی رسیده است.
ملایر در 75 کیلومتری جنوب شهر همدان مرکز استان در غرب کشور واقع شده است.
7528/2090
انتهای پیام با وجود اینکه از این آیین تنها عنصر نمایشی آن باقی مانده، اما مردمان دیار هگمتانه این روزها مشتاق شنیدن صدای ساز و دهل کوسه و گلین و نوید نوروزی خوش یمن هستند و درخواست سالی نیکو از خداوندگارشان دارند.
در این آیین که از چند روز مانده به نوروز آغاز می شود، یک نفر با سر و صورت سیاه شده، پوستین وارونه برتن، کلاه بوقی بر سر و زنگوله به پا می کند و با هیبتی عجیب در نقش 'کوسه' که نماد عدم زایش است با ساز و دهل وارد روستا می شود و پای کوبان و ساز زنان، آمدن بهار را به روستاییان نوید می دهد.
یک فرد دیگر نیز با هیبتی زنانه در نقش همسر کوسه یا همان 'گلین' با دامن نمدی رنگارنگ با توبره ای در دست به راه می افتد و کوسه را در این کار همراهی می کند، به گونه ای که در برخی روستاها کوسه و زنش با ساز و دهل وارد می شوند و بچه ها به دنبال آنها راه می افتند.
کوسه و گلین به هر خانه ای که درش باز بود، بویژه خانه اعیان و اشراف وارد می شدند و در محوطه حیاط شروع به حرکت های جالب، خنده دار و رقص و پایکوبی می کنند و در مدح بهار شعر می خوانند؛ صاحبخانه ها نیز در حد وسع و طبع خود کمکی نقدی و یا جنسی به آنها می کند.
آیین کوسه گلین که در زمان ساسانیان در بسیاری از نقاط ایران از جمله همدان و ملایر اجرا می شد، امروزه در میان فرهنگ های مدرنیته رنگ باخته و صدای ساز و دهل این آیین سنتی در آستانه نوروز تنها در روستاهایی به تعداد انگشتان دست در همدان کوک می شود.
این آیین که روش اجرا و تعداد بازیگران آن در روستاهای استان همدان متفاوت است، در روزگاران قدیم مخصوص چوپانان و گله رانان بود، اما در دهه های اخیر دلاکان و حمامی ها نقالدی (رسم شعرخوانی که در ملایر برگزار می شد) راه می اندازند و نقش اصلی این مراسم را کوسه که شخصیتی پیام آور نوروز، شادی، بهار و زندگی دوباره است، بر عهده دارد و مردم قدم او را برای خود خوش یمن می دانند.
در همدان رسم بر این بود که تمام اندام کوسه و گلین پوشیده و تنها چشم ها و سوراخ بینی مشخص باشد و روی لباس نمدی کوسه، تعدادی منگوله دوخته می شد که به اطراف آویزان و چوب بلندی در دست داشت که یک سر آن برجسته بود و به آن 'قورچنگ' می‌گفتند. زن کوسه نیز روی لباس نمدی خود یک دامن کوتاه از چیت رنگارنگ می‌پوشید که به آن پرچین یا به گویش محلی'تومان قری' می‌گفتند.
این آیین همچنین در بیشتر روستاهای ملایر از جمله 'مانیزان' نیز اجرا می شد که تعداد بازیکنان این جشن پنج تا 10 تن بود. نفر نخست این گروه با پوشیدن لباس چوپانان و به سر کردن پوست بزغاله و تزئین خود به نقش کوسه یا ناقالی درمی آمد و نفر دوم پسری 15 ساله با پیراهن و چادری زنانه نقش عروس کوسه را داشت و 2 تن دیگر نیز هر کدام 2 شاخ به سرشان می بستند و چند زنگوله به لباس خود می دوختند و چند تن هم ساز و دهل می نواختند.
در اجرای این آیین، کوسه که در پیشاپیش گروه حرکت می کند، با دست های خود صدای زنگوله های بسته به خود را درمی آورد و سپس وارد خانه ای می شود و با پاشنه کفش یا چوب دستی خود ضربه ای به طویله می زند، با این اعتقاد که این کار شگون دارد و خیر و برکت را برای صاحبخانه به ارمغان می آورد.
در این روز مردم درب خانه های خود را باز نگه می دارند و کوسه همچنان که صدای زنگوله ها را درمی آورد، اشعاری را می خواند که مضمون اشعار بیشتر طلب سلامتی، خیر و برکت برای صاحبخانه است.
بعد از آوازخوانی کوسه، افرادی که در پوست بز نر هستند، با یکدیگر چوب بازی می کنند و عروس و کوسه حرکات موزون سرشار از پیام های نیک سنتی را اجرا می کنند و سپس مردم هدایایی که آورده اند را تقدیم کرده و در آخر کوسه دوباره برای همه اهالی روستا دعا می کند.
کوسه گلدی به روش های مختلف توسط بزرگسالان و در فضای باز 50 روز به نوروز اجرا می شد که در نوع دیگر این نمایش سنتی نوروزی مرد لباس های عجیب می پوشد و به خودش زنگوله گوسفندی آویزان می کند و سپس گله گوسفندی را برمی دارند و در کوچه های روستا می گردند و از مردم آرد، شکر و پول جمع می کنند و با آنچه گرد آورده اند، حلوا می پزند و مهره ای آبی داخل آن گذاشته و به همه تعارف می کنند، مهره آبی از دهان هر کسی بیرون آمد، دور آن جمع می شوند و روی او آب می ریزند.
در نوع دیگری از نمایش سنتی نوروزی کوسه گلین که در برخی روستاهای ملایر اجرا می شد، مردی سوار بر الاغ با پوشیدن لباس های گرم و رنگین از اواخر زمستان به دوره گردی می افتد و با دایره زنگی که در اختیار دارد، بنای خواندن و نواختن را آغاز و توجه همگان را به خود جلب و وانمود می کند که سردش است، در صورت بودن برف، مردم به سوی او گلوله برفی پرتاب می کردند که بیشتر جنبه شوخی و مزاح داشت و با خلق لحظه های شیرین و شاد، هر کس در حد توانش به او هدایایی می داد.
این نمایش در ملایر به نقالدی معروف بود و از قدیمی ها که در خصوص این نمایش سوال می کنی یک بیت را تکرار می کنند: نقالدی گنده گنده، پنجاه رفته و چهل مونده، منظور این بوده که پنجاه روز از زمستان رفته و چهل روز به بهار باقی مانده است.
بزرگان روستاها می گویند در نمایش آیینی کوسه گلین سه تن با پوشیدن پوستین های بلند و درآوردن خود به شکل خرس و یک تن هم که مسئول جمع آوری هدایای مردم بود، به رقص و پایکوبی و مژده دادن فرا رسیدن فصل بهار می پرداختند، البته در کنار آن تکه های نمایشی کوتاه و پانتومیم نیز بازی می کردند.
نوع دیگری از آیین کوسه گلدی یا کوسه گلین در 'پیرسواران' اجرا می شد که آمدن بازیگران دوره گرد، عروسک گردانان یا به گویش محلی نقلدی و حاجی فیروزه خبر از نزدیکی عید می داد تا مردم برای استقبال آماده شوند.
برخی از گروه های بازیگر عنتر و برخی هم خرس همراه داشتند و پسر بچه هایشان لباس دخترانه می پوشیدند و با شعر و تنبک سرپرست گروه می رقصیدند و شعرهایی همچون نقلدی آی نقلدی، نقلدی گنده گنده، نقلدی آی نقلدی، چل رفته، پنجاه مانده را سر می دادند.
گاهی خرس را وادار می کردند که همراه پسر بچه ای که لباس دخترانه پوشیده بود، برقصد و همراه تنبک می خواندند 'خرسو به رقص آوردیم، دمشو به دست آوردیم' و سرپرست گروه نمایشی با خواندن از رقاص می خواست بشکن بزند و بگوید: 'اینجا بشکنم، یار گله داره، آنجا بشکنم، زلزله داره'.
از نکات جالب توجه این نمایش آئینی همدان این است که کوسه و زنش همیشه با روی خوش استقبال نمی شوند و گاهی هم صاحبخانه ها پنهانی روی آنها آب می ریزند و کوسه خانواده های دست و دلباز را دعا کرده و آرزو می کند که سال آینده احشام آنها فراوان شود.
یک کارشناس آداب و رسوم محلی استان همدان در این باره به ایرنا گفت: تاریخ استان همدان غنی از میراث معنوی، نمایش های آیینی و سنتی است که از باورها و اعتقادات و اسطوره های مردم این دیار نشات گرفته، اما برخی از این آیین ها امروز به دست فراموشی سپرده شده است.
علیرضا گودرزی افزود: آیین نمایشی کوسه گلین در گذشته بسیار مورد علاقه مردم همدان بود، ولی امروز اجرای این نمایش کمرنگ تر شده است.
وی بیان کرد: هنرمندان استان همدان در بیشتر جشنواره های کشوری آیین کوسه گلین را به صورت نمادین اجرا می کنند تا این آیین سنتی و بومی به دیگر نقاط کشور نیز معرفی شود.
وی با تاکید بر اینکه رسانه ها باید پیشینه، ریشه و تاریخچه سنت های قدیمی همدان را برای مردم تبیین کنند تا مردم به حفظ این آیین ها ترغیب شوند، ادامه داد: هم اکنون آیین های سنتی، بومی و محلی از جمله کوسه گلین در نقاط مختلف همدان همزمان با ایام نوروز با هدف احیای این سنت ها در حال اجرا است.
گودرزی که سال هاست در راستای آداب و رسوم سنتی این خطه مشغول تحقیق است، اظهار کرد: کوسه گلین به چهار شکل مختلف در ملایر اجرا می شد که پیام آور بهار بود و هم اکنون از دعاها و اشعار آنها مطالب زیادی در دست نیست.
وی با بیان اینکه این نمایش هم اکنون به صورت نمادین در برخی روستاهای همدان و ملایر اجرا می شود، افزود: در باب نمایش کوسه گلین 2 تفکر نهفته است و به احتمال زیاد از نام قومی در کوه دشتی (زاگرس) گرفته شده است.
به گفته وی در نمایش کوسه گلین از عروسک بز استفاده می شد و چون بز ریش کوسه ای دارد، به همین دلیل این نمایش به کوسه گلین مشهور است.
این محقق و نویسنده آداب و رسوم سنتی ملایر بیان کرد: در گذشته این نمایش در 'دره جوزان' ملایر و در روستاهای 'بلوک شور' این شهرستان و روستاهایی همچون توسک، مانیزان، جوزان، بابلقانی و توابع آورزمان اجرا می شد و در همدان نیز این آیین به نام کوسه برنشین بازگو می شود.
گودرزی زنده نگه داشتن و احیای این آیین های بومی و محلی را ضرورت کنونی جامعه برشمرد و گفت: به طور قطع حضور پرشور مردم و مسئولان در کنار میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ایام نوروز، نقش بسیار مهمی در احیا و استمرار نمایش های آیینی و سنتی استان همدان همچون کوسه گلین دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز اظهار کرد: آیین کهن کوسه گلین 2 سال است که همزمان با ایام نوروز توسط یک گروه نمایشی در تعدادی از روستاهای ملایر اجرا می شود.
ابراهیم جلیلی هدف از اجرای نمایش کوسه گلین را احیای دوباره این آیین به ویژه در روستاها با هنرنمایی افراد بومی عنوان کرد و افزود: ملایر سابقه طولانی در اجرای این نمایش دارد.
وی ادامه داد: سال گذشته نمایش آیینی کوسه گلین علاوه بر روستاهایی همچون 'حسین آباد ناظم' و 'جوراب'، در موزه لطفعلیان و پارک سیفیه ملایر اجرا شد که بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت.
جلیلی گفت: علاوه بر کوسه گلین، سالار سوار، درچالکی، کلاه برداران و گزنه قلاکی از جمله بازی های بومی و محلی است که دیگر در ملایر اجرا نمی شوند؛ اما چند سالی است که نمایش کوسه گلین در قالب برنامه های نوروزگاه اجرا می شود.
وی یادآور شد: امسال این نمایش آیینی و سنتی در روستاهای جوراب و پری توسط گروه های نمایشی اجرا می شود که امیدواریم طی سال های آینده اجرای این نمایش در تعداد بیشتری از روستاهای ملایر توسعه یابد.
به گزارش ایرنا، طبق اعلام میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر، نمایش های آیینی دیگری همچون 'کوشک' و 'سالار سوار' در روستاهای 'داویجان' و 'جوراب'، 'الک دولک' و 'کلاه برداران' در روستای 'پری' و 'چله زری' در روستای 'حسین آباد ناظم' و دیگر روستاهایی همچون 'انوج' برگزار می شد که امروز کم رنگ تر از گذشته شده است.
این در حالیست که مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان نیز اعلام کرد: سنت های مرتبط با آیین های بومی و محلی نوروزی همچون کوسه گلین همزمان با ایام نوروز اجرا می شود.
علی مالمیر بیان کرد: علاوه بر نمایش کوسه گلین، آیین های سنتی دیگری همچون چهارشنبه آخر سال، شال اندازای، قاشق زنی و نوروز خوانی همزمان با ایام نوروز در آرامگاه باباطاهر، بوعلی سینا، موزه هگمتانه و پیاده راه بوعلی اجرا می شود.
وی افزود: اجرای نمایش های آیینی و سنتی همدان می تواند موجب افزایش ماندگاری مسافران و گردشگران و همچنین احیای سنت های بومی و محلی این استان بویژه در ایام نوروز شود.
نمایش آئینی کوسه گلین که سابقه طولانی در استان همدان دارد، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
تاکنون در شهرستان ملایر 340 اثر تاریخی و طبیعی شناسایی شده که از این تعداد 200 اثر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
همچنین بیش از 6 آثار غیرملموس ملایر همچون جشن شیره پزی، رنگرزی، فرش جوزان، باسلق، انگور و مشتقات آن به ثبت ملی رسیده است.
ملایر در 75 کیلومتری جنوب شهر همدان مرکز استان در غرب کشور واقع شده است.
7528/2090
کپی شد
