به گزارش ایرنا، چهارشنبه سوری که ریشه در فرهنگ کهن ایرانیان دارد نخستین جشن از مجموعه مناسبت های نوروزی است که بیان آداب و رسوم آن در نقطه نقطه این مرز و بوم، خاطره ای دلچسب از عشق و شور به زندگی در نزد گذشتگان و تلاش آنان برای ایجاد روشنی در آخرین شب های زمستانی، مشاهده می شود.
چهارشنبه سوری از آن دسته آیین هایی است که هر گوشه از آن دارای ماهیتی است و ما را به گذشته پیوند می زند؛ این رسم کهن در همدان که خود مهد تاریخ و تمدن است با عشق به زندگی و دوری از بلا و غم گره خورده است.
شاید آگاهی از آیین های کهن این دیار و تلفیق آن با روش های امروزی بتواند لحظاتی شاد و مفرح را در استقبال از فصل بهار و جشن طبیعت ایجاد کند، بدین منظور در باب آیین و رسوم همدان قدیم در شب چهارشنبه سوری پای صحبت یک نویسنده و پژوهشگر برجسته همدانی نشستیم که دل در گرو همدان و فرهنگ این دیار دارد.
هادی گروسین که در خصوص آداب و رسوم کهن همدان تحقیقات گسترده ای داشته است در خصوص چهارشنبه آخر سال به ایرنا گفت: مردم همدان شب آخرین چهارشنبه سال را با انجام مراسم خاص این شب گرامی می داشتند و هنوز هم پیروی از این رسم کهن را وظیفه خود می دانند.
وی افزود: در گذشته همدانی ها از روزهای قبل و یا صبح آخرین سه شنبه سال به تهیه مواد سوختنی مانند چوب و 'وِرَگ' (بوته های خار) برای برپا کردن آتش مشغول می شدند و در این خصوص برخی روستاییان مجاور شهر، چوب ها و به خصوص وِرَگ ها را بار الاغ میکردند و به شهر می آوردند و می فروختند.
وی ادامه داد: عصر آخرین سه شنبه سال که می رسید مردم همدان، کوزه های کهنه درون خانه را پر از آب می کردند و از بالای پشت بام ها به داخل کوچه می انداختند با این اعتقاد که درد و بلا از تن آن ها و خانواده شان دور شود.
این محقق همدانی بیان کرد: با تاریک شدن هوا در شب چهارشنبه آخر سال، مردم مواد سوختنی را به بالای پشت بام، داخل حیاط یا کوچه می بردند و در کومه های کوچکی به آتش می کشیدند و همگی از روی آتش ها می پریدند و با گفتن'سرخی تو از من، زردی من از تو' به شادمانی می پرداختند.
گروسین اضافه کرد: برخی از پسر بچه های محل به صورت گروهی به منازل اهالی محله سرکی می کشیدند و به محض غافل شدن صاحبخانه به داخل حیاط می رفتند و جارو کُلِه (جاروهای مستعمل و کوتاه شده) آنان را در هر جا که بود می ربودند، سپس جارو کُلِه ها را با شور و شادی در کوچه، آتش می زدند و به دور آن می چرخیدند.
وی، وسایل آتش بازی در همدان قدیم را شامل موادی چون تقه (ترقه)، هفت رنگ، فشفشه، آفتاب مهتاب (پیاله مهتابی) و کوزه جنی برشمرد و گفت: این شب یکی از شب های خاطره انگیز و لبریز از شادمانی برای همه افراد به خصوص کودکان بوده است.
یکی از ریش سفیدان همدانی نیز تعبیری زیبا از آیین کهن چهارشنبه سوری دارد و معتقد است: در گذشته در شب چهارشنبه سوری، افراد خانواده دور آتش که مظهر گرما، نور و زندگی است جمع می شدند و قدر این باهم بودن ها و در کنار هم بودن ها را می دانستند.
حاج رضا محسنی درباره آثار ارزشمند این آیین کهن ایرانی افزود: احساس نشاط، شور و شادی و همدلی در میان اعضای خانواده، نخستین نتیجه مثبت این سنت قدیمی است.
وی ادامه داد: بعد از گذشت زمستان های سخت و سرد، پریدن از آتش موجب مثبت اندیشی و ایجاد شور زندگی می شد و عشق، اشتیاق و حس دوست داشتن در دل افراد زنده می شد.
وی با اظهار تاسف از تغییرات شگرفی که امروزه در آداب و رسوم شب چهارشنبه سوری رخ داده است اظهار کرد: قدیم ها در شب‌های چهارشنبه سوری خبری از ترس نبود ولی امروزه آن آیین های زیبا به رفتارهای خطرناک تبدیل شده است.
چه زیباست اگر بازهم به آیین های کهن خود بازگردیم و چهارشنبه سوری را به جشن پیوند مهر و دوستی ایرانیان بدل سازیم.
1181/2090
انتهای پیام چهارشنبه سوری از آن دسته آیین هایی است که هر گوشه از آن دارای ماهیتی است و ما را به گذشته پیوند می زند؛ این رسم کهن در همدان که خود مهد تاریخ و تمدن است با عشق به زندگی و دوری از بلا و غم گره خورده است.
شاید آگاهی از آیین های کهن این دیار و تلفیق آن با روش های امروزی بتواند لحظاتی شاد و مفرح را در استقبال از فصل بهار و جشن طبیعت ایجاد کند، بدین منظور در باب آیین و رسوم همدان قدیم در شب چهارشنبه سوری پای صحبت یک نویسنده و پژوهشگر برجسته همدانی نشستیم که دل در گرو همدان و فرهنگ این دیار دارد.
هادی گروسین که در خصوص آداب و رسوم کهن همدان تحقیقات گسترده ای داشته است در خصوص چهارشنبه آخر سال به ایرنا گفت: مردم همدان شب آخرین چهارشنبه سال را با انجام مراسم خاص این شب گرامی می داشتند و هنوز هم پیروی از این رسم کهن را وظیفه خود می دانند.
وی افزود: در گذشته همدانی ها از روزهای قبل و یا صبح آخرین سه شنبه سال به تهیه مواد سوختنی مانند چوب و 'وِرَگ' (بوته های خار) برای برپا کردن آتش مشغول می شدند و در این خصوص برخی روستاییان مجاور شهر، چوب ها و به خصوص وِرَگ ها را بار الاغ میکردند و به شهر می آوردند و می فروختند.
وی ادامه داد: عصر آخرین سه شنبه سال که می رسید مردم همدان، کوزه های کهنه درون خانه را پر از آب می کردند و از بالای پشت بام ها به داخل کوچه می انداختند با این اعتقاد که درد و بلا از تن آن ها و خانواده شان دور شود.
این محقق همدانی بیان کرد: با تاریک شدن هوا در شب چهارشنبه آخر سال، مردم مواد سوختنی را به بالای پشت بام، داخل حیاط یا کوچه می بردند و در کومه های کوچکی به آتش می کشیدند و همگی از روی آتش ها می پریدند و با گفتن'سرخی تو از من، زردی من از تو' به شادمانی می پرداختند.
گروسین اضافه کرد: برخی از پسر بچه های محل به صورت گروهی به منازل اهالی محله سرکی می کشیدند و به محض غافل شدن صاحبخانه به داخل حیاط می رفتند و جارو کُلِه (جاروهای مستعمل و کوتاه شده) آنان را در هر جا که بود می ربودند، سپس جارو کُلِه ها را با شور و شادی در کوچه، آتش می زدند و به دور آن می چرخیدند.
وی، وسایل آتش بازی در همدان قدیم را شامل موادی چون تقه (ترقه)، هفت رنگ، فشفشه، آفتاب مهتاب (پیاله مهتابی) و کوزه جنی برشمرد و گفت: این شب یکی از شب های خاطره انگیز و لبریز از شادمانی برای همه افراد به خصوص کودکان بوده است.
یکی از ریش سفیدان همدانی نیز تعبیری زیبا از آیین کهن چهارشنبه سوری دارد و معتقد است: در گذشته در شب چهارشنبه سوری، افراد خانواده دور آتش که مظهر گرما، نور و زندگی است جمع می شدند و قدر این باهم بودن ها و در کنار هم بودن ها را می دانستند.
حاج رضا محسنی درباره آثار ارزشمند این آیین کهن ایرانی افزود: احساس نشاط، شور و شادی و همدلی در میان اعضای خانواده، نخستین نتیجه مثبت این سنت قدیمی است.
وی ادامه داد: بعد از گذشت زمستان های سخت و سرد، پریدن از آتش موجب مثبت اندیشی و ایجاد شور زندگی می شد و عشق، اشتیاق و حس دوست داشتن در دل افراد زنده می شد.
وی با اظهار تاسف از تغییرات شگرفی که امروزه در آداب و رسوم شب چهارشنبه سوری رخ داده است اظهار کرد: قدیم ها در شب‌های چهارشنبه سوری خبری از ترس نبود ولی امروزه آن آیین های زیبا به رفتارهای خطرناک تبدیل شده است.
چه زیباست اگر بازهم به آیین های کهن خود بازگردیم و چهارشنبه سوری را به جشن پیوند مهر و دوستی ایرانیان بدل سازیم.
1181/2090
کپی شد
