با رواج قهوهخانه‌ها در ایران و استقبال مردم از این مکان‌ها، معرکهگیران و نقالان و پردهداران نیز به این گونه مکان ها وارد شدند و موجب پیدایی نوع ویژهای از نقاشی ایرانی یعنی "نقاشی قهوهخانهای" را فراهم کردند.
در واقع صاحبان چایخانهها به سفارش مردم پرده هایی مناسب برای محل کسب خود تدارک دیدند و برای این منظور موضوع نقاشی ها به گونه ای انتخاب می شدند تا مورد علاقه مردمانی قرار گیرد که در قهوه خانه ها وقت می گذراندند؛ مثل صحنه های رزمی از داستان های شاهنامه فردوسی یا صحنه هایی از واقعه کربلا.
قهوه خانه جایی بود که از هر تیپ و طبقه ای حتی بازماندگان اشراف به آنجا می رفتند. در آن روزگار در قهوه خانه ها نبض زندگی اغلب مردمان شهرنشین ضربان داشت.
در این مکان ها نقال های خوش صدا و خوش بیان داستان های شاهنامه را با گرمی خاصی برای مردم حکایت می کردند. نقاشان قهوه خانه ای که آنجا پاتوق روز و شبشان بود با شنیدن داستان هایی که نقال می گفت دیوارهای قهوه خانه را با تابلوهایی با مضامین مذهبی، رزمی و حماسی می آراستند.
این روند سفارش دهی تابلو در قهوه خانه ها باعث شد که استاد دستخوش به حوزه کاری نقاشی قهوه خانه ای علاقه مند شود و با قبول سفارش های متعدد بر این سبک هنری تسلط یابد.
استاد دستخوش صمیمیت فضای قهوه خانه ها در گذشته را به این صورت توصیف کرده است: "فضای قهوه خانه های سابق با امروز تفاوت زیادی داشت؛ دستکم ۲هزار متر زمین داشت و دارای باغچه بود.
نقاش یک گوشه ای کار می کرد، مرشد نقالی می کرد و آجیل فروش و سلمانی و بقیه حِرَف در یک گوشه ای دیگر.
معمارها، مهندس ها، تاجرهای بازار نیز هر کدام جا و تخت داشتند و پاتوقشان آنجا بود.
نقاش هم آنجا نقاشی می کرد، مرشد نقال هم یک قسمت از شاهنامه را روایت می کرد و ما هم آنها را به تصویر می کشیدیم و اگر از مشتری های قهوه خانه کسی تابلویی سفارش می داد ما نیز سفارش او را می پذیرفتیم.
قهوه خانه هایی که استاد دستخوش حضور بیشتری داشت و آثار متعددی در آنجا آفرید عبارتند از : قهوه خانه چهارراه مولوی، قهوه خانه عباس تکیه، قهوه خانه علی ربیعی، قهوه خانه مشدی صفر، دوسال هم در قهوه خانه دروازه قزوین با مرحوم مدبر کار کرد و مدتی در قهوه خانه مشدی صفر در میدان سید اسماعیل بالای آب انبار به سفارش حاجی گلاب گیر موضوعاتی از نقاشی قهوه خانه ای را به تصویر می کشید.
مشکلات مالی باعث شده بود که استاد دستخوش تا آخر عمر نتواند یک کارگاه شخصی جداگانه برای خود داشته باشد.
او تمام آثار نقاشی اش را یا در قهوه خانه ها می کشید یا در اتاق کوچکی در منزلش یا مکانی اجاره ای که مناسبتی با کارگاه نداشت.
ولی همین مکان ها محل خلق آثار بزرگی بوند که بر دیوارهای موزه ها و مجموعه های شخصی می درخشند و نام استاد را به نقاشی قهوه خانه ای آراستهاند.
استاد حسین دستخوش همدانی از هنرمندانی بود که در نقاشی قهوه خانه ای صاحب سبک بود که در سال ۱۳۰۵ ه‍جری شمسی در همدان دیده به جهان گشود و در ۹ آبان‌ماه ۱۳۸۴ به دیار باقی شتافت.
اگر کنجکاو شده اید تا از نقاشی قهوه خانه ای بیشتر بدانید و با آثار و احوال استاد حسین دستخوش همدانی، نقاش سرشناس ایران آشنا شوید کتاب"قلندر نقاش"را به شما توصیه میکنیم.
این کتاب به قلم کریم زارعی نوشته شده و با حمایت حوزه هنری همدان با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه به تازگی چاپ شد.
نویسنده در این اثر به معرفی سبک و سیاق هنری استاد دستخوش پرداخته و به معرفی آثار این هنرمند گمنام می پردازد که اکنون در دست مجموعهداران خصوصی، نگارخانه ها و موزه های کشور قرار دارد.
