بررسی تاریخ ادبیات ایران همواره با نام عارفان، شاعران و مشاهیر بزرگی از خطه همدان همراه بوده است، مفاخر تاثیرگذاری چون عینالقضاتهمدانی، باباطاهر، ابوعلیسینا، خواجهرشیدالدینفضلاللههمدانی، میرسیدعلیهمدانی، میرزاده عشقی و ...گواه بر این ادعا است.
به گزارش ایسنا، منطقه همدان، همدان شهری به بلندای تاریخ است که در شعر و ادب نیز به همان اندازه رشد کرده و فرهنگساز بوده است به طوریکه بسیاری از ادیبان نام آشنای این دیار در تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، ادبی، عرفانی و ... زمان خود نقش بسزایی در سرزمین ایران و حتی فرامرزها ایفا کردهاند که عارف نام آشنا "میرسیدعلیهمدانی" از جمله آنها است.
شاعر مجموعه "کلید کوچک جهان" درباره جایگاه شعر و شاعران همدان در کشور به خبرنگار ایسنا گفت: جایگاه شعر همدان در کشور را چند معیار و شاخص معرفی میکند، مثلا یکی اینکه این شهر به لحاظ برگزاری مراسمهای ادبی، به صورت مستمر و سالیانه چه جایگاهی دارد؟ چند جایزه ملی در حوزه شعر در آن برگزار میشود؟ چقدر جلسات ادبی و حوزههای نقد ادبی در همدان در سطح کشور معرفی شده و قابل استناد و مراجعه است؟ شاعرانی که در همدان ساکن هستند چقدر همدان را به عنوان محل زیست هنری و جغرافیایی خود معرفی کرده اند؟ و ...
حسن گوهرپور ادامه داد: اینها و موارد دیگر جایگاه شعر همدان را تعیین میکند، به علاوه اینکه اگر مراد از شعر همدان، شعر با گویش همدانی باشد توضیح مسأله و سوال چیز دیگری میشود اما بخش دیگر سوال مربوط به جایگاه شاعران استان همدان در کشور است که در مورد این هم باید عرض کنم همدان، شاعران مطرحی در حوزه بزرگسال و کودک به شعر ایران معرفی کرده که آنها را میتوان به دو گروه تقسیم کرد، گروهی که کماکان در همدان زیست فرهنگی و جغرافیایی دارند و گروهی که هجرت کرده و در تهران یا شهرهای دیگر زندگی میکنند و شاعران مطرحی هستند اما همدان همیشه در گستره ادبیات نامی داشته و امید داریم که همچنان داشته باشد.
این عضو انجمن علمی نقد ادبی ایران در ادامه و در پاسخ به این سوال که تفاوتهای جایگاه شعر امروز همدان با دورههای قبل چیست؟ گفت: شعر امروز همدان، محصول شاعران امروزی است که در همدان زندگی میکنند، جلسات ادبی میروند(یا شاید دیگر نمیروند اما هنوز نامشان به عنوان فعالان این بخش برده میشود و هنوز هم دارند شعر مینویسند و سترون نشدهاند) نقد و نظر دارند و ...؛ اگر بخواهم با یک یا دو دهه قبل مقایسه کنم، شاعران امروز پویاتر، نازک خیالترو لطیف طبعتر هستند اما خلوص شاعران دیروز و شاعران نسل پیش، بیش از امروزیهاست، تفاوت این شاعران به گمانم در خلوص شاعرانه هاست و زیست هنری.
دبیر جایزه کتاب سال الوند در پاسخ به این سوال که بیشتر شاعران حال حاضر همدان گرایش به سرودن چه نوع قالب شعری دارند و چرا؟ افزود: نمیشود به این سوال به صورت صریح پاسخ گفت اما آنچه من در جلسات ادبی مشاهده کردهام و البته چندان هم قابل استناد نیست، شاعران امروز همدان بر عکس نسل پیش، گرایش زیادی به قالبهای کلاسیک به ویژه غزل دارند.
این شاعر و روزنامهنگار حوزه فرهنگ در ادامه و در پاسخ به این پرسش که وضعیت نشر کتابهای شعر همدان چگونه است؟ گفت: به صورت عمومی، نشر به علت مشکلات کاغذ شرایط خوبی ندارد؛ شعر هم از خیلی وقت پیش شرایط مطلوبی نداشت، انتشار شعر در کشور و در همدان شرایط خوبی ندارد و شاعران باید با هزینههای شخصی کتابهای خود را منتشر کنند و این بزرگترین مشکل این صنعت است.
مدیر کانون شعر حوزه هنری استان همدان نیز درباره جایگاه شعر و شاعران همدان در کشور اظهار کرد: استان همدان از دیرباز، پیش قراول عرصه فرهنگ و هنر بوده است و اگر نگاهی به تاریخ و ادبیات پرشکوه زبان و ادبیات فارسی بیندازیم شاعران زیادی نگاه ما را به خود جلب میکنند که یا اصالتا همدانی بودهاند یا اینکه در همدان زندگی کرده و در این آب و خاک پرورش یافتهاند، شاعرانی مثل باباطاهر که خود یکهتاز قالب دوبیتی است و توانسته حتی نگاه جهانیان را به خود جلب کند.
حجت یحیوی در ادامه بیان کرد: شاعران نامدار دیگری مثل عارف قزوینی، کلیم همدانی، مفتون همدانی، آزاد همدانی، غمام و ... گواه این ادعاست، شاعران جوان استان همدان نیز در سالهای اخیر ادامه دهنده راه شاعران نامدار همدانی پیش از خود بودهاند و توانستهاند در عرصه ملی حضور فعال داشته باشند و در جشنوارههای معتبر ادبی مثل شعر فجر خوش بدرخشند و نگاهها را به خود معطوف کنند.
این شاعر و مدرس زبان و ادبیات فارسی در ادامه و در پاسخ به این سوال که تفاوتهای جایگاه شعر امروز همدان با دورههای قبل چیست؟ تصریح کرد: در دورههای قبل شاعران همدان مثل اکثر شاعران ایران، شعر به عنوان ابزاری برای بیان عقاید، مواضع، مبارزه و کمک برای تحولات اجتماعی و فرهنگی بوده است، در مقابل اشعار شاعران جوان استان همدان تجربههای فردی و مشترک همنسلان خود را به دوش کشیدهاند و در خیلی موارد به خاطر همنشینی و دادوستدهای شاعرانه دارای اشتراکات فراوان نیز هستند.
شاعر مجموعه "دارم فسیل میشوم" در پاسخ به این سوال که بیشتر شاعران حال حاضر همدان به سرودن چه نوع قالب شعری گرایش دارند و چرا؟ گفت: قالب رایج شاعران جوان همدانی مثل یکی دو دهه گذشته سپید و غزل است، یک دسته از شاعران به سرودن قالب سپید میپردازند و عده دیگری نیز اجاق غزل را آتشین نگه داشتهاند.
وی افزود: اگر به کتابهای شعری که در این سالها به چاپ رسیده نگاهی بیندازیم، میبینیم که یا سپید بوده یا غزل و در کنار این قالبهای رایج و پرطرفدار شاعران به قالبهای دیگر به صورت تفننی پرداختهاند؛ به عنوان مثال رباعی یا دوبیتی یا حتی مثنوی خیلی جدی گرفته نشده است و معمولا هر شاعر در پایان کتابهای چاپ شده تعداد کوتاهی دوبیتی یا رباعی آورده که بیان کننده جنبه تفننی بودن این قالبها هستند.
یحیوی ادامه داد: البته برگزار شدن جشنواره بینالمللی دوبیتی و رباعی رضوی در همدان باعث شده شاعران همدان تا حدودی این قالبها را جدیتر بگیرند و نگاه تخصصیتری به آنها داشته باشند.
شاعر مجموعه "یک پیراهن جلوتر از پاییز" در پاسخ به این پرسش که وضعیت نشر کتابهای شعر همدان چگونه است؟ بیان کرد: در سالهای اخیر شاعران استان در عرصه جدی شعر آزاد و کلاسیک مجموعه شعرهایشان را به چاپ رساندهاند که تعداد آنها کم نیست و در هر کدام از این کتابها بخشی از تجربههای خود و هم نسلان خود را به دوش کشیده و روایت کردهاند و نمایشگر سویه ادبی و نوع نگرش هر کدام از این شاعران و رویکرد شعری این بخش از جغرافیای کشور بودهاند.
مدیر کانون شعر حوزه هنری استان همدان افزود: البته کم نیستند شاعران فعال و تأثیرگذار که بنا به دلایل مختلف از جمله اوضاع نابسامان دنیای نشر و درخواست مبالغ بالا برای پذیرش، چاپ و ... از خیر انتشار کتابهایشان گذشتهاند.
مدیر انجمن ترانه همدان درباره جایگاه شعر و شاعران همدان در کشور اظهار کرد: شعر همدان به دلایل مختلفی آنچنان که باید تاکنون در گستره کشوری جایگاهی بایسته پیدا نکرده است، به نظر بنده عدم ارتباط با شاعران و انجمنهای شعر استانهای دیگر یکی از دلایل این موضوع است که البته این خود به علت عدم برگزاری جشنوارههای شعر کشوری، عدم حضور شاعران برجسته کشوری در همدان و به طور کلی قطع ارتباط با سایر استانها در حوزه شعر است که البته به همت برخی انجمنها از قبیل انجمن ادبی شهید آوینی و برخی ارگانها تلاشهایی اندک صورت گرفته که صد البته کافی نیست.
صادق ارشی ادامه داد: علت دیگر چنددستگی در بین شاعران مدرن و کلاسیک است که عدهای خواسته یا ناخواسته، دانسته یا نادانسته خود را وارد جنگ بی سرانجام صد ساله شعر سپید و غزل کردهاند و غافل از این هستند که شعریت اثر بر قالب اثر ارجحیت دارد.
این پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات فارسی در ادامه بیان کرد: یکی از دلایل مذکور، نداشتن وسع مالی شاعران و عرصه چاپ کتابهای شعر است که از رسیدن صدای شعر همدان به سایر استانها جلوگیری می کند.
این شاعر در ادامه و در پاسخ به این پرسش که تفاوتهای جایگاه شعر امروز همدان با دورههای قبل چیست؟گفت: شعر امروز همدان البته نسبت به گذشته پیشرفتهای چشمگیری داشته و یکی از دلایل اصلی این پیشرفت تمایل به جوانگرایی است که بر خلاف گذشته، عرصه شعر بر نوجوانان و جوانان بازتر شده است و این خود، موجبات ظهور استعدادهای جوان شعری را فراهم کرده است.
این دکترای زبان و ادبیات فارسی در ادامه افزود: تأسیس انجمن تخصصی نقد(پرنیان) که زیرنظر نیروهای متخصص این رشته به آموزش نقد و مبانی نقد میپردازد نیز میتواند یکی دیگر از دلایل پیشرفت شعر امروز همدان نسبت به گذشته باشد.
ارشی ادامه داد: برگزاری جلسات تخصصی نقد و برگزاری جلسات رونمایی از آثار شاعران نیز یکی از دلایل پیشرفت شعر امروز همدان است، علاوه بر اینها تاسیس برخی انجمنهای تخصصی و ویژهنگری از قبیل انجمن ترانه، حافظ خوانی، شاهنامه خوانی، سعدی پژوهی، نظامی پژوهی و ... نیز سهم عمدهای در پیشرفت شعر همدان داشته است.
مدیر انجمن ترانه همدان در پاسخ به این سوال که بیشتر شاعران حال حاضر همدان به سرودن چه نوع قالب شعری تمایل دارند و چرا؟ گفت: شاعران همدان تا آنجا که بنده دیدهام در همه قالبهای شعری از قبیل غزل، رباعی، دوبیتی، قصیده، مسمط، چارپاره، شعر سپید، نیمایی و ... طبع آزمایی میکنند که خوشبختانه در همه این قالبها، شاهد شعرهایی استخواندار و خوب هستیم.
وی در ادامه درباره وضعیت نشر کتابهای شعر در همدان گفت: چاپ کتاب همواره از دغدغههای اصلی شاعران و نویسندگان بوده است، شوربختانه به علت کمبود حمایتگران مالی، بسیاری از شاعران، پس از سالها تجربه شعری و انبوهی از آثار ارزشمند، هنوز نتوانستهاند آثار خود را چاپ و منتشر کنند و چاپ شعر یکی از انگیزههای اصلی سرودن اشعار بیشتر و بهتر است که موجبات پیشرفت شاعران و به تبع آن شعر استان را فراهم میکند.
گزارش از: آزاده صفی، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
انتهای پیام
به گزارش ایسنا، منطقه همدان، همدان شهری به بلندای تاریخ است که در شعر و ادب نیز به همان اندازه رشد کرده و فرهنگساز بوده است به طوریکه بسیاری از ادیبان نام آشنای این دیار در تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، ادبی، عرفانی و ... زمان خود نقش بسزایی در سرزمین ایران و حتی فرامرزها ایفا کردهاند که عارف نام آشنا "میرسیدعلیهمدانی" از جمله آنها است.
شاعر مجموعه "کلید کوچک جهان" درباره جایگاه شعر و شاعران همدان در کشور به خبرنگار ایسنا گفت: جایگاه شعر همدان در کشور را چند معیار و شاخص معرفی میکند، مثلا یکی اینکه این شهر به لحاظ برگزاری مراسمهای ادبی، به صورت مستمر و سالیانه چه جایگاهی دارد؟ چند جایزه ملی در حوزه شعر در آن برگزار میشود؟ چقدر جلسات ادبی و حوزههای نقد ادبی در همدان در سطح کشور معرفی شده و قابل استناد و مراجعه است؟ شاعرانی که در همدان ساکن هستند چقدر همدان را به عنوان محل زیست هنری و جغرافیایی خود معرفی کرده اند؟ و ...
حسن گوهرپور ادامه داد: اینها و موارد دیگر جایگاه شعر همدان را تعیین میکند، به علاوه اینکه اگر مراد از شعر همدان، شعر با گویش همدانی باشد توضیح مسأله و سوال چیز دیگری میشود اما بخش دیگر سوال مربوط به جایگاه شاعران استان همدان در کشور است که در مورد این هم باید عرض کنم همدان، شاعران مطرحی در حوزه بزرگسال و کودک به شعر ایران معرفی کرده که آنها را میتوان به دو گروه تقسیم کرد، گروهی که کماکان در همدان زیست فرهنگی و جغرافیایی دارند و گروهی که هجرت کرده و در تهران یا شهرهای دیگر زندگی میکنند و شاعران مطرحی هستند اما همدان همیشه در گستره ادبیات نامی داشته و امید داریم که همچنان داشته باشد.
این عضو انجمن علمی نقد ادبی ایران در ادامه و در پاسخ به این سوال که تفاوتهای جایگاه شعر امروز همدان با دورههای قبل چیست؟ گفت: شعر امروز همدان، محصول شاعران امروزی است که در همدان زندگی میکنند، جلسات ادبی میروند(یا شاید دیگر نمیروند اما هنوز نامشان به عنوان فعالان این بخش برده میشود و هنوز هم دارند شعر مینویسند و سترون نشدهاند) نقد و نظر دارند و ...؛ اگر بخواهم با یک یا دو دهه قبل مقایسه کنم، شاعران امروز پویاتر، نازک خیالترو لطیف طبعتر هستند اما خلوص شاعران دیروز و شاعران نسل پیش، بیش از امروزیهاست، تفاوت این شاعران به گمانم در خلوص شاعرانه هاست و زیست هنری.
دبیر جایزه کتاب سال الوند در پاسخ به این سوال که بیشتر شاعران حال حاضر همدان گرایش به سرودن چه نوع قالب شعری دارند و چرا؟ افزود: نمیشود به این سوال به صورت صریح پاسخ گفت اما آنچه من در جلسات ادبی مشاهده کردهام و البته چندان هم قابل استناد نیست، شاعران امروز همدان بر عکس نسل پیش، گرایش زیادی به قالبهای کلاسیک به ویژه غزل دارند.
این شاعر و روزنامهنگار حوزه فرهنگ در ادامه و در پاسخ به این پرسش که وضعیت نشر کتابهای شعر همدان چگونه است؟ گفت: به صورت عمومی، نشر به علت مشکلات کاغذ شرایط خوبی ندارد؛ شعر هم از خیلی وقت پیش شرایط مطلوبی نداشت، انتشار شعر در کشور و در همدان شرایط خوبی ندارد و شاعران باید با هزینههای شخصی کتابهای خود را منتشر کنند و این بزرگترین مشکل این صنعت است.
مدیر کانون شعر حوزه هنری استان همدان نیز درباره جایگاه شعر و شاعران همدان در کشور اظهار کرد: استان همدان از دیرباز، پیش قراول عرصه فرهنگ و هنر بوده است و اگر نگاهی به تاریخ و ادبیات پرشکوه زبان و ادبیات فارسی بیندازیم شاعران زیادی نگاه ما را به خود جلب میکنند که یا اصالتا همدانی بودهاند یا اینکه در همدان زندگی کرده و در این آب و خاک پرورش یافتهاند، شاعرانی مثل باباطاهر که خود یکهتاز قالب دوبیتی است و توانسته حتی نگاه جهانیان را به خود جلب کند.
حجت یحیوی در ادامه بیان کرد: شاعران نامدار دیگری مثل عارف قزوینی، کلیم همدانی، مفتون همدانی، آزاد همدانی، غمام و ... گواه این ادعاست، شاعران جوان استان همدان نیز در سالهای اخیر ادامه دهنده راه شاعران نامدار همدانی پیش از خود بودهاند و توانستهاند در عرصه ملی حضور فعال داشته باشند و در جشنوارههای معتبر ادبی مثل شعر فجر خوش بدرخشند و نگاهها را به خود معطوف کنند.
این شاعر و مدرس زبان و ادبیات فارسی در ادامه و در پاسخ به این سوال که تفاوتهای جایگاه شعر امروز همدان با دورههای قبل چیست؟ تصریح کرد: در دورههای قبل شاعران همدان مثل اکثر شاعران ایران، شعر به عنوان ابزاری برای بیان عقاید، مواضع، مبارزه و کمک برای تحولات اجتماعی و فرهنگی بوده است، در مقابل اشعار شاعران جوان استان همدان تجربههای فردی و مشترک همنسلان خود را به دوش کشیدهاند و در خیلی موارد به خاطر همنشینی و دادوستدهای شاعرانه دارای اشتراکات فراوان نیز هستند.
شاعر مجموعه "دارم فسیل میشوم" در پاسخ به این سوال که بیشتر شاعران حال حاضر همدان به سرودن چه نوع قالب شعری گرایش دارند و چرا؟ گفت: قالب رایج شاعران جوان همدانی مثل یکی دو دهه گذشته سپید و غزل است، یک دسته از شاعران به سرودن قالب سپید میپردازند و عده دیگری نیز اجاق غزل را آتشین نگه داشتهاند.
وی افزود: اگر به کتابهای شعری که در این سالها به چاپ رسیده نگاهی بیندازیم، میبینیم که یا سپید بوده یا غزل و در کنار این قالبهای رایج و پرطرفدار شاعران به قالبهای دیگر به صورت تفننی پرداختهاند؛ به عنوان مثال رباعی یا دوبیتی یا حتی مثنوی خیلی جدی گرفته نشده است و معمولا هر شاعر در پایان کتابهای چاپ شده تعداد کوتاهی دوبیتی یا رباعی آورده که بیان کننده جنبه تفننی بودن این قالبها هستند.
یحیوی ادامه داد: البته برگزار شدن جشنواره بینالمللی دوبیتی و رباعی رضوی در همدان باعث شده شاعران همدان تا حدودی این قالبها را جدیتر بگیرند و نگاه تخصصیتری به آنها داشته باشند.
شاعر مجموعه "یک پیراهن جلوتر از پاییز" در پاسخ به این پرسش که وضعیت نشر کتابهای شعر همدان چگونه است؟ بیان کرد: در سالهای اخیر شاعران استان در عرصه جدی شعر آزاد و کلاسیک مجموعه شعرهایشان را به چاپ رساندهاند که تعداد آنها کم نیست و در هر کدام از این کتابها بخشی از تجربههای خود و هم نسلان خود را به دوش کشیده و روایت کردهاند و نمایشگر سویه ادبی و نوع نگرش هر کدام از این شاعران و رویکرد شعری این بخش از جغرافیای کشور بودهاند.
مدیر کانون شعر حوزه هنری استان همدان افزود: البته کم نیستند شاعران فعال و تأثیرگذار که بنا به دلایل مختلف از جمله اوضاع نابسامان دنیای نشر و درخواست مبالغ بالا برای پذیرش، چاپ و ... از خیر انتشار کتابهایشان گذشتهاند.
مدیر انجمن ترانه همدان درباره جایگاه شعر و شاعران همدان در کشور اظهار کرد: شعر همدان به دلایل مختلفی آنچنان که باید تاکنون در گستره کشوری جایگاهی بایسته پیدا نکرده است، به نظر بنده عدم ارتباط با شاعران و انجمنهای شعر استانهای دیگر یکی از دلایل این موضوع است که البته این خود به علت عدم برگزاری جشنوارههای شعر کشوری، عدم حضور شاعران برجسته کشوری در همدان و به طور کلی قطع ارتباط با سایر استانها در حوزه شعر است که البته به همت برخی انجمنها از قبیل انجمن ادبی شهید آوینی و برخی ارگانها تلاشهایی اندک صورت گرفته که صد البته کافی نیست.
صادق ارشی ادامه داد: علت دیگر چنددستگی در بین شاعران مدرن و کلاسیک است که عدهای خواسته یا ناخواسته، دانسته یا نادانسته خود را وارد جنگ بی سرانجام صد ساله شعر سپید و غزل کردهاند و غافل از این هستند که شعریت اثر بر قالب اثر ارجحیت دارد.
این پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات فارسی در ادامه بیان کرد: یکی از دلایل مذکور، نداشتن وسع مالی شاعران و عرصه چاپ کتابهای شعر است که از رسیدن صدای شعر همدان به سایر استانها جلوگیری می کند.
این شاعر در ادامه و در پاسخ به این پرسش که تفاوتهای جایگاه شعر امروز همدان با دورههای قبل چیست؟گفت: شعر امروز همدان البته نسبت به گذشته پیشرفتهای چشمگیری داشته و یکی از دلایل اصلی این پیشرفت تمایل به جوانگرایی است که بر خلاف گذشته، عرصه شعر بر نوجوانان و جوانان بازتر شده است و این خود، موجبات ظهور استعدادهای جوان شعری را فراهم کرده است.
این دکترای زبان و ادبیات فارسی در ادامه افزود: تأسیس انجمن تخصصی نقد(پرنیان) که زیرنظر نیروهای متخصص این رشته به آموزش نقد و مبانی نقد میپردازد نیز میتواند یکی دیگر از دلایل پیشرفت شعر امروز همدان نسبت به گذشته باشد.
ارشی ادامه داد: برگزاری جلسات تخصصی نقد و برگزاری جلسات رونمایی از آثار شاعران نیز یکی از دلایل پیشرفت شعر امروز همدان است، علاوه بر اینها تاسیس برخی انجمنهای تخصصی و ویژهنگری از قبیل انجمن ترانه، حافظ خوانی، شاهنامه خوانی، سعدی پژوهی، نظامی پژوهی و ... نیز سهم عمدهای در پیشرفت شعر همدان داشته است.
مدیر انجمن ترانه همدان در پاسخ به این سوال که بیشتر شاعران حال حاضر همدان به سرودن چه نوع قالب شعری تمایل دارند و چرا؟ گفت: شاعران همدان تا آنجا که بنده دیدهام در همه قالبهای شعری از قبیل غزل، رباعی، دوبیتی، قصیده، مسمط، چارپاره، شعر سپید، نیمایی و ... طبع آزمایی میکنند که خوشبختانه در همه این قالبها، شاهد شعرهایی استخواندار و خوب هستیم.
وی در ادامه درباره وضعیت نشر کتابهای شعر در همدان گفت: چاپ کتاب همواره از دغدغههای اصلی شاعران و نویسندگان بوده است، شوربختانه به علت کمبود حمایتگران مالی، بسیاری از شاعران، پس از سالها تجربه شعری و انبوهی از آثار ارزشمند، هنوز نتوانستهاند آثار خود را چاپ و منتشر کنند و چاپ شعر یکی از انگیزههای اصلی سرودن اشعار بیشتر و بهتر است که موجبات پیشرفت شاعران و به تبع آن شعر استان را فراهم میکند.
گزارش از: آزاده صفی، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
انتهای پیام
کپی شد